ΓΙΑΤΙ ΕΧΟΥΝ ΕΚΤΟΞΕΥΘΕΙ ΟΙ ΤΙΜΕΣ ΣΤΑ ΚΑΥΣΟΞΥΛΑ ΚΑΙ ΠΩΣ ΘΑ ΖΕΣΤΑΝΟΥΜΕ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΤO ΣΠΙΤΙ ΜΑΣ

Η τιμή του φυσικού αερίου θυμίζει άλογο που λατρεύει να καλπάζει και περνάει τόσο ωραία που δεν έχει την παραμικρή διάθεση να σταματήσει. Ωραία προφανώς περνούν και όσοι έχουν λαμβάνειν από τα back to back ρεκόρ στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, αλλά όχι και οι πολίτες του πλανήτη που όσο και αν μετρούν τα κουκιά, είναι αδύνατο να βγουν.

Βλέπεις, μαζί με το φυσικό αέριο πληρώνουμε πιο ακριβά και το πετρέλαιο θέρμανσης, το ρεύμα και τα καύσιμα.

Και κάπως έτσι, διάβασες πώς μετά το καλοκαίρι που κάηκε όλη η Ευρώπη, θα αναγκαστούμε να κάψουμε ξύλα, μήπως και καταφέρουμε να ζεσταθούμε το χειμώνα.

Στα θετικά ανήκει το γεγονός ότι η Ελλάδα -ευτυχώς- δεν έχει πολλούς μήνες χαμηλών θερμοκρασιών -μέχρι νεοτέρας και δεδομένης της κλιματικής αλλαγής. Σκέψου ότι ενώ πέρυσι προέκυψε η ανάγκη θέρμανσης στα μέσα του Δεκέμβρη, σε άλλες χώρες έκαναν χρήση από το Σεπτέμβριο. Και ενώ εμείς τελειώσαμε τα ‘πάρε δώσε’ με τα αέρια, τα πετρέλαια και τα κλιματιστικά στα τέλη Φλεβάρη, αλλού συνέχιζαν να ‘καίνε’ ό,τι χρειάζονταν έως τον Απρίλιο.

Τι θα γίνει όμως, φέτος

Όλη η Ευρώπη (ου μην ο κόσμος) έχει κάνει ‘στροφή’ στα καυσόξυλα, η τιμή των οποίων -όπως πιθανόν να υποθέτεις- έχει αρχίσει να τραβά ανοδική πορεία.

Γιατί αυξάνεται η τιμή των καυσόξυλων

Δυο πράγματα που χρειάζεται να διευκρινίσουμε είναι:

α) η τιμή πώλησης καυσόξυλων ορίζεται με το κυβικό μέτρο. Όχι τον τόνο. Όσοι επιμένουν στους τόνους, κινδυνεύουν να πληρώσουν πρόστιμα -που ξεκινούν από 1.000 ευρώ και

β) ένα κυβικό μέτρο σκληρού ξύλου έχει θερμογόνο δύναμη περίπου 200 λίτρων πετρελαίου θέρμανσης.

Πόσο είναι το ένα κυβικό μέτρο; Εξαρτάται από το είδος του ξύλου. Δηλαδή, αν είναι ελιά, οξιά, δρυς, πεύκη ή ανάμεικτα. Επίσης, εξαρτάται από το αν τα ξύλα είναι στοιβαγμένα ή πρόχειρα βαλμένα σε ένα πλαίσιο. Ας το ορίσουμε κοντά στα 900 κιλά.

Πριν προχωρήσουμε στους λόγους της αύξησης, θα ήθελα να ξέρεις πως

• το 2013 το κυβικό μέτρο κόστιζε έως 62 ευρώ,
• το 2015 η τιμή πήγε έως τα 80 ευρώ,
• το 2020 ξεπέρασε για πρώτη φορά τα 100 ευρώ,
• το 2021 πωλείτο από 100 έως 120 ευρώ και
• φέτος είναι ήδη στα 140 ευρώ

“Οι λόγοι της αύξησης είναι πολύ συγκεκριμένοι” λέει στο Magazine o εκ των ιδιοκτητών της εταιρίας StahlPlus που ασχολείται και με το εμπόριο ξυλείας, Χρήστος Χαλάτσης, “κατ’ αρχάς, απαγορεύτηκε εξαγωγή ξύλου από τη Βουλγαρία. Μέχρι την απαγόρευση η Ελλάδα προμηθευόταν το 30% της συνολικής ποσότητας από αυτήν τη χώρα. Φέτος λοιπόν, προκύπτει έλλειψη της πρώτης ύλης.

Έπειτα, όπως όλοι γνωρίζουμε, αυξήθηκε πολύ η τιμή των καυσίμων. Μια νταλίκα που μετέφερε ξύλα από το Βόλο στην Αθήνα χρειαζόταν 300 ευρώ για τα πετρέλαια της. Τώρα θέλει 450 ευρώ.

Ο συνδυασμός αυτών των δυο παραγόντων επηρέασε την τιμή πώλησης ενός υλικό που δεν έχει τρομερά κέρδη, θέλει πολύ χώρο και έχει πολύ όγκο”.

Για την ιστορία, στη Βουλγαρία η αύξηση της τιμής των καυσόξυλων έχει φτάσει στο 100% και όπως αναφέρουν sites της χώρας, έπεται συνέχεια -αφού υπάρχει μεγάλη ζήτηση.

Για να καταλάβουμε σε τι κατάσταση είναι η Ελλάδα, θα κάνουμε μια βόλτα σε άλλες χώρες.

Στην Ολλανδία η τιμή του κυβικού μέτρου είναι τα 165 ευρώ (+50 ευρώ από πέρυσι), με τον κρατικό οργανισμό Staatsbosbeheer να έχει αποφασίσει αν μη χρησιμοποιηθούν ολλανδικά δέντρα “καθώς η καύση του ξύλου εκπέμπει διοξείδιο του άνθρακα”.

Στη Γερμανία, η τρέχουσα τιμή είναι στα 130 ευρώ το κυβικό μέτρο και εκτιμάται πως θα φτάσει έως τα 180 ευρώ. Πέρυσι ήταν στα 80 ευρώ.

Στη Γαλλία η αύξηση από τις περυσινές τιμές είναι στο +20%, με το κόστος του κυβικού μέτρου να είναι στα 85 ευρώ.

Στην Ιταλία όπου χρησιμοποιούν ξυλολέβητες και σόμπες ένα κυβικό μέτρο κόστιζε 264 ευρώ τον Απρίλιο του 2020. Το Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου έφτασε στα 989 ευρώ και το Μάιο του 2021 στα 1.686 ευρώ. Τώρα είναι στα 1.500 με 2.000 ευρώ το ένα κυβικό μέτρο ενός είδους και αν γίνει συνδυασμός, η τιμή κυμαίνεται από 1.000 έως 1.200 ευρώ.

Και οι γείτονες αντιμετωπίζουν έλλειψη, εξαιτίας της απαγόρευσης εξαγωγών από τη Βουλγαρία, ενώ έχουν να αντιμετωπίσουν και το τέλος των εξαγωγών της Ρουμανίας -που καταστρέφει και εθνικά πάρκα για να ‘χει να πουλήσει.

Στην Ελβετία, την Πολωνία και την Ουγγαρία έχει παρατηρηθεί ήδη το φαινόμενο ανθρώπων να μπαίνουν σε δάση και να εξασφαλίζουν τα καυσόξυλα τους, αδιαφορώντας για το παράνομο της πράξης (είναι κλοπή) ή το περιβάλλον.

Το δεδομένο είναι πως τα ξύλα παραμένουν πολύ πιο φθηνά από το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο θέρμανσης, “παρ’ ότι στην Ελλάδα υπάρχει ήδη αύξηση από 15 έως 30% σε σχέση με πέρυσι. Δεδομένα θα υπάρξει και άλλη, αφού υπάρχει έλλειψη την στιγμή που αυξάνεται η ζήτηση. Πολλοί που έχουν τζάκι στο σπίτι τους και δεν το χρησιμοποιούσαν, το ξανασκέφτονται, ενώ υπάρχουν πολλοί που έχουν προμηθευτεί ξυλόσομπες. Προφανώς και αυτό δημιουργεί ανοδική τάση”.

Εν αντιθέσει με άλλες χώρες της Ευρώπης που ήδη έχουν προμηθευτεί καυσόξυλα “στη δική μας εταιρία έχει εμφανιστεί έως τώρα η κατηγορία που ονομάζεται ‘νοικοκύρηδες του Σεπτεμβρίου’. Είναι οι άνθρωποι που είτε έχει 40 βαθμούς Κελσίου, είτε 10 από την πρώτη έως την 20η ημέρα του Σεπτέμβρη, θα κάνουν τις παραγγελίες τους.

Πρόκειται για μερίδα πελατών που έχουν χώρο να αποθηκεύσουν ξύλα για όποτε τα χρειαστούν και έχουν χρήματα να τα εξασφαλίσουν, από τώρα.

Δεδομένα η μάζα δεν έχει εμφανιστεί ακόμα. Αυτό είναι κάτι που περιμένουμε πως θα συμβεί με τα πρώτα κρύα”.

Γίνεται ξεκάθαρο, πως όταν εμφανιστεί ο λαός, η τιμή θα είναι ακόμα πιο ψηλά και δεν είναι βέβαιο πως θα υπάρχει επαρκές απόθεμα.

Ξύλα από καμένα δάση χρησιμοποιούνται; “Ναι, αγοράζουμε, συνήθως από πευκοδάση που έχουν καεί. Το πεύκο όμως, είναι το είδος με τη μικρότερη ζήτηση, καθώς καίγεται γρήγορα και δεν βγάζει σωστή δύναμη πυρός. Κάτι που ισχύει με την ελιά και την οξιά -που καίγονται πιο αργά”.

Ποια είναι η ποσότητα που μπορεί να καλύψει ένα σπίτι, για χειμώνα όπως αυτόν που ζήσαμε πέρυσι; “Αυτό είναι κάτι που εξαρτάται από πολλές παραμέτρους. Για παράδειγμα, τη μόνωση ή τον τύπο του τζακιού που έχει το σπίτι κλπ Ας πούμε το ενεργειακό τζάκι, καίει πιο στοχευμένα -με μικρότερη ποσότητα έχει μεγαλύτερη απόδοση. Η τοποθέτηση του όμως, είναι μια επένδυση (σ.σ. κοστίζει από 3.000 έως 5.000 ευρώ -αν συνδεθεί και με τα υδραυλικά για να δίνει ζεστό νερό). Ο μέσος όρος για ένα σπίτι, σε χειμώνα όπως ο περυσινός, είναι 3 με πέντε κυβικά μέτρα”.

Πώς μπορούμε να διατηρήσουμε ζεστό το σπίτι μας

Ο σύμβουλος επιχειρήσεων και εκπαιδευτής σε θέματα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ), Βιώσιμης/Αειφόρου Ανάπτυξης και περιβαλλοντικής διαχείρισης, Γιώργος Ηλιόπουλος είχε να κάνει κάποιες προτάσεις που μπορούν να μας βοηθήσουν να ζεσταθούμε, χωρίς να ξεπαραδιαστούμε. Πρόκειται για επενδύσεις που δεδομένα θα κάνουν απόσβεση.

Στο Νο1 της λίστας είναι η μόνωση

“H καλή μόνωση μπορεί να κρατήσει το κρύο, αλλά και τη ζέστη εκτός του σπιτιού μας. Μιλάμε για τη θερμοπρόσοψη που μπαίνει στην πρόσοψη του όποιου κτιρίου και μειώνει τις ενεργειακές απώλειες. Με λίγα χρήματα, έχουμε πολύ υψηλή εξοικονόμηση ενέργειας. Χρειάζεται η συγκατάθεση όλων των ιδιοκτητών διαμερισμάτων στην πολυκατοικία, αφού τοποθετείται σε όλο το κτίριο.

Αν θα μπορούσε να το κάνει ένας ιδιοκτήτης ανεξάρτητα από τους άλλους; Το φελιζόλ που τοποθετείται, θα κάνει λίγο πιο παχιά την πρόσοψη -θα αλλάξει δηλαδή, το αισθητικό αποτέλεσμα. Επίσης, υπ’ αυτήν την συνθήκη είναι δύσκολο να υπολογιστεί με ακρίβεια η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης. Αν δεν το κάνουν όλοι, θα υπάρχουν απώλειες από τα πλαϊνά. Βέβαια, πάλι υπάρχει κέρδος. Δεν θα είναι 100%. Θα είναι κάπου στο 80%. Ως εκ τούτου, οικονομικά έχει νόημα αυτή η επιλογή”.

Στο Νο2 μπήκε το κλιματιστικό

“Tο κλιματιστικό ζεσταίνει τον αέρα, με συνέπεια να μην ‘κρατάει’ ο χώρος τη ζέστη, όταν θέσουμε τη συσκευή εκτός λειτουργίας. Αν είναι πολύ παλιό, σημαίνει ότι είναι λιγότερο αποδοτικό. Καίει περισσότερο ρεύμα, αλλά δεν ζεσταίνει -ιδιαίτερα αφού δεν αποδίδει σε θέρμανση, αναλογικά με το ρεύμα που καίει. Σε αυτήν την περίπτωση, οφείλουμε να εξετάσουμε το ενδεχόμενο αντικατάστασης.

Επένδυση της τάξεως των 200 με 300 ευρώ, θα μας γλιτώσει πολύ σύντομα από κατανάλωση ρεύματος. Θα κάνουμε απόσβεση μέσα στην πρώτη χρονιά. Αν το αγοράσουμε με δόσεις, στην ουσία τα χρήματα που θα δίνουμε σε αυτές, θα είναι αυτά που εξοικονομούμε από το ρεύμα”.

Αν το έχουμε διαρκώς σε λειτουργία, σε μια σταθερή -χαμηλή- θερμοκρασία, επίσης θα εξοικονομήσουμε χρήματα, από το να ανάβουμε για λίγες ώρες, σε πιο υψηλή θερμοκρασία, ενώ έχει παγώσει το σπίτι.

Το Νο3 το είπαμε ήδη και είναι το ενεργειακό τζάκι

“Το κόστος της μετατροπής (σ.σ. αν υπάρχει τζάκι, πρέπει να γκρεμιστεί) ή της τοποθέτησης έχει τεράστιες αποκλίσεις, οπότε όποιος ενδιαφέρεται πρέπει να ρωτήσει διάφορους επαγγελματίες. Με το ενεργειακό τζάκι εξασφαλίζετε και ζέστη μέσα στο σπίτι και ζεστό νερό. Οι βασικές προϋποθέσεις για να έχει λογική αυτή η επένδυση είναι α) να ξέρετε πως θα μείνετε για πολλά χρόνια στο σπίτι αυτό ή β) να είναι δικό σας”.

Στο Νο4 είναι η αλλαγή των κουφωμάτων

“Δεν ανήκει στις φθηνότερες επιλογές. Αν τα αλουμίνια είναι σχετικά πρόσφατα (της τελευταίας 20ετίας) δεν αξίζει να γίνει αλλαγή. Αυτή συνιστάται άνω της 20ετιας, γιατί γίνονται πιο μεγάλες οι απώλειες -αφού γίνεται μικρότερη η μόνωση”.

Στα θετικά είναι πως τα αλουμίνια είναι επιλέξιμα στο πρόγραμμα “Εξοικονομώ-Αυτονομώ, όπως ο ηλιακός θερμοσίφωνας, το κλιματιστικό και η θερμοπρόσοψη -αλλά όχι το ενεργειακό τζάκι.

Το Νο5 αφορά το λέβητα πετρελαίου

“Αν είναι παλιός χρειάζεται μόνωση. Αλλιώς μπορεί να έχει απώλειες ο ίδιος, αλλά και οι σωληνώσεις που μεταφέρουν το ζεστό νερό. Αν δεν είναι καλές οι μονώσεις των σωληνώσεων, σημαίνει ότι πληρώνουμε όχι για να ζεστάνουμε το σπίτι μας, αλλά για να ζεσταθούν οι χώροι στους οποίους κινείται το νερό έως ότου φτάσει η θέρμανση στο σπίτι μας. Μέχρι να γίνει αυτό, η μισή θερμότητα του νερού έχει χαθεί. Εφόσον ο λέβητας είναι άνω των 20 χρόνων, χρειάζεται αντικατάσταση”.