ΚΩΣΤΑΣ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ: “ΜΕ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟ ΠΕΡΙΠΑΤΟ ΕΠΕΛΕΞΑ ΣΥΝΕΙΔΗΤΑ ΝΑ ΠΕΡΑΣΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΖΑΜΑΡΙΑ”

Λίγες ημέρες μετά την έγκριση από το Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής του σχεδίου του Δήμου για τις αναπλάσεις στην Αθήνα, ένα χρόνο μετά την έναρξη των έργων για τον Μεγάλο Περίπατο και δύο χρόνια μετά την εκλογή του με ποσοστό 65,25%, είναι μια καλή στιγμή για να μιλήσει ο Κώστας Μπακογιάννης στους κατοίκους της Αθήνας, είτε είναι δημότες της είτε όχι, είτε τον Μάιο του 2019 στήριξαν τον δικό του συνδυασμό είτε κάποιου άλλου από τους υποψήφιους – ή ακόμη και κανενός, μιας και η συμμετοχή έφτασε μόλις στο 44,83%.

Να μιλήσει για ό,τι έχει κάνει μέχρι σήμερα και για ό,τι έχει πάει στραβά, για όσα ακόμη σκοπεύει να -ή πιστεύει ότι θα προλάβει να- κάνει μέχρι το τέλος της θητείας του, αλλά και -ακριβώς γιατί αυτό το τέλος δεν είναι πια και τόσο μακριά- για το αν θα διεκδικήσει για ακόμη μία φορά την ψήφο των δημοτών.

Οι λέξεις-κλειδιά σε αυτή τη μεγάλη, εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη, τα tags, αν προτιμάτε (τα ψηφιακά, όχι αυτά στους τοίχους, αν και θα φτάσουμε και εκεί), αφορούν θεμελιώδη ζητήματα που απασχολούν τους κατοίκους οποιασδήποτε πόλης -μεταξύ άλλων καθαριότητα, πολιτισμός, περιβάλλον, αδέσποτα, πεζοδρόμια, ασφάλεια, υποδομές, προσβασιμότητα-, αφορούν όμως και μερικά μείζονος σημασίας ζητήματα που άπτονται της καθημερινότητας όσων από επιλογή ή από ανάγκη ζουν στην πρωτεύουσα της Ελλάδας.

Από το αν και πώς θα επηρεάσει η χρήση ιδιωτικών κεφαλαίων την επόμενη μέρα εμβληματικών δημόσιων χώρων πρασίνου σε ένα τόσο κορεσμένο από το τσιμέντο αστικό τοπίο όσο είναι το αθηναϊκό (σε μια ασφαλτούπολη σαν την Αθήνα, όπως λέει ο ίδιος), μέχρι το ακριβές χρονοδιάγραμμα της ολοκλήρωσης των μονίμων παρεμβάσεων στην Πανεπιστημίου, στην Ερμού και στα υπόλοιπα κομμάτια που συνθέτουν το -αμφιλεγόμενο για ορισμένους, τολμηρό για άλλους- παζλ της, μέχρι σήμερα πιλοτικής, υλοποίησης ενός μεγαλεπήβολου σχεδίου (καθόλου μεγαλεπήβολο, υποστηρίζει, «εκτός αν βάζουμε τον πήχη πολύ χαμηλά») που, καλώς ή κακώς, έχει μέχρι σήμερα σχεδόν μονοπωλήσει τις συζητήσεις των Αθηναίων γύρω από τα πεπραγμένα του Δημάρχου τους.

Ο Κώστας Μπακογιάννης μίλησε, όπως θα διαπιστώσετε, ανοιχτά για όλα.

Χωρίς, όπως βλέπετε, να βγάλει τη μάσκα του.

Μιλάμε για 195 στρέμματα και 4 πλατείες -μεταξύ των οποίων η πλατεία Καρύτση και η Αγ. Ειρήνης- που θα αναπλαστούν, μιλάμε για αποκατάσταση και διαπλάτυνση πεζοδρομίων, μιλάμε για πεζοδρομήσεις. Όλα αυτά, με σύγχρονα υλικά που διασφαλίζουν την ανθεκτικότητα, με πολύ μεγάλο σεβασμό στο περιβαλλοντικό αποτύπωμα και στην ιδιαίτερη αρχιτεκτονική φυσιογνωμία της περιοχής. Προβλέπεται επίσης, μια πολύ μεγάλη αύξηση του πρασίνου. Δεν αναφέρομαι μόνο σε φυτεύσεις νέων δέντρων, αλλά ακόμα και σε πράσινους τοίχους που προβλέπονται σε δύο σημεία. Το πολύ ενδιαφέρον στοιχείο του έργου είναι οι πεζοδρομήσεις. Θα πεζοδρομηθεί μία σειρά οδών, εννέα στο σύνολο, που είναι θεσμοθετημένοι ως πεζόδρομοι, αλλά δεν υλοποιήθηκαν ποτέ. Και κάπου εδώ αρχίζει η παράνοια. Ενδεικτικά, η οδός Ανθίμου Γαζή χαρακτηρίστηκε από την Πολιτεία πεζόδρομος το 1992, η οδός Αθηναΐδος το 1996, η οδός Παπαρηγοπούλου το 2001. Έκτοτε οι χαρακτηρισμοί έμειναν στα χαρτιά. Νομίζω ότι δεν χρειάζεται να περιμένουμε άλλα 20 ή 30 χρόνια για να εφαρμόσουμε αυτό που έχουμε αποφασίσει εδώ και δεκαετίες.

Στο έργο υπάρχουν και στοιχεία που δεν είναι τόσο εμφανή αλλά είναι σημαντικά. Αναφέρομαι στις υποδομές. Παράδειγμα, κατασκευάζεται νέο δίκτυο ομβρίων και από τα οποία μάλιστα θα διαχωρίζονται από τα λύματα. Μπορεί να μας φαίνεται παράξενο, αλλά υπάρχουν ακόμα παλιοί αγωγοί στους οποίους διοχετεύονται τα λύματα και τα νερά της βροχής μαζί.

Οι δύσπιστοι κάτοικοι ορισμένων δρόμων του ιστορικού κέντρου όπου θα ξηλωθούν τα πεζοδρόμια για να φτιαχτούν νέα με ψυχρά υλικά, μειδιάζουν. Αναρωτιούνται αν θα αλλάξει κάτι στη ζωή τους όταν τα πεζοδρόμια μπροστά στα σπίτια τους θα είναι μικρά, όπως σήμερα, και δροσερά.
Μην μπαίνουμε στο τριπάκι “όλα είναι μάταια”. Αυτός είναι ένας από τους μεγάλους κινδύνους που αντιμετωπίζει η Αθήνα και το έχουμε πληρώσει ακριβά. Από τα πεζοδρόμια, μέχρι τα γκράφιτι. Είναι η νοοτροπία του “δεν έχει νόημα, δεν αλλάζει τίποτα”. Αν το αποδεχόμουν, δε θα έπρεπε να είμαι δήμαρχος. Οφείλουμε να δουλεύουμε σε όλα τα μέτωπα, όσο πιο εντατικά και συστηματικά μπορούμε. Αναφέρεστε λοιπόν σε ένα πρόβλημα που υπάρχει ευρύτερα στην πόλη, όχι μόνο στο τρίγωνο. Η Αθήνα, είναι μια πόλη που όταν περπατάς, δεν κοιτάς πάνω, ούτε μπροστά σου. Κοιτάς κάτω για να μη σπάσεις κανένα πόδι.

Σε έναν πολύ μεγάλο βαθμό, όλο αυτό που πάμε να κάνουμε, σχετίζεται με την ασφάλεια και την προσβασιμότητα των ανθρώπων που περπατάνε στα πεζοδρόμια. Σε έναν εξίσου μεγάλο βαθμό, σχετίζεται και με την προσπάθειά μας να εξασφαλίσουμε περισσότερο χώρο για τα πεζοδρόμια, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα κυκλοφοριακά δεδομένα.

Μην μπαίνουμε στο τριπάκι “όλα είναι μάταια”. Αυτός είναι ένας από τους μεγάλους κινδύνους που αντιμετωπίζει η Αθήνα και το έχουμε πληρώσει ακριβά.

Τι κάνουμε; 1) Έχουμε αυτή τη στιγμή μια μεγάλη εργολαβία που έχει συμβασιοποιηθεί και θα ξεκινήσει να δουλεύεται σύντομα. Είναι 24 εκατομμύρια ευρώ για την αποκατάσταση της βατότητας στα πεζοδρόμια και αφορά σε όλη την πόλη. Στην προηγούμενη τετραετία ο αντίστοιχος προϋπολογισμός δεν ξεπερνούσε τα 3 εκατομμύρια. Μιλάμε για μια τεράστια αύξηση του προϋπολογισμού και του τεχνικού αντικειμένου. Ο προγραμματισμός μας είναι να δουλέψουμε από κάτω προς τα πάνω, γειτονιά-γειτονιά, εκκινώντας από τα πλέον πολυσύχναστα πεζοδρόμια. 2) Συμβασιοποιούμε στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα ένα άλλο μεγάλο έργο, προϋπολογισμού 9 εκ ευρώ για πλατείες και πεζόδρομους. Ανάπλαση, αποκατάσταση, ενεργειακή αναβάθμιση τουλάχιστον 15 πεζοδρόμων και 7 πλατειών και στα 7 δημοτικά διαμερίσματα. 3) Δίνουμε έμφαση σε σημειακά έργα με υπερτοπική αξία. Για παράδειγμα, πολύ σύντομα θα δημοπρατήσουμε την ανάπλαση της Πλατείας Θεάτρου. Έχουμε εξασφαλίσει τους πόρους από το ΕΣΠΑ. Και για να είμαι ακριβής, είναι κάτι περισσότερο από ανάπλαση. Είναι πλατεία εκ του μηδενός. Σήμερα είναι ένας υπαίθριος χώρος στάθμευσης, τον οποίο και ευελπιστούμε να μετατρέψουμε σε έναν νέο κοινόχρηστο χώρο, όμορφο, πράσινο, ασφαλή και αναβαθμισμένο. 4) Εκτός από το κέντρο, υπάρχουν έργα πλατειών και πεζοδρομίων που σχεδιάζονται για τις γειτονιές. Ενδεικτικά αναφέρω ότι, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, μελετώνται και θα δημοπρατηθούν, εντός του έτους, παρεμβάσεις στην Τοσίτσα, τη Λαμπρινή και την Ακαδημία Πλάτωνος. Οι παρεμβάσεις αφορούν σε έργα πεζοδρομίων με πολύ πράσινο και πολύ χώρο για να μπορεί κανείς να κινείτε άνετα. 5) Προσπαθούμε να δείξουμε τον απαραίτητο σεβασμό στα άτομα με κινητικές δυσκολίες και τα ΑΜΕΑ. Επισκευάζουμε τις υφιστάμενες και δημιουργούμε και νέες ράμπες στα πεζοδρόμια. Βάζουμε νέες γραμμές τυφλών σε όσα πεζοδρόμια είναι εφικτό. Αυτό είναι μια οριζόντια αρχή που την εφαρμόζουμε οπουδήποτε παρεμβαίνουμε. Επίσης προετοιμάζουμε και μια μεγάλη εργολαβία για ολόκληρη την πόλη, ειδικά για δημιουργία ραμπών.

Οσον αφορά τα έργα του Μεγάλου Περιπάτου υποτίθεται ότι η επέκταση της «κάτω πλατείας» στο Σύνταγμα, η ανάπλαση της Ερμού από Αιόλου έως Αγίων Ασωμάτων και η πεζοδρόμηση της Βασιλίσσης Ολγας, θα δημοπρατηθούν μέχρι τις αρχές καλοκαιριού. Πότε θα ολοκληρωθούν όλα αυτά τα μεγαλεπήβολα πλάνα;
Καθόλου μεγαλεπήβολα. Εκτός αν βάζουμε τον πήχη πολύ χαμηλά. Αν θεωρούμε ότι έχουμε μια πόλη παραδομένη στην αδράνεια και την ακινησία, χωρίς προσδοκίες και χωρίς όνειρα. Αντικειμενικά, αν κάποιος συγκρίνει όσα γίνονται στην Αθήνα με τους ρυθμούς που αλλάζουν οι ευρωπαϊκές και μη μεγαλουπόλεις, θα δει ότι σήμερα είμαστε στο μέσο όρο. Δυστυχώς έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος. Η Αθήνα με την οικονομική κρίση, έχασε μια δεκαετία έργων και παρεμβάσεων. Είναι ένα στοίχημα για εμάς: Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε στην κρίση της πανδημίας να γίνει άλλο ένα άλλοθι για να χάσει η Αθήνα κι άλλο χρόνο.

H πλατεία Συντάγματος θα αρχίσει να δουλεύεται το 2021 και θα ολοκληρωθεί το 2022.

Αυτή τη στιγμή στο κέντρο έχουμε μεταξύ άλλων το μεγάλο έργο του τριγώνου, το έργο στον Εθνικό Κήπο που δουλεύεται, στον Λυκαβηττό που ξεκινάει σε λίγες μέρες, τον λόφο του Στρέφη που θα ξεκινήσει όταν ολοκληρωθεί η διαβούλευση. Παράλληλα σχεδιάζεται η διαπλάτυνση των πεζοδρομίων της Ερμού που θα αρχίσει εντός του έτους. Το ίδιο ισχύει και για την κάτω πλευρά της Πλατείας Συντάγματος. Ειδικά το Σύνταγμα δεν είναι τίποτα παραπάνω από την ολοκλήρωση της αρχικής μελέτης του 2002-2003. Αν μιλήσετε με τους αρχιτέκτονες που την έκαναν, θα σας πουν ότι είχε μείνει λειψή, γιατί κανείς ποτέ δεν ήθελε να τα βάλει με την πιάτσα των ταξί. Είναι η σκληρή αλήθεια. Τέλος, η Βασιλίσσης Όλγας θα δημοπρατηθεί εντός του 2021. Ταυτόχρονα εννοείται ότι συνεχίζουμε όλα τα άλλα έργα, είτε διαπλατύνσεις πεζοδρομίων σε όλη την πόλη, είτε πεζοδρομήσεις, είτε δημιουργίας χώρων πρασίνου.

Άρα θα δούμε αλλαγμένη την πιο εμβληματική πλατεία της Αθήνας το 2022;
Ναι, η πλατεία Συντάγματος θα αρχίσει να δουλεύεται το 2021 και θα ολοκληρωθεί το 2022.

Οι παραπάνω άξονες περιλαμβάνονται στο σχέδιο της ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων της Αθήνας. Ας περάσουμε όμως στα έργα της Πανεπιστημίου για τα οποία έχουν υπάρξει πολλές αντιδράσεις, είτε από πολίτες είτε από επίσημα χείλη.
Η Αθήνα είχε μείνει στάσιμη. Είχε όμως και έχει μια τύχη: ένα πολύ σπουδαίο μελετητικό απόθεμα. Έχει μελετηθεί όσο λίγες πόλεις. Δυστυχώς όμως, οι μελέτες αυτές ήταν δύσκολο να βρεθούν και να περάσουν στην κατοχή του δήμου, καθώς ανήκαν σε διάφορους φορείς, ακόμη και κατηργημένους, όπως η ΕΑΧΑ. Όταν ξεκινήσαμε, το πρώτο πράγμα που κάναμε ήταν να εντοπίσουμε αυτές τις μελέτες. Δεν έχει νόημα να ξεκινήσεις από το μηδέν. Δουλέψαμε σκληρά και τις πήραμε στην κατοχή μας. Από αυτές μάλιστα ελάχιστες είχαν υλοποιηθεί. Το επόμενο βήμα είναι να τις ωριμάσουμε, να τις επικαιροποιήσουμε.

Είναι πολύ εύκολο για έναν δήμαρχο να αισθάνεται με αυταρέσκεια ότι συνομιλεί με την ιστορία και τη διαχρονικότητα της πόλης. Και να αποφασίζει να τη σχεδιάζει από την αρχή. Και αυτά τα σχέδια να παραμένουν για ακόμη μία φορά ευσεβείς πόθοι Όμως όλοι ξέρουμε ότι τελικά συνομιλεί με την πραγματικότητα. Από ωραία σχέδια και «μακέτα» χορτάσαμε. Αυτά άλλωστε δεν «ενοχλούν» κανέναν και ούτε θέλουν κόπο. Καιρός είναι να πάμε από τη θεωρία στην πράξη. Πόσο μάλλον σήμερα που έχουμε το ρυθμιστικό σχέδιο της πόλης που είναι ξεκάθαρο, έχουμε το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο της πόλης που είναι επίσης ξεκάθαρο, έχουμε το ΣΒΑΚ δηλαδή το λεγόμενο σχέδιο βιώσιμης κινητικότητας. Με άλλα λόγια, έχουμε πολύ συγκεκριμένες κατευθύνσεις. Άσχετα αν έχουν μείνει στα χαρτιά.

Σε απλά ελληνικά, δεν ανακαλύψαμε την πυρίτιδα. Ερχόμαστε όμως συνειδητά να προχωρήσουμε σε έργα. Όλες οι παρεμβάσεις στις οποίες αναφέρεστε συζητούνται εδώ και πολλά χρόνια. Η μελέτη για την πλατεία Συντάγματος, όπως προείπα, έγινε πριν το 2004 και τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Η Βασιλίσσης Όλγας συζητείται εδώ και δεκαετίες, με τη μελέτη να έχει περάσει δυο φορές από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) ήδη από το 2012-13. Η Πανεπιστημίου διατυπώθηκε πρώτη φορά ως πρόταση στο δημόσιο διάλογο το 1982 από τον Αντώνη Τρίτση που μιλούσε για συνολική πεζοδρόμησή της, όχι για τη διαπλάτυνση των πεζοδρομίων που σχεδιάζουμε να κάνουμε εμείς.

Το πολύ μεγάλο πολεοδομικό στοίχημα της πόλης είναι να συνδεθούν: Μουσείο της Ακρόπολης-Σύνταγμα-Ομόνοια-Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Σε αυτή τη λογική εντάσσονται και τα έργα στην Ομόνοια, που μέχρι πρότινος λειτουργούσε σαν τείχος που έκοβε την πόλη στα δύο. Τώρα υπάρχει ένα σύγχρονο σιντριβάνι με υπερτοπική εμβέλεια. Πρόκειται για ένα σημείο αναφοράς που ενώνει ξανά την πόλη. Η Πανεπιστημίου εντάσσεται σε αυτή τη λογική και κάνουμε αγώνα δρόμου να ξεκινήσουμε εργασίες στις αρχές του 2022.

Με ορίζοντα ολοκλήρωσης;
Μιλάμε για έργα που θα χρειαστούν ένα με ενάμιση χρόνο, ίσως και λίγο περισσότερο, για να ολοκληρωθούν. Εννοείται ότι θα εξελίσσονται στους σημερινούς οριοθετημένους, απελευθερωμένους, δημόσιους χώρους. Δεν μιλάμε δηλαδή για κάτι παραπάνω από αυτό που έχει ήδη καταστεί εμφανές, μέσω των πιλοτικών παρεμβάσεων.

Μιλάτε για τους χώρους που είναι οριοθετημένοι από τις ζαρντινιέρες και τη βαμμένη άσφαλτο.
Ακριβώς, εκεί θα γίνουν οι διαπλατύνσεις των πεζοδρομίων και μια πολύ γενναία φύτευση, με πολύ πράσινο. Οι ζαρντινιέρες θα βρουν τη θέση τους σε γειτονιές της πόλης, όπως έχουμε ήδη ανακοινώσει από την αρχή. Αυτός εξάλλου ήταν εξαρχής ο σχεδιασμός μας. Υπάρχουν σημεία στην Αθήνα που χρειάζονται πράσινο, όμως δεν μπορούμε να σκάψουμε για μια σειρά από τεχνικούς λόγους. Εκεί αξιοποιείται αστικός εξοπλισμός. Δεν είναι κάτι καινούργιο, γίνεται πολλά χρόνια σε όλες τις πόλεις του κόσμου. Όποτε ξεκινάει ένα έργο οι ζαρντινιέρες θα μετακινούνται και θα μεταφέρονται στις γειτονιές που τις χρειάζονται και θα δημιουργούμε χώρους με Planting beds αυξάνοντας την αισθητική αξία της περιοχής. Άρα πολλές θα μεταφερθούν μέσα στο 2021. Δεν είναι απλώς οριστικοποιημένο το πού θα μεταφερθούν, υπάρχει σχέδιο λεπτομερές, με την ακριβή θέση κάθε ζαρντινιέρας και τα φυτά που θα τοποθετηθούν στην καθεμία .

Αν σταματήσουμε δέκα περαστικούς μπροστά από το δημαρχείο, πιστεύετε ότι η πλειοψηφία θα έχει θετική γνώμη για τον Μεγάλο Περίπατο; Προσωπικά αμφιβάλλω.
Πρόκειται για ένα έργο που υλοποιείται με μια νέα μεθοδολογία για την Ελλάδα. Δεν είναι φυσικά νέα για άλλες ευρωπαϊκές πόλεις. Αντίστοιχα παραδείγματα υπάρχουν από τη δεκαετία του ’50. Είναι όμως η πρώτη φορά που επιχειρείται μια τέτοια παρέμβαση στην Αθήνα. Επειδή κυριαρχεί σε όλους μας ο φόβος ότι ουδέν μονιμότερο του προσωρινού, ίσως να μην είναι απολύτως κατανοητή η προσπάθεια που κάνουμε.

Σήμερα έχουμε στα χέρια μας τρία βασικά συμπεράσματα, τα οποία έχει εξάγει η διεπιστημονική ομάδα που σχεδιάζει και συντονίζει το όλο εγχείρημα. Τα λέω απλά. Η πόλη έχει τρία πολύ σημαντικά κέρδη. 1) Απελευθερώνουμε πολύτιμα στρέμματα ποιοτικού δημόσιου χώρου. Σε μία τσιμεντούπολή όπως η Αθήνα, σε μια ασφαλτούπολη, κάθε τετραγωνικό μετράει. 2) Έχουμε την απόλυτη εξομάλυνση της κυκλοφορίας. Ναι, στην αρχή αντιμετωπίσαμε δυσκολίες, όμως ήταν θέμα χρόνου, όπως σωστά είχαν προβλέψει οι συγκοινωνιολόγοι, να αποκατασταθεί η κυκλοφορία. Άρα μπορούμε πλέον να μιλήσουμε για ένα νέο κυκλοφοριακό μοντέλο με όρους βιώσιμης κινητικότητας το οποίο αρχίζει να παίρνει σάρκα και οστά. 3) Βλέπουμε ήδη αλλαγές στους περιβαλλοντολογικούς δείκτες. Για παράδειγμα το νέο σιντριβάνι στην Ομόνοια έχει ρίξει τη θερμοκρασία της πλατείας κατά 3-4 βαθμούς. Όποιος έχει περπατήσει στην Αθήνα το καλοκαίρι, ξέρει ότι η πόλη φλέγεται εξαιτίας του φαινομένου της θερμικής νησίδας. Άρα η πτώση της θερμοκρασίας είναι κάτι σημαντικό. Γι’ αυτό μπήκαμε στη λογική να αποκαταστήσουμε 33 σιντριβάνια σε όλη την πόλη. Προφανώς είναι ωραίο να τα βλέπεις λειτουργικά και φωτισμένα. Η απόφαση όμως έχει να κάνει και με το περιβάλλον. Για να μη χρησιμοποιήσω το προφανές παράδειγμα της Βασιλίσσης Όλγας, που δεν χρειάζεται να είσαι επιστήμονας για να το καταλάβεις, στην Πανεπιστημίου βλέπουμε μια μείωση των ρύπων κατά 27%. Θέλουμε μια πόλη ζωντανή, βιώσιμη, ασφαλή, υγιή. Όλα αυτά τα διατρέχει οριζόντια μια λέξη: περιβάλλον.

Κάθε παρέμβαση στην πόλη σηματοδοτεί μία αλλαγή. Κάθε αλλαγή οδηγεί σε καταστάσεις που δεν μπορεί να είναι εκ των προτέρων γνωστές – στις πόλεις δεν ζουν ρομπότ, αλλά άνθρωποι- γι’ αυτό και πολλές φορές οι αλλαγές δημιουργούν αμφιβολίες. Όμως η πιλοτική εφαρμογή προσπαθεί να καλύψει αυτό ακριβώς το κενό.

Οι ιστορικοί του μέλλοντος θα αναφέρονται στο 2020 ως τη χρονιά που εκδηλώθηκε η πανδημία του κορονοϊού, όμως σε ό,τι έχει να κάνει με την αστική καθημερινότητα της Αθήνας, είναι βέβαιο ότι τίποτα δεν συζητήθηκε περισσότερο από τον Μεγάλο Περίπατο, και όπως γνωρίζετε, όχι με ιδιαίτερα κολακευτικό τρόπο. Το αποδίδετε αποκλειστικά στη λανθασμένη, όπως λέτε, επικοινωνιακή διαχείριση ή πήγε και κάτι άλλο, πιο ουσιαστικό, στραβά;
Ο ιστορικός σήμερα έχει καταγράψει τον απόλυτο χαμό που έγινε όταν πεζοδρομήθηκε η Ερμού; Έχει καταγράψει τη φασαρία που έγινε όταν πεζοδρομήθηκε η Διονυσίου Αρεοπαγίτου; Προσπαθούσα να το εξηγήσω στα παιδιά μου κάποια στιγμή που κάναμε βόλτα εκεί, ότι κάποτε, όχι στην εποχή των σπηλαίων, όταν ο μπαμπάς τους ήταν πολύ μικρός, περνούσαν από εκεί αυτοκίνητα και όταν έκλεισε ο δρόμος οι αντιδράσεις ήταν ταράστιες. Κυκλοφορούσαν 60 χιλιάδες οχήματα την ημέρα και έκλεισε ένα πρωί όλος ο δρόμος. Εντελώς. Στην Πανεπιστημίου κυκλοφορούν 50.000. Τότε παραλίγο να πέσει η κυβέρνηση γιατί ο υπουργός Συγκοινωνιών είχε διαφωνήσει δημόσια με τον υπουργό Περιβάλλοντος και αναγκάστηκε να παρέμβει ο Πρωθυπουργός. Κάθε παρέμβαση στην πόλη σηματοδοτεί μία αλλαγή. Κάθε αλλαγή οδηγεί σε καταστάσεις που δεν μπορεί να είναι εκ των προτέρων γνωστές – στις πόλεις δεν ζουν ρομπότ, αλλά άνθρωποι- γι’ αυτό και πολλές φορές οι αλλαγές δημιουργούν αμφιβολίες. Όμως η πιλοτική εφαρμογή προσπαθεί να καλύψει αυτό ακριβώς το κενό.

Οπότε ο δήμαρχος σήμερα κοιμάται ήσυχος τα βράδια όντας σίγουρος ότι η ιστορία θα δικαιώσει όλες τις επιλογές του;
Ξεκινάω με δύο παραδοχές. Πρώτον, ο φόβος του πολιτικού κόστους κράτησε την Αθήνα πολύ πίσω. Δεύτερον, η πόλη δεν έχει άλλο χρόνο για χάσιμο. Προφανώς η δράση πάντα φέρνει αντίδραση. Συνειδητά επέλεξα να περάσω από την τζαμαρία. Αν ένας δήμαρχος θέλει να πετύχει, και δεν εννοώ να ικανοποιήσει την αυταρέσκεια και την προσωπική του ατζέντα και να κάνει δημόσιες σχέσεις, -διότι εμείς δεν κρινόμαστε από αυτά που λέμε, αλλά από αυτά που κάνουμε- οφείλει να είναι το αλεξικέραυνο.

Μέρος της κριτικής έχει να κάνει με το εξής: Πώς προβαίνει ο δήμαρχος σε κυκλοφοριακές παρεμβάσεις όπως της Πανεπιστημίου εν μέσω πανδημίας και ενώ υπάρχει η παρότρυνση των λοιμωξιολόγων και η σύσταση της κυβέρνησης για χρήση του ΙΧ.
Μα δεν πρωτοτυπήσαμε στην Αθήνα. Αντίστοιχες και ανάλογες προσπάθειές έγιναν σε δεκάδες πόλεις του κόσμου την ίδια στιγμή. Προχωρήσαμε μάλιστα με ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, με την σύμφωνη γνώμη της επιτροπής των λοιμωξιολόγων, με την έγκριση του ελεγκτικού συνεδρίου.. Έχει σημασία αυτό. Πώς γίνονταν συνήθως τα έργα στην Ελλάδα μέχρι τώρα; Σε ένα γραφείο, πίσω από κλειστές πόρτες, κάποιοι μελετητές, ο δήμαρχος, ο υπουργός, έπαιρναν αποφάσεις, τις ανακοίνωναν, δημοπρατούσαν, συμβασιοποιούσαν και μια ωραία πρωία έμπαιναν οι μπουλντόζες. Εμείς το κάναμε αλλιώς: θέλαμε να είναι ένα έργο ζωντανό που θα συζητηθεί. Ξέραμε ότι συζήτηση σημαίνει και κριτική. Ξέραμε ότι η κριτική μπορεί να είναι καλόπιστη και εποικοδομητική -όπως ένα μεγάλο μέρος της-, μπορεί να είναι και κακόπιστη και άνευ ουσίας. Όμως όλοι μας βγήκαμε σοφότεροι από τη διαδικασία. Κυρίως το ίδιο το έργο θα είναι πολύ καλύτερο από αυτό που θα ήταν, αν δεν είχαμε περάσει αυτή τη φάση.

Φαντάζομαι θα το αντιληφθήκατε ότι τα social media πήραν φωτιά με το ότι κάθε ζαρντινιέρα κόστισε περίπου όσο ο βασικός μισθός. Ή με τα χρήματα που ξοδεύτηκαν για να βαφτεί ξανά και ξανά η Πανεπιστημίου. Είναι παράλογο να απορεί ο πολίτης για ποιο λόγο να κοστίσει τόσο πολύ κάτι προσωρινό;
Ακούστε, το δημόσιο χρήμα οφείλεις να το σέβεσαι. Πώς μετράει λοιπόν κανείς το κόστος; Σε βάθος χρόνου ή με βάση αυτά που λέει το twitter ένα εικοσιτετράωρο; Στην Αθήνα υπήρχε η παράδοση να παίρνουμε ζαρντινιέρες σαν τις ξύλινες που υπήρχαν στην Ερμού μέχρι πρότινος, που έχουν μέσο όρο ζωής στον αστικό χώρο τρία χρόνια το πολύ. Οπότε αναγκαζόταν ο δήμος να τις αποσύρει ή τις άφηνε εκεί σε άθλια κατάσταση. Εμείς επιλέξαμε να κάνουμε μια επένδυση που θα μείνει για πολύ περισσότερα χρόνια. Να πάρουμε αστικό εξοπλισμό που θα είναι μεν πιο ακριβός, αλλά και πιο ανθεκτικός στις καιρικές συνθήκες και τους βανδαλισμούς. Με όρους οικονομικούς και σε βάθος δεκαετίας, δώσαμε λιγότερα χρήματα απ’ ότι αν παίρναμε πιο φτηνό εξοπλισμό και τον αλλάζαμε κάθε τρία χρόνια.

Τι σκεφτήκατε όταν το τρολάρισμα για τον Μεγάλο Περίπατο χτύπησε κόκκινο μόλις άνθισαν οι σπόροι κάνναβης που είχε φυτέψει μια ομάδα ακτιβιστών στις ζαρντινιέρες της Πανεπιστημίου;
Η αλήθεια είναι ότι “έκλαιγα” από τα γέλια. Όλο αυτό το χαίρομαι. Γιατί η Αθήνα είναι μια ζωντανή πόλη. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα: πολλές φορές φυτεύουμε λουλούδια και κάποιοι τα παίρνουν, τα πηγαίνουν στα ταίρια τους ή όπου αλλού θέλουν. Τι νόημα έχει ρε δήμαρχε να τα φυτεύουμε, μου λένε ορισμένοι, αφού τα κόβουν. Η απάντηση μου ήταν ότι ίσα ίσα, αυτός είναι λόγος να φυτεύουμε περισσότερα, διότι αυτό που κάνουμε δίνει χαρά. Η ζωντάνια της πόλης είναι η ομορφιά της. Δεν είμαστε μια πόλη αποστειρωμένη, απονευρωμένη, χωρίς ζεστό αίμα στις φλέβες μας. Αυτή είναι η δύναμη της Αθήνας σήμερα.

Υπάρχει μία συγκεκριμένη σύγχρονη μεγαλούπολη που έχετε πρότυπο;
Όχι. Η η Αθήνα δεν είναι το νέο Βερολίνο, ούτε η νέα Λισαβόνα. Είναι η νέα Αθήνα. Υπάρχουν όμως καλές πρακτικές και ιδέες. Μαθαίνουμε από άλλους και άλλοι μαθαίνουν από εμάς.

Τι ακριβώς μαθαίνουν από εμάς;
Τα pocket parks έχουν δημιουργήσει διεθνώς ένα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Έχουν αποσπάσει πολύ θετικά σχόλια στα διεθνή ΜΜΕ. Το World Economic Forum κυκλοφορεί τακτικά βίντεο με καλές πρακτικές πόλεων ανά τον κόσμο. Πρώτη φορά γίναμε βιντεάκι για τα pocket parks, διότι ένα τέτοιο μικρό πάρκο μπορεί να μην αλλάζει ολόκληρη την πόλη, αλλάζει όμως μία γειτονιά. Έχουμε ήδη ολοκληρώσει 4, μέχρι τον Ιούνιο 6, και μέχρι του χρόνου θα έχουμε 10. Επίσης η προσπάθεια που κάνουμε με τα ναρκωτικά προκαλεί ενδιαφέρον. Θα μου πείτε ότι ακόμη υπάρχουν άνθρωποι στους δρόμους. Ισχύει. Όπως ισχύει όμως και το ότι σήμερα λειτουργούμε ένα νέο ξενώνα για τους άστεγους χρήστες ναρκωτικών, που συνδυάζεται, μεταξύ άλλων, με συστηματικό street work 24/7. Είναι φυσικά και τα έργα ανάπλασης. Για παράδειγμα η Διπλή Ανάπλαση, που έχουμε δεχθεί ερωτήματα από άλλες πόλεις. Μία συζήτηση που μπορεί να έχει να κάνει από τα υλικά που χρησιμοποιούμε, μέχρι το ισοζύγιο πρασίνου.

Μέχρι και τη διαχείριση του πολιτικού κόστους;
Τέτοιες συζητήσεις γίνονται μεταξύ μας. Έχουμε βλέπετε κοινές εμπειρίες. Υπάρχουν και ορισμένοι που δεν θέλουν να αγγίξουν συγκεκριμένα θέματα, γιατί τους νοιάζει μόνο η καριέρα τους.

Οι ποδηλάτες δικαιολογημένα χαίρονται γιατί περιμένουν τη στιγμή που θα φτάσουν ως την Ακαδημία Πλάτωνος. Υπάρχει όμως και ο αντίλογος: τελικά τέτοιου τύπου βελτιώσεις πόσους αφορούν; Διότι η Αθήνα δεν είναι και ενδεχομένως να μη μπορεί και λόγω μορφολογίας εδάφους να γίνει σαν το Άμστερνταμ.
Όχι, η Αθήνα δεν είναι Άμστερνταμ. Θα άξιζε όμως τον κόπο να δει κάποιος φωτογραφίες του Άμστερνταμ της δεκαετίας του ’70. Θα ήταν πολύ οικείο το θέαμα. Αν πάμε τώρα μια βόλτα στη Βασιλίσσης Όλγας θα δούμε τον ποδηλάτη, θα δούμε τη μαμά ή τον μπαμπά με το καρότσι, θα δούμε τον παππού και τη γιαγιά που βγήκαν βόλτα, θα δούμε μια μπάλα να κυλάει, θα δούμε μερικούς να κάθονται σε παγκάκια. Ο ποιοτικός δημόσιος χώρος είναι εξ ορισμού συμπεριληπτικός και μας αφορά όλους. Αν πήραμε ένα μάθημα μέσα στην πανδημία, είναι πόσο μεγάλη ανάγκη έχουμε από ποιοτικό, δημόσιο χώρο. Δείτε τι γίνεται στο πάρκο Ελευθερίας, στην Ακαδημία Πλάτωνος, στον Λόφο του Στρέφη, στον Λυκαβηττό, στον Εθνικό Κήπο, στον Λόφο του Φιλοπάππου. Διψάμε για την ελευθερία του δημόσιου χώρου. Είναι ένα δικαίωμα που ο δήμος οφείλει όχι μόνο να περιφρουρήσει, αλλά και να διευρύνει.

Και να εξασφαλίζει την καθαριότητα, δεν συμφωνείτε;
Μα δείτε τι γίνεται μετά από τις συγκεντρώσεις κόσμου τις τελευταίες ημέρες σε πλατείες όπως η Βαρνάβα στο Παγκράτι. Το επόμενο πρωί είναι πεντακάθαρες. Αυτό δεν έχει να κάνει με τον δήμαρχο. Καθαρίζονται από τους ανθρώπους του δήμου. Τους οποίους πρέπει να ευχαριστήσουμε γιατί κάνουν πολλαπλάσιο κόπο μετά από κάθε…ολονυχτία ορισμένων. Έχει γίνει πολύ μεγάλη κουβέντα για το παράδειγμα του Μετρό, που παραμένει πεντακάθαρο γιατί είναι μια νέα, σύγχρονη, προσεγμένη κατασκευή, την οποία σεβόμαστε. Το ίδιο διαπιστώνω πια σε πολλά ακόμη σημεία της πόλης. Όταν κάνουμε αντιγκράφιτι, θα περίμενε κανείς ότι μερικές μέρες μετά οι τοίχοι θα ήταν πάλι βαμμένοι. Κι όμως, όχι. Είναι εντυπωσιακό. Δεν υπάρχει αντιγκράφιτι που να έχουμε κάνει και να έχει χαλάσει, ακόμη και μετά από ένα χρόνο, όπως για παράδειγμα στο πέτρινο τείχος του Πεδίου του Άρεως, ή σε πολλά σημεία της Σταδίου, της Πανεπιστημίου, της Αλεξάνδρας, της Πατησίων. Ναι, προφανώς βάζουμε το ειδικό αντιγκράφιτι υλικό που μας επιτρέπει μετά να το καθαρίσουμε πολύ πιο γρήγορα με νερό, αλλά στην πραγματικότητα σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό ο κόσμος το σέβεται όλο αυτό.

Αν πήραμε ένα μάθημα μέσα στην πανδημία, είναι πόσο μεγάλη ανάγκη έχουμε από ποιοτικό, δημόσιο χώρο.

Μιλάμε όλοι για τον Μεγάλο Περίπατο, κάτι που σημαίνει ότι δεν έγιναν άλλα έργα ή ότι απλά επισκιαστήκαν;
Τολμώ να πω με ασφάλεια ότι η Αθήνα σήμερα είναι πιο καθαρή από ποτέ. Αυτό δεν έχει γίνει ούτε εύκολα ούτε αβίαστα. Υπήρξε μια τεράστια ανανέωση του εξοπλισμού μας που ξεπερνάει το 90%, μια αναδιοργάνωση της υπηρεσίας και μια αλλαγή φιλοσοφίας. Ο στόχος δεν είναι απλά να αδειάζουμε τους κάδους, αλλά να πλένουμε την πόλη. Η Αθήνα θέλει νερό, σαπούνι και τώρα πλέον χρειάζεται και απολύμανση.

Τους επόμενους μήνες ξεκινάει η υλοποίηση του Σταθμού Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων, ένα έργο που σχετίζεται άμεσα με τη διαχείριση των απορριμμάτων και μόλις ολοκληρωθεί θα περάσει την Καθαριότητα στο επόμενο επίπεδο.

Πολύ μεγάλη προσπάθεια γίνεται και στον τομέα του πρασίνου. Πριν μερικές ημέρες, ο δήμος απέκτησε ένα νέο εργαλείο. Πρόκειται για μία μεγάλη εργολαβία. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μέσα στους επόμενους μήνες, θα είναι εξίσου ορατή στους Αθηναίους η διαφορά στο πράσινο, με αυτή της καθαριότητας. Για να αντιληφθούμε την αναγκαιότητα, αρκεί να σας πω ότι στην Αθήνα υπήρχαν δέντρα που είχαν να κλαδευτούν 10 χρόνια. Για να αντιληφθούμε το μέγεθος της παρέμβασης, η εργολαβία για την αναμόρφωση των χώρων πρασίνου έχει προϋπολογισμό περί τα 37 εκ. ευρώ για τρία χρόνια, μέσω εξασφαλισμένων ευρωπαϊκών και εθνικών πόρων.

Επίσης, σύντομα θα φέρουμε προς δημοπράτηση την κατασκευή ενός μεγάλου πάρκου στην περιοχή του Ελαιώνα. Θα καταλαμβάνει δύο οικοδομικά τετράγωνα, έκτασης περίπου 46 στρεμμάτων και η κατασκευή του θα χρηματοδοτηθεί εν μέρει από το Πράσινο Ταμείο. Θέλουμε να προσθέσουμε ένα νέο μεγάλο πράσινο πόλο ανακούφισης δίπλα στο κέντρο της πόλης, που θα συμβάλλει και στη μελλοντική ανάταξη της ευρύτερης περιοχής του Ελαιώνα.

Στον ηλεκτροφωτισμό, εξασφαλίσαμε τη χρηματοδότηση και θα δημοπρατήσουμε το καλοκαίρι ένα μεγάλο έργο για την αλλαγή 47 χιλιάδων φωτιστικών στην πόλη. Μιλάμε για LED, ενεργειακή αναβάθμιση, έξυπνο φωτισμό και πολύ σημαντική οικονομία για τον δήμο. Πρέπει να σημειωθεί ότι στην Αθήνα έχουμε ένα απολύτως απαρχαιωμένο δίκτυο, που δεν το συναντάμε σε καμία πόλη ούτε της Ευρώπης, αλλά ούτε και της Ελλάδας. Όταν βρέχει πέφτει το φως σε μια πλατεία μόνο και μόνο γιατί πέφτει ο διακόπτης του ρελέ και πρέπει να πάει συνεργείο για να τον σηκώσει. Δεν αρκεί η συντήρηση. Δεν μπορούμε πια να παίζουμε άμυνα, πρέπει να περάσουμε στην επίθεση. Γι’ αυτό και θα δημοπρατήσουμε αυτό το μεγάλο έργο που βασίζεται σε μελέτη του Μετσοβίου Πολυτεχνείου.

Εξίσου σημαντικά είναι και τα κτίριά μας. Τα δημοτικά κτίρια είτε αφορούν σε σχολεία, είτε σε ιατρεία, είτε είναι κτίρια υπηρεσιών είναι στον πυρήνα της λειτουργίας του Δήμου.. Έχουμε ήδη δημοπρατήσει έργα προϋπολογισμού άνω των 33 εκ ευρώ για την ανακαίνιση και την αναβάθμιση τους. Παράλληλα υλοποιείται ήδη ενεργειακή αναβάθμιση σε τρία σχολικά συγκροτήματα, ενώ αναμένεται εντός του 2021 να δημοπρατηθούν νέες ενεργειακές αναβαθμίσεις επιπλέον πέντε σχολείων και δύο δημοτικών κτιρίων.

Ακόμα, εντός του 2021 αναμένεται να δημοπρατήσουμε την ανακαίνιση δύο υφιστάμενων δημοτικών ιατρείων, αλλά και του Δημοτικού Θερινού κινηματογράφου ΑΒ στα Πατήσια που είναι κλειστός για χρόνια.

Τέλος, η Διπλή Ανάπλαση, ένα αναπτυξιακό πρόγραμμα που συζητάμε δεκαπέντε χρόνια, επιτέλους βγήκε από το συρτάρι. Έχει δρομολογηθεί και προχωράει σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα.

Για την Ακαδημία Πλάτωνος ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα;
Πέρασαν από το ΚΑΣ δύο μελέτες. Αφενός η μελέτη του δήμου για το ίδιο το πάρκο -μιλάμε για πράσινο, μονοπάτια, αστικό εξοπλισμό, φωτισμό, ακόμα και μία δανειστική βιβλιοθήκη- αφετέρου η μελέτη του υπουργείου Πολιτισμού για την ενοποίηση των διάσπαρτων σήμερα αρχαιολογικών σκαμμάτων και την ομαλή ένταξη του νέου σκάμματος στο πάρκο. Στόχος μας είναι να γίνει η Ακαδημία Πλάτωνος ένας οργανωμένος αρχαιολογικός χώρος, ένας πόλος έλξης για επισκέπτες. Έτσι όπως αρμόζει στο πρώτο πανεπιστήμιο στην ιστορία της ανθρωπότητας. Ταυτόχρονα, προχωράει ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για το Αρχαιολογικό Μουσείο της Πόλης των Αθηνών. Έχουμε σε κοντέινερ εκατοντάδες χιλιάδες σπουδαία ευρήματα, από αυτά που στα μουσεία της Νέας Υόρκης και του Λονδίνου θα αφιέρωναν ολόκληρη αίθουσα στο καθένα. Θα βρουν τη θέση τους στο μουσείο, θα προστατευθούν, θα αναδειχθούν, θα είναι επισκέψιμα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ευρύτερη περιοχή που είχε βιώσει για χρόνια την εγκατάλειψη. Η προγραμματική σύμβαση με το Υπουργείο Πολιτισμού θα υπογραφεί άμεσα και μετά θα ξεκινήσουν τα έργα. Συγκεκριμένα ο πρώτος διαγωνισμός θα είναι ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός ιδεών που θα οδηγήσει στις τελικές μελέτες για το μουσείο. Θα ακολουθήσει ο διαγωνισμός για το πάρκο που θα αρχίσει να δουλεύεται του χρόνου. Παράλληλα θα δουλέψει το Υπουργείο Πολιτισμού την ενοποίηση των σκαμμάτων. Ως προς αυτό δεν μπορώ να δώσω ακριβές χρονοδιάγραμμα, γιατί οι αρχαιολόγοι, πολύ σωστά, θα προχωρήσουν με… τα βουρτσάκια τους.

Ο πολιτισμός είναι ανάμεσά τους;
Πολιτισμός και Αθήνα είναι ταυτόσημες έννοιες. Γι’ αυτό και έχουμε ένα ολοκληρωμένο, κοστολογημένο σχέδιο με ξεκάθαρη στοχοθεσία και κυρίως δεσμευμένους πόρους. Οι φορείς του Δήμου Αθηναίων, καθένας από τους οποίους μέχρι τώρα λειτουργούσε ανεξάρτητα, πλέον συνεργάζονται, συμπράττουν και δημιουργούν μία ενιαία πολιτιστική ταυτότητα για την Αθήνα. Δίνουν από κοινού βήμα στην καλλιτεχνική κοινότητα και ταυτόχρονα παράγουν πολιτισμό για τους δημότες και τους επισκέπτες μας. Ο ΟΠΑΝΔΑ, η Τεχνόπολη και ο ίδιος ο Δήμος, με την καταλυτική συμβολή του Athens Culture Net και του 9.84, του Δημοτικού Ραδιοφωνικού μας Σταθμού είναι πλέον μια δυνατή ομάδα. Μια ομάδα που προχωρά στη στήριξη των καλλιτεχνών και των ανθρώπων του πολιτισμού ειδικά σε αυτή την δύσκολη συγκυρία, κάτι που πέρυσι θεωρώ ότι κάναμε με μεγάλη επιτυχία, παρέχοντας δωρεάν τους χώρους και τις υποδομές του ΟΠΑΝΔΑ και της Τεχνόπολης για παραστάσεις και συναυλίες. Φέτος ανοίγουμε και πάλι την Τεχνόπολη, το θέατρο στον Κολωνό, το θέατρο στη Γκράβα, και τον παλιό θερινό κινηματογράφο ΑΒ για να υποδεχθούν δωρεάν κάθε μορφής καλλιτεχνική έκφραση. Σύντομα θα ανακοινώσουμε μια ανοιχτή πρόσκληση όπου ο καθένας θα μπορεί να υποβάλει την πρότασή του. Ταυτόχρονα αναδεικνύουμε και αξιοποιούμε τον κτιριακό μας πλούτο, αναβαθμίζουμε τα μουσεία μας και δημιουργούμε νέα, εισάγουμε σύγχρονα εκπαιδευτικά προγράμματα και ανοίγουμε νέους χώρους πολιτισμού. Άμεσα θα ξεκινήσουμε για παράδειγμα το Μουσείο Μαρία Κάλλας και το ιστορικό κτίριο του ΕΑΤ- ΕΣΑ. Τέλος δημιουργούμε ένα ενιαίο πρόγραμμα πολιτιστικών εκδηλώσεων. Στόχος μας να μετατρέψουμε την Αθήνα σε μία απέραντη σκηνή που θα αγκαλιάζει όλους και θα απευθύνεται σε όλους. Βλέπουμε τον Δήμο ως το όχημα που επιτρέπει στις φωνές της πόλης να ακουστούν. Δεν ερχόμαστε να επιβάλλουμε τη δική μας αντίληψη, ταυτότητα, αισθητική. Αντιθέτως θέλουμε κατά κάποιο τρόπο να λειτουργούμε ως ο πολλαπλασιαστής φωνών που μέχρι τώρα ήταν φιμωμένες.

Τους επόμενους μήνες θα αρχίσουμε να φτιάχνουμε δοκιμαστικά, μικρά παρκάκια για σκύλους. Το χρωστάμε στους ανθρώπους που θέλουν να πάνε βόλτα τα ζωάκια τους χωρίς να ενοχλούν και να ενοχλούνται.

Κεφάλαιο: αδέσποτα. Σας ακούω.
Η λογική μας είναι ότι οποιοδήποτε ζώο στην πόλη των Αθηνών είναι ευθύνη του δήμου. Στο πλαίσιο αυτό, έχουμε ξαναφτιάξει από το μηδέν το καταφύγιο αδέσποτων, το οποίο πλέον είναι μια σύγχρονη, αξιοπρεπής, σοβαρή δομή που μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι 90 σκυλιά. Είμαστε πολύ περήφανοι, πρέπει να το δείτε από κοντά. Παράλληλα, δίνουμε μεγάλη σημασία στο street work της Αστικής Πανίδας, ενώ έχουμε δημιουργήσει ένα νέο σάιτ για να προάγουμε και να διευκολύνουμε τις υιοθεσίες των ζώων που φιλοξενούνται στο καταφύγιό μας. Το επόμενο βήμα είναι το δημοτικό κτηνιατρείο. Θέλουμε να το έχουμε έτοιμο του χρόνου τέτοιο καιρό το αργότερο. Και για να μην ξεχάσω τα πολλά μικρά που κάνουν τα μεγάλα, σε διάφορα σημεία της πόλης που μας υποδείχθηκαν από πολίτες, τοποθετήθηκαν μικρά σπιτάκια, ταΐστρες και ποτίστρες, οι οποίες συνεχώς αυξάνονται. Και κάτι ακόμα που δεν αφορά τα αδέσποτα. Τους επόμενους μήνες θα αρχίσουμε να φτιάχνουμε δοκιμαστικά, μικρά παρκάκια για σκύλους. Το χρωστάμε στους ανθρώπους που θέλουν να πάνε βόλτα τα ζωάκια τους χωρίς να ενοχλούν και να ενοχλούνται.

Οι πολίτες αναρωτιούνται τι θα γίνει και με τα ουκ ολίγα εγκαταλελειμμένα κτίρια της Αθήνας.
Περιμένουμε με ανυπομονησία τη θεσμική ρύθμιση, τη νομοθετική πρωτοβουλία που θα δίνει περισσότερους βαθμούς ελευθερίας στον δήμο για να μπορεί να παρεμβαίνει σε αυτά. Ήδη, σε συνεργασία με την Ελληνική Αστυνομία, έχουμε απελευθερώσει πάνω από 60 τέτοια κτίρια που ήταν υπό κατάληψη. Είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε πολύ περισσότερο, με την αξιοποίησή τους. Περιμένουμε το Υπουργείο Περιβάλλοντος.

Θα επιστρέψω στο ζήτημα των αναπλάσεων. Σας φαίνεται παράλογος ο φόβος των πολιτών ότι ο δημόσιος χώρος που θα απελευθερωθεί, υπάρχει κίνδυνος να καταληφθεί από τραπεζοκαθίσματα, όπως έχουμε δει να συμβαίνει κατά κόρον;
Αυτό εξαρτάται από εμάς τους ίδιους. Αν θα κάνουμε καλά τη δουλειά μας ή όχι.

Προφανώς εξαρτάται από εσάς. Πρακτικά όμως τι σημαίνει αυτό;
Όλο αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με τα τραπεζοκαθίσματα στο δημόσιο χώρο, αλλά και με τις μικτές χρήσεις που λέγαμε νωρίτερα. Εμείς δεν θέλουμε να κλείσει ένα κατάστημα που πουλάει μπαχαρικά για να γίνει καφέ, γιατί δεν θέλουμε ο τουρίστας ή ο μόνιμος κάτοικος να αισθάνεται ότι κυκλοφορεί σε μια αρχαιοελληνική Disneyland ή σε μία καφεδούπολη. Θέλουμε να αισθάνεται την αυθεντικότητα της πόλης. Έχουμε ευτυχώς ένα καλό προηγούμενο. Ο δήμος στο παρελθόν έχει απαγορέψει την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων σε νέους πεζοδρόμους του Τριγώνου. Το ίδιο μπορούμε να κάνουμε, κατά περίπτωση, και τώρα. Δική μας επιδίωξη είναι η ισορροπία. Ναι στους απελευθερωμένους δημόσιους χώρους, ναι και στα οριοθετημένα τραπεζοκαθίσματα.

Έντονες είναι οι αντιδράσεις τους τελευταίους μήνες και για την πρόταση της «Prodea Investments» που πέρασε από το δημοτικό συμβούλιο Αθηναίων. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι πρόκειται για ιδιωτική επένδυση που υποθηκεύει τον Λόφο Στρέφη.
Έλεος! Δεν γίνεται παραχώρηση του Λόφου του Στρέφη σε ιδιώτες, αν είναι δυνατόν. Πήγε η Ομόνοια σε ιδιώτες επειδή την ξαναφτιάξαμε με χρήματα ιδιωτών; Πήγαν σε ιδιώτες τα pocket parks που φτιάξαμε με χρήματα ιδιωτών; Πήγε σε ιδιώτες το Πολυδύναμο Κέντρο Αστέγων που φτιάξαμε και με χρήματα ιδιωτών; Κάποια στιγμή θα πρέπει να απαλλαγούμε από ιδεοληψίες και ταμπού. Να σταματήσουμε να δίνουμε φαντασιακές μάχες. Η αυτοδιοίκηση έχει αυτό το πλεονέκτημα. Για εμάς μετράει το αποτέλεσμα. Δεν μας ενδιαφέρει τι χρώμα είναι ο γάτος, αρκεί να πιάνει ποντίκια. Δεν υπάρχουν αριστερές και δεξιές λακούβες, αριστερά και δεξιά σκουπίδια. Στον Λόφο του Στρέφη έχουμε εξασφαλίσει μια πολύ μεγάλη χορηγία. Με αυτή καλύπτουμε το κόστος της μελέτης και μια σειρά από έργα και παρεμβάσεις. Ο στόχος είναι να παραδώσουμε τον λόφο στους φυσικούς του χρήστες που είναι οι πολίτες και να τον επανασυνδέσουμε με τη γειτονιά. Αυτή τη στιγμή έχει εγκαταλειφθεί στους εμπόρους ναρκωτικών και την παραβατικότητα. Είναι ένα έργο 100% του δήμου για τους δημότες. Αυτό θα γίνει χρησιμοποιώντας και ιδιωτικά κεφάλαια. Όπως στο παρελθόν έγινε στο Καλλιμάρμαρο, στο Ζάππειο, στο Μετσόβιο. Τι μας πειράζει; Αντί να πούμε με γενναιότητα “ευχαριστούμε πολύ ”, γκρινιάζουμε; Ας σταματήσει πια η πολιτική εκμετάλλευση, εις βάρος μιας ολόκληρης γειτονιάς και μιας ολόκληρης πόλης.

Ο Λόφος του Φιλοπάππου, με 650 στρέμματα είναι ο μεγαλύτερος χώρος πρασίνου της πόλης. Ελάχιστες πόλεις στον κόσμο έχουν την τεράστια τύχη να έχουν έναν τόσο μεγάλο χώρο πρασίνου στο κέντρο τους. Είναι όμως παραμελημένος, γιατί υπήρχε πάντα μια διελκυστίνδα μεταξύ Υπουργείου Πολιτισμού και Δήμου Αθηναίων. Δεν μπορούσαμε να συνεννοηθούμε. Τώρα, για πρώτη φορά συνεννοούμαστε. Τους επόμενους μήνες, θα υπογράψουμε προγραμματική σύμβαση. Θα προβλέπει τα σωστικά έργα που πρέπει να γίνουν κι έχουν να κάνουν με την άρδευση, την πυροπροστασία, το γεωτεχνικό κομμάτι (για να μην πέφτουν οι πέτρες στο κεφάλι όποιου κάνει βόλτα), τη διαμόρφωση του πρασίνου διότι τώρα επικρατεί η απόλυτη αναρχία. Παράλληλα κάνουμε την αποκατάσταση των λεγόμενων πικιωνικών μονοπατιών, και κάποιες αρχαιολογικές εργασίες.

Επίσης είμαστε σε συνεννόηση με την Εταιρία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ), που έχει στην κυριότητά της το αναψυκτήριο του Πικιώνη, για να το μισθώσουμε ως Δήμος, επαναφέροντας την παλιά του αίγλη. Αντίστοιχο πρότζεκτ έχουμε τρέξει με το θέατρο του Λυκαβηττού. Έχει περάσει πια στο Δήμο. Θα δημοπρατήσουμε άμεσα το έργο, με στόχο να λειτουργήσει ξανά το καλοκαίρι του 2023, ίσως και νωρίτερα.

Οι ίδιοι που διαδίδουν ότι θα βάλουμε εισιτήριο στο Στρέφη και στον Εθνικό Κήπο, καταψήφισαν το να πάρουμε και να ανοίξουμε το εμβληματικό θέατρο του Λυκαβηττού. Οι ίδιοι που δεν μπορούν να συμφωνήσουν ακόμη και στο κλειστό γυμναστήριο που θέλουμε να φτιάξουμε στα Σεπόλια ή στο να αιτηθεί ο δήμος χρηματοδότηση για τον ηλεκτροφωτισμό. Τα συμπεράσματα δικά σας.

Πριν από κάποιους μήνες δηλώσατε ότι η Αθήνα έχει σηκώσει δυσανάλογα μεγάλο βάρος στο προσφυγικό. Τι έχει γίνει για αυτό το ζήτημα κατά τη διάρκεια της δικής σας θητείας και τι σκοπεύετε να κάνετε στο μέλλον;
Μετά λόγου γνώσης στους συναδέλφους μου στο εξωτερικό, λέω ότι η Αθήνα έχει κάνει περισσότερα για το προσφυγικό από οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή πόλη. Είμαστε η πόλη που έχει camp προσφύγων εντός αστικού ιστού, το 50% της διαχείρισης είναι πλέον του δήμου Αθηναίων, δεν δώσαμε δηλαδή απλά τη γη. Η Αθήνα φιλοξενεί σε διαμερίσματα και δομές πρόσφυγες με έμφαση στα ασυνόδευτα ανήλικα, για να προστατέψουμε αυτούς τους ανθρώπους και για να μην δημιουργούνται κοινωνικά ζητήματα στους δρόμους και τις πλατείες. Μεταξύ άλλων, έχουμε διαθέσει και τις κατασκηνώσεις του Αγίου Ανδρέα που τώρα δεν μπορούμε να αξιοποιήσουμε λόγω της πανδημίας. Η Αθήνα εφαρμόζει μια σειρά από πραγματικά καινοτόμα προγράμματα ένταξης προσφύγων, όπως το Curing the Limbo. Το προσφυγικό δεν είναι ένα ζήτημα που αφορά μόνο στην Αθήνα και την Ελλάδα, αλλά όλη την Ευρώπη. Αν λοιπόν μπορεί η Αθήνα να κάνει αυτά που κάνει, μπορούν και οι υπόλοιπες μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις.

Είπατε ότι δεν υπάρχουν αριστερές και δεξιές λακκούβες. Η δημαρχία της Αθήνας είναι σήμερα αποϊδεολογικοποιημένη;
Εδώ και λίγες εβδομάδες ασφαλτοστρώνουμε την πόλη. Έχουμε ήδη καλύψει 120 δρόμους, με στόχο τους 1050, δηλαδή το μισό οδικό δίκτυο της Αθήνας. Αστειευόμενος λοιπόν, μπορώ να σας διαβεβαιώσω και επίσημα πλέον, ότι οι λακκούβες δεν έχουν ιδεολογικές προτιμήσεις. Στα σοβαρά τώρα, η Δημοτική Αρχή της Αθήνας έχει αρχές και αξίες τις οποίες υπηρετεί. Αρνείται να παγιδευτεί σε προκαταλήψεις και δογματισμούς του παρελθόντος, αρνείται να κάνει συζήτηση σήμερα με τα δεδομένα του μακρινού παρελθόντος. Η εποχή έχει αλλάξει. Πρέπει να αλλάξουμε και εμείς μαζί της. Η νέα γενιά σήμερα έχει ξεκάθαρα κοινωνικά προτάγματα. Έχουμε καταπληκτικά παιδιά, ζωντανά, στα Πανεπιστήμια, στα σχολεία, στα μπαρ, γεμάτα γνώσεις, ξεκούραστα και διψασμένα. Με αυτή τη γενιά πρέπει να συνομιλήσουμε. Νωρίτερα σας μίλησα για μια πόλη ασφαλή, ζωντανή, βιώσιμη, υγιή. Αυτό είναι το τετράπτυχο μιας σύγχρονης μητρόπολης που δεν είναι μόνο περήφανη για την Ακρόπολη και το αρχαίο της μεγαλείο, αλλά και για το σήμερα και το αύριο.

Είμαστε σε συνεννόηση με την Εταιρία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ), που έχει στην κυριότητά της το αναψυκτήριο του Πικιώνη, για να το μισθώσουμε ως Δήμος, επαναφέροντας την παλιά του αίγλη. Αντίστοιχο πρότζεκτ έχουμε τρέξει με το θέατρο του Λυκαβηττού. Έχει περάσει πια στο Δήμο. Θα δημοπρατήσουμε άμεσα το έργο, με στόχο να λειτουργήσει ξανά το καλοκαίρι του 2023, ίσως και νωρίτερα.

Ενοχληθήκατε προ μηνών που ο πρωθυπουργός προτίμησε να κάνει ποδήλατο στην Πάρνηθα και όχι στην Πανεπιστημίου;
Μην ανησυχείτε, ο Πρωθυπουργός ζει στο κέντρο της πόλης και όπως όλοι οι κάτοικοι της πόλης, αν χρειαστεί δεν δυσκολεύεται καθόλου να κάνει τα παράπονα του στο δήμαρχο. Νομίζω πάντως ότι αθλείται στο Ζάππειο, στη Βασιλίσσης Όλγας και στο Λυκαβηττό.

Ρεαλιστικά μιλώντας πολλά από τα μεγάλα πρότζεκτ που έχουν αναφερθεί σε αυτή τη συνέντευξη, είναι πρακτικά αδύνατο να ολοκληρωθούν πριν από τη λήξη της θητείας σας. Άρα τα ξεκινήσατε με σκοπό να τα ολοκληρώσετε σε μια ενδεχόμενη δεύτερη θητεία ή για να τα παραδώσετε ημιτελή σε όποιον σας αντικαταστήσει;
Προφανώς σκέφτομαι και σχεδιάζω με ορίζοντα τις δύο θητείες, γιατί η Αθήνα χρειάζεται χρόνο. Μία τετραετία δεν αρκεί. Για μένα είναι πολύ ξεκάθαρο ότι θα διεκδικήσω ξανά την εμπιστοσύνη των Αθηναίων και ελπίζω να μου δώσουν την ευκαιρία να συνεχίσουμε τη δουλειά μας. Αυτός είναι ο σχεδιασμός μου. Όσον αφορά τα έργα, αναφερθήκαμε μόνο σε κάποια. Θα μπορούσα να μιλήσω για πολλά ακόμα. Πολλά από αυτά δεν θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τη λήξη της πρώτης θητείας μας. Αλλά σίγουρα όλα θα έχουν αρχίσει. Καταλαβαίνω ότι όλο αυτό μπορεί να δημιουργήσει μια αναστάτωση, από τη σκόνη, το θόρυβο κλπ. Δεν γίνεται αλλιώς. Εξ ορισμού, κάθε δήμαρχος, όχι μόνο εγώ, ξέρει καλύτερα πόσο και πού πονάει η πόλη του, έχει όλη την εικόνα. Ο πολίτης βλέπει ένα κομμάτι. Εγώ νομοτελειακά βλέπω το όλον. Άρα ξέρω ότι όσα κουτάκια και να τικάρουμε, μένουν ακόμη πολλά. Όσα κι αν έχουν γίνει, πρέπει να γίνουν πολύ περισσότερα.

Για μένα είναι πολύ ξεκάθαρο ότι θα διεκδικήσω ξανά την εμπιστοσύνη των Αθηναίων και ελπίζω να μου δώσουν την ευκαιρία να συνεχίσουμε τη δουλειά μας. Αυτός είναι ο σχεδιασμός μου.

Τόση ώρα δεν έχουμε πει κάτι για τα Εξάρχεια.
Μήπως δεν είναι πια στη μόδα; Τα Εξάρχεια έχουν πάρει φαντασιακά χαρακτηριστικά και εργαλειοποιούνται για να εξυπηρετηθούν πολιτικές και μη σκοπιμότητες. Τα Εξάρχεια όμως, όπως κάθε άλλη περιοχή της Αθήνας, κατοικούνται από ανθρώπους που έχουν το δικαίωμα σε μια καλύτερη ποιότητα ζωής. Με αυτούς συνομιλεί ο Δήμος.

Ποια περιοχή της Αθήνας έχει σήμερα τα περισσότερα άλυτα ζητήματα;
Η Αθήνα έχει 129 γειτονιές. Κάθε γειτονιά είναι διαφορετική Έχει τα δικά της προβλήματα, τις δικές της προκλήσεις, τις δικές της ανάγκες, τα δικά της θέλω. Δεν μπορείς εύκολα να τραβήξεις μια γραμμή. Ούτε πρέπει. Γιατί αν το κάνεις, ακόμη και αν το παραδεχτείς μόνο στον εαυτό σου, όχι δημόσια, είναι η στιγμή που αρχίζει η γκετοποίηση. Άρα οφείλεις να είσαι πειθαρχημένος διανοητικά, να μην υποκύψεις σε αυτό τον πειρασμό και να επεμβαίνεις δυναμικά, προσπαθώντας να αλλάξεις στοχευμένα όλα όσα πληγώνουν την κάθε περιοχή.

Για να μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλο μας, ξέρετε ότι πολύς κόσμος θεωρεί νομοτελειακά βέβαιη την κάθοδό σας στην κεντρική πολιτική σκηνή.
Είναι δηλαδή προφανές ότι πολύς κόσμος δεν με συμπαθεί.

Κάποτε όμως λέγατε ότι δεν θα φεύγατε καν από το Καρπενήσι.
Πάντοτε έλεγα και συνεχίζω να λέω ότι είμαι ερωτευμένος με την τοπική αυτοδιοίκηση. Με γεμίζει αυτό που κάνω, δεν μου αφήνει κανένα κενό. Με γοητεύει το ότι κρίνεσαι από αυτά που κάνεις και όχι από αυτά που λες. Με γοητεύει ότι πρόκειται για κάτι απτό, μετρήσιμο. Με γοητεύει ότι μπορείς να υπερβαίνεις κόμματα, ιδεολογίες, παρατάξεις, ακόμη και τον ίδιο σου τον εαυτό, προσπαθώντας να χτίσεις συμμαχίες γύρω από ουσιαστικές παρεμβάσεις που θα μείνουν. Άρα η σκέψη της κεντρικής πολιτικής σκηνής δεν περνάει καν από το μυαλό μου.

Τουλάχιστον προς το παρόν.
Αυτή είναι η αλήθεια. Το λέω με απόλυτη συναίσθηση. Το να υπηρετείς τον Δήμο Αθηναίων είναι μεγάλη τύχη. Τεράστια τιμή. Είναι από αυτά που λένε οι Αμερικάνοι “once in a lifetime”, ρε παιδί μου. Το παίρνω πάρα πολύ στα σοβαρά. Γι’ αυτό και διαρκώς αμφισβητώ τον εαυτό μου, δέχομαι την κριτική και προχωράω. Δεν κάθομαι όμως να κάνω απολογισμό για το ποιος λέει τι για μένα. Δεν προλαβαίνω.