ΛΑΘΡΑΙΑ ΤΣΙΓΑΡΑ: ΕΓΚΛΕΙΣΤΟΙ ΕΡΓΑΤΕΣ ΚΑΙ ΤΖΙΡΟΣ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΩΝ

Το πρωινό της 28ης Μαρτίου αστυνομικοί της Ασφάλειας Κιλκίς έκαναν έφοδο σε μια αποθήκη έξω από το χωριό Λάκκωμα Χαλκιδικής. Αποκαλύφθηκε ένα ολόκληρο εργοστάσιο με δύο γραμμές παραγωγής λαθραίων τσιγάρων. Βρέθηκαν τέσσερις τόνοι χύμα καπνού, 130.000 πακέτα και σύγχρονα μηχανήματα. Στον ίδιο χώρο υπήρχαν επίσης 27 ξένοι εργάτες – Ουκρανοί, Ρώσοι και Μολδαβοί. Το οργανωμένο έγκλημα ελάχιστα ενδιαφέρεται για το αν στο μεταξύ ένας πόλεμος βρίσκεται σε εξέλιξη.

Οι εργάτες φέρεται να ζούσαν μέσα στο εργοστάσο τους τελευταίους τέσσερις μήνες. Τη μισή μέρα έφτιαχναν τσιγάρα με βάρδιες και την άλλη μισή ξεκουράζονταν σε κουκέτες, σε ένα δωμάτιο χωρισμένο με κόντρα πλακέ. Εκεί μαγείρευαν, άπλωναν τα ρούχα τους και ζεσταίνονταν με αερόθερμα. Δεν ήταν η πρώτη φορά που οι αστυνομικοί ανακάλυπταν εργάτες από το πρώην ανατολικό μπλοκ κλεισμένους για μήνες σε ένα εργοστάσιο λαθραίων τσιγάρων.

Ταυτόχρονα με τη Χαλκιδική, πραγματοποιήθηκε έφοδος σε μια εταιρεία στο Καλοχώρι έξω από τη Θεσσαλονίκη. Λειτουργούσε ως μεταφορική εταιρεία, για την οποία η Αστυνομία λέει πως ήταν βιτρίνα του δικτύου που έλεγχε το εργοστάσιο. Συνελήφθησαν τέσσερα άτομα ως μέλη του δικτύου, ομογενείς από την πρώην Σοβιετική Ένωση. Αρνήθηκαν να αποκαλύψουν περισσότερες λεπτομέρειες και μετά τις απολογίες τους αφέθηκαν ελεύθεροι με όρους.

Σύμφωνα με αστυνομικές πηγές, τα τσιγάρα που παρήγαγε το δίκτυο ήταν κυρίως απομιμήσεις Winston, Marlboro και Karelia Slim. Οι αριθμοί είναι εντυπωσιακοί: Σε Χαλκιδική και Θεσσαλονίκη κατασχέθηκαν 592.000 πακέτα λαθραίων τσιγάρων, 20,3 τόνοι επεξεργασμένου καπνού, πρώτες ύλες, ακριβά μηχανήματα, επτά κλαρκ και τέσσερα φορτηγά. Το τελωνείο που εξέτασε τα λαθραία εμπορεύματα υπολόγισε τους διαφυγόντες δασμούς και φόρους για το Ελληνικό Δημόσιο στα 2,5 εκατ. ευρώ.

Η Αστυνομία φέρεται να παρακολουθούσε τους τελευταίους τέσσερις μήνες το παράνομο εργοστάσιο στη Χαλκιδική. Οι παλέτες με τα τσιγάρα μεταφέρονταν στο Καλοχώρι και στη συνέχεια με φορτηγά στην Αθήνα. Παρότι περιγράφεται ότι οι κατηγορούμενοι τελούσαν υπό στενή παρακολούθηση, δεν αποκαλύφθηκαν τα πρόσωπα που παραλάμβαναν το παράνομο φορτίο στην Αθήνα. Πηγές κοντά στην υπόθεση, μετέφεραν στο Magazine ότι αστυνομικοί στην Αθήνα επίσης γνώριζαν για το δίκτυο και ότι δυσφόρησαν με τη χρέωση της επιτυχίας στην Ασφάλεια του Κιλκίς.

Ο ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΣ

Η τελευταία φορά που είχε αποκαλυφθεί τόσο οργανωμένη γραμμή παραγωγής λαθραίων τσιγάρων ήταν πριν τα Χριστούγεννα του 2020 στην Αττική. Μία μικρή ομάδα αστυνομικών του Τμήματος Ασφάλειας Αμαρουσίου είχε εξαρθρώσει το μεγαλύτερο έως τότε δίκτυο τσιγάρων. Χρησιμοποιούνταν 22 διαφορετικοί χώροι με δυνατότητα παραγωγής ισάξια μιας καπνοβιομηχανίας.

Στην κεντρική μονάδα σε εργοστάσιο στον Ασπρόπυργο είχαν βρεθεί τότε περισσότεροι από 20 εργάτες με καταγωγή από χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Κοιμούνταν εκεί μέσα, μαγείρευαν, έπλεναν τα ρούχα τους και παρήγαγαν νυχθημερόν εκατομμύρια λαθραία τσιγάρα. Οι περισσότεροι είχαν εργαστεί σε μεγάλες σοβιετικές καπνοβιομηχανίες και γνώριζαν τον χειρισμό των μηχανών παραγωγής και τυποποίησης.

Το ίδιο δίκτυο χρησιμοποιούσε εικονικές εταιρείες και τα στοιχεία ανύπαρκτων προσώπων κυρίως στη Βουλγαρία. Φέρεται να λειτουργούσε, περίπου με την ίδια δομή, από το 2016, ενώ τα λαθραία τσιγάρα παράγονταν για να πουληθούν στη Βόρεια και Δυτική Ευρώπη, κυρίως στη Γερμανία και την Αγγλία. Κατά την επιχείρηση του 2020 είχαν κατασχεθεί 91 εκατομμύρια τσιγάρα, 112 τόνοι κατεργασμένου καπνού και 75.000 ετικέτες τσιγάρων. Η Αστυνομία είπε ότι το δίκτυο είχε τη δυνατότητα παραγωγής 1,1 δισ. τσιγάρων ετησίως, ενώ οι διαφυγόντες δασμοί είχαν τότε υπολογιστεί περίπου στα 20 εκατ. ευρώ.

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ – ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΣ

Οι περισσότερες υποθέσεις που έχουν εξαρθρωθεί στην Ελλάδα την τελευταία πενταετία έχουν όλες δύο κοινά. Το δίκτυο δουλεύει στη «γραμμή» από τον Ασπρόπυργο ως τα περίχωρα της Θεσσαλονίκης και επιπλέον οι Αρχές πέφτουν διαρκώς στον ίδιο πυρήνα προσώπων ή σε συνδεδεμένων ομάδων που έχουν όμως κοινή καταγωγή χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Το δεύτερο βγάζει νόημα, καθώς θεωρείται σχεδόν αξίωμα μεταξύ των παραβατικών ότι η οικονομία των λαθραίων τσιγάρων ελέγχεται από ομογενείς.

Οι αστυνομικοί που ερευνούν το δίκτυο επιστρέφουν τακτικά σε μια παλιότερη υπόθεση, που δικάστηκε το 2017 στη Θεσσαλονίκη με 54 κατηγορούμενους και φέρεται να περιλαμβάνει σημαντικές λεπτομέρειες για πρόσωπα που κάνουν αυτή τη δουλειά τα τελευταία χρόνια. Στα πρακτικά της δίκης, που τέθηκαν υπόψη του Magazine, υπάρχουν αναφορές για τις εικονικές εταιρείες στη Βουλγαρία, για το στήσιμο παράνομων εργοστασίων σε Θεσσαλονίκη και Αττική, ακόμη για τα περάσματα στα σύνορα με τη Βουλγαρία.

Τα πρόσωπα πίσω από το δίκτυο είχαν στήσει εταιρείες από το Ντουμπάι ως τα νησιά Μάρσαλ και τις Βρετανικές Παρθένες Νήσους. Εξαιτίας τέτοιων εταιρικών σχημάτων θεωρείται πολλές φορές ακατόρθωτο για τις ελληνικές και ξένες διωκτικές Αρχές να ακολουθήσουν τη ροή του χρήματος ή να βρουν τους πραγματικούς δικαιούχους πίσω από εταιρείες και εργοστάσια. Το λαθρεμπόριο τσιγάρων στην Ελλάδα είναι μια Λερναία Ύδρα, η οποία γιγαντώθηκε την τελευταία δεκαετία, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης.

ΛΑΘΡΑΙΟ 1 ΣΤΑ 4 ΤΣΙΓΑΡΑ

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της KPMG που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό της Philip Morris International (Ιούνιος 2022) ένα στα τέσσερα τσιγάρα (24%) στην Ελλάδα είναι παράνομο (σε απόλυτο αριθμό 3,4 δισ. τσιγάρα). Την ίδια στιγμή, τα χαμένα έσοδα από την παράνομη αυτή δραστηριότητα είχαν υπολογιστεί το 2021 στα 604 εκατ. ευρώ. Το ποσοστό είναι ακόμη πιο εντυπωσιακό αν ληφθεί υπόψη ότι το 2009 η κατανάλωση λαθραίων τσιγάρων στη χώρα μας αντιστοιχούσε μόλις στο 3%. Η βαριά φορολογία στα καπνικά προϊόντα και η μείωση της αγοραστικής δύναμης λόγω της κρίσης, θεωρούνται οι δύο βασικοί λόγοι γι’ αυτό.

Μεγαλύτερο σκορ από την Ελλάδα, πάντως, είχε πετύχει μόνο η Γαλλία. Το 2021 εκτιμάται ότι το 29,4% της αγοράς τσιγάρων αφορούσε λαθραία προϊόντα. Σύμφωνα με την έκθεση της KPMG, την ίδια χρονιά τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. έχασαν έσοδα ύψους 10,4 δισ. ευρώ εξαιτίας του παράνομου εμπορίου τσιγάρων.