ΜΑΡΙΟΣ ΛΩΛΟΣ: ΔΕΝ ΣΚΟΤΩΘΗΚΑ ΣΤΟ ΚΟΣΣΟΒΟ ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΙΓΟ ΝΑ ΜΕ ΣΚΟΤΩΣΕΙ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟΣ ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ

Καλύπτοντας πολεμικές συγκρούσεις ανά τον πλανήτη, ο Μάριος Λώλος φλέρταρε συνεχώς με τον κίνδυνο και την ιδέα του θανάτου. Ηταν μέρος της δουλειάς του και φυσικά το ήξερε πολύ καλά. Ο εκ των κορυφαίων Ελλήνων φωτορεπόρτερ και πρώην πρόεδρος του σωματείου τους όμως είδε το θάνατο να τον πλησιάζει πιο απειλητικά από ποτέ στο κέντρο της Αθήνας, δίπλα από το ξενοδοχείο “Μεγάλη Βρετάνια”. Μία ενέργεια που κάλλιστα μπορεί να θεωρηθεί ως δολοφονική απόπειρα με θύτη έναν αστυνομικό των ΜΑΤ, παραλίγο να του κόψει πρόωρα το νήμα της ζωής.

Το εξοργιστικό είναι ότι δέκα χρόνια μετά από εκείνο το δολοφονικό χτύπημα, η ΕΛΑΣ δεν έχει ακόμα καταφέρει να ταυτοποιήσει το δράστη και να τον οδηγήσει ενώπιον της δικαιοσύνης. Λίγο πριν μπει στη δικαστική αίθουσα όπου θα παιχθεί ακόμη ένα μέρος εκείνου του δράματος (στα αστικά και όχι στα ποινικά δικαστήρια), ο Μάριος Λώλος μίλησε στο Magazine για τις πολεμικές του αποστολές (εκφράζοντας, παράλληλα, την επιθυμία να βρεθεί σύντομα στην εμπόλεμη Ουκρανία), την εμπειρία του στην κάλυψη του προσφυγικού αλλά και για τη διαχρονική άρνηση της ΕΛΑΣ να τιμωρήσει στελέχη της που έχουν κάνει εμφανώς κατάχρηση εξουσία βιαιοπραγώντας.

Ο πόλεμος και ο φόβος του θανάτου

Eίναι δυνατόν κάποιος που καλύπτει ένα πόλεμο να μην φοβάται;
Αν δεν φοβάται, θα σκοτωθεί. Αν δεν φοβάται, έχει γίνει ήδη ένα με το τέρας γιατί σ’ έναν πόλεμο, αυτό που ζεις είναι μία απάνθρωπη διαδικασία. Μέσα στην αυτή την απάνθρωπη διαδικασία πρέπει να φοβάσαι και ταυτόχρονα να χαλιναγωγείς το φόβο σου. Μόνο έτσι θα γυρίσεις στο σπίτι σου. Οταν δεν φοβάσαι, δεν μπορείς να κάνεις καλά τη δουλειά σου γιατί δεν βλέπεις, έχεις τελείως εκλογικεύσει όλο αυτό το παράλογο που ζεις.

Θυμάμαι στο Κόσσοβο ότι είχα πει σ’ έναν Σέρβο αστυνομικό που μας φυλούσε “αν έχει πάνω από τον τάδε αριθμό νεκρών, ξύπνα με”. Αμέσως συνειδητοποίησα ότι είχε έρθει η ώρα να φύγω. Είναι, λοιπόν, βασικό να φοβάσαι στον πόλεμο.

Αρα λογικά ανασύρεις από τη μνήμη σου στιγμές φόβου από τα πολεμικά μέτωπα…

Εννοείται. Μα υπάρχει ο φόβος. Και κάποιες στιγμές δεν σκέφτεσαι κιόλας. Οπως δεν σκέφτεσαι ότι έχεις επιλέξει να είσαι εκεί, σε αντίθεση με τον κόσμο που ταλαιπωρείται και που είχε την ατυχία να ζει σε μία εμπόλεμη ζώνη.

Δεν το μετάνιωσες όμως ποτέ που πήγαινες στα μέτωπα ανά τον κόσμο…
Ποτέ! Τώρα που μιλάμε θα ήθελα να ήμουν στην Ουκρανία. Κάνεις μία δουλειά μέσα από την οποία θέλεις να συμμετάσχεις στην ιστορία, να την καταγράψεις. Να συμβουλευτεί και δικό σου υλικό ο ιστορικός του μέλλοντος. Θέλεις να ζεις και την αδρεναλίνη, είναι σαφές. Το θέμα είναι όταν επιστρέψεις πως “ακουμπάς” το θέμα. Οσο είσαι εκεί, η φωτογραφική μηχανή λειτουργεί σαν ένα αόρατο γυαλί μέσα από το οποίο προσπαθείς να βλέπεις, να είσαι όσο το δυνατόν πιο ψύχραιμος και να μπεις στη διαδικασία του θέματος που θέλεις να καλύψεις. Στο τέλος της αποστολής όμως, αυτά τα πράγματα “σκάνε” στο κεφάλι σου. Σου φέρνω ένα παράδειγμα όχι από πολεμικό μέτωπο αλλά από την Ειδομένη. Αφού πέρασα ενάμιση μήνα εκεί, μέσα στις λάσπες, έχοντας γνωρίσει πολύ κόσμο, συνειδητοποιήσα κάτι οδυνηρό. Σκεφτόμουν «ωραία και εγώ που βοήθησα σ’ όλο αυτό;».

Το ακούω σ’ ένα είδος μετατραυματικού στρες…
Είναι δεδομένο ότι θα το βιώσεις. Θα πρέπει οι Ενώσεις, δημοσιογραφικές κτλ, να κάνουν τέτοιου είδους σεμινάρια σε όσους καλύπτουν πολέμους. Και φυσικά προτείνω σε αυτές τις περιπτώσεις στους συναδέλφους ψυχοθεραπεία. Είναι σημαντικό και το πως αντιμετωπίζεις τους ανθρώπους. Στη Σερβία έλεγα σε μία γυναίκα τις κλασικές βλακείες που λέμε σ’ αυτές τις περιπτώσεις “κουράγιο, θα περάσει” κτλ. Με κοιτούσε…Σε κάποια φάση με ρωτάει: “Η γυναίκα σου σερβιέτες έχει;”. “Εχει” απαντώ. “Εγώ πριν ένα μήνα είχα και τώρα δεν έχω, βάζω πανιά” μου ανταπαντάει. Τι να της πεις αυτής της γυναίκας; Πώς να χειριστείς αυτήν την κατάσταση;

Τι απαντάς στην κλασική ερώτηση για το ποιες είναι οι φωτογραφίες που θυμάσαι περισσότερο;
Λέω ότι θυμάμαι περισσότερο τις φωτογραφίες που δεν τράβηξα. Τις φορές εκείνες που είχα όλο το καρέ μπροστά μου και που είχα σηκώσει τη μηχανή αλλά τελικά δεν πάτησα το κουμπί. Και δεν το πάτησα γιατί δεν άντεχα να το πατήσω, με ξεπερνούσε αυτό που διαδραματιζόταν μπροστά μου. Σ’ έναν πόλεμο, όπου βλέπεις πολύ αίμα, το νόημα τελικά είναι να δείξεις αυτή τη φρίκη με πάρα πολλούς τρόπους. Σου θυμίζω το εξής: Η φωτογραφία του μικρού Αϊλάν σόκαρε. Οι επόμενοι που πνίγηκαν στο Αιγαίο έφτασαν να είναι απλά νούμερα, στατιστικές. Εμείς καλούμαστε να δίνουμε πρόσωπο σε κάθε αριθμό.

Την αλήθεια πώς την προσεγγίζει κανείς σ’ ένα μέτωπο; Που βρίσκεται τελικά η αλήθεια;
Βασικό είναι να ξέρεις ποιος είναι αυτός που σου δίνει την πληροφορία. Αναγκαστικά είσαι με κάποιους. Ο fixer που έχεις, ο οδηγός, ανήκει σε μία από τις δύο πλευρές. Αυτός ο άνθρωπος λοιπόν πρέπει να έχει ένα πιο ανοιχτό πεδίο. Αυτό βοηθάει και στα πρακτικά ζητήματα. Δηλαδή, εκεί πάμε, εκεί δεν μας παίρνει να πάμε και εκεί πάμε μεν, αλλά με ρίσκο. Αυτός επίσης αναλαμβάνει να ηρεμήσει και τους τρελαμένους φαντάρους που πιθανόν να έρθουν σε ελέγξουν. Παίζει ρόλο και η πείρα. Στην Πρίστινα καταλαβαίναμε ότι αυτή η έκρηξη ήταν από ΝΑΤΟική βόμβα και η άλλη από παραστρατιωτικούς του Αρκάν σε σπίτια Αλβανόφωνων. Ποτέ, επίσης, δεν πρέπει να παραμένεις για πολύ καιρό σ’έναν πόλεμο. Γιατί κάποια στιγμή αρχίζεις και παίρνεις θέση.

Σε ακούω να μιλάς πολύ για όσα βίωσες στον πόλεμο της πρώην Γιουγκοσλαβίας…
Ε, ναι. Και διαβάζω διάφορα, ότι ο πόλεμος της Ουκρανίας ήταν ο πρώτος μετά το Β’ Παγκόσμιο σε ευρωπαϊκό έδαφος. Και αυτός στη Γιουγκοσλαβία τι ήταν δηλαδή; Ελεος. Και ο χειρότερος πόλεμος είναι ο εμφύλιος. Σκοτώνονται γείτονες, αυτοί που μεγάλωναν μαζί.

Θα τραβούσες σήμερα Ουκρανούς πρόσφυγες στα σύνορα;
Φυσικά. Αλλά επειδή τραβάω και άλλους πρόσφυγες, πιο “μαυριδερούς”, θα σου έλεγα ότι τους Ουκρανούς θα τους τραβούσα με την ίδια ακριβώς αγάπη με την οποία τραβάω και τους άλλους. Αυτός που φεύγει από το σπίτι του τρέχοντας, παίρνοντας αγκαλιά τα παιδιά του, είναι πρόσφυγας. Είτε φεύγει από τη Συρία, είτε από το Αφγανιστάν, είτε από την Ουκρανία. Εμένα δεν με ενδιαφέρει αν είναι μελαμψός, μουσουλμάνος ή ξανθός γαλανομάτης. Γι’ αυτό και συνεχίζω να φωτογραφίζω το προσφυγικό, θέμα που δεν “πουλάει” σήμερα στην Ελλάδα. Πήγα στη Σάμο όταν έγιναν τα εγκαίνια του νέου ΚΥΤ το οποίο δεν είναι τίποτα άλλο από το ευρωπαϊκό Γκουαντάναμο. Στη μέση του πουθενά βρίσκεται το κέντρο, με τους ανθρώπους έγκλειστους. Και αυτό το πράγμα, το πανηγύρισαν. Το πουλάνε και στην τοπική κοινωνία, ελάτε να βρείτε μεροκάματο ως σεκιούριτι.

Πώς αντιδράς στην alt right λογική που θέλει τους πρόσφυγες βολεμένους, σχεδόν πλούσιους, “με το τελευταίο μοντέλο i-phone στο χέρι” και τις ΜΚΟ να βγάζουν πολλά λεφτά;
Με βγάζει από τα ρούχα μου ο τρόπος σκέψης αυτός. Από την άλλη έχουν παρατηρηθεί και φαινόμενα ΜΚΟ που εμφανίστηκαν, έκαναν μια δουλειά στο πικ του προβλήματος και εξαφανίστηκαν. Οι περισσότερες όμως κάνουν τη δουλειά τους με τρομερή αξιοπρέπεια, παρά το τρομερό μπούλινγκ. Οταν λέμε μπούλινγκ να σου θυμίσω την περίπτωση της Θέρμης στη Λέσβο. Τότε που ντόπιοι μας κυνηγούσαν, δέρνοντας μάλιστα και έναν Γερμανό δημοσιογράφο, για να μην τραβάμε. Σοκαρίστηκα. Αλλά περισσότερο απ’ όλα με σόκαρε το γεγονός ότι οι πολλοί, η πλειοψηφία, δεν μιλούσαν. Ο κόσμος, επίσης, πρέπει να ξέρει ότι το προσφυγικό έχει και μία ταξική διάσταση. Οι πιο ευκατάστατοι Σύροι, για παράδειγμα, μπορούσαν να πληρώνουν τις βάρκες πιο εύκολα και να μην τις μοιράζονται. Αλλοι, πιο φτωχοί, έμπαιναν σε σαπιοκάραβα με άλλους πενήντα.

Το παρ’ολίγον δολοφονικό χτύπημα του 2012

Αφήνω την Πρίστινα και την Ειδομένη για να σε μεταφέρω στο κέντρο της Αθήνας το 2012. Εκεί φλέρταρες πραγματικά με το θάνατο. Τι συνέβη;
Λοιπόν, δεν σκοτώθηκα στις εμπόλεμες ζώνες του κόσμου και παραλίγο να πεθάνω στο Σύνταγμα. Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή. Πάντα, όταν κάναμε ραντεβού με τους εκάστοτε Υπουργούς Προστασίας του Πολίτη, μας έλεγαν να βάλουμε γιλέκα. Η απάντηση η δική μας είναι ότι αν το Σύνταγμα δεν έχει κανόνες δημοκρατίας, άρα και η Αστυνομία κανόνες εμπλοκής, οκ, να βάλουμε γιλέκα όπως κάνουμε πάντα στις εμπόλεμες ζώνες. Εσύ ως Υπουργός δεσμεύεσαι, υπογράφεις ένα σχετικό έγγραφο, ότι τα ΜΑΤ δεν θα μας ξαναχτυπήσουν αν φορέσουμε γιλέκα; Οχι, δεν υπογράφεις. Θα μας ξαναδείρουν λοιπόν τα ΜΑΤ αλλά θα αρχίσουν να μας δέρνουν και οι απέναντι πλέον.

Ζητάμε χρόνια τώρα αυτές οι περιβόητες ΕΔΕ, που ο Μανώλης ο Κυπραίος τις εξηγεί ως “Εμείς Δεν Ευθυνόμαστε”, να έχουν ένα αποτέλεσμα. Οσο νιώθουν ατιμώρητοι, τόσο θα συνεχίσουν να μας δέρνουν. Και μας δέρνουν κατά 99% όταν δεν έχει επεισόδια.

Αυτό πώς το εξηγείς;
Οταν έχει επεισόδια, ο αστυνομικός έχει δουλειά να κάνει. Δεν κοιτάει εμένα. Πάνω από τον Αγνωστο Στρατιώτη, συνήθως βλέπουμε να συγκρούονται ΜΑΤ με αριστερά μπλόκα. Εμείς κρεμόμαστε σε ένα κενό, είμαστε πάνω στο περβάζι. Ποτέ δεν μας έχουν χτυπήσει εκεί. Ποτέ. Πάντα μας χτυπούν όταν δεν έχει επεισόδια. Η λογική πίσω από αυτό είναι το “πρόσεχε τι τραβάς”. Τον Δεκέμβριο του 2011 είχε επεισόδια στο Σύνταγμα. Οχι κάτι φοβερά σημαντικό. Ερχεται ένας από τα ΜΑΤ, μου ρίχνει μία γκλομπιά στο κεφάλι και φεύγει. Τυχαία τα παιδιά του γερμανικού πρακτορείου τράβηξαν τη σκηνή σε video. Kάναμε καταγγελία, έγινε ΕΔΕ. Με καλούν στην Κερατέα (ο Χρυσοχοϊδης είχε δώσει εντολή τότε η ΕΔΕ να γίνονται από αξιωματικούς που δεν σχετίζονταν με τον τόπο των περιστατικών για μεγαλύτερη αξιοπιστία, υποτίθεται) να πάω να δώσω κατάθεση. Δείχνω στον αξιωματικό το video. Mε ρωτάει “γιατί σε χτύπησε”. “Δεν έχω ιδέα” του απαντάω. Και ρωτάω με τη σειρά μου: “Θα τον βρείτε;”. Και μου απαντάει ο άνθρωπος με ειλικρίνεια, “όχι, δεν θα τον βρούμε”.

Η εμπειρία σου λίγους μήνες μετά όμως ήταν πιο τραυματική…
Το 2012 με χτύπησε μία συγκεκριμένη διμοιρία, ο “μαύρος τρόμος”, 23 ατόμων, με το διμοιρίτη 24. Δεν είναι καμία πυρηνική φυσική να εντοπιστεί ο άνθρωπος που με χτύπησε. Από πίσω μου είχα μόνο αστυνομικούς των ΜΑΤ, το περιστατικό έλαβε χώρα στον πεζόδρομο της Πανεπιστημίου. Στις καταθέσεις που διάβασα, οι αστυνομικοί ισχυρίζονται ότι εκείνη την ώρα γίνονταν επεισόδια και ότι τους έκαναν επίθεση με μάρμαρα. Τίποτα τέτοιο δεν γινόταν. Επίσης, λένε ότι δεν έγινε χρήση ούτε γκλομπ, ούτε χημικών.

Ηταν η επόμενη μέρα μετά την αυτοκτονία του Χριστούλα. Ο κόσμος, που δεν ήταν κόσμος συγκρουσιακός, εξέφραζε απλώς τη συμπαράστασή του. Οι αστυνομικοί σχημάτισαν ένα Π, τους ψέκασαν με τις φυσούνες και με μερικές γκλοπιές τους κατέβασαν κάτω, στην κάτω πλευρά της πλατείας. Στην πάνω είχαμε ξεμείνει μόνο φωτορεπόρτερ και δημοσιογράφοι. Το κράνος και τη μάσκα μου δεν τα είχα φορέσει διότι εκείνη τη μέρα δεν είχε επεισόδια σοβαρά. Προσπαθώ να συνεννοηθώ με τον επικεφαλής της διμοιρίας, μας απαντούν ότι ήταν εντολή από τα κεντρικά της ΓΑΔΑ να φύγουμε. Φεύγουμε αλλά μία άλλη διμοιρία στην κατηφόρα της Μεγάλης Βρετανίας δεν μας αφήνει να συνεχίσουμε. Ξαναμιλάω με τον επικεφαλής, του λέω “συνεννοηθείτε μεταξύ σας που θέλετε να πάμε”. Οπως είμαστε στο πεζοδρόμιο της Μεγάλης Βρετάνιας-Πανεπιστημίου, γυρνάω την πλάτη μου για να φύγω, είχαν αρχίσει και τα γνωστά “έλα, όπως είστε φεύγετε” κτλ. Τότε αισθάνομαι ένα βαρύ χτύπημα στο κεφάλι, παραπατάω και πέφτω πάνω σ’ έναν συνάδελφο. Δεν χάνω τις αισθήσεις μου, γυρνάω πίσω και αρχίζω τα “γαλλικά”.

Αιμορραγείς εκείνη την ώρα;
Οχι, καθόλου. Μακάρι να αιμορραγούσα. Η διμοιρία εξαφανίζεται κατευθείαν ανεβαίνοντας προς τα πάνω, προς τα λουλουδάδικα της Βουλής. Ζητάω τότε ένα τσιγάρο από έναν συνάδελφο και εκεί που πάω να καπνίσω, συνειδητοποιώ ότι έχω χάσει την αφή από το αριστερό χέρι, το τσιγάρο μού πέφτει κάτω. Και ευτυχώς, γιατί αυτό ήταν το “σήμα” για να κάνω εξετάσεις. Φάνηκε σ’ αυτές ότι το αίμα έπεφτε προς τα μέσα. Ο νευροχειρουργός που με εξέτασε μου είπε αμέσως ότι πρέπει να υποβληθώ σε επέμβαση. Αν δεν την κάνεις, μού τόνισε, στην καλύτερη των περιπτώσεων θα γίνεις επιληπτικός, στη χειρότερη μπορεί να πεθάνεις κιόλας. Την έκανα την επέμβαση, έχω στο κεφάλι δύο πλάκες και οκτώ βίδες.

Ολα αυτά από ένα και μόνο χτύπημα…
Ναι, γιατί με χτύπησε κρατώντας το γκλομπ ανάποδα. Στη λαβή αυτό το γκλομπ έχει βάρος πολύ. Στις καταθέσεις συναδέλφων, δημοσιογράφων και φωτορεπόρτερ, οι δημοσιογράφοι τόνισαν ότι έφαγαν και αυτοί ξύλο και αποδόμησαν το επιχείρημα ότι τάχα ήταν μπλεγμένοι μαζί με τους διαδηλωτές και ότι δεν μπορούσαν οι αστυνομικοί να τους ξεχωρίσουν. Δεν ήταν αλήθεια αυτό. Μία τραυματιοφορέας ήταν μαζί μας και μία άλλη κυρία που έπεσε και φώναζε. Κανένας άλλος πολίτης. Ενας από τους δημοσιογράφους είπε στο διμοιρίτη ότι μιλάει με το κέντρο. Η απάντηση που πήρε ήταν “στ’ αρχίδια μας”. Ο δικός μου ο συνάδεφλος δήλωσε ξεκάθαρα στην κατάθεσή του ότι ο δεύτερος από δεξιά όπως έβλεπα στον τοίχο της Μεγάλης Βρετάνιας, ένας ψηλός, σήκωσε το γκλομπ, με χτύπησε και μετά κρύφθηκε μέσα στη διμοιρία. Στο βίντεο που μου έδειξε ο ανακριτής είδα ότι οι αστυνομικοί που ήταν πίσω μου με έσπρωχναν. Σ’ ένα επόμενο βίντεο έχω πέσει ήδη πάνω στο συνάδελφό μου μετά το χτύπημα.

Πρέπει να είναι απείρως εξοργιστικό ότι δέκα χρόνια μετά δεν έχει βγει δικαστική άκρη σ’ αυτήν την υπόθεση…
Θα σου πω κάτι. Τα γκλομπ που κρατούσε εκείνη η διμοιρία δόθηκαν για εξέταση dna αλλά δεν βρέθηκε ποτέ τίποτα. Δόθηκαν βέβαια την επόμενη μέρα. Οι αστυνομικοί των ΜΑΤ με τις πράσινες στολές φεύγουν από στρατόπεδο όταν αρχίζουν τη βάρδια τους. Εγώ μπορώ να καταλάβω ότι όταν έχεις στη διμοιρία 23 πιτσιρίκια τα οποία έχουν δεχθεί επίθεση με πέτρες, μολότοφ κτλ μπορεί να συμπεριφερθούν ανάλογα. Δεν ζητάμε όμως τίποτα παραπάνω από την τιμωρία τους. Βρες τους και τιμώρησέ τους. Μετά από ένα περιστατικό φραστικής επίθεσης στην Τατιάνα Μπόλαρη, τη συνάδελφό μας, συναντηθήκαμε με τον ΓΑΔΑρχη, ήταν παραμονές της 17ης Νοεμβρίου. Του είπαμε κάνε το αυτονόητο, προστάτευσε τη δουλειά μας. Μπροστά μας πήρε τηλέφωνο τους διοικητές των πράσινων και των μπλε, των ΜΑΤ. Τους είπε λοιπόν “μην αγγίξετε φωτορεπόρτερ στις 17 Νοέμβρη, δώσε οριζόντια εντολή σε όλους”. Στις 17 Νοέμβρη έφαγε συνάδελφος γκλομπιά στο κούτελο.

Γιατί η αστυνομία φαίνεται να μην επιθυμεί να διελευκάνει αυτές τις υποθέσεις; Σε ποιο συμπέρασμα έχεις καταλήξει;
Οι αστυνομικοί έχουν πάντα την αίσθηση ότι κάνουν τη βρώμικη δουλειά όταν τα πράγματα στραβώνουν. Οταν λοιπόν μας καλείς, λένε, να αδειάσουμε το Σύνταγμα από χιλιάδες διαδηλωτές που διαμαρτύρονται, θα υπερβούμε και λίγο τα όρια, θα ρίξουμε λίγο παραπάνω ξύλο. Άρα;

Είστε κακοπληρωμένοι οι φωτορεπόρτερ στην Ελλάδα. Θέλεις να μας περιγράψεις λίγο τις οικονομικές συνθήκες στο επάγγελμα ως πρώην πρόεδρος του σωματείου σας;
Εμείς είχαμε κρίση, πριν από την κρίση. Τα πρακτορεία πλέον δουλεύουν με πακέτα. Ενα μέσο παίρνει μία συνδρομή, έχει τους κωδικούς και μπορεί να πάρει όποια φωτογραφία θέλει. Και αρχείου, αν και αυτή η υπηρεσία στο εξωτερικό πληρώνεται ξεχωριστά. Επειδή τα πρακτορεία ανταγωνίζονται μεταξύ τους, οι τιμές κατεβαίνουν διαρκώς. Εχουμε κάνει συνάντηση σε ανύποπτο χρόνο με μεγαλοεκδότη. Του λέμε: Χρωστάς τόσα. Εχει πληρωθεί μόνο ένας συνάδελφος που κινήθηκε δικαστικά και εμφανίστηκε με δικαστικό κλητήρα. Μας λέει: Οκ παιδιά, στείλτε μου μία λίστα σε ποιους χρωστάω, να τους πληρώσω. Του στείλαμε. Ε, δεν πλήρωσε ποτέ. Ντρέπομαι να λέω δημοσίως τις τιμές που παίρνουμε πλέον για τις φωτογραφίες. Πολλές φορές δεν αξίζει τον κόπο να σηκωθείς από το κρεβάτι σου να πας να τραβήξεις. Σ’ αυτό φταίμε και εμείς γιατί δεν βάζουμε κανόνες.

Νέος κόσμος έρχεται στη δουλειά;
Ερχεται. Κοίτα, για να κάνεις αυτή τη δουλειά, δεν πρέπει να περνάς κοντά από τα ψυχιατρεία. Αυτοί που το θέλουν πάρα πολύ να μείνουν στη δουλειά, μένουν. Είμαι υπερήφανος για την αισθητική αυτών των παιδιών. Και για το αξιακό τους σύστημα, επίσης. Υπάρχει πλέον μία νέα τάση στο σωματείο μας να μπουν κανόνες στη δουλειά. Δεν γίνεται οι συνάδελφοι να δουλεύουν στα πρακτορεία και να μην είναι μισθωτοί. Να πληρώνουν τα πάντα από την τσέπη τους, από την εφορία μέχρι τη βενζίνη στο μέσο με το οποίο μετακινούνται. Και να κάνουν και 7 με 10 θέματα την ημέρα. Καίνε το μυαλό τους!