ΜΟΥΣΙΚΗ, ΜΠΙΡΑ ΚΑΙ ΑΜΦΕΤΑΜΙΝΕΣ ΣΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ ΤΟΥ ’60

«Τι παίρνεις αν διασταυρώσεις έναν Θυμωμένο Νεαρό Μπασίστα, μία μεγάλη κυρία της φολκ σκηνής, έναν ημίθεο της Stratocaster και έναν τζαζ ντράμερ; Απάντηση: τους Utopia Avenue, μία μπάντα που όμοια της δεν υπάρχει. Το ντεμπούτο τους Paradise Is the Road to Paradise είναι ένα από τα άλμπουμ του 1967 που δεν πρέπει να χάσετε». Το Melody Maker, βίβλος της ποπ κουλτούρας τότε δεν φείδεται επαίνων για μία νεοσύστατη μπάντα σαν τους Utopia Avenue. Σε καιρούς που δεκάδες μπάντες παρακαλάνε για λίγες αράδες σε μία σελίδα, μία τέτοια αναγνώριση δεν είναι παίξε γέλασε.

Βρισκόμαστε στα 1967 στο Λονδίνο. Οι δρόμοι του Σόχο είναι ένα πολύχρωμο πανηγύρι από μακριά μαλλιά, παντελόνια καμπάνες, βελούδινα σακάκια σε απίθανα χρώματα και ινδικά σαλβάρια. Οι Beatles και οι Rolling Stones είναι οι απόλυτοι κυρίαρχοι της μουσικής σκηνής. Δίπλα τους στριμώχνονται πλήθος άλλοι που αντιγράφουν τον ήχο και το στυλ τους. Υπάρχουν όμως κι άλλοι που ξεχωρίζουν από τη μάζα. Οι ονειρικές μελωδίες των πρώιμων Pink Floyd, το σκληρο μπλουζ των Cream, η κιθαριστική δεινότητα του Τζίμι Χέντριξ οδηγούν σε νέα μονοπάτια. Πως μπορεί λοιπόν μία καινούργια μπάντα να ανοίξει το δικό της δρόμο προς την επιτυχία σε μία σκηνή που μοιάζει να μη δίνει δεύτερη ευκαιρία;

Οι Utopia Avenue έχουν τους δικούς τους άσσους στο μανίκι και είναι τέσσερις. Η Ελφ με τη κλασική παιδεία και τη φήμη της φολκ κυρίας συνθέτει αιθέριες μελωδίες και γράφει στίχους με απαράμιλλη ευαισθησία. Ο Ντιν παίζει μπάσο σαν μανιακός, τραγουδάει σα πρόγονος του Τζο Στράμερ και φτιάχνει ζοφερά χαρντ ροκ τραγούδια. Ο Γιασπερ είναι η ήρεμη δύναμη ένας δεξιοτέχνης κιθαρίστας που μπορει να σκορπάει ψυχεδελικές αστραπές χωρίς να διαταράσσει τη δομή των τραγουδιών. Και τέλος ο Γκριφ, στιβαρός ντράμερ με μία σύντομη θητεία στη τζαζ που του έμαθε την αίσθηση του ρυθμού και τα όρια του αυτοσχεδιασμού. Δεν βρέθηκαν τυχαία στο ίδιο πάλκο. Τους ένωσε η ευφυία του μάνατζερ τους, του Λέβον, ο οποίος ξεκίνησε από τον Καναδά για να γίνει ένας Μποντλέρ στη Νέα Υόρκη και κατέληξε στο Λονδίνο για να κατασκευάσει τη δική του μηχανή του ροκ εν ρολ. Ένας επιτήδειος μάνατζερ που διαθέτει τη πειθώ και την υπομονή ενός Μπράιαν Επστάιν και την προβοκατόρικη διάθεση αλλά χωρίς το κυνισμό ενός Μάλκολμ Μακλάρεν.

Η ιστορία που διηγείται ο Ντέιβιντ Μίτσελ στο νέο του μυθιστόρημα «Utopia Avenue» (μετάφραση Μαρία Ξυλούρη) μοιάζει με ένα μίγμα από στιγμιότυπα της πορείας κάθε ροκ μπάντας στα sixties. Οι Utopia Avenue ματώνουν κυριολεκτικά στις πρώτες περιοδείες. Ξεκινάνε δίνοντας δεκάδες συναυλίες, σε φοιτητικές λέσχες και κακόφημα κλαμπ. Συχνά παίζουν μπροστά σε καμιά δεκαριά μεθυσμένους και τρώνε μπουκάλια από μαστουρωμένους μοντς. Παραπαίουν ανάμεσα στην απόγνωση και την ελπίδα. Kαι ταυτόχρονα παλεύουν με τους προσωπικούς τους δαίμονες. Ο Γκριφ πασχίζει να ξεπεράσει το θάνατο του αδερφού του. Η Ελφ μοιάζει ανίκανη να αντιμετωπίσει τα μπερδεμένα ερωτικά της κολλήματα. Ο Ντιν ξεχειλίζει από οργή για τον αλκοολικό πατέρα του. Ο Γιάσπερ υποφέρει από ακουστικές ψευδαισθήσεις νιώθοντας έναν μετρονόμο καρφωμένο στον εγκέφαλο του. Όμως οι Utopia Avenue είναι μαχητές. Σε κάθε συναυλία δένονται όλο και πιο πολύ, η μουσική τους αποκτά πιο προσωπικό χαρακτήρα και καταλήγουν να είναι οι πιο πρωτότυποι σε μία σκηνή φίσκα από εγωπαθείς μιμητές των μύθων της ροκ και ποπ είδωλα του ενός τραγουδιού.

Τι παίζουν τελικά αυτοί οι ιδιόμορφοι ρόκερς; Από όσο περιγράφει ο Μίτσελ, ο ήχος τους είναι μία συνάντηση των πειραγμένων μπλουζ των Stones με τα ψυχεδελικά ορατόρια των Pink Floyd πασπαλισμένος με δόσεις από το σκληρό ροκ των Cream. Μία ελκυστική διελκυστίνδα ανάμεσα στη μελωδία και τα απόκοσμα ριφ που τους οδηγεί από τους πειρατικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς στη πολυπόθητη τηλεοπτική εμφάνιση στο Top Of the Pops. Δεν νιώθουν πια τυχάρπαστοι στα κυκλώματα της μουσικής βιομηχανίας. Τα πίνουν με τον Μπράιαν Τζόουνς, τριπάρουν με τον Άλεν Γκίσμπεργκ, ανταλλάσουν φιλοφρονήσεις με τον Μπάουι και σαρκάζουν μπάντες σαν τους Herman’s Hermits. Μπορεί η μεταπολεμική Αγγλία να είναι βυθισμένη στη κατήφεια της ύφεσης και της ψυχροπολεμικής προπαγάνδας, αλλά αυτοί οι ουτοπιστές της ροκ μπορούν ακόμα να ονειρεύονται.

Όμως ενώ πασχίζουν να «γίνουν επιτυχία στου κόσμου τα ηχεία» αρχίζουν νέες συγκρούσεις. Οι φερέλπιδες ροκ αστέρες κονταροχτυπιούνται με τα στελέχη της δισκογραφικής για τα σινγκλς και τη δομή των άλμπουμ, αντιμετωπίζουν άπληστους ή απατεώνες διοργανωτές και γνωρίζουν από πρώτο χέρι την περιποίηση που επιφυλάσσουν οι μπάτσοι κάθε χώρας στους μαλλιάδες. Το αντίδοτο στις κακουχίες είναι οι χιλιάδες που τραγουδάνε τους στίχους τους στις συναυλίες τους στο Άμστερνταμ, τη Ρώμη και τη Νέα Υόρκη. Ίσως τελικά, όπως το υποπτεύονται, το χειροκρότημα να είναι το πιο ισχυρό ναρκωτικό. Και το πιο εθιστικό σύμφωνα με τις παλιές καραβάνες της σκηνής.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να διηγηθείς την ιστορία μιάς ροκ εν ρολ μπάντας σε μια επαναστατική εποχή όπου οι πορείες ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ μπερδεύονταν με την αναζήτηση μιάς άλλης πραγματικότητας στη μακρινή Ανατολή, όπου το καλοκαίρι της αγάπης έδινε τη θέση του στους καιρούς των οδοφραγμάτων κι όπου ένα τραγούδι άξιζε όσο δεκάδες μανιφέστα.

Ο Ντέιβιντ Μίτσελ βυθίστηκε στο ρυθμό εκείνων των καιρών, κολύμπησε στον ιδρώτα, τη μπύρα, τις αμφεταμίνες και τα ηρεμιστικά που κατάπινε το κοινό, έζησε το πέρασμα από τη κληρονομιά των μπλουζ στα καλειδοσκόπια της ψυχεδέλειας και έγραψε ακόμα και τους στίχους της μπάντας που επινόησε. Κάπως έτσι το “Utopia Avenue” δεν είναι η μυθιστορηματική βιογραφία κάποιων ταλαντούχων μουσικών των ‘60ς. Είναι η τοιχογραφία μιας εποχής όπου οι δαιμονισμένοι με τις φαζαρισμένες κιθάρες, το στακάτο μπάσο, τα καταιγιστικά ντραμς και τη μαινόμενη farfisa πίστευαν ακράδαντα ότι η μουσική μπορεί να αλλάξει τον κόσμο.