ΟΙ ΠΕΡΙΟΥΣΙΕΣ ΤΩΝ ΡΩΣΩΝ ΠΟΥ “ΠΑΓΩΝΟΥΝ” ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Στις 25 Φεβρουαρίου, ένα 24ωρο μετά την εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία, στο γραφειο της ελληνικής Αρχής για το Ξέπλυμα Χρήματος στην Αθήνα διαβιβάστηκε ένα έγγραφο 48 σελίδων. Περιελάμβανε τα ονόματα 670 Ρώσων, για τους οποίους το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ζητά να επιβληθούν οικονομικές κυρώσεις, καθώς βρίσκονται στην αυλή του Βλάντιμιρ Πούτιν και θεωρείται ότι υπονομεύουν σήμερα την εδαφική ακεραιότητα και την ανεξαρτησία της Ουκρανίας.

Τις επόμενες μέρες, η ευρωπαϊκή λίστα κυρώσεων ανανεώθηκε άλλες πέντε φορές, φθάνοντας την περασμένη Τρίτη να περιλαμβάνει 877 ονόματα Ρώσων πολιτών και 62 νομικές οντότητες και εταιρείες. Δεν είναι όλοι τυπικοί ολιγάρχες ή «πορτοφόλια» του Πούτιν. Στη λίστα περιλαμβάνονται βουλευτές της ρωσικής Δούμας, περιφερειακοί αξιωματούχοι και επίσης επιχειρηματίες μικρότερης προβολής, που φέρεται να κάνουν δουλειές με το καθεστώς στη Μόσχα.

Οι ελληνικές Αρχές στην Αθήνα είχαν μια πολύ συγκεκριμένη δουλειά να κάνουν. Να ελέγξουν πόσα από τα πρόσωπα ή τις εταιρείες της λίστας έχουν περιουσιακά στοιχεία στην Ελλάδα. Το παραπάνω έργο ανέλαβε μια κλειστή ομάδα πέντε υπαλλήλων της Αρχής για το Ξέπλυμα Χρήματος στην Αθήνα. Κάποιοι από αυτούς διαθέτουν σχετική εμπειρία, καθώς είχαν εργαστεί στο θέμα των κυρώσεων από το 2014, όταν η ΕΕ εξέδωσε την πρώτη αντίστοιχη λίστα μετά την προσάρτηση της Κριμαίας.

Το βασικό πρόβλημα είναι ότι οι τραπεζικές καταθέσεις και τα ακίνητα μπορεί να είναι εγγεγραμμένα σε αχυρανθρώπους ή συγγενικά πρόσωπα Ρώσων της λίστας.

Ασφαλής πηγή είπε στο Magazine ότι δεσμεύτηκαν περιουσιακά στοιχεία μικρού αριθμού Ρώσων στην Ελλάδα – «λιγότερων από πέντε», όπως σημειώθηκε – με ισάριθμες διατάξεις που εξέδωσε η Αρχή για το Ξέπλυμα. Οι αποφάσεις του Συμβουλίου της Ε.Ε. έχουν τον χαρακτήρα Κανονισμού, κάτι που σημαίνει ότι η λίστα δεν χρειάζεται να γίνει νόμος του κράτους, αντίθετα το «πάγωμα» γίνεται αυτόματα. Από την έρευνα του Magazine προκύπτει ότι η διαδικασία δεν είναι τόσο απλή.

Το βασικό πρόβλημα είναι ότι οι τραπεζικές καταθέσεις και τα ακίνητα μπορεί να είναι εγγεγραμμένα σε αχυρανθρώπους ή συγγενικά πρόσωπα Ρώσων της λίστας. Στην περίπτωση των εταιρειών, πρέπει να επιβεβαιωθεί ότι αυτές ανήκουν σε ποσοστό άνω του 51% σε πρόσωπα που βρίσκονται στη λίστα και επίσης ότι δεν έχουν προλάβει να αλλάξουν το μετοχολόγιό τους, όπως συνέβη, για παράδειγμα, με τη Ρωσική Εμπορική Τράπεζα (Russian Commercial Bank) η οποία φέρεται να έγινε κυπριακή σε μια νύχτα. Δικηγόρος είπε στον γράφοντα ότι σκάφη Ρώσων έχουν αναχωρήσει εσπευσμένα τις τελευταίες μέρες από ελληνικά ναυπηγεία με προορισμό την Τουρκία, υπό το φόβο ένταξης των ιδιοκτητών τους στη λίστα.

ΟΙ ΡΩΣΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Οι «λιγότεροι από πέντε» Ρώσοι, των οποίων περιουσιακά στοιχεία έχουν δεσμευτεί τα τελευταία 24ωρα στην Ελλάδα, περιγράφονται ως επιχειρηματίες που έκαναν δουλειές με το ρωσικό κράτος. Ασφαλής πηγή μετέφερε στο Magazine ότι δεν πρόκειται για γνωστά ονόματα ούτε πρόσωπα τα οποία φιγουράρουν σε δημοσιεύματα διεθνών Μέσων που προσπαθούν τις τελευταίες εβδομάδες να καταγράψουν τα χρήματα των Ρώσων ολιγαρχών ανά τον πλανήτη.

Εκτός από τραπεζικές καταθέσεις, οι ελληνικές Αρχές φέρεται να έχουν δεσμεύσει ακίνητα στα νότια προάστια της Αθήνας κι επίσης σε τουλάχιστον ένα ελληνικό νησί. Η ίδια πηγή δεν ήταν σε θέση να προσδιορίζει το συνολικό ύψος των περιουσιακών στοιχείων Ρώσων που έχουν παγώσει στη χώρα μας.

Το Magazine διέτρεξε τα 877 ονόματα προσώπων και τα 62 οντοτήτων/εταιρειών που περιλαμβάνει η τελευταία ανανέωση της ευρωπαϊκής λίστας κυρώσεων, στις 15 Μαρτίου. Δίπλα σε κάθε όνομα, που είναι γραμμένο στα αγγλικά και τα ρωσικά, υπάρχει η ημερομηνία γέννησης και μια σύντομη περιγραφή του λόγου για τον οποίο πρέπει το συγκεκριμένο πρόσωπο να υποστεί κυρώσεις.

Εκτός από εκείνους που είναι στη λίστα λόγω της προσάρτησης της Κριμαίας το 2014, υπάρχουν σημερινοί βουλευτές της ρωσικής Δούμας κι επίσης Λευκορώσοι αξιωματούχοι που φέρεται να βοήθησαν τον Πούτιν στη σημερινή εισβολή στην Ουκρανία. Σε ορισμένες περιπτώσεις αναφέρονται συγγενικά πρόσωπα πρώτου βαθμού των προσώπων στη λίστα. Όλοι αυτοί δεν μπορούν επιπλέον να μεταφέρουν κεφάλαια ούτε να ταξιδέψουν σε χώρες της ΕΕ.

Μία περίπτωση με ελληνικό ενδιαφέρον αφορά τη θυγατρική ρωσικής εταιρείας που κατασκευάζει στρατιωτικό υλικό και οπλικά συστήματα, η οποία έχει γραφείο στην Αθήνα. Η ίδρυση της θυγατρικής αναφέρεται σε παλιότερη έκθεση της ελληνικής πρεσβείας στη Μόσχα με θέμα τις ρωσικές επενδύσεις στην Ελλάδα. Ο CEO της μητρικής εταιρείας περιλαμβάνεται στη σημερινή λίστα των ευρωπαϊκών κυρώσεων. Το Magazine πληροφορείται ότι τις ελληνικές Αρχές απασχόλησε και η περίπτωση ενός Ρώσου δημοσιογράφου, για τον οποίο περιγράφεται ότι μετέδιδε προπαγανδιστικές πληροφορίες. Ελέγχθηκε, αλλά δεν προέκυψε ότι ο ίδιος έχει περιουσία στην Ελλάδα.

Η ΛΙΣΤΑ ΝΑΒΑΛΝΙ

Εκτός από τα πρόσωπα που βάζει στο στόχαστρο η ΕΕ, αντίστοιχη λίστα κυρώσεων έχουν συντάξει οι Ηνωμένες Πολιτείες κι επίσης η Μεγάλη Βρετανία, χωρίς πάντως οι τελευταίες να δεσμεύουν την Ελλάδα. Υπάρχει, τέλος, και η λεγόμενη «λίστα Ναβάλνι». Πρόκειται για τον πιο γνωστό επικριτή του Πούτιν, σε βάρος του οποίου είχε γίνει απόπειρα δολοφονίας με δηλητηρίαση, τον Αύγουστο του 2020. Ο αντικαθεστωτικός Αλεξέι Ναβάλνι νοσηλεύτηκε στο Βερολίνο και όταν επέστρεψε στη Μόσχα, τον Γενάρη του 2021, φυλακίστηκε, προκαλώντας ένα διεθνές κύμα συμπαράστασης.

Η ομάδα γύρω από τον Ναβάλνι έχει συντάξει την περίφημη «λίστα των 35», με πρόσωπα που περιγράφονται ως «πορτοφόλια» του Πούτιν, συνεργάτες του καθεστώτος στη Μόσχα και καταπατητές των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Η λίστα δεν έχει κάποια θεσμική αξία, ωστόσο ο Ναβάλνι ζητά την επιβολή κυρώσεων σε βάρος των 35. Μεταξύ αυτών, υπάρχει ένα πρόσωπο με ελληνικό ενδιαφέρον. Πρόκειται για τον Γιούρι Τσάικα, πρώην γενικό εισαγγελέα στη Μόσχα. Ο γιος του Τσάικα περιγράφεται ότι έχει κάνει επενδύσεις σε ξενοδοχειακές μονάδες στη Χαλκιδική κι επίσης φέρεται να έχει αγοράσει ακίνητα στη Βόρεια Ελλάδα. Δεν περιλαμβάνεται στην επίσημη λίστα κυρώσεων της ΕΕ.