ΟΠΟΥ ΔΕΝ ΜΕΤΡΟΥΝ ΝΕΚΡΟΥΣ ΚΙ ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΟΥΣ, ΜΕΤΡΟΥΝ ΟΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ

Είναι ένας από τους ανθρώπους που μεταφέρθηκε την Παρασκευή με ελικόπτερο από τον Παλαμά στην Καρδίτσα. Οι διασώστες τον πήγαν με βάρκα μέχρι την εκκλησία στην πλατεία Τιτάνων και από εκεί το ελικόπτερο τον έβγαλε από την πλημμυρισμένη κωμόπολη, καθώς έπρεπε επειγόντως να πάει στο νοσοκομείο για αιμοκάθαρση.

Ο 70χρονος Αντώνης Τσιάπουνας ζει με τη σύζυγο του, Ζωή, στην οδό Σκρα, έναν από τους δρόμους που πλημμύρισαν από την πρώτη στιγμή. Το νερό μπήκε μέσα στο σπίτι τους και κατέστρεψε τα πάντα. «Ότι θα μας συνέβαινε σε αυτή την ηλικία να περάσουμε δυο μέρες χωρίς να φάμε και να έχουμε νερό να πιούμε, δεν το περίμενα ποτέ» λέει στο Magazine το απόγευμα του Σαββάτου, καθισμένος στην αυλή του σπιτιού του. Επέστρεψαν εκεί το Σάββατο με τη σύζυγό του και τον 44χρονο γιο τους, Θανάση, για να δουν τι απέγινε στην περιουσία τους. Οι τοίχοι στέκουν όρθιοι, όλα τα υπόλοιπα όμως έχουν καταστραφεί.

“Μόνο η κόρη μου μας ειδοποίησε να φύγουμε”

Δεν ειδοποιήθηκαν από κανέναν αρμόδιο για να απομακρυνθούν από την ισόγεια μονοκατοικία τους. Ο λόγος που σώθηκαν είναι το γεγονός πως τους ειδοποίησε εγκαίρως η κόρη τους, η οποία δε ζει στον Παλαμά.

«Κοιμόμασταν του καλού καιρού» θυμάται η Ζωή Τσιάπουνα. «Μας παίρνει τηλέφωνο η κόρη, μέσα στη νύχτα και μου λέει, έχει φτάσει το νερό μέχρι πάνω, θα μπει στο σπίτι σας, θα πνιγείτε, ξυπνήστε. Ανοίγω την πόρτα και το νερό έχει περάσει τα τελευταία σκαλιά. Βλέπω έναν γείτονα με τρακτέρ να γυρνάει στον δρόμο. Με βλέπει στην πόρτα και μου φωνάζει “Ελάτε παμε στο τριώροφο σπίτι δίπλα, ελάτε θα πνιγειτε”. Φεύγουμε γρήγορα χωρίς να πάρουμε τίποτα. Όταν κατεβήκαμε τα σκαλιά, το νερό έφτανε μέχρι το στήθος».

Παρέμειναν μαζί με άλλους σε σπίτι που βρισκόταν στον τρίτο όροφο μέχρι το Σάββατο. Κοιμόντουσαν κάτω, δεν είχαν ρεύμα, νερό και έμειναν χωρίς φαγητό για δυο μέρες. Το πρωί του Σαββάτου, η στάθμη του νερού είχε πέσει αρκετά στο σημείο που βρίσκεται το σπίτι τους αν και πενήντα μέτρα παρακάτω ακόμη δεν μπορεί να προσεγγίσει αυτοκίνητο. Επέστρεψαν να δουν τι έχει απομείνει. «Άνοιξε την πόρτα και μας έπιασε το κεφάλι» λέει ο Αντώνης Τσιάπουνας. Το ψυγείο, το πλυντήριο καταγής, καρέκλες καναπέδες, ντουλάπες, κρεβάτια, όλα είναι για πέταμα. Διαλύθηκαν τα πάντα». Τα καγκελα περιμετρικά του σπιτιού είναι γεμάτα από τα τα ρούχα που έχουν απλώσει προκειμένου να στεγνώσουν.

“Έχουν σαπίσει τα πάντα”

Ο Αντώνης φοράει μια φόρμα εργασίας που του έφερε ο γιος του. Η γραμμή μέσα στους τοίχους του σπιτιού δείχνει ότι το νερό ξεπέρασε το ενάμισι μέτρο. Στην αυλή το αυτοκίνητο είναι με ανοικτές τις πόρτες για να στεγνώσει, αν και κανείς από την οικογένεια δεν πιστεύει ότι θα ξαναλειτουργήσει. Σκεπάστηκε από το νερό. Το ίδιο και όλα τα γεωργικά μηχανήματα της οικογένειας που έχουν όπως οι περισσότεροι κάτοικοι, αγροτικές καλλιέργειες. Στην αποθήκη μυρίζει πετρέλαιο που υπήρχε αποθηκευμένο για το τρακτέρ και έχει χυθεί παντού. Δίπλα χαλασμένα αποθηκευμένα κρέατα από τον καταψύκτη.

«Έχουν σαπίσει τα πάντα» εξηγεί ο Θανάσης, ο γιος του Αντώνη και της Ζωής που ζει στην Καρδίτσα και έχει επιστρέψει στο πατρικό του στον Παλαμα βοηθώντας τους γονείς του να σώσουν ό,τι απέμεινε. «Τα τρόφιμα τα έχουμε βάλει πάνω στο τραπέζι αλλά δεν σώζεται κάτι. Προσπάθησα να ανοίξω κάποια συρτάρια να βγάλω κάποια σημαντικά έγγραφα και άλμπουμ φωτογραφιών, έχουν καταστραφεί όλα. Τα έπιπλα έχουν σαπίσει. Είναι τα παντα για πέταμα. Καταστροφή», λέει, ανοίγοντας στα δυο ένα ξύλινο ράφι που έχει σαπίσει.

«Δεν στέλνουν και μηχανήματα, σκουπιδιάρικα, να πάρουν τα σαπισμένα τρόφιμα. Τι να τα κάνουμε; Να τα πετάξουμε στο δρόμο;» αναρωτιέται ο Αντώνης. «Είχα και ένα μπουζούκι με ένα κλαρίνο, γιατί παίζω μουσική, μου αρέσει. Καταστράφηκαν και αυτά», λέει ο 70χρονος.

Η εικόνα αυτή είναι ίδια στα περισσότερα σπίτια του Παλαμά. Κατεστραμμένες περιουσίες και καλλιέργειες. Οποίος μπαίνει στην πόλη βλέπει παντού απλωμένα ρούχα περιμετρικά των σπιτιών, στρώματα και καναπέδες έξω μήπως στεγνώσουν και μπορούν να σωθούν, αυτοκίνητα σε όλους τους δρόμους με ανοιγμένες πόρτες και πορτ μπαγκαζ. Και αυτά μόνο στους δρόμους που η στάθμη έχει πέσει αρκετά. Σε κάποια σημεία της κωμόπολης ακόμη οι κάτοικοι δεν μπορούν να επιστρέψουν στα σπίτια τους.

Πυροσβέστες, στρατός και εθελοντές διασώστες επιχειρούν ακόμη με βάρκες αναζητώντας αγνοούμενους ή εγκλωβισμένους και στα δυσπρόσιτα σημεία του Παλαμά αλλά και στους δρόμους που οδηγούν στα γύρω χωριά όπως η Μεταμόρφωση, ο Βλοχός, ο Κοσκινάς, το Κεραμίδι, που βρίσκονται ακόμη σκεπασμένα από το νερό. Ελικόπτερα επιχειρούν στην Φαρκαδόνα, τη Μαραθέα. Θα χρειαστούν αρκετές ημέρες ακομη για να καταφέρει κάποιος να προσεγγίσει με όχημα αυτά τα χωριά στη λεκάνη του θεσσαλικού κάμπου.

Υγειονομική βόμβα

Η ευρύτερη περιοχή θυμίζει πλέον λίμνη. Οι δρόμοι που ενώνουν τα το ένα χωριό με το άλλο, διασχίζοντας τις απέραντες εκτάσεις καλλιεργειών, σε πολλά σημεία σταματούν. Με δυσκολία περνούν ακόμη και κάποια τρακτέρ. Όχι μόνο στα εγκλωβισμένα χωριά αλλά ακόμη και σε ακτίνα 40 χιλιομέτρων μέχρι τα Φάρσαλα ή το Νέο Μοναστήρι. Αν κάποιος βρεθεί σε αυτή την περιοχή σήμερα, θα νομίζει πως η περιοχή ήταν πάντα έτσι. Γεμάτη λίμνες. Το νερό έχει σκεπάσει εντελώς τις καλλιέργειες, σε σημείο που δεν φαίνεται τι βρίσκεται από κάτω. Νεκρά ζώα επιπλέουν παντού. Από γουρούνια και μοσχάρια, μέχρι κότες και σκυλιά.

Η οσμή που αναδύεται, δείχνει πως το πράγμα αρχίζει και γίνεται ιδιαίτερα σοβαρό υγειονομικά. Τα ανοιγμένα φρεάτια και οι βόθροι σε συνδυασμό με τη λάσπη, τα σαπισμένα τρόφιμα από τα σπίτια, τα νεκρά ζώα και τα λιπάσματα δημιουργούν ένα αποκρουστικό όσο και επικίνδυνο για την υγεία σκηνικό με την ανάγκη να επιστρατευτούν όλες οι υπηρεσίες για να καθαρίσουν την περιοχή, να γίνεται επιτακτική.

“Ερχόταν νερό από παντού”

Περίπου οκτώ χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Παλαμά, βρίσκεται το χωριό Ερμήτσι. Περισσότερα από δέκα πλίνθινα σπίτια έχουν καταστραφεί ολοσχερώς στο χωριό με τους ιδιοκτήτες τους να έχουν μεταφερθεί στην Καρδίτσα, όπου φιλοξενούνται.

«Ο συγχωρεμένος ο παππούς μου μου έλεγε: “Αν το νερό φτάσει ποτέ στο χωριό πάνω από δέκα πόντους, σημαίνει πως θα έχει πνιγεί όλος ο κάμπος”», λέει ο Γιάννης Παπαδημητρίου, ένας 30χρονος που έχει έρθει να βοηθήσει τους γονείς του σε ένα από τα σπίτια στην είσοδο του χωριού. «Ο παππούς πέθανε πριν χρόνια, αυτό που είπε όμως βγήκε αληθινό. Το νερό στο σπίτι μας μπήκε από τις πόρτες και τα παράθυρα, τα κατέστρεψε όλα. Υπάρχει ένας παράδρομος έξω από το χωριό που οδηγεί στο χωριό Ματαράγκα. Είχαν σκάψει ένα αυλάκι τρία μέτρα φάρδος και βάθος για να μην πάει το νερό στη Ματαράγκα. Έτσι ήρθε εδώ όλο το νερό. Σκέψου ότι το χωριό είναι από τα πιο ψηλά στην περιοχή».

Η μητέρα του, Βάσω, ήταν στο σπίτι την ημέρα της πλημμύρας. «Την Τετάρτη το μεσημέρι άρχισε να έρχεται νερό. Μέχρι το απόγευμα είχε μπει στο σπίτι. Φύγαμε με τον σύζυγο και πήγαμε στην πλατεία όπου είχε μαζευτεί όλο το χωριό, γιατί είναι το πιο ψηλό σημείο και δεν πλημμύρισε. Το βράδυ όμως της Τετάρτης έγινε ο μεγάλος χαμός. Ήρθε πολύ περισσότερο, ξεπέρασε το ενάμιση μετρο».

Λόγω υψομέτρου, η στάθμη πλέον εχει πέσει και σχεδόν όλοι οι δρόμοι του χωριού είναι προσβάσιμοι «Νερό ερχόταν από τέσσερα σημεία γύρω από το χωριό. Τόνοι νερού. Το βουητό ήταν απίστευτο».

“Τέλος όλα”

Η ζημιά που έχει υποστεί η οικογένεια είναι ολική. Οι τοίχοι του σπιτιού έμειναν όρθιοι αν και ένα κομμάτι του σπιτιού είναι πλινθινο, όπως τα σπίτια που γκρεμίστηκαν. «Βγάζουμε έξω τα πάντα να δούμε τι από τα προσωπικά μας αντικείμενα μπορεί να σωθεί. Μας είπαν να τα αφήσουμε όλα έξω γιατι θα έρθουν να αρχίσουν τις εκτιμήσεις μετά την ερχόμενη Τρίτη. Δε μαζεύεται το χάος. Ευτυχώς είμαστε όλοι ζωντανοί αλλά και η περιουσία ποσο εύκολα γίνεται; Δεν ξαναγίνονται όλα αυτά, λέει ο Γιάννης. «Το μεγάλο μας πρόβλημα θα είναι και τα επόμενα χρόνια». Η οικογένεια ζει κατά βάση από την καλλιέργεια βαμβακιού. Σε περίπου ένα μήνα θα ξεκινούσε η συγκομιδή, αλλά τα χωράφια είναι θάλασσα λάσπης. Η φετινή χρόνια ήταν δύσκολη καθώς υπήρχαν αρκετές αρρώστιες στα φυτά και καθυστέρησε η σπορά. Η μετέπειτα έλλειψη βροχών μέσα στο καλοκαίρι προκάλεσε ζημιές σε μηχανήματα. Αναγκάστηκαν να τα φτιάξουν. «Ξέρεις πόσα λεφτά δώσαμε φέτος για να μπορέσουμε να σπείρουμε, περιμένοντας τη σοδειά; Λεφτά να δουν τα μάτια σου. Και μόλις περιμέναμε τώρα τη σοδειά να ξεπληρώσουμε τους γεωπόνους και τα ανταλλακτικά των μηχανημάτων, ήρθε αυτό το πράγμα. Τέλος όλα. Δεν έμεινε τίποτα. Και φοβόμαστε μην κάνει τα χώματα άγονα».

Στη λεκάνη γύρω από τον Παλαμά, μέχρι την Κυριακή υπάρχει διάχυτη αγωνία. Αφενός για τους εγκλωβισμένους και τους αγνοούμενους, ο αριθμός των οποίων θα παραμένει ερωτηματικό, τουλάχιστον μέχρι η στάθμη του νερού να πέσει εντελώς σε όλα τα χωριά. Πάντως, στον Παλαμά, την μεγαλύτερη κωμόπολη της περιοχής, τα νερά έχουν υποχωρήσει σχεδόν τελείως. Συνεπώς, είναι δύσκολο να υπάρχουν εκεί άνθρωποι που δεν έχουν εντοπιστεί.

Τα επιβεβαιωμένα στοιχεία μέχρι το μεσημέρι της Κυριακής (10/9) μιλούν για 14 νεκρούς και τρία αγνοούμενους. Στα χωριά δουλεύουν, εκτός από τους κατοίκους, εκατοντάδες μετανάστες εργάτες γης, και τις επόμενες ημέρες μένει να φανεί πόσοι από αυτούς έχουν εγκλωβιστεί και πόσοι είναι καταγεγραμμένοι σαν κάτοικοι ώστε να αναζητηθούν.

Στα υπόλοιπα χωριά που σταδιακά επανέρχονται στην επιφάνεια, όσο η στάθμη του νερού πέφτει, οι άνθρωποι μετρούν καταστροφές, σε περιουσίες που πήραν δεκαετίες για να φτιαχτούν και πνίγηκαν στα ορμητικά νερά.