ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑ: “Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΑΠΟΤΡΑΠΕΙ”
Η καταστροφή στον Θεσσαλικό Κάμπο είχε προβλεφθεί. Ο Διευθυντής του Εργαστηρίου Υδρολογίας και Ανάλυσης Υδατικών Συστημάτων Νικήτας Μυλόπουλος περιγράφει όσα δεν κάναμε για να την αποτρέψουμε.
Η καταστροφή που προκάλεσε η κακοκαιρία Daniel στον Θεσσαλικό Κάμπο είχε προβλεφθεί.
Όμως κανείς δεν έκανε τίποτα για να την αποτρέψει.
Ο Διευθυντής του Εργαστηρίου Υδρολογίας και Ανάλυσης Υδατικών Συστημάτων και Πρόεδρος του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Νικήτας Μυλόπουλος, μίλησε στο The Magazine και, αναφερόμενος στις πλημμύρες που βύθισαν 21 χωριά της Θεσσαλίας στα λασπόνερα, επέμεινε να τονίσουμε ότι,
“Λύσεις υπήρχαν και υπάρχουν. Αυτό που δεν υπάρχει είναι η πολιτική βούληση για να υλοποιηθούν”.
Η κλιματική αλλαγή δεν είναι άλλοθι
“Καταρχάς πρέπει να πούμε ότι η κλιματική αλλαγή δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως άλλοθι“, ξεκαθάρισε από την πρώτη στιγμή της συνομιλίας μας.
“Είναι λάθος ότι πρόκειται για μια καταστροφή που δεν την περιμέναμε. Όχι. Την περιμέναμε, το ξέραμε. Λέγαμε, δηλαδή, ότι υπάρχει αυτός ο κίνδυνος. Αυτό ακριβώς είναι η κλιματική κρίση. Η αύξηση της συχνότητας των ακραίων μετεωρολογικών και κλιματικών δεδομένων.
Επομένως, το γεγονός ότι συνέπεσαν αυτά τα δύο πολύ ακραία φαινόμενα, ο Ιανός και ο Daniel, δεν είναι άλλοθι ότι ‘δεν μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα’. Αντιθέτως, μεγαλώνει τις ευθύνες των υπευθύνων”, καθώς, όπως μας εξήγησε, οι προειδοποιήσεις από την πλευρά της επιστημονικής κοινότητας ήταν συχνές.
Τόσο για τις επικίνδυνες μετεωρολογικές μεταβολές, που γεννά η κλιματική κρίση, όσο και για την απουσία σοβαρών αντιπλημμυρικών έργων.
Όμως, κανείς από τους αρμόδιους δεν έδινε σημασία.
Κατά τον κ. Μυλόπουλο, τα αντιπλημμυρικά είναι έργα τα οποία κανείς, μέχρι τώρα, στην χώρα μας δεν έπαιρνε ιδιαίτερα σοβαρά.
“Είναι έργα προστασίας, που δεν φαίνονται, δεν κόβουν κορδέλες, όπως λέγαμε παλιά. Δεν είναι δρόμοι ή γέφυρας αλλά αόρατα έργα που οχυρώνουν τις περιοχές. Αυτός είναι και ο λόγος που στην Ελλάδα δεν έχουν γίνει σοβαρά αντιπλημμυρικά έργα”, ανέφερε.
Μετράμε τα περισσότερα πρόστιμα στην ΕΕ για το περιβάλλον.
“Το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι η χώρα με τις περισσότερες επιπλήξεις και πρόστιμα από την ΕΕ για τη μη τήρηση των ευρωπαϊκών κανόνων για το περιβάλλον, καταδεικνύει ακριβώς τη στάση μας και τις πολιτικές που ακολουθούμε”.
Να υπενθυμίσουμε εδώ ότι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προχωρήσει σε δύο προσφυγές κατά της χώρας μας από τον Φεβρουάριο του 2022, για τη μη κοινοποίηση επικαιροποιημένων χαρτών επικινδυνότητας πλημμύρας και κινδύνων πλημμύρας, σύμφωνα με τις επιταγές της σχετικής Οδηγίας 2007/60 αλλά και για τη μη κοινοποίηση επικαιροποιημένων σχεδίων διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας.
Στους εν λόγω χάρτες, καταγράφονται οι περιοχές που είναι πιθανότερο να πληγούν από πλημμυρικά φαινόμενα (χάρτες επικινδυνότητας πλημμύρας) καθώς και οι πιθανές δυσμενείς συνέπειες που θα προκύψουν σε αυτές (χάρτες κινδύνων πλημμύρας). Η έκδοση των αρχικών χαρτών έγινε τον Ιούλιο του 2018 και σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, η επικαιροποίησή τους θα ολοκληρωθεί τον Νοέμβριο του 2023.
“Το θέμα, όμως, δεν είναι οι τιμωρίες και τα πρόστιμα, αλλά ότι αυτά τα σχέδια ορίζουν τις πλημμυρικές ζώνες, καταλήγουν σε προτάσεις και “τρέχουν και κάποια σενάρια”, που λέμε.
Αυτό που συνέβη, η κακοκαιρία Daniel, αν δείτε την κατόπτευση του φαινομένου από τα μοντέλα και τους χάρτες του 2018, έχει προβλεθεί. Άρα ήταν ένα πιθανό σενάριο και απλώς δεν προβήκαμε ποτέ σε συγκεκριμένα έργα“, τόνισε ο κ. Μυλόπουλος.
Τι δεν κάναμε
Του ζητήσαμε να εξηγήσει λίγο παραπάνω τι εννοούμε όταν λέμε ‘αντιπλημμυρικά έργα’ και τι θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει για να αποφύγουμε την καταστροφή.
“Καταρχάς τα αντιπλημμυρικά έργα δεν είναι απλώς φράγματα από’ δω κι από’ κει και διανοίξεις. Είναι και αυτά αλλά αυτό που εννοούμε ουσιαστικά όταν λέμε αντιπλημμυρικά έργα – και αυτό που δεν έγινε ποτέ – είναι ένα ολιστικό σχέδιο για τον πλημμυρικό κίνδυνο.
Ένα τετοιο ολιστικο σχεδιο θα ενσωμάτωνε τους επικαιροποιημένους χάρτες επικινδυνότητας και θα κατέληγε σε μια σειρά αντιπλημμυρικών έργων, τα οποία ξεκινούν κυρίως από τα ορεινά, τα έργα ορεινής υδρονομίας, όπως λέμε, περιλαμβάνουν τη διάνοιξη και κατασκευή μικρών χωμάτινων φραγμάτων ανάσχεσης και του πλημμυρικού φορτίου και, κυριως, των φερτών υλικών σε συνεργασία με τους υπάρχοντες χειμάρρους και τα υπάρχοντα ποτάμια, θα εξέτρεπε κάποιες μικρότερες τοπικές πλημμύρες σε λεκάνες απορροής, θα εκτόνωνε, δηλαδή, την πλημμύρα σε μικρότερες λεκάνες απορροής και με αυτόν τον τρόπο, τα πλημμυρικά φαινόμενα θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν και να μετριαστούν.
Αυτό θα απαιτούσε, βέβαια, την συνεργασία μια σειρά επιστημόνων. Από τους υδρολόγους και τους υδραυλικούς μηχανικούς, μέχρι τους γεωπόνους για το έδαφος, του χωροτάκτες για τον πολεοδομικό σχεδιασμό και την χάραξη των ζωνών πλημμύρας, πάνω στις οποίες σημειώνεται ότι απαγορεύεται να χτίσουμε το παραμικρό κλπ”.
Όπως μας εξήγησε, “αυτό το σχέδιο θα κατέληγε σε ένα σύγχρονο σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης και διαχείρισης του πλημμυρικού κινδύνου για την προστασία των κατοίκων, με την έγκαιρη -αν χρειαζόταν- απομάκρυνσή τους, πριν φτάσουν τα πλημμυρικά κύματα στις κατοικημένες περιοχές”.
Κάτι εξαιρετικά αναγκαίο αν σκεφτεί κανείς ότι το 112 ήχησε στα χωριά της Καρδίτσας τρεις ώρες μετά την επέλαση της πλημμύρας και ενώ το νερό είχε φτάσει πια στα παράθυρα των σπιτιών τους.
“Δεν ήρθε 112 σε εμάς, σε κάποιους που ήρθε είχε ήδη πλημμυρίσει ο Παλαμάς. Όλος ο κόσμος παραπονιέται ότι δεν υπάρχει τίποτα από την Πολιτεία” είχε δηλώσει κάτοικος του Παλαμά στο NEWS 24/7.
Είναι εφικτό ένα τέτοιο σχέδιο, που περιγράφει ο κ. Μυλόπουλος;
“Η τεχνογνωσία και το επιστημονικό προσωπικό υπάρχει. Χρήματα και κονδύλια επίσης υπάρχουν.
Αυτό που δεν υπάρχει είναι η πολιτική βούληση. Αν υπήρχε η βούληση και είχαμε ξεκινήσει αυτά τα έργα, το 2018 ή το 2020 μετά τον Ιανό, οι επιπτώσεις από την τωρινή καταστροφή θα ήταν σαφώς μικρότερες”, υποστηρίζει.
Σημειώνεται, ότι σύμφωνα με τις τελευταίες εξελίξεις, διετάχθη εισαγγελική παρέμβαση σε ανώτατο βαθμό από την Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, για στοχευμένες έρευνες των εισαγγελικών αρχών για συγκεκριμένα έργα που δεν έγιναν στη Θεσσαλία. Η έρευνα θα εξετάσει τι έγινε και τι δεν έγινε από τον Ιανό και μετά, από την περίοδο του 2020 μέχρι το καλοκαίρι του 2023, δηλαδή.
Πρακτικά, εξετάζεται πού πήγαν τα κονδύλια για τα αντιπλημμυρικά, ενώ ερευνώνται συγκεκριμένες καταγγελίες και έργα.
Μπορείτε να δείτε αναλυτικά εδώ.
