ΠΝΙΓΜΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: ΤΑ ΛΑΘΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΛΕΙΨΕΙΣ ΠΟΥ ΟΔΗΓΟΥΝ ΣΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ

Η ακτογραμμή της Ελλάδας είναι η μεγαλύτερη της Μεσογείου, η 3η μεγαλύτερη στην Ευρώπη και η 11η μεγαλύτερη του κόσμου, με μήκος 13.676 χιλιομέτρων.

Για να καλύψουμε τυχόν απορίες, η μεγαλύτερη ακτογραμμή της Ευρώπης ανήκει στη Νορβηγία (58.133 χλμ) και ακολουθεί η Γροιλανδία (44.087 χλμ.). Σε παγκόσμια κλίμακα, στο Νο1 είναι ο Καναδάς (265.523 χλμ), ακολουθούν οι ΗΠΑ (133.321 χλμ) και η Ρωσία εμφανίζεται στο Νο3 (110.310 χλμ).

Το στοιχείο που μας κάνει παγκόσμιο προορισμό για διακοπές το καλοκαίρι, μας δίνει εδώ και πολλά χρόνια (από τη δεκαετία του 2000) και την πρώτη θέση σε μια θλιβερή λίστα: έχουμε ‘καταφέρει’ να έχουμε τους περισσότερους πνιγμούς σε όλη την Ευρώπη, αναλογικά πάντα, με την προσβασιμότητα που έχει κάθε χώρα στη θάλασσα.

Αν υποθέσουμε πως ξέρουμε όλοι να κολυμπούμε -ή έστω να επιπλέουμε-, πόσοι ξέρουμε τι να κάνουμε αν πάθουμε κράμπα ή αν αισθανθούμε έντονο πόνο από τσίμπημα.

Πόσοι αποφεύγουμε το αλκοόλ στις παραλίες, πόσοι σεβόμαστε τους λουόμενους όταν κάνουμε θαλάσσια σπορ και τα πραγματικά τα όρια μας.

Ή την οδηγία που ακούμε από παιδιά, να μην μπαίνουμε στη θάλασσα αφότου φάμε.

Όπως επιβεβαιώνουν τα στατιστικά, παραμένουμε ‘ακατέργαστοι’.

Κάνουμε στις παραλίες ό,τι κάνουμε και στους δρόμους: ό,τι θέλουμε

Μελέτη αποκάλυψε πως κατά μέσο όρο, κάθε χρόνο από το 2017 έως το 2020 είχαμε 349 πνιγμούς κατά μέσο όρο “κατά τη διάρκεια ψυχαγωγικής δραστηριότητες -κολύμπι, θαλάσσια σπορ, υδάτινη αναψυχή”. Αριθμός που τους κάνει τη δεύτερη αιτία θανάτου, μετά τα τροχαία.

Η ίδια έκθεση αναφέρει τον Ιούλιο ως “μήνα με τους περισσότερους θανάτους”, με τις πιο επικίνδυνες ώρες να είναι 11.00-12.00 (18%), 12.00-13.00 (17%) και 08.00-10.00 (12%). “Πράγμα λογικό, καθώς από τις 11.00 έως τις 14.00 πηγαίνουν οι περισσότεροι άνθρωποι στην παραλία”.

Το 63% των πνιγμών συνέβησαν σε παραλίες που δεν είχαν την υποχρέωση παρουσίας ναυαγοσώστη (όλες οι οργανωμένες και όποια έχει 300 άτομα, τουλάχιστον μια μέρα του καλοκαιριού).

Όλα αυτά εξακολουθούν να ισχύουν.

Κατά το MEGA, φέτος από την αρχή του Ιουνίου έως τις 15/7 είχαμε φτάσει τους 106 πνιγμούς, εκ των οποίων οι 38 κατεγράφησαν όλο τον Ιούνιο. Μόνο τις δυο πρώτες ημέρες του Ιουλίου πνίγηκαν 5 άνθρωποι. Ήταν όλοι ξένοι.

Συνολικά, οι 72 από τα θύματα ήταν άνδρες και οι 34 γυναίκες. Οι 62 Έλληνες και οι 44 ξένοι.

Σε έλεγχο που έκανε η Ακτοφυλακή, ανακάλυψε πως 1 στις 5 παραλίες δεν έχουν ναυαγοσώστη ή μέριμνα για την παροχή πρώτων βοηθειών.

Στη μαύρη λίστα προστέθηκε την Κυριακή 16/7 ένα 6χρονο αγόρι που βρέθηκε αναίσθητο μακριά από το σημείο όπου ήταν οι γονείς του και ένα 10χρονο κορίτσι, το οποίο έχασε τη ζωή της σε πισίνα, στη Νέα Μάκρη. Σύμφωνα με την ΕΡΤ το παιδί έμεινε τουλάχιστον 3 λεπτά στον πάτο της πισίνας.

Η έλλειψη εποπτείας είναι ένας από τους κύριους παράγοντες κινδύνου για πνιγμό.

Τα παιδιά και οι άνδρες κινδυνεύουν περισσότερο

Μελέτη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ενημερώνει ότι ο πνιγμός είναι η 3η κύρια αιτία θανάτου από ακούσιο τραυματισμό παγκοσμίως.

Αντιπροσωπεύει το 7% όλων των θανάτων που σχετίζονται με τραυματισμούς.

Υπολογίζεται ότι 236.000 άνθρωποι πεθαίνουν από πνιγμό κάθε χρόνο, στον κόσμο.

Τα παιδιά, οι άνδρες και τα άτομα με αυξημένη πρόσβαση στο νερό κινδυνεύουν περισσότερο από πνιγμό.

Τα στοιχεία έκθεσης του Safe Water Sports που δημιούργησε το Παρατηρητήριο για Ατυχήματα στο Νερό στην Ελλάδα (συλλέγει πληροφορίες, ώστε να εντοπιστούν οι αιτίες και οι συνθήκες των τραγικών συμβάντων) συμφωνούν με τον ΠΟΥ.

Αποκαλύπτουν πως εκ των θυμάτων της τετραετίας 2017-2020 το 70% των θυμάτων είναι άνδρες και το 30% γυναίκες.

Το 80% είναι Έλληνες, το 18% ξένοι και το 2% άγνωστης εθνικότητας.

Το 77% των θανάτων της τετραετίας 2017-2020 οφείλονταν σε πνιγμό, το 10% σε παθολογικά αίτια, το 1% σε θανατηφόρα ατυχήματα και το 12% δεν προσδιορίστηκε.

Επίσης, το 63% των κολυμβητών δεν γνωρίζει βασικούς κανόνες ασφαλείας στην πισίνα ή τη θάλασσα.

Οι 8 στους 10 που έχασαν τη ζωή τους από πνιγμό, ήταν άνω των 60 ετών.

Σε ό,τι αφορά τους παράγοντες κινδύνου, ξεχωρίζουν

• τα βρέφη που μένουν χωρίς επίβλεψη ή μόνο με άλλο παιδί κοντά στο νερό,
• η χρήση αλκοόλ κοντά ή μέσα στο νερό και
• ιατρικές καταστάσεις όπως είναι η επιληψία.

Αυξημένος είναι ο κίνδυνος και για τους τουρίστες που δεν είναι εξοικειωμένοι με τους τοπικούς κινδύνους και τα χαρακτηριστικά των νερών, στα οποία βουτούν.

Ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου είναι η ηλικία, που συχνά συνδέεται με την έλλειψη εποπτείας.

Παγκοσμίως, τα υψηλότερα ποσοστά πνιγμού αφορούν παιδιά ηλικίας από 1 έως 4 ετών. Ακολουθούν αυτά ηλικίας από 5 έως 9 ετών.

Το γένος είναι ένας δεύτερος παράγοντας κινδύνου, με τους αρρένες να έχουν διπλάσιο ποσοστό θνησιμότητας. Επίσης, είναι πιο πιθανό να νοσηλευτούν σε νοσοκομείο από τις γυναίκες για μη θανατηφόρο πνιγμό.

Έρευνες υποδεικνύουν ότι τα υψηλότερα ποσοστά πνιγμού μεταξύ των ανδρών οφείλονται στην αυξημένη έκθεση στο νερό και σε πιο επικίνδυνες συμπεριφορές όπως το να κολυμπούν μόνοι, να καταναλώνουν αλκοόλ πριν κολυμπήσουν μόνοι και να βγαίνουν στα ανοιχτά με βάρκες.

Διάβασες ήδη πως είμαστε μια από τις χώρες με τη μεγαλύτερη προσβασιμότητα στα νερά. Αυτός είναι επίσης, παράγοντας κινδύνου.

Τα άτομα με επαγγέλματα όπως το εμπορικό ψάρεμα ή το ψάρεμα για λόγους επιβίωσης, που χρησιμοποιούν μικρά σκάφη σε χώρες χαμηλού εισοδήματος είναι πιο επιρρεπή σε πνιγμό.

Επίσης, τα παιδιά που ζουν κοντά σε ανοιχτές πηγές νερού (όπως τάφροι, λίμνες, κανάλια άρδευσης ή πισίνες) κινδυνεύουν ιδιαίτερα.

Οι μεγαλύτεροι μύθοι για τον πνιγμό

Το Magazine επικοινώνησε με τον ειδικό καρδιολόγο, Κοσμά Καστρίτση για να αποκαλύψει όσα αυξάνουν τις πιθανότητες πνιγμού, σε συνδυασμό με διάφορους μύθους που υπάρχουν.

• Ο επικρατέστερος θέλει να μπορούμε να κάνουμε μια βουτιά αν έχουμε μόλις φάει, αφού δεν έχει αρχίσει η διαδικασία της πέψης.

“Όταν τρώμε, αυξάνεται η αιματική ροή. Κάτι που συμβαίνει και όταν κολυμπάμε. Ο συνδυασμός τις πρώτες 4 ώρες μετά το φαγητό, μπορεί να οδηγήσει σε εισρόφηση, που οδηγεί σε εμετό από τον οποίον μπορεί να πνιγούμε”.

• Ένας άλλος μύθος θέλει να μην κινδυνεύουμε, αν ξέρουμε να κολυμπάμε καλά.

“Είναι χρήσιμο να μη βασιζόμαστε στις δυνάμεις που έχουμε και δη όταν πρόκειται για παιδιά, τα οποία μπορεί να υπερβάλλουν εαυτούς, να κουραστούν, να προσπαθήσουν να πατήσουν, αλλά να είναι στα βαθιά, να αγχωθούν, να καταπιούν νερό 1-2 φορές και να πνιγούν”.

• Επίσης, παράγοντες όπως τα ρεύματα, τα κύματα και οι απροσδόκητοι κίνδυνοι μπορεί να εγκυμονούν σημαντικούς κινδύνους, ακόμη και σε πολύ ικανούς κολυμβητές.

“Είναι σημαντικό να κατανοούμε και να σεβόμαστε τα νερά και να γνωρίζουμε τους κινδύνους που εγκυμονούν”.

Ο πνιγμός μπορεί να συμβεί σε όλους μας, ανεξάρτητα από την κολυμβητική μας δεινότητα.

Η εξάντληση, οι κράμπες ή άλλες απροσδόκητες περιστάσεις (όπως δυσκολίες που προκύπτουν από την αλλαγή του καιρού) μπορούν να θέσουν τη ζωή μας σε κίνδυνο.

• Τα μπρατσάκια, τα βαρκάκια και ό,τι άλλο φουσκώνουμε και μας βοηθά να επιπλέουμε είναι χρήσιμα, εν τούτοις δεν εγγυώνται την ασφάλεια μας, καθώς μπορεί να ξεφουσκώσουν, να παρασυρθούν από τα ρεύματα ή να οδηγήσουν σε ψευδή αίσθηση ασφάλειας.

Η τήρηση των κανόνων ασφαλείας και η επαρκής επίβλεψη (από γονείς και ναυαγοσώστες) είναι αυτά που μπορούν να σώσουν ζωές.

• Σε ό,τι αφορά το μύθο πως η κατανάλωση αλκοόλ είναι ασφαλής όταν κολυμπάς στη θάλασσα “το αλκοόλ μειώνει σημαντικά την κρίση, το συντονισμό και το χρόνο αντίδρασης. Άρα αυξάνει τον κίνδυνο του πνιγμού”.

Προφανώς και μεγαλύτερο κίνδυνο έχουν άνθρωπο με υποκείμενα προβλήματα υγείας και δη καρδιαγγειακές παθήσεις, αναπνευστικά προβλήματα ή μειωμένη ικανότητα των πνευμόνων, όπως και οι παχύσαρκοι, καθώς τα περιττά κιλά μπορεί να επηρεάσουν την κινητικότητα και την αντοχή, στην υπερβολή.

Ο κίνδυνος της ατελείωτης έκθεσης στον ήλιο

Ο κύριος Καστρίτσης ανέφερε και μια ακόμα συνθήκη που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο πνιγμού, σε όλες τις ηλικίες. “Όταν καθόμαστε για ώρες υπό τον ήλιο, ενδεχομένως να ζαλιστούμε. Σίγουρα θα αφυδατωθούμε, αν δεν αναπληρώσουμε τα υγρά που χάνουμε. Όταν λοιπόν, επιχειρήσουμε να κολυμπήσουμε ενδέχεται να χάσουμε τις αισθήσεις μας”.

Πώς να προστατέψουμε τον εαυτό μας

Για να αισθανόμαστε ασφαλείς τα καλοκαίρια, κοντά στο νερό χρειάζεται να μάθουμε κολύμπι. Ή έστω τα βασικά αυτού.

Βοηθά να κολυμπάμε σε καθορισμένες περιοχές που επιβλέπονται από ναυαγοσώστες, να μην κολυμπάμε ποτέ μόνοι και δη σε ανοιχτά νερά ή άγνωστα περιβάλλοντα, να τηρούμε τις προειδοποιητικές πινακίδες και τις σημαίες -που βάζουν οι ναυαγοσωστικές αρχές για το καλό μας-, να ενημερωνόμαστε για τις καιρικές συνθήκες και -το πιο βασικό- να αναγνωρίζουμε τα όρια μας, έχοντας πάντα πρόχειρο και εξοπλισμό ασφαλείας (κάτι να μας βοηθά να επιπλεύσουμε).

Αποφεύγουμε το αλκοόλ και πίνουμε πολύ νερό, ώστε να διατηρηθούμε ενυδατωμένοι και να αποφύγουμε το ενδεχόμενο αφυδάτωσης που μειώνει την απόδοση μας και αυξάνει τον κίνδυνο ασθενειών που σχετίζονται με τη ζέστη.

Τώρα, αν μάθουμε και να ανταποκρινόμαστε σε συνθήκη έκτακτης ανάγκης, ακόμα καλύτερα. Για εμάς και για όσους είναι γύρω μας.