ΠΟΣΟ ΙΣΧΥΡΗ ΕΙΝΑΙ Η “ΣΚΛΗΡΗ ΔΕΞΙΑ” ΕΝΤΟΣ ΝΕΑΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ;

Η πρόσφατη είδηση της ανάκλησης της απόφασης για τη παρασημοφόρηση του διασώστη Ιάσονα Αποστολόπουλου από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Αικατερίνη Σακελαροπούλου προκάλεσε σημαντικά δημοσιογραφικά και πολιτικά ερωτήματα. Για τα περισσότερα από αυτά κλήθηκε να δώσει απαντήσεις η κυβέρνηση σε μιντιακό και κοινοβουλευτικό επίπεδο.

Όμως το γεγονός ότι η άρση της απόφασης πραγματοποιήθηκε μετά από μία ανάρτηση του βουλευτή Κωνσταντίνου Μπογδάνου, που δήλωσε πως ο Ι. Αποστολόπουλος είναι «επιθετικός επικριτής της πολιτικής υπεράσπισης των συνόρων της Ελληνικής Δημοκρατίας, αλλά και συνολικά των Σωμάτων Ασφαλείας», εγείρει κάποια ζητήματα ευρύτερα που ξεπερνούν το τι ακριβώς συνέβη στην συγκεκριμένη περίπτωση.

Ένα από αυτά είναι το πόση, πραγματικά, επιρροή ασκούν στο κυβερνητικό κόμμα θύλακοι στο εσωτερικό του με απόψεις που γειτνιάζουν με αυτές τις ακροδεξιάς. Πόσο ισχυρή είναι τελικά η «δεξιά πτυχή» της Νέας Δημοκρατίας.

Παλιά και νέα ρεύματα

Αναζητώντας μια απάντηση σε τέτοιου είδους ερωτήματα δεν μπορεί κανείς να μην λάβει υπόψη ποια είναι η ιδεολογική δομή του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας. Αν θελήσει κανείς να την περιγράψει περιληπτικά συναπαρτίζεται από τρία βασικά ιδεολογικά ρεύματα, τα οποία διαμορφώθηκαν στα 47 χρόνια της ύπαρξής της

• Το φιλελεύθερο ρεύμα που σήμερα είναι ηγεμονικό με την προεδρία του Κυριάκου Μητσοτάκη. Μια τάση που έχει αναπτύξει ισχυρές σχέσεις με το λεγόμενο «εκσυχρονιστικό κέντρο» και εκεί στηρίζει την αντίληψή του ότι διαθέτει «κεντροδεξιά» κατεύθυνση.
• Το μετριοπαθές τμήμα της που κυριάρχησε την περίοδο της προεδρίας του Κώστα Καραμανλή και σήμερα αν και δεν εκφράζεται με ενιαίο τρόπο είναι υπαρκτό και με γερές ρίζες στο εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας.
• Επίσης το «λαϊκό» η «πατριωτικό» όπως αποκαλείται μέρος της γαλάζιας παράταξης που εκφράστηκε την περίοδο που πρόεδρος ήταν ο Αντώνης Σαμαράς, οποίος σήμερα όλα δείχνουν πως συνεχίζει να έχει σημαντικότατο έρεισμα σε κομματικό, κοινοβουλευτικό και κυβερνητικό επίπεδο.

Τέταρτη τάση;

Επί προεδρίας Σαμαρά πραγματοποιήθηκαν σειρά «μεταγραφών» από τον χώρο του Λαϊκού Ορθόδοξου Συναγερμού του Γιώργου Καρατζαφέρη με κυριότερες αυτές του Άδωνι Γεωργιάδη, του Μάκη Βορίδη και του Θάνου Πλεύρη. Ο χώρος αυτός στη συνέχεια φαίνεται πώς απέκτησε έναν σχετικά αυτόνομο ρόλο στην Νέα Δημοκρατία. Σε σημείο που πολλοί αναρωτιούνται αν αποτελεί έναν πλέον έναν διακριτό πόλο.

Τα στελέχη αυτά έχουν σήμερα κομβικό ρόλο στην Νέα Δημοκρατία του Κυριάκου Μητσοτάκη. Μάλιστα σε περιόδους πόλωσης με την αντιπολιτευση έχουν την τάση να «παίρνουν πάνω τους» την πολιτική αντιπαράθεση. Γεγονός που τα καθιστά δημοφιλή σε ένα τμήμα του εσωκομματικού κοινού. Ο λόγος τους έχει έντονο το ιδεολογικό στοιχείο, προκρίνοντας την αντίληψη της «ιστορικής» διαφοροποίησης από την αριστερά στην βάση των πολιτικών καταβολών.

Σε αντίθεση με τις υπόλοιπες τάσεις που αναζητούν αντιπαραθέσεις στα δίπολα της «ευθύνης-ανευθυνότητας», του «ευρωπαϊκού – αντιευρωπαϊκού» ή της «ικανότητας-ανικανότητας» στην κυβερνητική διαχείριση.

Η γεωγραφία της «δεξιάς»

Ένα ακόμη στοιχείο που οφείλει κανείς να εξετάσει είναι αυτό που αβίαστα προβάλλει με μια ματιά στον «χάρτη» του πολιτικού φάσματος: Ο «κενός χώρος» που βρίσκεται στα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας. Πρόκειται για ένα πεδίο που έχει πρακτικά δημιουργηθεί μετά την οικονομική κρίση του 2009.

Διαθέτει τα χαρακτηριστικά μιας «δεξαμενής» με έντονο το σκληρό, μισαλλόδοξο, ξενοφοβικό, υπερ-πατριωτικό στοιχείο. Από την εκάστοτε ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας δεν αγνοείται, αφού θεωρείται κρίσιμο ζήτημα για την διαμόρφωση των πολιτικών συσχετισμών.

Όπως εύλογα αντιλαμβάνεται κανείς πρόκειται για τον χώρο που τα τελευταία χρόνια «κάλυψε» η Χρυσή Αυγή και σήμερα φιλοδοξούν να εγκολπώσουν πολιτικοί σχηματισμοί όπως η Ελληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου η άλλες προσπάθειες που «φυτρώνουν» κατά καιρούς «σαν μανιτάρια» δίχως έως στιγμής επιτυχία.

Η εκκλησία

Ένας ακόμη επιδραστικός παράγοντας είναι η Εκκλησία. Όπως είναι γνωστό διαθέτει προνομιακή σχέση με τον χώρο της Νέας Δημοκρατίας, συγκριτικά τουλάχιστον με τους υπόλοιπους πολιτικούς σχηματισμούς.

Η εκκλησία έχει διαύλους επικοινωνίας με όλες τις τάσεις του κυβερνώντος κόμματος, πιθανότατα διαθέτει και αντίστοιχα με αυτές ρεύματα στο εσωτερικό της.

Σε κάθε περίπτωσή όμως παίζει έναν ειδικό ρόλο στις πολιτικές επιλογές που διαμορφώνονται στο εσωτερικό της Ν.Δ, Καθοριστικό ίσως σε πολιτικά διλλήματα που αφορούν εκσυγχρονιστικές η παραδόπιστες επιλογές.

Απανωτά και συνεχή φαινόμενα

Ο συνδυασμός όλων των παραπάνω στοιχείων, εξηγεί σε σημαντικό βαθμό πολλά από τα φαινόμενα που καταγράφονται το τελευταίο διάστημα. Κυρίως όσα καταδεικνύουν συντηρητικά η σκληρά δεξιά αντανακλαστικά της Νέας Δημοκρατίας.

Ένα από αυτά είναι μία συνεχής τάση του κυβερνώντος κόμματος να «απαντά» με συνέπεια και προσήλωση στην κριτική που του ασκείται από την Ελληνική Λύση. Ενίοτε μάλιστα να ενσωματώνει μέρος του προβληματισμού του κόμματος του Κυριάκου Βελόπουλου. Αυτό κυρίως συμβαίνει στα θέματα που σχετίζονται με το μεταναστευτικό.

Είναι χαρακτηριστικά τα παραδείγματα της ηγεσίας του υπουργείου Μετανάστευσης και προσωπικά του υπουργού, Νότη Μηταράκη.

Πολλές φορές έχει καταγραφεί να συμμερίζεται τις ανησυχίες της Ελληνικής Λύσης. Μάλιστα πολλές φορές του υιοθετεί αντι-μεταναστευτικό λόγο μπαίνοντας σε έναν ιδιότυπο πολιτικό «πλειστηριασμό». Αντίστοιχα φαινόμενα έχουν καταγραφεί και για την κατάσταση στον Έβρο.

Ανάλογη εικόνα όμως έχουμε και σε άλλα θέματα, εκτός του μεταναστευτικού. Πρόσφατο είναι το παράδειγμα της Νίκης Κεραμέως στην τελευταία συζήτηση του νομοσχεδίου για το νέο σχολείο στην Βουλή. Παρότι έγιναν τοποθετήσεις όλων των πολιτικών αρχηγών, η υπουργός Παιδείας ένοιωσε την ανάγκη να απαντήσει ειδικά στην κριτική που άσκησε ο Κυριάκος Βελόπουλος.

Ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης είπε πως «έναν χρόνο πριν είχατε φέρει ένα νομοσχέδιο με τίτλο «αναβάθμιση σχολείου». Εγώ ρωτώ, από τότε τι άλλαξε, κυρία Κεραμέως; Μαθήματα εξ αποστάσεως, ανιστόρητα βιβλία. Να δώσω ένα παράδειγμα; Κείμενα με λάθος μηνύματα. Η Παναγία γκέισα, ο Χριστός Ινδιάνος, Απάτσι, Σεγιού ή Τσεγιέν. Αντί να διορθωθούν αυτά μας φέρνετε ακόμη ένα νομοσχέδιο».

Σημείωσε μάλιστα πως «είστε από τις αξιολογότατες υπουργούς αυτής της Κυβέρνησης» και πρόσθεσε ότι «εσείς, οι νεοδημοκράτες, που είστε παραδοσιακή-θα το πω ευθέως- παράταξη της προστασίας των χρηστών ηθών και των εθίμων. Γιατί δεν τα αλλάξατε;»

Η Νίκη Κεραμέως απάντησε άμεσα και απολογητικά: «Αναφερθήκατε σ’ ένα συγκεκριμένο βιβλίο. Όπως σας έχουμε απαντήσει μέσω του κοινοβουλευτικού ελέγχου, έχει πράγματι διαπιστωθεί μια αστοχία –από παλιά προφανώς- και έχει ήδη δρομολογηθεί η διόρθωση του συγκεκριμένου βιβλίου». Πρόσθεσε μάλιστα ότι «η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, κύριε Πρόεδρε, γίνεται σε κύματα και πράγματι η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας έχει ήδη ψηφίσει νομοθετήματα για το δημόσιο σχολείο, το ιδιωτικό σχολείο, την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, δύο νομοθετήματα για την ανώτατη εκπαίδευση».

Στην ίδια κατηγορία μπορούν να ενταχθούν και κινήσεις μεμονωμένων βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας. Ενδεικτική ήταν η αντίδραση του βουλευτή Θεσσαλονίκης της Νέας Δημοκρατίας Στράτου Σιμόπουλου τον Απρίλιο του 2020 όταν η Νέα Δημοκρατία είχε εκδώσει ανακοίνωση για το θάνατο του Μανώλη Γλέζου. Με δηλώσεις του είχε πεί πως «αν οι αγώνες του μετά τον πόλεμο είχαν ευοδωθεί θα ήμασταν για πολλά χρόνια «Σοβιετία»». Είχε επίσης πεί ότι «σε όλη του τη ζωή ήταν στη λάθος πλευρά της ιστορίας, με μάχες για δεκαετίες εναντίον της κοινοβουλευτικής μας δημοκρατίας» και πως «δεν χρειάζεται όσοι από εμάς ήμασταν στη σωστή πλευρά της ιστορίας να «εξαγνίζουμε» όσους ήταν στην αντίθετη πλευρά της».

Παράλληλα υπάρχουν δραστηριότητες βουλευτών όπως ο Κωνσταντίνος Μπογδάνος που πέρυσι περίπου τέτοια εποχή είχε συμμετάσχει σε ξενοφοβικό συλλαλητήριο στην Πλατεία Βικτωρίας, Εκεί όπου συμμετείχαν και ο -σήμερα καταδικασμένος- Ηλίας Κασιδιάρης. Ερωτώμενος για το γεγονός ο τότε κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας είχε αρκεστεί να σχολιάσει πως «ένας βουλευτής μπορεί να συμμετέχει σε μια εκδήλωση διαμαρτυρίας αν το επιθυμεί».

Η δεξιά ψυχή

Η ηγετική ομάδα της σημερινής Νέας Δημοκρατίας καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες για να αποδώσει στο κόμμα ένα συγκεκριμένο προφίλ. Αυτό του ενός νεοφιλελεύθερου, ευρωπαϊκού, εκσυγχρονιστικού σχηματισμού που αποτελεί πόλο έλξης και για τον χώρο του κέντρου παρά τα συντηρητικά χαρακτηριστικά του. Ένα μοντέλο κοντά σε αυτό του Εμαννουέλ Μακρόν στην Γαλλία.

Όμως ας μην ξεχνάμε ότι η άνοδος του Κυριάκου Μητσοτάκη στην ηγεσία της Ν.Δ το 2016 έγινε σε συνεργασία με κάποιες από τις υπόλοιπες τάσεις που υπάρχουν στο εσωτερικό της. Έκτοτε η ηγεσία της, είναι υποχρεωμένη να ακολουθεί μία τακτική συμβιβασμών, κατευνασμού και ανταλλαγμάτων με τα υφιστάμενα πολιτικά ρεύματα.

Η νίκη στις εκλογές του Ιουλίου του 2019 έχει δώσει στον Κυριάκο Μητσοτάκη την πρωτοβουλία των κινήσεων. Όμως η «δεξιά ψυχή» της Νέας Δημοκρατίας μοιάζει να αποτελεί διαχρονική αξία που δεν μπορεί να περιοριστεί από τους συσχετισμούς της τρέχουσας πολιτικής συγκυρίας.