ΣΤΗΝ ΚΙΝΑ ΓΡΟΝΘΟΚΟΠΟΥΝ ΟΣΟΥΣ ΣΠΑΝΕ ΤΟ LOCKDOWN ΓΙΑ ΝΑ ΒΡΟΥΝ ΦΑΓΗΤΟ

Στην Ασία ενδιαφέρονται περισσότερο για το τι θα πει ο κόσμος (ο δίπλα, ο γείτονας, ο συνεργάτης κλπ), από τους νόμους. Για τους οποίους επίσης, ενδιαφέρονται τα μάλα, καθώς δεν έχουν άλλη επιλογή. Βλέπεις, παρακολουθούνται όπου και αν είναι, 24 ώρες το εικοσιτετράωρο, από περισσότερα από ένα μέσα (κάμερες και apps). Και κάπως έτσι μπορείς να καταλάβεις γιατί στην Κίνα, τη χώρα όπου είναι σε εξέλιξη οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες, η πολιτική ‘zero Covid’ μπορεί να επιτευχθεί.

Ειρήσθω εν παρόδω, πρόκειται για πολιτική που έχουν διαγράψει και ως σκέψη οι κυβερνήσεις των περισσότερων χωρών του πλανήτη, με την εξελιγμένη μορφή να είναι το “πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τον κορονοϊό”.

Στην Κίνα για τους πολίτες δεν υπάρχει το ‘δεν θέλω’. Μηδέ το ‘δεν μπορώ’. Τι υπάρχει; Ό,τι πει ο ηγέτης Xi Jinping.

Η προτεραιότητα είναι ο περιορισμός του ιού. Όχι οι ανθρώπινες ζωές. Ιδιαίτερα στην περιοχή που είχε τα περισσότερα κρούσματα από όλες: το Xi’An (Σιάν). Είναι δυνατόν να ντροπιάζεται σε όλο το έθνος; Δεν είναι.

Οι New York Times έγραψαν για κάποια περιστατικά που συνέβησαν στο Xi’An πρωτεύουσα της περιφέρειας Shaanxi, βορειοδυτικά όπως βλέπεις το χάρτη της Κίνας.

Εκ των παλαιότερων και πιο σημαντικών πόλεων της χώρας (έδρα πολλών δυναστειών και εμπορικό κέντρο), το ανατολικό τέρμα του Δρόμου του Μεταξιού (αρχαίας εμπορικής οδού που συνέδεε την Κίνα με τη Μεσόγειο) ανήκει μεταξύ των 40 κορυφαίων πόλεων του πλανήτη σε επιστημονική έρευνα. Εκεί ζουν 12.952.907 άνθρωποι. Το 95% των ενηλίκων είναι πλήρως εμβολιασμένοι. Σε όλη την πανδημία έχουν πεθάνει τρεις άνθρωποι. Ο τελευταίος κατέληξε το Μάρτιο του 2020.

Είναι χρήσιμο να σημειωθεί κάπου εδώ πως η κυβέρνηση του Xi’An επέβαλε αυστηρό lockdown (‘όλοι σπίτια σας’) στα τέλη του Δεκέμβρη, όταν παρουσίασαν κατακόρυφη αύξηση τα κρούσματα στην Κίνα (2.017 το 24ωρο).

Έκτοτε οι κάτοικοι δεν επιτρέπεται να βγαίνουν από τα σπίτια τους. Κάποια κτίρια είναι κλειδωμένα, ενώ περισσότεροι από 45.000 πολίτες μεταφέρθηκαν σε εγκαταστάσεις καραντίνας.

Σκέψου πόσο εντατική ήταν η προσπάθεια παρακολούθησης των αρχών, που κατέρρευσε το σύστημα του υγειονομικού κώδικα της πόλης, το οποίο κατασκοπεύει τους ανθρώπους και επιβάλει καραντίνες. Την ίδια ώρα, εξαφανίστηκαν και οι υπηρεσίες delivery και έτσι όλοι έμειναν χωρίς φαγητό και άλλα βασικά. Παραπονέθηκαν μέσω διαδικτύου, αλλά δεν άλλαξε κάτι. Θα σου πω όμως, τι έγινε.

“Κάνω το καθήκον μου”

Δυο φρουροί ασφαλείας της κοινότητας (καθώς παντού υπάρχουν τέτοιοι, για να τσεκάρουν αν όλοι συμμορφώνονται με τα μέτρα) γρονθοκόπησαν έναν νεαρό, που είχε βγει από το σπίτι του για να βρει κάτι να φάει. Δεν ίδρωσε το αυτί των φρουρών από τις δεκάδες φορές που τους είπε ο νέος πως θα πέθαινε από την αφαγία -αφού δεν είχε τίποτα σπίτι.

Εθελοντές της πόλης, έκαναν έναν νεαρό που τόλμησε να φύγει από το σπίτι του για να αγοράσει φαγητό, να διαβάσει επιστολή αυτοκριτικής on camera, με intro το “το μόνο που με ένοιαζε ήταν αν είχα να φάω. Δεν έλαβα υπόψη τις σοβαρές συνέπειες που θα μπορούσε να έχει η συμπεριφορά μου στην κοινότητα”. Το βίντεο αναρτήθηκε στα social media της χώρας και συνέχισε το ταξίδι του σε όλον τον κόσμο. Προκλήθηκε σάλος και οι εθελοντές ζήτησαν συγγνώμη στην κρατική εφημερίδα The Beijing News.

Δεν είδαμε βίντεο με την έγκυο γυναίκα που έσπευσε για βοήθεια σε νοσοκομείο, με αιμορραγία. Δεν την άφησαν να μπει στα έκτακτα περιστατικά γιατί -όπως της είπαν- το τεστ που είχε κάνει δεν ήταν έγκυρο. Η γυναίκα αυτή ‘έχασε’ το παιδί της.

Επίσης, δεν παρακολουθήσαμε τον άνδρα που υπέφερε από πόνους στο στήθος, παρ’ όλα αυτά δεν του επέτρεψαν την είσοδο στο νοσοκομείο “επειδή ζούσε σε περιοχή μεσαίου κινδύνου”. Ο άνδρας αυτός πέθανε από ανακοπή καρδιάς.

Άλλος άνδρας περίμενε έξι ώρες (επίσης με πόνους στο στήθος) έως ότου εγκριθεί η εισαγωγή του -γιατί καθυστέρησε το αποτέλεσμα του τεστ για Covid. Λίγη ώρα αφότου μπήκε στα ενδότερα, ήταν νεκρός. Η κόρη του εκλιπαρούσε τους φρουρούς να την αφήσουν να τον αποχαιρετήσει. Της έλεγαν “μην προσπαθήσετε να με ‘ρίξετε’ ηθικά. Κάνω το καθήκον μου”, όπως την κρατούσαν εκτός. Μετά τη σχετική δημοσίευση στο Weibo, της ζήτησαν συγγνώμη οι αξιωματούχοι στην επιτροπή υγείας της πόλης και ο γενικός διευθυντής του νοσοκομείου τέθηκε σε διαθεσιμότητα.

Το κακό όμως, έγινε. Και οι άνθρωποι που χάθηκαν από την υπερβάλλουσα ‘αίσθηση του καθήκοντος’ κάποιων δεν έρχονται πίσω.

Εν τω μεταξύ, σαν να μην έφτανε η στενοχώρια της κοπέλας που ‘έχασε’ τον πατέρα της, εξαιτίας αναλγησίας οπαδών του καθεστώτος, δέχθηκε και επίθεση από πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης γιατί “μοίρασε αρνητικές πληροφορίες για την κοινωνία μας”.

Το χάος που επικρατεί στο Xi’An δεν έχει προηγούμενο, με τους καθ’ ύλην αρμοδίους να εξηγούν πως αυτό που επικράτησε το Γενάρη του 2020 στο “όλοι σπίτια σας” της κυβέρνηση του Wuhan ήταν το απόλυτο τίποτα, μπροστά σε ό,τι συμβαίνει τώρα.

Σημείωση: για το ενδεχόμενο που προσγειώθηκες προ ολίγων ωρών στη γη, το Wuhan είναι το σημείο από όπου ξεκίνησε ό,τι άλλαξε για πάντα τον κόσμο. Μέχρι σήμερα δεν έχει επιβεβαιωθεί αν ο κορονοϊός είναι κατασκευασμένος ιός που ‘δραπέτευσε από το Wuhan Institute of Virology.

Κάτσε να σου πω τι είχε γίνει αρχικά στο Wuhan και μετά σε όλη τη χώρα, προκειμένου να διαχειριστούν τη μεταδοτικότητα του SARS-2-CoV.

(!) Από τα πρώτα πράγματα που έκανε η κομμουνιστική κυβέρνηση ήταν το ‘δεν ξαναβγαίνετε από τα σπίτια σας’ που σε όλον τον άλλον κόσμο ήταν γνωστό ως καραντίνα.

(!) Αυτομάτως έκλεισαν χώροι στους οποίους συγκεντρώνεται κόσμος, όπως γήπεδα και θέατρα. Η οδηγία ήταν πως ουδείς βγαίνει από το σπίτι του, χωρίς ειδική μάσκα -που διατήρησε την τιμή της στην εποχή της ακραίας ζήτησης.

(!) Όποιος έμπαινε στη χώρα έμπαινε και σε καραντίνα για 14 μέρες -σε εγκατάσταση που είχε επιλέξει και διαμορφώσει ειδικά η κυβέρνηση.

(!) Η εκεί επιβολή των μέτρων δεν αφορούσε την καλή θέληση των πολιτών, αλλά τη διαρκή παρακολούθηση από τις αρχές -και τις τιμωρίες που ήταν και πρόστιμα. Αρχικά με φυσική παρουσία αστυνομικών/στρατιωτικών, μετά με drone, έπειτα τα ρομπότ (σε κλινικές), το facial recognition -από τις κάμερες που υπάρχουν παντού στους δρόμους. Κάποια στιγμή, τα drone απέκτησαν και θερμικές κάμερες -ώστε να τσεκάρεται η θερμοκρασία των πολιτών.

Υπήρχαν πάντα συνεργεία, που ήταν έτοιμα να καρφώσουν τις πόρτες των παραβατών -αφότου τους έπιαναν να περπατούν στους δρόμους και τους συνόδευαν πίσω. Εναλλακτικά τοποθετούσαν μπάρες. Και όχι, δεν τους ενδιέφεραν ηλικίες ή προβλήματα υγείας. Επικέντρωναν στην παράβαση.

(!) Στα δυο δημοφιλέστερων phone apps (ΑliPAy και WeChat), κάθε πολίτης χρησιμοποιούσε barcode για να δηλώσει αν είναι καλά (ή όχι). Μετά το ‘κατέβασμα’ της εφαρμογής, άρχιζε η παρακολούθηση από τις αρχές. “Κάθε άνθρωπος ήταν σαν φανάρι στο σύστημα” είχε δηλώσει ειδικός ερευνητής. Με πράσινο ήταν οι υγιείς, με κίτρινο αυτοί που ‘χαν κάποια συμπτώματα και με κόκκινο οι διαγνωσμένοι με κορονοϊό. Παράλληλα, σταματούσε και αυτούς που επιχειρούσαν να βγουν από τη χώρα.

Βοηθούσε ότι υπήρχε 5G και ήδη χρησιμοποιείτο κάθε τεχνολογικός τρόπος παρακολούθησης όσων κάνουν οι πολίτες (offline και online).

Ερευνητές από όλον τον πλανήτη, επισήμαιναν πως “η Κίνα είναι μοναδική στο να εξασφαλίζει την συμμόρφωση του κοινού, με τη βοήθεια ακραίων μέσων”. Πρόσθεταν ότι “η χρήση κοινωνικού ελέγχου και αδιάκριτης παρακολούθησης δεν είναι το κατάλληλο μοντέλο για άλλες χώρες”, πριν καταλήξουν στο ““υπάρχουν πολλές μέθοδοι που λειτουργούν ως κατασταλτικές στην εξάπλωση του κορονοϊού, οι οποίες θα χαρακτηρίζονταν αποτρόπαιες σε μια δίκαιη και ελεύθερη κοινωνία”.

Θα ήθελα να σημειώσεις και ότι στην Κίνα οι εξετάσεις για κορονοϊό ήταν και παραμένουν δωρεάν σε ειδικά εργαστήρια που είναι χιλιάδες και δουλεύουν όλο το 24ωρο.

Στην τελευταία έξαρση που ήταν αυτή της παραλλαγής ‘όμικρον’, η κυβέρνηση έδωσε την εντολή του περιορισμού των κρουσμάτων, υπό τους όποιους τρόπους. Και εφόσον ο ηγέτης Xi Jinping είπε και ελάλησε, οι αρχές ήταν υποχρεωμένες να κάνουν ό,τι μπορούσαν, ώστε να του δώσουν το αποτέλεσμα που ήθελε. Για αυτό και επιστρατεύτηκαν στρατοί, δηλαδή υπάλληλοι των κοινοτήτων για να περιφρουρήσουν τις περιοχές.

Προφανώς και μεταξύ του των 1.402.000.000 κατοίκων αυτής της χώρας υπάρχουν και κάποιοι που εξέφρασαν (εκ νέου) τις διαμαρτυρίες τους, για την παρακολούθηση των αρχών (και το τέλος της ιδιωτικότητας και της αξιοπρέπειας). Αυτούς τους ανέλαβε ο λαός των online εθνικιστών, με ατελείωτες επιθέσεις στο διαδίκτυο -έως την εξαφάνιση των ‘φαινομένων’.

Όταν όμως, ο υπερβάλλον ζήλος έχει ως συνέπεια θανάτους ανθρώπων, ποιος φέρει την ευθύνη; Πολύ περισσότερο από την στιγμή που οι κοινότητες δεν έχουν εξασφαλίσει έστω τα βασικά στους πολίτες, ώστε να μπορούν να κάνουν εκείνοι με την ησυχία τους (το φαγητό τους, τα φάρμακα τους κλπ) τα lockdown;

Φταίνε οι αρχές για τις ακραίες πολιτικές ή οι πολίτες που δεν αντιδρούν;

Ήλθε η ώρα να μιλήσουμε η “κοινοτοπία του κακού”, την οποία επικαλούνται συχνά οι διανοούμενοι της Κίνας, σε στιγμές σαν και αυτές που ζει η Xi’an, μεταξύ άλλων.

Η εκ των κορυφαίων πολιτικών φιλοσόφων που έζησαν στις ΗΠΑ, Hannah Arendt είχε καλύψει για στο New Yorker τη δίκη του Adolf Eichmann, που έγινε στην Ιερουσαλήμ, το 1961. Μεταξύ άλλων, η Γερμανοεβραία διανοούμενη που επέζησε του Ολοκαυτώματος, είχε γράψει ότι ο εκ των αρχιτεκτόνων της δίωξης και δολοφονίας των Εβραίων από το ναζιστικό καθεστώς “ήταν ένας συνηθισμένος άνθρωπος που υποκινήθηκε από μια εξαιρετική συνέπεια ως προς το να προσέχει την προσωπική του εξέλιξη”.

Όπως είχε επαναλάβει σε εκπομπή της γερμανικής ραδιοφωνίας το 1964 είχε εντυπωσιαστεί από την πολύ συνηθισμένη φιγούρα και συμπεριφορά, του μικρόσωμου, ελαφρώς καραφλού, μειλίχιου γραφειοκράτη (όλα αυτά τα έγραψε εκείνη -δεν τα λέω εγώ). Μια εικόνα που ήταν σε τέλεια αντίθεση από εκείνη του κατηγορούμενου ως υπευθύνου για φρικτά εγκλήματα. Κατά τη διάρκεια της δίκης, είχε παρατηρήσει και ότι ο αστός πωλητής βρήκε ένα σημαντικό ρόλο για τον εαυτό του, μέσω των όσων έκανε και την αίσθηση ότι είναι σημαντικός για το ναζιστικό κίνημα.

Ο εθισμός του στα κλισέ και η χρήση της γραφειοκρατικής ηθικής, θόλωνε την ικανότητά του να αμφισβητεί τις πράξεις του, να σκέφτεται. Το μάθημα που μας διδάσκει αυτή η μακρά πορεία στην ανθρώπινη κακία, είναι το μάθημα της επιβολής, της κοινοτοπίας του κακού που αγνοεί λέξεις και σκέψεις.

Όλα τα παραπάνω τα είχε γράψει και στο βιβλίο της στο οποίο ανέπτυξε τη θεωρία της (Eichmann in Jerusalem: A Report on the Banality of Evil), το οποίο κυκλοφόρησε στα αγγλικά το 1963 και προκάλεσε σάλο.

Είχε τονίσει πως ο κατηγορούμενος “ήταν τρομερά και τρομακτικά φυσιολογικός”, πριν ασχοληθεί με την απάντηση του ερωτήματος εάν το κακό είναι ριζικό ή απλά (;) προκύπτει σε συνάρτηση με την αμέλεια/αδιαφορία “την τάση των απλών ανθρώπων να υπακούουν σε εντολές και να συμμορφώνονται με τη μαζική γνώμη, χωρίς κριτική αξιολόγηση των συνεπειών των πράξεών τους”.

Το επιχείρημα της Arendt ήταν πως ο Eichmann δεν ήταν το τέρας που έλεγαν όλοι, αλλά έκανε ό,τι έκανε μέσα από την επίκληση του καθήκοντος. Η θεωρία της (που ονόμασε “κοινοτοπία του κακού”) βασίστηκε στο γεγονός ότι -όπως τόνισε- αυτός ο άνθρωπος δεν αποκαλούσε τον εαυτό του ως Σιωνιστή και αρχικά είχε αντιταχθεί στις διώξεις των Εβραίων.

Επίσης, περίμενε ότι όλοι θα καταλάβουν τι πρέσβευε και τι έκανε. Η Arendt είχε τονίσει και ότι οι ενέργειες του δεν υποκινήθηκαν από το κακό που είχε μέσα του, αλλά μάλλον από την τυφλή αφοσίωση του στο καθεστώς και την ανάγκη του ιδίου να ‘ανήκει’, να είναι ‘συνεργάτης’. “Ακολούθησε τους υπόλοιπους, θέλοντας να πει πως ‘εμείς’ είμαστε αρκετοί για να κάνουμε τα μεγαλύτερα δυνατά εγκλήματα”.

Είχε διευκρινίσει ότι λέγοντας πως ο Eichmann δεν σκέφτεται, δεν υπονοούσε έλλειψη συνειδητής επίγνωσης των πράξεων του, αλλά του αντανακλαστικού ορθολογισμού.

Σύμφωνα λοιπόν, με τη θεωρία της Arendt, κάποιος δεν γίνεται εγκληματίας γιατί είναι κακός και διεστραμμένο μυαλό, αλλά το κακό ‘γεννιέται’ και ‘φουντώνει’ μέσω της υποταγής των ανθρώπων στις ακραίες διαταγές. Επειδή δεν υπάρχει ορθολογισμός, δεν αμφισβητείται το σύστημα και έτσι επιτρέπεται η ολοένα αυξανόμενη ακρότητα των διαταγών.

Πίσω στην Κίνα του 2022, οι Κινέζοι διανοούμενοι επισημαίνουν τον εντυπωσιασμό τους από τον αριθμό των αξιωματούχων και των πολιτών που για τους δικούς τους λόγους (φιλοδοξίες ή απλή, ταπεινή υποταγή) προθυμοποιούνται να βοηθήσουν την επιβολή αυταρχικών πολιτικών. Πριν δυο χρόνια, όταν πέθαιναν χιλιάδες από Covid το moto της απόλυτης αφαίρεσης του όποιου δικαιώματος από τους πολίτες ήταν “σώζουμε ανθρώπους”.

Τώρα που οι άνθρωποι πεθαίνουν (όχι από τον Covid), που πεινούν και που παρακολουθούνται από όλους, αποδεικνύεται πόσο ουτοπικός είναι ο στόχος του zero Covid. Και πού μπορεί να φτάσει ένα καθεστώς που έχει μάθει να κάνει ό,τι θέλει.

Στον επίλογο του ρεπορτάζ των New York Times αναφέρεται ότι “στο Xi’An δεν υπάρχει συγγραφέας, όπως ο Fang Fang που να γράφει το ημερολόγιο της για το lockdown της Wuhan. Δεν υπάρχουν πολίτες ή δημοσιογράφοι, όπως οι Chen Qiushi, Fang Bin και Zhang Zhan να δημοσιεύουν βίντεο. Και οι τέσσερις αυτοί άνθρωποι είτε φιμώθηκαν, είτε συνελήφθησαν, είτε εξαφανίστηκαν, είτε αφέθηκαν να πεθάνουν στη φυλακή -όπως οι αρχές έστελναν ισχυρό μήνυμα σε όποιον άλλον ενδεχομένως να τολμήσουν να μιλήσουν για τα κακώς κείμενα”. Στο Wuhan ή το Xi’An ή όπου αλλού.

Και μολονότι οι αριθμοί των κρουσμάτων έχουν κατακόρυφη μείωση, οι περισσότεροι περιορισμοί παραμένουν οι ίδιοι. Βλέπεις, ο στόχος εξακολουθεί να είναι το zero Covid. Που πρακτικώς είναι αδύνατο. Αλλά στην Κίνα δεν αφήνουν μια μικρή λεπτομέρεια, να τους χαλάσει την ιστορία -της αυταρχικότητας.