ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ, ΤΑ ΛΑΘΗ ΚΑΙ ΤΑ ΦΑΛΤΣΑ ΤΩΝ ΑΚΑΔΗΜΙΩΝ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ

Σύμφωνα με τη μελέτη του νεοσύστατου Ινστιτούτου Ερασιτεχνικού Ποδοσφαίρου (ΙΕΠ) στην Ελλάδα λειτουργούν όχι εκατό και διακόσιες, αλλά 1.178 ακαδημίες που ασχολούνται με την εκμάθηση του λαοφιλέστερου σπορ στα μικρά παιδιά.

Η συγκεκριμένη μελέτη που έχει ολοκληρωθεί με τη βοήθεια της ΕΠΟ και σχεδόν όλων των ποδοσφαιρικών ενώσεων της χώρας, υπολογίζει ότι κάθε χρόνο στο πλαίσιο των ερασιτεχνικών πρωταθλημάτων και των ακαδημιών ποδοσφαίρου, κάθε χρόνο, διεξάγονται πάνω από 65.032 αγώνες (χωρίς στοιχεία από 5 ΕΠΣ). Με βάση αυτή την εκτίμηση κι αν υποθέσουμε ένα μ.ο 20 φιλάθλων ανά παιχνίδι, τότε ο συνολικός αριθμός φιλάθλων που βλέπει αυτά τα ματς ανέρχεται σε 1.300.640! Αν ανεβάσουμε τον μέσο όρο στους 50, τότε ο αριθμός μεγαλώνει και φτάνει τα 3.251.600 άτομα!

Πιο σημαντικό, όμως, είναι οι χιλιάδες ακαδημίες να λειτουργούν κανονικά, να βγάζουν ποδοσφαιριστές και να διδάσκουν το ποδόσφαιρο σωστά. Το “μάθε παιδί μου μπαλίτσα”, όχι από τον … άρχοντα (και μακαρίτη) Αλέφαντο, αλλά από τους εκατοντάδες προπονητές δεν είναι εύκολο, όπως ίσως να νομίζετε. Μάλλον είναι η δυσκολότερη αποστολή που μπορεί να αναλάβει ένας κόουτς που έχει να κάνει με παιδιά μικρών ηλικιών και … τους μπαμπάδες (ενίοτε και τις μαμάδες) τους.

Πότε πρέπει ένα παιδί να παίζει ποδόσφαιρο; Τι μαθαίνει και σε ποιά ηλικία; Πώς συνεχίζεται η διδασκαλία μέσα στο χρόνο; Με ποιον τρόπο αντιμετωπίζονται οι γονείς, που νομίζουν ότι έχουν στο σπίτι τους το νέο Μαραντόνα;

Τις απαντήσεις στο NEWS247 δίνει ένας άνθρωπος που έχει αφιερώσει ολόκληρη τη ζωή του στην εκμάθηση του ποδοσφαίρου. Σχεδόν 30 χρόνια χρόνια τώρα είναι προπονητής ακαδημιών. Ξεκίνησε ενώ ακόμη έπαιζε ο ίδιος ποδόσφαιρο. Ο Γιώργος Μπαρμπαλιάς ήταν ένας δυναμικός σέντερ μπακ, που κρυφά από τον πατέρα του, πήγε να παίξει μπάλα στον ΑΟ Παγκρατίου. Τον ακολούθησε, λίγο αργότερα, ο αδερφός του Δημήτρης που στο πικ της καριέρας του ως τερματοφύλακας, πήρε μεταγραφή για τον Πανιώνιο.

Ο Γιώργος έφυγε από το Παγκράτι για να φορέσει τη φανέλα του Εθνικού Αστέρα, έφαγε με το κουτάλι τα γήπεδα της Β Εθνικής, συνέχισε στην Δόξα Βύρωνα και ολοκλήρωσε στην Ηλιούπολη το 1996 σε ηλικία 37.5 ετών. Από το 1993 είχε πάρει δίπλωμα προπονητή και έγινε βοηθός του Γαβρίλου Παπαδόπουλου στον Εθνικό Αστέρα, με υπευθυνότητα τις ακαδημίες.

Στην ίδια θέση, θήτευσε στον Αθηναϊκό (στο πλευρό του Κώστα Τσάνα) ακολούθησε μια τετραετία στη Δόξα Βύρωνα, το στήσιμο των ακαδημιών του Υμηττού από το μηδέν, η ΔΙΑΝΑ Ηλιούπολης και η Βουλιαγμένη είναι μερικοί από τους προπονητικούς σταθμούς του.

Από το γήπεδο στον ψυχαναλυτή…

Κάποια χρόνια πίσω, νεαρός προπονητής ακόμα, έκανε μια γνωριμίας ζωής, που τον υποχρέωσε να δει τελείως διαφορετικά το ποδόσφαιρο και την εκμάθησή του. Τουλάχιστον με όσα νόμιζε ότι ήξερε, μέχρι τότε. Η αφορμή δόθηκε σε ένα σεμινάριο προπονητών, όπου είχε κληθεί να μιλήσει ο Πορτογάλος Εντουάρτο Βιγκάντα. Τη συνέχεια την διηγείται ο ίδιος:

“Καθόμουν μαζί με τον Πέτρο Καραβίτη και τον Σάββα Παπάζογλου, τους οποίους παρεμπιπτόντως είχα προπονητές στην καριέρα μου. Μου κέντριζε πάντα το ενδιαφέρον να βρω μια χώρα σαν τη δική μας, σε πληθυσμό και κλίμα, ώστε να μάθω τι ακριβώς κάνουν στις μικρές ηλικίες. Καλή ώρα σαν την Πορτογαλία

Ήταν μια καταπληκτική ομιλία και αρχίσαμε τις ερωτήσεις. Έγραψα δυο, τις πήρε ο Σάββας και τις πήγε πάνω. Κατά σύμπτωση ο Βιγκάντα απάντησε και στις δυο. Όταν τελείωσε το σεμινάριο, πήρα το θάρρος, πήγα κοντά του και τον ρώτησα αν θα μπορούσα να έχω μαζί του μια συνεργασία κι αν γινόταν να παρακολουθούσα τις προπονήσεις του στην Πορτογαλία.

Πριν μου απαντήσει με ρώτησε κάτι που με εντυπωσίασε: Θες να ασχοληθείς με το παιδικό ποδόσφαιρο. Έχεις όμως, γνωρίσει τον εαυτό σου; Έμεινα με ανοιχτό το στόμα. Άναυδος. “Ξέρεις ποιος είσαι για να διδάξεις τα παιδιά” με ξαναρώτησε.

Να μην τα πολυλογώ μέσα και από διάφορες συγκυρίες κι αφού ξόδεψα ένα μεγάλο ποσό έκανα συνεδρίες ψυχανάλυσης σχεδόν για εφτά χρόνια, ανοίγοντας και ένα εντελώς διαφορετικό πεδίο στο πως θα χειριζόμουν, πλέον, τους χαρακτήρες των παιδιών.

Ένα ωραίο πρωινό, μου στέλνει μια πρόσκληση, να τον επισκεφθώ στο Πόρτο. Δεν έχασα την ευκαιρία, πήγα και μέσα σε τρεις μέρες, είτε το πιστεύετε, είτε όχι, αναθεώρησα ολότελα τα πιστεύω μου για το ποδόσφαιρο. Είδα ότι το δύσκολο είναι να κάνεις το εύκολο. Ούτε συστήματα, ούτε περίπλοκη προπόνηση. Μια πάσα, η πιο απλή, ήταν το πιο σημαντικό κομμάτι όλης της ημέρας.

Πολλοί προπονητές ήταν ταυτόχρονα και εκπαιδευτικοί, μαθηματικοί, φιλόλογοι, οπότε έκαναν και μάθημα στα παιδιά, παράλληλα με την εκμάθηση του ποδοσφαίρου. Είναι συνηθισμένο κάτι τέτοιο σε αυτές τις ηλικίες, το είχα ξαναδεί όταν είχε γίνει τουρνουά ακαδημιών με τη συμμετοχή μεγάλων κλαμπ απ’ όλη την Ευρώπη, που έφερνε παλιότερα ο φίλος μου Γιώργος Καζιάνης.

Μας το έλεγαν οι άνθρωποι του ξενοδοχείου, που φιλοξενούσε τις αποστολές. Βαλένθια και μίλαν τους είχαν ζητήσει πρωι-πρωί δυο αίθουσες, όχι για ανάλυση τακτικής όπως νομίζαμε, αλλά για να κάνουν τα παιδιά τα μαθήματα τους, από τους συνοδούς καθηγητές. Η εκπαίδευση και το ποδόσφαιρο πάνε μαζί, θυμάμαι ακόμη τη μάχη που έδωσα με την ΕΠΟ όταν καταμεσίς πανελληνίων εξετάσεων, ο προπονητής εθνικής ομάδας, δεν θα πω το όνομά του, υποχρέωσε τρία παιδιά να μην πάνε να δώσουν, αλλά να ταξιδέψουν στη Ρωσία για φιλικό (!) αγώνα…”

Έχοντας αυτή την παρακαταθήκη του κόουτς Βιγκάντα, αλλά και μετά από την εμπειρία σχεδόν τριών δεκαετιών στις ακαδημίες, ποια θα έλεγες ότι είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα στη λειτουργία των ακαδημιών;
Τα σωματεία για να εξοικονομήσουν χρήματα τοποθετούν σαν έφορο των ομάδων, συνήθως ένα γονέα. Τεράστιο λάθος, να τον βάζεις δίπλα προπονητή, για να τον απαλλάξεις από δουλειές που κάποιοι τα θεωρούν αγγαρείες. Να φουσκώνουν στην ώρα τους οι μπάλες, να εισπράττονται οι συνδρομές, να είναι όλα εντάξει με τις εμφανίσεις. Μπορεί ο προπονητής να γλιτώνει δουλειά σε αυτή την περίπτωση, το να μπαίνει όμως στην ομάδα ο γονέας ενό από τα παιδιά που παίζει στην ομάδα σου, είναι σχεδόν καταστροφικό και όλοι καταλαβαίνουμε το γιατί.

Είναι όλοι οι προπονητές καταρτισμένοι;
Όχι. Πολλές ομάδες δεν έχουν προπονητές με δίπλωμα. Βάζουν ποδοσφαιριστές της πρώτης ομάδας για να παίρνουν και ένα έξτρα οδοιπορικό. Και τους δίνουν να προπονούν τα παιδιά της Κ-8. Της πιο σημαντικής, κατά τη γνώμη μου, ηλικίας αφού εκεί τα παιδιά μαθαίνουν τα βασικά

Γονείς, διαιτητές, βιομηχανία…

Έχοντας κάνει και ψυχανάλυση, ο Γιώργος Μπαρμπαλιάς, ξεκινώντας να αναλύει τη δουλειά του προπονητή των ακαδημιών, ανατρέχει στα παιδικά του χρόνια:

“Ο πατέρας μου αντίθετος με το ποδόσφαιρο και γίναμε κι οι δυο επαγγελματίες. Θυμάμαι όσο έπαιζα, ήρθε μόλις μια φορά να με δει, όταν ήμουν στον Παγκράτι. Άκουσε ένα γραφικό οπαδό της ομάδας να με βρίζει, τρελάθηκε και του όρμηξε. Μόλις τον είδα μου κόπηκαν τα πόδια. Πήγα στον προπονητή και του είπα βγάλε με έξω…”

Άλλες εποχές, βέβαια, που πάντως χρησιμεύουν αργότερα…
Ναι. Κι αυτό, που έχασα εγώ στα παιδικά μου χρόνια, την κατεύθυνση για το ποδόσφαιρο, θέλω να το δώσω στα νέα παιδιά. Τότε το ποδόσφαιρο ήταν συνώνυμο της αλητείας. Εγώ στα 14 έκανα την επανάσταση μου, είπα θα πάω να παίξω μπάλα, μέσα σε θύελλα αντιδράσεων. Ξεκίνησακαι μετά ήρθε και ο Δημήτρης, ο αδερφός μου. Μου άρεσε τόσο πολύ να παίζω σεβάστηκα τόσο πολύ το άθλημα και ίσως για αυτό δεν αποβλήθηκα ποτέ στην καριέρα μου.

Έπαιζα δυνατά, ποτέ όμως αντιαθλητικά, απέφευγα πάντα τους λεγόμενους τσαμπουκάδες, που τότε ήταν σήμα κατατεθέν των καλών αμυντικών. Αυτή τη νοοτροπία, προσπαθώ να μεταφέρω στους πιτσιρικάδες. Μπορεί να μας έχουν αδικήσει κι έχει συμβεί πολλές φορές. Ποτέ δεν θα δώσουμε συνέχεια. Τους λέω “το δεχόμαστε, όχι όμως και μέσα στην ψυχή μας. Εκεί ξέρουμε ότι είμαστε νικητές. Δεν φωνάζουμε, όμως, αλλά προχωράμε…”

Δεν την … πέφτουμε στο ρέφερι δηλαδή;
Και τι να κάνουν οι διαιτητές που μας σφυρίζουν, τους καταλαβαίνω. Παιδιά είναι, ένα μεροκάματο βγάζουν, δεν έχουν επόπτες, παίζουν πέντε-έξι ματς συνεχόμενα, μερικά στο μισοσκόταδο. Απλά, πολλές φορές τους λέω, να μην καταδικάζουν με μια απόφαση για την οποία δεν είναι τόσο σίγουροι. Σε τέτοιους αγώνες, ωστόσο, δεν μπορείς να περιμένεις .VAR και διαιτησίες τσάμπιονς-λιγκ. Πρέπει να είσαι προετοιμασμένος και κυρίως να έχεις προετοιμάσει και τα παιδιά.

Πόσο έχουν αλλάξει τα πράγματα σε σχέση με την εποχή που ξεκίνησες, το 1993;
Η πρόοδος είναι αναμφισβήτητη, άσχετα αν μιλάμε πλέον για βιομηχανία. Θεωρώ απαράδεκτο να παίζουν χιλιάδες παιδιά σε ακαδημίες και σε αρκετές ομάδες, κανένα απ’ αυτά να μην φτάνει στην πρώτη ομάδα.

Το λέω γιατί είναι απαράδεκτο, μην χρησιμοποιήσω άλλη λέξη, ότι πολλά σωματεία σε τοπικά και εθνικά πρωταθλήματα, έχουν εκατοντάδες παιδιά στα τμήματα υποδομών και κανένα απ’ αυτά δεν φτάνει μέχρι την πρώτη ομάδα. Ούτε ένα!

Υπάρχει -όχι παντού βέβαια- και η λογική του εισπρακτικού μηχανισμού, για να βγαίνουν τα λειτουργικά έξοδα του σωματείου, αδιαφορώντας αν τα παιδιά μαθαίνουν από κανονικούς προπονητές το ποδόσφαιρο. Το σύστημα πλέον μεταφέρει όλα τα βάρη στις τσέπες των γονέων, που επωμίζονται το οικονομικό βάρος. Δεν είναι όλα

Πατέρα κάτσε φρόνιμα…

Το πιο συχνό φαινόμενο για να χαλάσει ένας αγώνας ακδημιών είναι ένας αγανακτισμένος πατέρας. Τα επεισόδια μεταξύ των γονέων είναι για γέλα και για κλάματα μαζί.

“Στην πρώτη φορά που θα ακούσω τα γνωστά, μπαίνω μέσα στο γήπεδο. Διακόπτω τον αγώνα και λέω “κάνετε μεγάλο λάθος και μεγάλη ζημιά, παίρνω την ομάδα και φεύγω”. Το έχω κάνει. Πήρα τα παιδιά και έφυγα. Μάλιστα ο διαιτητής μου είπε ευχαριστώ. Είχαν φτάσει στο απροχώρητο, ήταν έτοιμοι να παίξουν ξύλο οι γονείς. Δεν μου έχει τύχει πολλές φορές, ίσως γιατί ξεκαθαρίζω τα πράγματα από νωρίς. Δεν έχω έφορο, προτιμώ να τα κάνω όλα μόνος μου. Φουσκώνω τις μπάλες, φροντίζω τις φανέλες, άμα θες βρίσκεις λύσεις, βοηθάνε και τα ίδια τα παιδιά”

Πότε πρέπει να ξεκινάει ένα παιδί να παίζει ποδόσφαιρο;
Από πέντε. Λένε ότι το παιδί αρχίζει να διαμορφώνεται γοργά σε αυτές τις ηλικίες. Από 4 έως 6 ετών. Και μάλιστα η διαφορά από πέντε, μέχρι έξι, η διαφορά είναι τεράστια.

Ωραία, μπαίνουν τα παιδάκια μέσα στο γήπεδο. Τι κάνετε;
Σίγουρα δεν παίζουμε αγώνες. Δεν μπορούν σε αυτή την ηλικία να διαχειριστούν το παιχνίδι με αντίπαλο. Είχα παρακολουθήσει ένα σεμινάριο, πως βιώνει ένα μικρό παιδί την προετοιμασία μέσα στην εβδομάδα για ένα αγώνα. Από το μπλέ της Δευτέρας, φτάναμε σε βαθύ κόκκινο, παραμονές του ματς. Δημιουργείται τεράστιο στρες, ενώ δεν μπορείς να διαβλέψεις και κάποια προβλήματα που σε αυτή την ηλικία ένα μικρό παιδί δεν μπορεί να τα προσδιορίσει επακριβώς

Άρα; Ποια είναι η πρώτη ενασχόληση με την μπάλα;
Αυτό που μόλις είπες. Το κάθε παιδί παίρνει μια μπάλα και την κάνει δική του. Θέλουμε τόσες μπάλες, όσα παιδιά έχουμε στο τμήμα. Σιγά-σιγά μαθαίνουμε να τη χρησιμοποιούμε και θα φτάσουμε στο σημείο να τη μοιραζόμαστε. Ξεκινάμε, λοιπόν, με την μπάλα μας και με ένα ασκησιολόγιο περίπου 45 λεπτών, για 2-3 φορές την εβδομάδα. Δεν χρειάζεται περισσότερο, καθώς όπως λένε και οι γιατροί ακόμη το σώμα του παιδιού δεν έχει διαμορφωθεί πλήρως, άρα δεν πρέπει ούτε να πιέζουμε, ούτε να βιαζόμαστε.

Στοιχειοθετούμε τους πρώτους κανόνες. Θα έρθουμε με τα μπλουζάκια μας, θα φορέσουμε επικαλαμίδες, δεν θα φάμε πριν από την προπόνηση, μετά απ’ αυτήν θα συζητήσουμε για άλλα πράγματα που μας απασχολούν και έτσι σιγά-σιγά θα γίνουμε ομάδα. Μέσα απ’ αυτή τη διαδικασία θα μάθουν να δίνουν και την μπάλα τους, χρειάζεται χρόνος για κάτι τέτοιο…”

Πόσος δηλαδή;
Να σκεφτείς ότι τώρα που έχω ένα τμήμα Κ-10, αρχίζουμε και παίζουμε το ένα-δυο, ή λέμε ότι όποια ομάδα κάνει τις περισσότερες πάσες έχει ένα γκολ. Τώρα, αρχίζουν τα παιδιά και συνειδητοποιούν. Αυτό δεν μπορεί να γίνει στα πεντάχρονα. Εκεί πετάς την μπάλα και … βλέπεις. Υπάρχει η επιβράβευση και η παρατήρηση (με τρόπο, μην τα απογοητεύσουμε) και μπαίνουμε σιγά-σιγά στο νόημα. Θέλει χρόνο, υπομονή και αγάπη από εμάς, για να αγαπήσουν τα παιδιά το ποδόσφαιρο. Αυτό δεν θέλουμε;”

Η τακτική, τα δυο πόδια, οι κεφαλιές…

Πότε αρχίζει και γίνεται αντιληπτό το άθλημα από τα παιδιά, εννοώ σε όλο το φάσμα του
Γύρω στα 12, αρχίζεις και καταλαβαίνεις πως πρέπει να κινείσαι. Τι κάνω όταν η μπάλα είναι μπροστά, ή πάει στο πλάι. Δεν βάζουμε ιδιαίτερη τακτική, περισσότερο μας ενδιαφέρει η ατομική και ομαδική κίνηση με ή χωρίς την μπάλα.

Και μέχρι τότε, τι μαθαίνεις;Όπως έλεγε ο δάσκαλος Βιγκάντα κατ’ αρχήν τον παίξιμο της μπάλας με τα δυο πόδια. Αυτός έλεγε και με το κεφάλι, αλλά κάτι τέτοιο το βάζουμε σε μεγαλύτερες ηλικίες. Βέβαια, ένας φίλος που είχε έρθει να δει μια προπόνηση με Κ-12, με ρώτησε γιατί δεν κάνουμε ασκήσεις σε στημένες φάσεις. Λες και έβλεπε προπόνηση του Άγιαξ”

Οι κώνοι από πότε μπαίνουν στο γήπεδο;
Έγώ τους βάζω από την πρώτη μέρα. Έχω μια θεωρία γι αυτό. Ας δούμε την Εθνική Ελλάδος. Ποιοί από τους παίκτες της είναι καλοί στην ντρίπλα, με εξαίρεση τον Φορτούνη; Πολλές φορές, όταν ένα παιδί έχει την μπάλα του φωνάζω ντρίπλαρε, ενώ οι περισσότεροι λένε “με τη μία”. Προφανώς με τη μία, αλλά αν δεν ντριπλάρει μικρό το παιδί, πότε θα μάθει να το κάνει;

Η ντρίπλα δεν θέλει και ταλέντο;
Θέλει, αλλά εξαρτάται ακόμα και από την ικανότητα στα δυο πόδια αλλά και από την ταχύτητα. Υπάρχουν ποδοσφαιριστές που ντριπλάρουν με την ταχύτητά τους. Πιστεύω και έτσι δουλεύω με τα παιδιά ότι για κάθε ηλικία αναλογεί ένα πράγμα. Όχι δυο και τρία μαζί. Τεχνική, ας πούμε, μέχρι τα 12. Δεν σημαίνει πως δεν ασχολείσαι και στη συνέχεια, μέχρι τότε όμως πρέπει να έχεις εμπεδώσει τα βασικά και κυρίως να σηκώσεις και τα δυο πόδια από το χορτάρι.

Όποιος παίζει μόνο με το ένα;
Μισός παίκτης, πλέον. Θα σου πω δυο παραδείγματα επαγγελματιών ποδοσφαιριστών, που βελτίωσαν σε μεγάλη ηλικία το άλλο πόδι τους, εν προκειμένω το αριστερό. Ο ένας είναι ο Βασίλης Τοροσίδης και ο άλλος ο Γιώργος Μασούρας. Κάθισαν και δούλεψαν μαζί με ένα προπονητή, τον οποίο πλήρωναν οι ίδιο, έτσι ώστε να μπορέσουν να έχουν την ίδια ευχέρεια με το δεξί. Ο καλός ποδοσφαιριστής πια σουτάρει το ίδιο καλά και με τα δυο πόδια. Το δικό μου ασκησιολόγιο περιλαμβάνει ακριβώς τις ίδιες ασκήσεις και για τα δυο πόδια. Στη Βουλιαγμένη που έχω ένα τμήμα Κ-10, τα παιδιά είναι γεννημένα το 2013 και ήδη χρησιμοποιούν και τα δυο πόδια τους με την ίδια ευχέρεια και μάλιστα τους αρέσει να χρησιμοποιούν το αντίθετο, από το “κανονικό” τους. Εκεί γύρω στα 11-12 κάνουμε ασκήσεις και με την μπάλα στον αέρα.

Δηλαδή;
Κοντρόλ με το στήθος, με το πόδι, πως υποδεχόμαστε από ψηλά την μπάλα, πως φεύγουμε μπροστά, όλες αυτές τις δεξιοτεχνίες. Όχι … για το τσίρκο, φυσιολογικά πράγματα.

Θέσφατο το 4-3-3

Πότε αρχίζουν να παίζουν τα παιδιά
Σε αυτή την ηλικία την Κ-10 δεν χρειάζονται πάνω από δέκα παιχνίδια το χρόνο. Τα υπόλοιπα τα κάνουμε στην προπόνηση. Μαθαίνεις το γήπεδο, τις θέσεις, πως κυκλοφορεί η μπάλα. Δεν αναλύουμε τακτικές, προσθαφαιρούμε παίκτες, ώστε μέσα από την εμπειρία να μαθαίνουν τις κινήσεις. Τώρα, ας πούμε, προσπαθούμε να μάθουμε πως από την μια πλευρά του γηπέδου, μεταφέρουμε την μπάλα στην άλλη, με κάθετη πάσα προς τα πίσω, συμμετοχή του τερματοφύλακα που πρέπει να παίζει όπως και οι υπόλοιποι με τα πόδια, ώστε να ξεκινήσουμε μια νέα επίθεση από την άλλη πτέρυγα.

Πόσοι παίζετε;
Στην αρχή εννιά εναντίον εννιά. Παίζουμε με 3 στην άμυνα, 2 στο κέντρο και 2 στην επίθεση, ώστε στη συνέχεια να προσθέσουμε από ένα παίκτη για να σχηματιστεί το 4-3-3, το οποίο θεωρείται και θέσφατο για τις ακαδημίες. Το παν στο ποδόσφαιρο είναι να δημιουργείς τα περίφημα τρίγωνα, που ευνοούν απόλυτα το συγκεκριμένο σύστημα. Οι Ολλανδοί, μετρ της ανάπτυξης του ποδοσφαίρου, επιμένουν στον σχηματισμό αυτό, θεωρώντας ότι όλα τα υπόλοιπα στις συγκεκριμένες ηλικίες είναι περιττά και μπερδεύουν τα παιδιά.

Περνάμε τα δώδεκα, ωστόσο. Τι γίνεται μετά;
Αυξάνουμε την ένταση των ασκήσεων. Ανεβαίνει ο ρυθμός, οι ταχύτητες, έχουμε περισσότερες επαφές με την μπάλα, παιχνίδι σίγουρα σε μικρό χώρο, με τη μία επαφή, ή τις δύο, ανάλογα ώστε να δυσκολεύεις την προσπάθεια. Η μπάλα πλέον γίνεται μία για όλους. Είναι της ομάδας, όχι του μικρού πιτσιρίκου που μπαίνει στο γήπεδο χωρίς να ξέρει τίποτε. Η προπόνηση πρέπει να έχει απ’ όλα. Και καλαμπούρι και παρατηρήσεις και επιβράβευση και σίγουρα ανταγωνισμό. Αυτές οι μονομαχίες, ένας εναντίον ενός, εξιτάρουν τα παιδιά, πέφτουν κορμιά και έτσι χαίρεσαι την προπόνηση”

Και πότε φτάνουν στο σημείο να καταλαβαίνουν, πλέον, πως πρέπει να συμπεριφερθούν σαν ομάδα μέσα στο γήπεδο.
Εκεί γύρω στα 15-16 τα παιδιά είναι έτοιμα να μάθουν πως πρέπει να κινούνται σε άμυνα και επίθεση, που ακριβώς είναι η θέση τους. Πιστεύω ότι όλα διδάσκονται μέσα στον αγωνιστικό χώρο και όχι σε κάποιο πίνακα, ή βίντεο. Αν τα βάλεις στα θρανία και γυρίσεις την πλάτη για να δείξεις κάτι, πολλά μπορεί να κοιμηθούν (γέλια). Πιο ωραίο και χρήσιμο είναι να δείχνεις πάνω στην προπόνηση, τι πρέπει να κάνει ο ποδοσφαιριστής, με η χωρίς την μπάλα όταν αμύνεται, η επιτίθεται. Υπάρχουν και ειδικές ασκήσεις για όλα αυτά, ακόμη και το πως τοπθετείς το σώμα σου για να υποδεχθείς την μπάλα, αν το παιδί κάνει λάθος, το διορθώνεις ώστε στην επόμενη άσκηση να το κάνει σωστά. Θέλει μεγάλη προσπάθεια, πολλή κουβέντα, ξανά και ξανά, μέχρι να γίνει κατανοητό. Θα κάνει λάθος και στο παιχνίδι, δεν πειράζει. Υπάρχει η προπόνηση να το διορθώσει για να μην το επαναλάβει.

Να μάθουμε μπάλα όχι μόνο να κερδίζουμε

Ένα λάθος στοιχίζει, όμως.
Και τι έγινε; Στόχος είναι να μάθουμε ποδόσφαιρο όχι να κερδίζουμε. Η δική μου φιλοσοφία είναι να φτιάξουμε παίκτες και όχι ομάδες. Δεν εννοώ να μην παίζουν τα παιδιά ομαδικά, κάθε άλλο. Μιλάω για την ιδέα της ύπαρξης μιας “μεγάλης ομάδας” με 16άρηδες η οποία κερδίζει τους πάντες και λοιπά και λοιπά. Μα το θέμα δεν είναι να κερδίζουν, αλλά να παίζουν σωστά και να έχουν τα εφόδια για να προχωρήσουν. Προφανώς δεν θα παίξουν όλα ποδόσφαιρο. Κάποια θα σταματήσουν λόγω σπουδών, ή επαγγελματικού προσανατολισμού, κάποια θα συνεχίσουν, εξαρτάται και από το περιβάλλον τους, αλλά και την προσωπική τους επιθυμία”

Πότε διακρίνεις ότι το τάδε παιδί έχει ταλέντο;
Από μικρά. Εφτά-οκτώ χρονών, βλέπεις παιδιά και λες αυτά είναι γεννημένα να παίξουν μπάλα. Βλέπεις πως πάνε πάνω στην μπάλα, το τσαγανό τους. Αυτό είναι κατά τη γνώμη μου και το κυριότερο απ’ όλα, γιατί έχουμε κάνει το ποδόσφαιρο πυρηνική φυσική…

Στα 16, λοιπόν, έχεις ολοκληρώσει την βασική εκπαίδευση;
Ναι και πρέπει να είσαι έτοιμος να μπεις σιγά-σιγά στην πρώτη ομάδα…

Στην Ελλάδα δεν συνηθίζεται από τόσο μικρός, σε άλλες χώρες το βλέπουμε. Παιδιά-μαθητές, μπαίνουν και παίζουν ας πούμε στην Πρέμιερ Λιγκ.
Έχουν όλα τα εφόδια για να το κάνουν. Είναι προετοιμασμένοι από κάθε άποψη και αθλητική για να συναγωνιστούν τους μεγαλύτερους και πνευματική, αφού τους έχουν βάλει στη διαδικασία. Δεν ξημερώνει μια μέρα και του λένε μπες να παίξεις με την πρώτη ομάδα. Έχει αλλάξει πολύ το ποδόσφαιρο, πλέον. Ο 20χρονος δεν είναι πια ταλέντο, αλλά φτασμένος ποδοσφαιριστής…

Δεν θα γίνουν όλοι επαγγελματίες ποδοσφαιριστές. Τι θα τους χρησιμεύσει η εμπειρία σε μια ακαδημία;
Και μόνο που θα μπουν στην όλη διαδικασία φτάνει και περισσεύει. Μόνο που έβαλες στον εαυτό σου σε κάποιους κανόνες είναι αρκετό για να βελτιώσει τον χαρακτήρα σου. Θα μάθεις να σκέφτεσαι ομαδικά, να ακούς τον προπονητή και τον συμπαίκτη σου, άρα να συνεργάζεσαι αρμονικά αλλά και την κατάλληλη στιγμή να βγάζεις το ατομικό ταλέντο σε πρώτο πλάνο. Δεν θα σου χρησιμεύσουν όλα αυτά στη ζωή; Κι ας μην έχεις μια μπάλα να παίζεις…

Πόσο άλλαξε το ποδόσφαιρο από τότε που εσύ μικρό παιδάκι πήγες να παίξεις στο Παγκράτι σε σχέση με την τωρινή εποχή που μαθαίνεις μπάλα σε πιτσιρίκους της ίδιας ηλικίαςq
Πρώτα απ΄όλα δεν είναι ίδιες οι συνθήκες που μεγαλώνουν τα παιδιά. Εμείς είμαστε έξω, ανεβαίναμε σε δέντρα, αποφεύγαμε τις πέτρες παίζοντας μπάλα, είχαμε αλάνες, πριν καν πάμε σε μια ομάδα ήμασταν έτοιμοι. Παίζαμε μπάλα με τον τοίχο, ξέραμε τι είναι το παιχνίδι. Από την άλλη δεν υπήρχαν αυτές οι απαιτήσεις για τη μόρφωση των παιδιών, έφτανε ας πούμε να τελειώσεις το Γυμνάσιο. Τώρα δεν είναι έτσι. Εκτός του ότι τα παιδιά κλείνονται σπίτι, όταν βγαίνουν έξω κάτι πρέπει να κάνουν. Ελεύθερος χρόνος μηδέν, το πρόγραμμα τους είναι πολύ φορτωμένο. Ακόμη και ο αθλητισμός αντιμετωπίζεται, πολλές φορές, σαν υποχρέωση. Εμείς δεν είχαμε καν να φάμε. Τώρα, αντιμετωπίζουμε πρόβλημα χοληστερίνης στα παιδιά. Ναι, δεν κάνω πλάκα. Περίπου ένα 30% έχει πρόβλημα. Για τη διατροφή κάνουμε ειδικές συναντήσεις και με τους γονείς, ώστε να γίνει συνήθεια στο παιδί όχι μόνο την ημέρα που θα έχει προπόνηση η αγώνα. Γενικά, μιλάμε για εντελώς διαφορετική εποχή. Να τώρα με τον κορωνοϊό, αντιμετωπίσαμε και απρόβλεπτες καταστάσεις.

Δηλαδή;
Τα παιδιά ήρθαν στρεσαρισμένα από την καραντίνα. Δεν είχαν διάθεση να προπονηθούν, τα παρατούσαν εύκολα. Πέρασε αρκετός καιρός μέχρι να συνηθίσουν ξανά. Πέρασαν άσχημα.”

Η συμπεριφορά του προπονητή πόσο σημαντική είναι;
“Πάρα πολύ. Καθοριστική, θα έλεγα. Δεν είμαι της σχολής ότι ο κόουτς πρέπει να είναι κάτι σαν δικτάτορας, να βάζει τιμωρίες και λοιπά. Όχι. Τον σεβασμό δεν τον κερδίζεις με καψόνια και τιμωρίες αλλά με μια συμπεριφορά που θα κερδίσει όλη την ομάδα. Προφανώς πρέπει να είσαι ικανός να δείξεις πως γίνεται μια άσκηση, άρα χρειάζεται και άψογη φυσική κατάσταση και κυρίως μια σχέση με τα παιδιά που μένει για πάντα χαραγμένη στο μυαλό και στην καρδιά σου…”