ΤΟ ΓΙΟΦΥΡΙ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ
Οι ουρές παραμένουν ατελείωτες στον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης και εικόνες συνωστισμού κάνουν τον γύρο του διαδικτύου στα διεθνή μέσα. Τι συμβαίνει και παρά τις κυβερνητικές δεσμεύσεις τίποτα δεν αλλάζει;
Η Ακρόπολη αποτελεί το κορυφαίο μνημείο της χώρας και αποτελεί πόλο έλξης εκατομμυρίων τουριστών. Πέρα από τους συμβολισμούς της, αποτελεί ταυτόχρονα και τη «βιτρίνα» της χώρας στο εξωτερικό. Για τον λόγο αυτό, η δραματική κατάσταση που επικρατεί ήδη από τον Μάιο, με χιλιάδες τουρίστες να συνωστίζονται καθημερινά στις ουρές από τις πρωινές ώρες περιμένοντας για να ανέβουν στον Ιερό Βράχο ή με την πυροσβεστική να κατεβάζει ανθρώπους σε καροτσάκι από τα Προπύλαια λόγω δυσλειτουργίας του ασανσέρ, αποτελεί ένα μείζον θέμα για την εικόνα της Ελλάδας στο εξωτερικό.
Προεκλογικό το τοπίο τον Μάιο και τον Ιούνιο, κανείς δεν έπαιρνε μία επίσημη θέση και όλοι όσοι περνούσαμε από την οδό Αρεοπαγίτου νιώθαμε ντροπή που εν έτει 2023, υπάρχουν αυτές οι εικόνες στο σημαντικότερο αρχαιολογικό μνημείο της χώρας, ενώ υπάρχουν λύσεις που εφαρμόζονται σε όλα τα Μουσεία και τα μνημεία με μεγάλη επισκεψιμότητα. Στη Ρώμη για παράδειγμα, όλοι γνωρίζουν πολύ καλά, πως αν δε φροντίσουν να βγάλουν ηλεκτρονικό εισιτήριο και να επιλέξουν μία από τις διαθέσιμες ζώνες ωρών προκειμένου να επισκεφθούν τα μουσεία, τα μνημεία της πόλης και το Βατικανό, παίρνουν το ρίσκο να μην βρουν επί τόπου εισιτήριο. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και στις υπόλοιπες πόλεις του κόσμου, από το Παρίσι μέχρι τη Νέα Υόρκη.
Για κάποιον ακατανόητο λόγο, στην Ελλάδα επιμένουμε να μην εφαρμόζουμε το σύστημα αυτό. Παρότι υπάρχει ηλεκτρονικό εισιτήριο τα τελευταία χρόνια για τον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης, και παρότι για να το εκδώσει κάποιος πρέπει πρώτα να επιλέξει το χρονικό διάστημα μιας ώρας που επιθυμεί να επισκεφθεί το μνημείο, στην πραγματικότητα αυτό δεν έχει καμία εφαρμογή, καθώς μέχρι σήμερα δεν εφαρμόζονται οι ζώνες ωρών (τα επονομαζόμενα slots) και δεν υπάρχει ανώτατο όριο επισκεπτών.
Έτσι, χιλιάδες επισκέπτες συρρέουν στο μνημείο όποια ώρα θελήσουν –συνήθως το πρωί- και απλώς περιμένουν στην ουρά θέτοντας σε κίνδυνο εν μέσω υψηλών θερμοκρασιών την υγεία τους ή εγκαταλείπουν την προσπάθεια να επισκεφτούν την Ακρόπολη και κατακλύζουν με αρνητικά σχόλια τις ταξιδιωτικές σελίδες. Οι εικόνες αυτές του συνωστισμού έκαναν τον γύρο του κόσμου και πρωτοστάτησαν στα μεγάλα διεθνή μέσα.
Η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, τις πρώτες μέρες της νέας ανάληψης των καθηκόντων της επισκέφθηκε πολλές φορές την Ακρόπολη. Μόνο που και το 2019, οι πρώτες της κινήσεις ως Υπουργού και πάλι αφορούσαν την Ακρόπολη, αλλά τελικά οι λύσεις που δόθηκαν δεν φάνηκε να λύνουν τα προβλήματα που εντάθηκαν μετά την πανδημία του κορονοϊού.
Τα σωματεία των ξεναγών, ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων και οι τουριστικοί πράκτορες έχουν προτείνει εγκαίρως μια σειρά από λύσεις, οι οποίες δεν φαίνεται να εισακούονται από την πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟ.
Η νέα είσοδος μετέφερε τον συνωστισμό μέσα στο μνημείο, ενώ το ασανσέρ λειτουργεί μόνο με παρουσία τεχνικού
Το πρώτο μέτρο που πάρθηκε στι αρχές Ιουλίου, μετά την εμπλοκή των ξένων ΜΜΕ, είναι το άνοιγμα άλλης μιας εισόδου στον χώρο, που εξυπηρετεί μαζικές ομάδες επισκεπτών (άνω των 10 ατόμων). Ιδιαίτερα τις ημέρες αυτές που η θερμοκρασία χτυπάει κόκκινο λόγω του καύσωνα, οι ουρές έξω από το μνημείο έδειχναν μεν να είναι αισθητά μειωμένες, ωστόσο σύμφωνα με το ρεπορτάζ του NEWS 24/7, ο συνωστισμός μεταφέρθηκε εντός του αρχαιολογικού χώρου, στα Προπύλαια, και οι λιποθυμίες των τουριστών συνεχίζουν να λαμβάνουν χώρα.
Η θερμοκρασία στον βράχο της Ακρόπολης είναι ιδιαιτέρως αυξημένη – αυτές τις ημέρες αγγίζει στον ήλιο τους 50 βαθμούς- και το μεγαλύτερο βάρος πέφτει στους αρχαιοφύλακες που καταβάλλουν καθημερινά τεράστια προσπάθεια προκειμένου να κάνουν σωστά τη δουλειά τους, εκθέτοντας τον εαυτό και την υγεία τους σε κίνδυνο. Μάλιστα, πριν λίγες μέρες υπήρξε και λιποθυμία αρχαιοφύλακα που μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο με συμπτώματα θερμοπληξίας.
Ο δε ανελκυστήρας για τα άτομα με κινητικά προβλήματα, που τοποθετήθηκε παρουσία του πρωθυπουργού κ. Μητσοτάκη τον Δεκέμβριο του 2020, είναι “παραδομένος” σε συνεχείς βλάβες και μέχρι πρότινος έσπευδε η πυροσβεστική για απεγκλωβισμό ατόμων με αναπηρίες. Όπως γνωρίζουν όλοι οι επαγγελματίες του τουρισμού, αλλά δεν έχει παραδεχτεί δημόσια ποτέ το Υπουργείο, ο ανελκυστήρας βρισκόταν εκτός λειτουργίας τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα. Η λύση που βρέθηκε τελικά είναι να λειτουργεί ο ανελκυστήρας μόνο με έναν τεχνικό στο πλευρό του, ώστε οι βλάβες να διορθώνονται αμέσως. Για τον λόγο αυτό εξυπηρετεί μέχρι τις μεσημεριανές ώρες.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή
Πόσες εισόδους έχει η Ακρόπολη για το κοινό; Ανέκαθεν είχε δύο. H κύρια είσοδος του Αρχαιολογικού Χώρου βρίσκεται στη Δυτική Κλιτύ, κοντά στην οδό Θεωρίας. Η Νότια Κλιτύς της Ακρόπολης, στη διασταύρωση των οδών Θρασύλλου και Διονυσίου Αρεοπαγίτου, αποτελεί επίσης μία βασική, εναλλακτική είσοδο, η οποία γειτνιάζει με το Μουσείο της Ακρόπολης.
Τι άλλαξε τώρα; Δημιουργήθηκε μία νέα πλαϊνή πύλη στην κεντρική είσοδο από την οποία μπορούν και εισέρχονται τα γκρουπ άνω των 10 ατόμων. Πρόκειται για μία απόφαση που έλαβε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη προκειμένου να εξυπηρετούνται πιο γρήγορα τα οργανωμένα πολυπληθή γκρουπ των κρουαζιερόπλοιων και των τσάρτερ.
Το πρόβλημα λύθηκε; Όχι βέβαια, απλώς ο συνωστισμός μεταφέρθηκε στο εσωτερικό του μνημείου και συγκεκριμένα στα Προπύλαια. Έτσι, ναι μεν δεν υπάρχουν οι τεράστιες ουρές έξω από το μνημείο, όμως ο κόσμος στοιβάζεται σε μία τεράστια ουρά που ξεκινά από τα ταμεία και φτάνει μέχρι τα Προπύλαια και εγκλωβίζεται εκεί. Αρκεί να πούμε πως ο επισκέπτης χρειάζεται περίπου 20 λεπτά περπάτημα προκειμένου να φτάσει από τη Νότια είσοδο εκεί και άλλα 5-7 λεπτά από την Κεντρική είσοδο.
Τώρα η κατάσταση είναι πολύ πιο επικίνδυνη: τουλάχιστον έξω από το μνημείο, όποιος κουραζόταν μπορούσε απλώς να αποχωρήσει και μία αδιαθεσία αντιμετωπιζόταν πολύ πιο εύκολα από το ιατρικό προσωπικό.
Μελέτη για να αποκατασταθούν τα Προπύλαια
Η Λίνα Μενδώνη ρωτήθηκε σε τηλεοπτική της συνέντευξη αν γίνεται μελέτη, υπό τον Μανώλη Κορρέ, προκειμένου να υπάρξει κι άλλη πύλη στην Ακρόπολη, ώστε να μην δημιουργείται συνωστισμός που έχει ως αποτέλεσμα να σχηματίζονται ουρές.
«Η ιδέα του Μανώλη Κορρέ την οποία ακολουθήσαμε στο υπουργείο, είναι να αποκατασταθεί η είσοδος, δηλαδή τα Προπύλαια, στη μορφή την οποία είχε στην αρχαιότητα. Υπάρχουν όλα τα στοιχεία, υπάρχει το σχετικό αρχαίο υλικό. Είμαστε απολύτως συμβατοί με τις βασικές αρχές αναστήλωσης, η μελέτη αυτή προχωρεί», απάντησε η υπουργός Πολιτισμού και συμπλήρωσε ότι ο στόχος είναι να συζητηθεί το ζήτημα στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο τον Δεκέμβριο.
«Στη συνέχεια θα ενημερωθεί η Unesco και έχουμε τα κονδύλια. Οπότε, από τη στιγμή που εξασφαλιστούν όλες αυτές οι εγκρίσεις, θεωρώ ότι μπορεί να ξεκινήσει», συμπλήρωσε.
Να σημειώσουμε εδώ πως η Επιτροπή Εμπειρογνωμώνων της Unesco ήταν σαφής στην έκθεση που εξέδωσε: οποιοσδήποτε σχεδιασμός σχετικά με την Δυτική Πρόσβαση (σημ. την αναστήλωση της κλίμακας των Προπυλαίων) πρέπει να ενσωματωθεί σε ένα γενικό «Διαχειριστικό Σχέδιο για την Ακρόπολη», το οποίο θα ενσωματώνει επίσης σχεδιασμούς για τον τουρισμό, για την κυκλοφορία των οχημάτων και τη στάθμευση, ασφάλεια, σχέδια καταστροφών και εκκένωσης, ύδρευση, αποχέτευση κλπ., καθώς επίσης και τις σχέσεις με άλλα μνημεία και χώρους. Θα γίνει άραγε αυτό;
Με τις πολυπόθητες και ακριβοθώρητες ζώνες ωρών τι συμβαίνει;
Τι και αν η Λίνα Μενδώνη στην αρχή του μήνα δήλωσε πως το πρόβλημα λύθηκε καθώς εντός του Ιουλίου θα ισχύσουν οι ζώνες ωρών. Αυτό δεν έγινε μέχρι σήμερα. Μάλιστα την Τετάρτη 19/7 έλαβε χώρα και ευρεία σύσκεψη που συγκάλεσε η Πρόεδρος του Οργανισμού Διαχείρισης και Ανάδειξης Πολιτιστικών Πόρων (ΟΔΑΠ) Νικολέττα Βαλάκου με εκπροσώπους των θεσμικών φορέων και των επαγγελματιών του Τουρισμού με την παρουσία της Υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη και του Γενικού Γραμματέα Πολιτισμού Γιώργου Διδασκάλου.
Εμείς, μιλήσαμε με την Πρόεδρο του ΟΔΑΠ, Νικολέττα Διβάρη-Βαλάκου, και τη ρωτήσαμε πότε προβλέπεται να ισχύσουν οι ανά ώρα ζώνες επίσκεψης «Το ηλεκτρονικό εισιτήριο ισχύει από το 2018 στην Ακρόπολη και πλέον ισχύει για όλους τους μεγάλους αρχαιολογικούς χώρους και τα μουσεία. Πλέον αντιπροσωπεύει το 80% των εσόδων. Το θέμα των ζωνών μας απασχολεί χρόνια και θα ξεκινήσει να λειτουργεί πιλοτικά για την Ακρόπολη, καθώς το μνημείο έχει φτάσει να υποδέχεται ακόμη και 20.000 επισκέπτες τη μέρα, όταν ο επόμενος μεγάλος τουριστικός προορισμός, η Κνωσσός, φτάνει στις 7.000 τη μέρα. Θέλει λοιπόν ειδικό χειρισμό.
Έχουμε σχεδιάσει τις ζώνες επίσκεψης που θα είναι ανά ώρα. Αυτή λόγω εκλογών δεν τη βάλαμε μπροστά. Το να λάβεις ένα νέο μέτρο και να το δοκιμάσεις πιλοτικά τέτοια περίοδο χωρίς να γνωρίζεις τα αποτελέσματα είναι ριψοκίνδυνο. Γιατί έχει να κάνει και με τα μεγάλα πρακτορεία και τα γκρουπ τα οποία έρχονται μαζικά στην Ακρόπολη και έχουν ήδη προπληρώσει τα εισιτήριά τους. Αυτοί όλοι είναι ενημερωμένοι πως θα αρχίσουν να εφαρμόζονται οι ζώνες. Δεν τους έχουμε αφήσει εκτός».
Όσο για το πότε θα τεθούν σε ισχύ οι χρονικές ζώνες η κ. Βαλάκου σημειώνει «δεν ξέρουμε πότε θα αρχίσει να εφαρμόζεται το μέτρο αυτό πιλοτικά. Δεν ξέρουμε αν θα ισχύει από την 1η Αυγούστου ή την 1η Σεπτεμβρίου. Προς το παρόν παίρνουμε πολλά έκτακτα μέτρα για να αντιμετωπίσουμε τον μεγάλο συνωστισμό που σημειώνεται από τις 8.00 έως τις 10.00 το πρωί που καταφθάνουν τα κρουαζιερόπλοια. Γι΄αυτό και άνοιξε η επιπλέον πύλη για τα γκρουπ».
Τα υποτιθέμενα skip the line εισιτήρια και άλλα πλαστά… δαιμόνια
Πολύς ο λόγος που γίνεται για τα γρήγορα αυτά εισιτήρια που διαφημίζουν την παράκαμψη της ουράς. Εμείς μπήκαμε σε ένα τέτοιο site, περιμέναμε αρκετά προκειμένου να μιλήσουμε ζωντανά με έναν εκπρόσωπό του και τελικά καταλάβαμε πως το ‘skip the line’ εισιτήριο είναι στην ουσία ‘skip the counter line’ εισιτήριο. Ο κόσμος πρέπει και πάλι να στηθεί στην ουρά του ελέγχου εισιτηρίων. Παρακάμπτει μονάχα την ουρά έκδοσης εισιτηρίου στο ταμείο. Είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα με ένα ηλεκτρονικό εισιτήριο.
Τίθεται ωστόσο εδώ θέμα, καθώς ιδιωτικές εταιρείες διαφημίζουν ανύπαρκτες υπηρεσίες και πουλούν εισιτήρια σε πολύ πιο τσουχτερές από τις κανονικές τους τιμές.
Παράλληλα, πολλά είναι και τα πλαστά εισιτήρια που κυκλοφορούν στον χώρο. Μετά από ρεπορτάζ που κάναμε μάθαμε πως τουλάχιστον 3 τουριστικά γραφεία είναι στο στόχαστρο, καθώς βάζουν μέσα κόσμο με πλαστά ή ήδη χτυπημένα εισιτήρια.
Η πλευρά των ξεναγών
Ο ξεναγός Κρίτων Πιπεράς είναι κάθετος: “Δεν έχει λυθεί κανένα απολύτως πρόβλημα. Ακόμη δεν έχει διευκρινιστεί πώς θα λειτουργήσουν οι ζώνες και το βασικότερο όλων είναι πως δε ρωτάνε όλους όσοι εμπλέκονται στην ιστορία, για παράδειγμα τους ξεναγούς. Αυτό που συμβαίνει στην Ακρόπολη αυτή τη στιγμή δεν έχει ξαναγίνει. Και δε συμβαίνει αυτό επειδή υπάρχουν περισσότεροι τουρίστες, είναι όλο θέμα κακού χειρισμού.
Πρέπει να δημιουργηθεί άλλη έξοδος. Αυτή τη στιγμή τα Προπύλαια είναι και η άνοδος και η κάθοδος του κοινού, όπερ σημαίνει πως όσο και να προσπαθήσεις να διευθετήσεις τον κόσμο που περιμένει, το φρακάρισμα δεν το αποφεύγεις.
Έτσι σαν μόνη λύση έχουν βρει να κρατούν τον κόσμο περισσότερο χρόνο έξω για να μη δημιουργηθεί το αδιαχώρητο πάνω στον Βράχο. Από τη στιγμή που υπάρχει μεγάλος όγκος επισκεπτών, ό,τι και να κάνουμε είναι ημίμετρα αν δε φροντίσουμε ο κόσμος να διοχετεύεται σε άλλη έξοδο. Υπάρχει μία πύλη στην Ανατολική πλευρά, κάτω από το παλιό μουσείο της Ακρόπολης που είναι κλειστή χρόνια τώρα. Αυτή βγάζει στην οδό Θρασύλου που κατεβαίνει στην Διονυσίου Αεροπαγίτου. Υπάρχει και άλλη πύλη στην Βόρεια Πλευρα, κλειστή επίσης χρόνια, εκεί που έχουν βάλει το αναβατόριο που σε βγάζει στο Μουσείο Κανελλοπούλου. Πρέπει να γίνει ο σχετικός σχεδιασμός και βέβαια να ενημερωθεί και η Unesco. Θα πρέπει επίσης να δουν αν θα πρέπει να μπει πλαφόν στον αριθμό των επισκεπτών”.
Στην ερώτηση για το αν βοήθησαν οι διάδρομοι που δημιουργήθηκαν, απάντησε πως “όχι μόνο δε βοήθησαν, αλλά έκαναν χειρότερη την κατάσταση, γιατί με αυτή τη δικαιολογία ανοίγουμε την Ακρόπολη σε 8.000 κόσμο μέσα σε ένα δίωρο. Δεν αντέχει το μνημείο τόσο κόσμο μέσα σε λίγες ώρες. Πρέπει να ισχύσουν οι χρονικές ζώνες και μάλιστα ειδικά τις πρωινές ώρες να υπάρχει ποσόστωση των επισκεπτών. Τόσος κόσμος δηλαδή από κρουαζιερόπλοια και τόσος από άλλού…”
Η πλευρά των τουριστικών γραφείων και της κρουαζιέρας
Από το ρεπορτάζ μας δεν έλειψαν και επαφές που είχαμε με μεγάλα γραφεία που διοργανώνουν κρουαζιέρες. “Είμαστε πάντα μέσα στις συναντήσεις που κάνει το Υπουργείο Πολιτισμού. Επειδή ακούγονται διάφορα για τις κρουαζιέρες, είναι καλό να ξέρει ο κόσμος, πως ο μέγιστος όγκος επισκεπτών που μπορούν να στείλουν τα κρουαζιερόπλοια είναι τα 3000 άτομα. Και το μέγιστο των πλοίων που ταυτίζονται στον Πειραιά είναι 3. Μπορεί στον Πειραιά να είναι 9 κρουαζιερόπλοια, αλλά μόνο τα 2-3 βγάζουν κόσμο έξω”, υποστηρίζουν,
Πώς διαχειρίζονται αυτόν τον όγκο των επισκεπτών; “Πάμε όσο πιο νωρίς μπορούμε για να έχουμε μία προτεραιότητα. 7.30 δηλαδή είμαστε στην Ακρόπολη. Και περιμένουμε. Η αλήθεια είναι πως η μεγαλύτερη αναμονή φέτος ήταν δύο ώρες” σημειώνουν οι υπεύθυνοι των γραφείων.
“Είχαμε πληροφόρηση πως θα είναι μία χρονιά δοκιμαστική για τις ζώνες ωρών. Τον Μάρτιο πληροφορηθήκαμε πως φέτος θα το μετρήσουμε και θα εφαρμοστεί από του χρόνου. Μα αλήθεια υπάρχει αυτη η πολυτέλεια του χρόνου;” αναφέρουν και συνεχίζουν “Έχουμε προτείνει λύσεις, αλλά αυτές δεν είναι εφικτές λόγω προσωπικού. Και τώρα αισθανόμαστε ανασφάλεια. Γιατί ό,τι έγινε έγινε πρόχειρα. Το βασικό είναι πως όλοι πηγαίνουν και αγοράζουν εισιτήρια και μετά στοιβάζονται εκεί πέρα. Γιατί δεν υπάρχει άνθρωπος που να έρχεται εδώ και να μη θέλει να δει την Ακρόπολη. Πρέπει να καταλάβουμε πως η δυσφήμηση που γίνεται είναι τρομερή. Η Ακρόπολη μπορεί να φιλοξενήσει ακόμη και 30.000 κόσμου, αρκεί να υπάρχει οργάνωση.
Από το ΥΠΠΟΑ ζητάμε ένα δίωρο, 7-9 κάθε πρωί και να έχουμε το 80% της ποσόστωσης. Το υπολοιπο 20% να είναι ανεξάρτητο. Σε εμάς ο κόσμος σε 45 λεπτά με 1 ώρα έχει φύγει από το βράχο και έχει πάει αλλού. Γι αυτό και ζητάμε να ανοίγει το μνημείο μία ώρα πριν, στις 7.00 δηλαδή”.
Στον Guardian μίλησε ο Λύσανδρος Τσιλίδης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνικών Συνδέσμων Τουριστικών και Ταξιδιωτικών Γραφείων “μόλις εφαρμοστούν τα μέτρα, ελπίζουμε πως οι οι πολιτικές θα διευκολύνουν το πρόβλημα των ουρών που επιδεινώνεται διαρκώς από την άφιξη γιγαντιαίων κρουαζιερόπλοιων που αποβιβάζουν χιλιάδες επιβάτες στο λιμάνι του Πειραιά. Στο παρελθόν αυτά τα κρουαζιερόπλοια είχαν τη δυνατότητα να μεταφέρουν μερικές χιλιάδες, τον πληθυσμό ενός μεγάλου χωριού. Τώρα τα πλοία είναι τόσο μεγάλα που έχεις το μέγεθος ενός μικρού κράτους στο πλοίο και τουλάχιστον το 30% όλων αυτών των επιβατών θα έχουν προαγοράσει εισιτήρια για να επισκεφθούν την Ακρόπολη”.
Η πλευρά των αρχαιολόγων
Η Δέσποινα Κουτσούμπα, πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, δήλωσε στο NEWS 24/7: «Το πρωταρχικό ζήτημα είναι να καθοριστεί μέγιστος αριθμός επισκεπτών ανά ώρα για την προστασία του ίδιου του κορυφαίου μνημείου, που είναι το βασικό καθήκον των υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού. Τα μνημεία της Ακρόπολης χτίστηκαν στην εποχή των πόλεων κρατών και η χωρητικότητά τους είναι αντίστοιχη.
Μην ξεχνάμε ότι η Ακρόπολη προστατεύεται από τείχος, ήταν και είναι οχυρό με συγκεκριμένες, περιορισμένες, προσβάσεις. Η επισκεψιμότητα του μνημείου θα πρέπει να προσαρμοστεί στη μορφή του μνημείου και όχι το ανάποδο! Αυτό επιβάλλει η προστασία του μνημείου, αλλά και ο σεβασμός στους επισκέπτες. Ο καθορισμός μέγιστου αριθμού επισκεπτών ανά ώρα, μέσω του ηλεκτρονικού εισιτηρίου, θα σημάνει και την κατανομή των επισκεπτών σε όλη την διάρκεια της ημέρας που είναι ανοιχτή η Ακρόπολη.
Οι ουρές αναμονής 2 ωρών υπάρχουν γιατί μεγάλος αριθμός επισκεπτών έρχεται τις ίδιες ώρες, τις πρωινές ώρες, ενώ πχ μετά το μεσημέρι ο κόσμος είναι αισθητά λιγότερος. Αυτό πρέπει να σταματήσει. Είναι πολύ απλή η λύση: ο επισκέπτης που θα μπει να κόψει ηλεκτρονικό εισιτήριο πρέπει να μπορεί να δει ότι σε συγκεκριμένες ώρες δεν υπάρχει άλλη χωρητικότητα, ενώ σε άλλες ώρες ή μέρες υπάρχει, και να προγραμματίσει ανάλογα την επίσκεψή του. Ακόμη και το να μην βρει καθόλου εισιτήριο την ώρα που θα ήθελε να πάει, είναι καλύτερο από το να πληρώσει εισιτήριο και να υποστεί μια τεράστια ταλαιπωρία που μπορεί να τον οδηγήσει στο νοσοκομείο με συμπτώματα ηλίασης!
Δυστυχώς το 2020 η πολιτική ηγεσία επέλεξε να πραγματοποιήσει με πρόχειρο και αποσπασματικό τρόπο έργα στην Ακρόπολη. Παρότι τα διαφήμισε ως «έργα που θα διευκολύνουν τους επισκέπτες», δείτε πού έχουμε φτάσει 3 χρόνια μετά!
Το παράδειγμα του ανελκυστήρα είναι πολύ χαρακτηριστικό: ο ανελκυστήρας τοποθετήθηκε με βάση την έρευνα αγοράς του χορηγού, και δεν σχεδιάστηκε ειδικά για την Ακρόπολη. Δεν υπήρξε καμία μελέτη που να λαμβάνει υπόψη της τα κλιματολογικά, ανεμολογικά και άλλα δεδομένα στο σημείο, ούτε καν τα μνημεία, όπως φάνηκε αφού στο τέλος αναγκάστηκαν να αποκόψουν 3 αρχαίους λίθους για να «πατήσουν» τα πέδιλα του ανελκυστήρα.
Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Μετά τα εγκαίνια να είναι κοινό μυστικό ότι ο ανελκυστήρας βρισκόταν 2 ως 3 φορές την εβδομάδα εκτός λειτουργίας και καλούνταν η πυροσβεστική να κατεβάσει τους ανθρώπους με αμαξίδιο από την Ακρόπολη. Και το πρόβλημα συνεχίζεται αμείωτο. Όταν το 2020 είχαμε κάνει κριτική και στους τσιμεντένιους διαδρόμους και στον τρόπο που επιλέχθηκε και τοποθετήθηκε ο ανελκυστήρας, και στον τρόπο με τον οποίο έγινε όλο το έργο, για πρώτη φορά στα χρονικά χωρίς τις μελέτες που αντιστοιχούν σε έργο πάνω στο κορυφαίο μνημείο της χώρας, η κυβέρνηση μας επιτέθηκε ότι δεν σεβόμαστε τους επισκέπτες. Δεν ήθελαν ούτε να ακούσουν για μέγιστο αριθμό επισκεπτών και ζώνες επίσκεψης.
Τώρα που έκαναν τον γύρο των διεθνών ΜΜΕ οι ουρές των επισκεπτών μέσα στον καύσωνα, νομίζω ότι είναι σαφές ποιος σεβόταν πραγματικά τους επισκέπτες, αλλά και τους εργαζόμενους στον αρχαιολογικό χώρο που καθημερινά θέτουν την υγεία τους σε κίνδυνο”.
Ανάγκη κατάρτισης ενός ολοκληρωμένου Σχεδίου Διαχείρισης
Το έχουμε ξαναγράψει και το ξαναγράφουμε: Αυτό που διατυπώνεται με όλους τους τρόπους στην ευγενικά διατυπωμένη έκθεση της Unesco είναι η ανάγκη κατάρτισης ενός ολοκληρωμένου Σχεδίου Διαχείρισης για την Ακρόπολη. Πριν από κάθε παρέμβαση, θα πρέπει να διεξάγεται μια μελέτη των επιπτώσεων που θα μπορούσε να έχει η κάθε επέμβαση στη διατήρηση των χαρακτηριστικών που συνιστούν την Οικουμενική Αξία του μνημείου. Η μελέτη αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει πλήρη τεκμηρίωση με επιχειρήματα, κατόψεις και πλήρη σχέδια.
Δεν είναι τυχαίο που ιδιαίτερη είναι η βαρύτητα που δίνεται από τους διεθνείς οργανισμούς στο ότι ποτέ δεν έχει κατατεθεί για την Ακρόπολη Σχέδιο Διαχείρισης Ροής των Τουριστών. Το θέμα αυτό εξαρχής το έθετε και ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, μόνο που η Υπουργός κώφευε και κωφεύει και στις υποδείξεις των αρχαιολόγων και της Unesco και του Παρατηρητηρίου Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
“Αυτό που μας ανησυχεί είναι ότι η Υπουργός Πολιτισμού, ακόμη και σήμερα και παρότι το έχει ζητήσει και η UNESCO, δεν μιλά ακόμη για το συνολικό σχέδιο διαχείρισης που χρειάζεται η Ακρόπολη, ούτε για εφαρμογή μέγιστου αριθμού επισκεπτών. Αντιθέτως, και πάλι μιλά για απαράδεκτες παρεμβάσεις, όπως η ανακατασκευή όλης της κλίμακας των Προπυλαίων και το άνοιγμα 5 εισόδων των Προπυλαίων. Αυτό σημαίνει φθορά του μνημείου! Μετά θα δημιουργηθεί συνωστισμός στην πύλη Beule τότε τι θα προταθεί; Να γκρεμιστεί η πύλη Beule ως «μεταγενέστερη προσθήκη στο κλασικό μνημείο»;” σημειώνει η Δέσποινα Κουτσούμπα και καταλήγει “Η λογική να προσαρμοστεί το κορυφαίο μνημείο της UNESCO στην επισκεψιμότητα είναι καταστροφική και για το μνημείο και για τους επισκέπτες και βέβαια είναι αντιεπιστημονική και αντιδεοντολογική. Οι λύσεις είναι εδώ, μπροστά στα μάτια μας και πρέπει να πιέσουμε για να εφαρμοστούν».
Οι λύσεις πολλές και μπροστά μας. Ας ελπίσουμε το ΥΠΠΟΑ να θέσει σε άμεση προτεραιότητα ένα Σχέδιο Διαχείρισης για την Ακρόπολη και να σπεύσει να κάνει κάτι αναφορικά με τις ζώνες ωρών στα εισιτήρια και το πλαφόν στο όριο των επισκεπτών. Το καλοκαίρι χάθηκε ήδη, ας ξεκινήσει η δοκιμαστική λειτουργία των ζωνών τουλάχιστον από τον Σεπτέμβριο, που είναι εξίσου ένας πολύ δύσκολος μήνας για τον τουρισμό, ώστε να μην ξαναδούμε παρόμοιες εικόνες συνωστισμού στον αρχαιολογικό χώρο.