ΤΟ ΚΑΛΩΔΙΟ ΠΟΥ ΔΙΝΕΙ INTERNET ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΕΧΕΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

Το ημερολόγιο έδειχνε 29/7 του 1858 δυο ατμοκίνητα θωρακισμένα πολεμικά πλοία είχαν συναντηθεί στη μέση του Ατλαντικού Ωκεανού. ‘Κουβαλούσαν’ τα δυο άκρα ενός καλωδίου, μήκους 4.000 χιλιομέτρων και πλάτους 1.5 εκατοστών.

Τα συνέδεσαν και το ίδιο δευτερόλεπτο έγινε η πρώτη σύνδεση της ιστορίας μεταξύ της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής, μέσω τηλέγραφου.

Είχε μόλις ολοκληρωθεί η προσπάθεια δύο δεκαετιών “για το θρίαμβο που είναι πιο ένδοξος και πολύ πιο χρήσιμος για την ανθρωπότητα, από ό,τι έχει κατακτηθεί ποτέ σε πεδίο μάχης”, όπως είχε δηλώσει ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέιμς Μπιουκάναν.

Μετά δυο εβδομάδες η Βασίλισσα Βικτόρια έστειλε ένα συγχαρητήριο μήνυμα στον Μπιουκάναν. Χρειάστηκαν 17 ώρες για να παραδοθεί, μέσω κωδικού Μορς. Κάθε γράμμα ‘πήρε’ 2 λεπτά και 5 δευτερόλεπτα.

Το καλώδιο δεν πρόλαβε να κλείσει μήνα λειτουργίας, πριν παραδοθεί σε τεχνικά προβλήματα. Εν τούτοις, η επανάσταση στις επικοινωνίες είχε ξεκινήσει. Kαι οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες.

Σήμερα υπάρχουν περισσότερα από 500 υποβρύχια καλώδια σε λειτουργία (χρηματοδοτούνται πια από κολοσσούς του Internet, όπως η Facebook, η Google, η Microsoft και η Amazon). Καλύπτουν 1.2 εκατομμύρια χιλιόμετρα και διαχειρίζονται σχεδόν όλες τις επικοινωνίες μας.

Κάθε φορά που συνδέεσαι με WiFi, το χρωστάς σε κάποιο καλώδιο.

Προφανώς και το φορτίο που ‘δέχονται’ αυτές οι υποδομές είναι τεράστιο και αυξάνεται διαρκώς.

Παρ’ όλα αυτά οι περισσότεροι δεν έχουμε ιδέα για το πώς λειτουργεί αυτό το τεράστιο πλέγμα καλωδίων, παρεκτός και αν διακοπεί το σήμα στις ψηφιακές μας συσκευές.

Κάτι που δεν είναι και τόσο δύσκολο να συμβεί.

Θα τα δούμε όλα.

Από τι είναι φτιαγμένοι οι υποβρύχιοι σωλήνες

Όπως έγραψε το αμερικανικό CNN “φανταστείτε έναν μακρύ σωλήνα κήπου, που έχει μέσα πολύ μικρούς σωλήνες οι οποίοι φιλοξενούν ένα πολύ λεπτό ζεύγος ινών.

Ο εύκαμπτος αυτός σωλήνας είναι τυλιγμένος σε χαλκό, που μεταφέρει το συνεχές ρεύμα το οποίο τροφοδοτεί το καλώδιο και τους επαναλήπτες του -μερικές φορές με έως και 10.000 βολτ.

Οι οπτικές ίνες τυλίγονται με ουρεθάνη, σε χαλκό και ξανά σε ουρεθάνη πριν τοποθετηθεί ο σωλήνας. Σε περιοχές που δεν είναι ιδιαίτερα φιλόξενες ο σωλήνας είναι πιο παχύς, έχει επιπλέον πλαστικό, επένδυση από κεβλάρ και ανοξείδωτο χάλυβα, ώστε να διασφαλιστεί πως δεν θα σπάει.

Επιπλέον μέτρα λαμβάνονται για να μην γίνει παραβίαση και ανάλογα με τη φυσιολογία της ακτής (αν υπάρχουν βράχοι ή πέτρες)”.

Πριν τοποθετηθούν τα καλώδια, ειδικό πλοίο χαρτογραφεί τον πυθμένα για να δει αν υπάρχουν υποθαλάσσια ρεύματα, ηφαιστειακές περιοχές ή αλλαγές υψομέτρου -συνθήκες που είναι προβληματικές. Εφόσον σχεδιαστεί και ελεγχθεί η διαδρομή και οι συνδέσεις με την ξηρά, τεράστια πλοία αρχίζουν να μεταφέρουν τον εξοπλισμό. Μόνο για τη φόρτωση, μπορεί να χρειαστεί και ένας μήνας.

Όταν ολοκληρωθούν όσα γίνονται υποβρύχια, περνάμε στην ξηρά.

Το Marea (ελληνικά παλίρροια) των 6.600 χιλιομέτρων που συνδέει τις ΗΠΑ με την Ισπανία (ξεκινάει από τη Βιρτζίνια Μπιτς και καταλήξει στη Σοπελάνα -πόλη κοντά στο Μπιλμπάο). Ανήκει στη Microsoft και τη Meta (Facebook), σχεδιάστηκε και λειτουργεί από την Telxius που ανήκει στην ισπανική Telefónica. Είναι “το υψηλότερης χωρητικότητας υποβρύχιο καλώδιο στον κόσμο” με δυνατότητα χωρητικότητας 200 terabits.

Ζυγίζει περίπου 4.65 εκατομμύρια κιλά και αποτελείται από οκτώ ζεύγη δεσμών καλωδίων οπτικών ινών περίπου στο μέγεθος ενός σωλήνα κήπου.

Τα έργα ξεκίνησαν τον Αύγουστο του 2016 και η ‘γραμμή’ άρχισε να λειτουργεί το Φεβρουάριο του 2018. Eίχε τεθεί ήδη σε λειτουργία το πρώτο ιδιωτικό υποβρύχιο καλώδιο. Ήταν το Dunant που συνδέει τη Βιρτζίνια Μπιτς με ακτή της Γαλλίας.

Το πλήρωσε η Google και η SubCom και ήταν το πρώτο σχεδιασμού πολυπλεξίας διαίρεσης χώρου (space-division multiplexing -SDM). Αυτή αναβάθμισε ριζικά τη χωρητικότητα μετάδοσης και τις ταχύτητες.

Tο καλώδιο που δίνει Internet στην Ελλάδα έχει πρόβλημα

Η γενική αρχή των υποβρύχιων καλωδίων είναι ότι όσο πιο κοντά στο βυθό τοποθετούνται, τόσο πιο ασφαλή είναι. Προβλήματα αρχίζουν να εμφανίζονται όταν φτάνουν κοντά σε ακτές, όπου συνδέονται με τους σταθμούς που είναι η ραχοκοκαλιά του Internet κάθε χώρας.

Τo καλώδιο INTERNET ASIA-AFRICA-EUROPE-1 (γνωστό και ως AAE-1) έχει μήκος 24.944 χιλιόμετρα.

Βρίσκεται στον πυθμένα της θάλασσας και συνδέει το Χονγκ Κονγκ με τη Μασσαλία. Της Γαλλίας. Περνά από 19 χώρες και περιοχές της Ασίας, της Αφρικής και της Ευρώπης.

Μια στιγμή να στο δείξω.

Όπως διασχίζει τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας και κατευθύνεται προς την Ευρώπη, βοηθά στην παροχή συνδέσεων διαδικτύου σε περισσότερες από 12 χώρες. Από την Ινδία μέχρι την Ελλάδα.

Στις 7 Ιουνίου το καλώδιο αυτό κόπηκε στο σημείο που διέρχεται μέσω ξηράς στην Αίγυπτο. Στο ίδιο συμβάν έπαθε ζημιά και ένα ακόμα καλώδιο, χωρίς να γίνει ποτέ γνωστός ο λόγος.

Τις συνέπειες ωστόσο, τις κατάλαβαν επτά χώρες, στις οποίες εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τον κόσμο. Για την ακρίβεια, την πρόσβαση σε αυτόν, αντιμετωπίζοντας προσωρινές διακοπές στο διαδίκτυο.

“Στην πιο δεινή θέση βρέθηκε η Αιθιοπία, καθώς έχασε το 90% της συνδεσιμότητας της. Ακολούθησε η Σομαλία, με απώλεια της τάξεως του 85%” δήλωσε στο Wired η Rosalind Thomas, διευθύνουσα σύμβουλος της SAEx International Management. Η συγκεκριμένη εταιρία σχεδιάζει να δημιουργήσει ένα νέο υποθαλάσσιο καλώδιο. Θα συνδέει την Αφρική, την Ασία και τις ΗΠΑ.

Στο black out του Ιουνίου, διακόπηκαν επίσης οι υπηρεσίες Cloud που ανήκουν στην Google, την Amazon και τη Microsoft. Αυτό αναφέρθηκε στην έκθεση που συντάχθηκε, με τα ευρήματα της έρευνας που προηγήθηκε.

Εδώ είναι χρήσιμο να πούμε πως οι εταιρίες που στέλνουν δεδομένα μέσω υποθαλάσσιων καλωδίων, δεν χρησιμοποιούν μόνο ένα. Έτσι όταν προκύψει πρόβλημα, γίνεται αναδρομολόγηση μέσω άλλων.

Πόσο εύκολο είναι να καταστραφούν τα καλώδια

Σε όλον τον κόσμο υπάρχουν περισσότερα από 550 υποθαλάσσια καλώδια. Τα περισσότερα έχουν το πάχος λίγων εκατοστών και άρα είναι ευάλωτα σε ζημιές από άγκυρες πλοίων και ακραία καιρικά φαινόμενα. Όλα είναι υποψήφια ‘θύματα’ σαμποτέρ και δη στις χερσαίες υποδομές.

Κάθε χρόνο καταγράφονται περισσότερα από 100 περιστατικά καλωδίων που κόβονται ή καταστρέφονται. Η ναυτιλία είναι υπεύθυνη για τις περισσότερες ζημιές.

Το 2012 ο Τυφώνας Σάντι προκάλεσε ζημιές 71.000.000.000 δολαρίων και διέκοψε τη σύνδεση της Βόρειας Αμερικής με την Ευρώπη.

Το 2006 σεισμός 7 ρίχτερ στην Ταϊβάν ‘έκοψε’ οκτώ καλώδια και προκλήθηκαν προβλήματα σε εκείνη τη χώρα, το Χονγκ Κονγκ, την Κίνα, την Ιαπωνία, την Κορέα και τις Φιλιππίνες.

Μια διετία αργότερα περιοχές της Βόρειας Αφρικής και του Περσικού Κόλπου τέθηκαν εντός σύνδεσης ή έβλεπαν τις ταχύτητες να ‘ψυχορραγούν’. Είχαν υποστεί ζημιά τρία υποθαλάσσια καλώδια στα ανοικτά των αιγυπτιακών ακτών. Τουλάχιστον ένα (συνδέει το Ντουμπάι με το Ομάν) κόπηκε από εγκαταλελειμμένη άγκυρα 6 τόνων. Υπήρχαν στοιχεία που έδειχναν πως άλλη αιτία της ζημιάς ήταν εσκεμμένη επίθεση από σαμποτέρ.

Σημείωση: για να προκληθεί πρόβλημα στο παγκόσμιο Internet (και όχι κάποιες διακοπές που τακτοποιούνται) πρέπει να προκληθεί ζημιά ταυτόχρονα σε πολλά καλώδια.

Προβλήματα προκύπτουν κατά καιρούς και σε εκτεθειμένα σημεία σε δημόσιους χώρους.

Έκθεση που είχε δημοσιευθεί το 2017 είχε δείξει όλους τους τρόπους που είναι εκτεθειμένη η ασφάλεια των καλωδίων “με τον σύγχρονο κόσμο να έχει μείνει εξαιρετικά ευάλωτος”.

Μετά τις ζημιές που προκλήθηκαν στον Nord Stream 1 στα τέλη του περασμένου Σεπτέμβρη, η παγκόσμια κοινότητα δεσμεύτηκε να προστατεύσει καλύτερα τις υποθαλάσσιες υποδομές.

Σε όλο αυτό το ‘κύκλωμα’ καλωδίων όπου βασίζεται στο 99% ο σύγχρονος τρόπος ζωής, η Αίγυπτος και η Ερυθρά Θάλασσα παίζουν τεράστιο ρόλο.

Πώς η Αίγυπτος έγινε κεντρικός κόμβος

Δεκαέξι (16) από 550 υποβρύχια καλώδια διασχίζουν 1.9 εκατομμύρια χιλιόμετρα μέσω της Ερυθράς Θάλασσας, πριν περάσουν από το έδαφος της Αιγύπτου (για 160 χιλιόμετρα) και φτάσουν στη Μεσόγειο, έχοντας συνδέσει την Ασία με την Ευρώπη.

Έχει εκτιμηθεί ότι περίπου το 17% της παγκόσμιας κίνησης του διαδικτύου ‘περνάει’ κατά μήκους αυτών των καλωδίων.

Την τελευταία 20ετια η συγκεκριμένη διαδρομή ζει τη μεγαλύτερη διαδικτυακή ‘ασφυξία’ όλων (κάτι ανάλογο, σε μικρότερη κλίμακα, συμβαίνει στη Μεγάλη Βρετανία, τη Σιγκαπούρη και τη Γαλλία -επίσης βασικά σημεία σύνδεσης στο διαδίκτυο) και άρα είναι το πιο ευάλωτο μέρος του Internet στη Γη “καθώς είναι τοποθεσία έντονης συγκέντρωσης της παγκόσμιας κίνησης” εξήγησε η αναπληρώτρια καθηγήτρια media, πολιτισμού και επικοινωνίας στο New York University και συγγραφέας για τα υποβρύχια καλώδια, Nicole Starosielski.

Στη φωτογραφία που ακολουθεί, είναι ξεκάθαρο το σημείο αιχμής.

Τον Ιούνιο του 2022 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ανέδειξε σε έκθεση το συγκεκριμένο σημείο ως “κίνδυνο για εκτεταμένη διακοπή του διαδικτύου”.

Συγκεκριμένα, στο έγγραφο αναφέρεται ότι “το πιο ζωτικό σημείο συμφόρησης για την ΕΕ αφορά το πέρασμα μεταξύ του Ινδικού Ωκεανού και της Μεσογείου, μέσω της Ερυθράς Θάλασσας -επειδή ο πυρήνας της συνδεσιμότητας με την Ασία διέρχεται από αυτή τη διαδρομή”.

Προστέθηκε και ότι ο εξτρεμισμός και η θαλάσσια τρομοκρατία αποτελούν επίσης, κινδύνους στην περιοχή.

Για όλους αυτούς τους λόγους υπάρχει ένα άγχος εδώ και χρόνια. Παρ’ όλα αυτά, το πέρασμα από την Ερυθρά Θάλασσα και την Αίγυπτο είναι η συντομότερη (κυρίως) υποθαλάσσια διαδρομή μεταξύ Ασίας και Ευρώπης.

Σε κάθε περίπτωση, τα υποβρύχια καλώδια θεωρούνται η πιο ασφαλής πρακτική, καθώς επειδή είναι στο βυθό της θάλασσας, είναι δύσκολο να πέσουν ‘θύματα’ δολιοφθοράς ή να παρεμποδιστούν.

Προφανώς και η Αίγυπτος δεν έχει παραχωρήσει τις περιοχές της, από την καλή της την καρδιά.

Η μετάβαση των καλωδίων μέσω της Αιγύπτου είναι μία από τις μοναδικές διαθέσιμες πρακτικές διαδρομές.

Κάθε φορά που κάποιος προσπαθεί να χαράξει μια εναλλακτική διαδρομή, καταλήγει να περνάς από τη Συρία ή το Ιράκ ή το Ιράν ή το Αφγανιστάν, μέρη που έχουν πολλά προβλήματα.

Όταν τα υποβρύχια καλώδια εμφανίζονται στην στεριά, στα βόρεια της Ερυθράς Θάλασσας και του Κόλπου του Σουέζ, εμπλέκεται η Telecom Egypt -ο κύριος πάροχος Διαδικτύου της χώρας.

Η εταιρία χρεώνει τους ιδιοκτήτες καλωδίων για τη λειτουργία, σε ολόκληρη τη χώρα. Τα καλώδια ταξιδεύουν κατά μήκος της ξηράς μεταξύ πολλών διαφορετικών διαδρομών -δεν πηγαίνουν στη Διώρυγα του Σουέζ-, επομένως υπάρχει ποικιλία στον τρόπο με τον οποίο απλώνονται.

Όλα αυτά δίνουν στην Αίγυπτο μεγάλη δύναμη, όσον αφορά τις διαπραγματεύσεις για τις τηλεπικοινωνίες.

Υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν πως η Telecom Egypt χρεώνει “εκβιαστικά” τέλη για τις υπηρεσίες της.

Όχι, η λύση δεν είναι το δορυφορικό δίκτυο

Το Magazine σου έχει εξηγήσει πώς ο Elon Musk έχει γεμίσει δορυφόρους τον ουρανό μας -που εμείς μπερδεύουμε με αστέρια-, μέσω της Starlink του δορυφορικού διαδικτύου.

Οι έχοντες γνώση εξηγούν πως οι δορυφόροι χρησιμοποιούνται για την παροχή συνδεσιμότητας, σε αγροτικές τοποθεσίες ή ως εφεδρικά αντίγραφα έκτακτης ανάγκης. Δεν μπορούν να αντικαταστήσουν πλήρως τη φυσική υποδομή μεταφοράς εκατοντάδων terabit μεταξύ ηπείρων.

Άσε που τα δορυφορικά συστήματα βασίζονται σε ενσύρματες συνδέσεις για τη σύνδεση στο διαδίκτυο.

Ποια μπορεί να είναι η λύση στην κυκλοφορική συμφόρηση της Αιγύπτου;

Άλλες -πιο ακριβές και περίπλοκες- διαδρομές.

Η Google ανακοίνωσε τον Ιούνιο του 2021 πως δημιουργεί το υποθαλάσσιο καλώδιο Blue-Raman. Θα συνδέσει την Ινδία με τη Γαλλία, μέσω Ερυθράς Θάλασσας. Αντί όμως, να διασχίσει τα εδάφη της Αιγύπτου, θα φτάσει στη Μεσόγειο μέσω του Ισραήλ.

Το ιδιαίτερο της σχέσης που έχει το Ισραήλ με τη Σαουδική Αραβία, είχε ως συνέπεια το έργο να ‘σπάσει’ σε δυο υποέργα: το Blue θα διασχίσει το Ισραήλ και την Ευρώπη και το Raman θα συνδέεται με τη Σαουδική Αραβία πριν περάσει στην Ινδία.

Αυτή η διαδρομή αναμένεται να παραδοθεί το 2024.

Άπαξ και περάσει ένα καλώδιο από την ξηρά του Ισραήλ, προφανώς θα ακολουθήσουν και άλλα.

Το Wired ωστόσο, επισημαίνει πως “ό,τι όμως και να γίνει, η θέση της Αιγύπτου στο χάρτη είναι τέτοια που πάντα θα βρίσκεται στο επίκεντρο των συνδέσεων της Ευρώπης με την Ασία”.

Άρα θα ήταν χρήσιμο να προστατεύσουν τα κράτη λίγο καλύτερα την εθνική τους ασφάλεια, την οικονομία και την καθημερινότητα των πολιτών τους.