ΛΑΝΣ ΑΡΜΣΤΡΟΝΓΚ, Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΑΠΑΤΗ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ

Το ημερολόγιο έδειχνε την 17η Ιανουαρίου του 2013, όταν ο Λανς Άρμστρονγκ κάθισε απέναντι από την Όπρα Γουίνφρεϊ, έτοιμος να παραχωρήσει συνέντευξη, με εκατοντάδες εκατομμύρια τηλεθεατές από όλο τον κόσμο να παρακολουθούν καρφωμένοι μπροστά στις οθόνες τους. Οι πέντε πρώτες ερωτήσεις που του υπέβαλε η Αμερικανίδα τηλεπαρουσιάστρια, απαντήθηκαν με ισάριθμα ξερά “ναι”, αποκαλύπτοντας όλη την αλήθεια σχετικά με τις επτά σερί κατακτήσεις του Γύρου Γαλλίας από τον Τεξανό πρώην ποδηλάτη. Ήταν ένα τεράστιο σοκ για ολόκληρη την ποδηλατική κοινότητα. Αλλά μαζί, ήταν και το τέλος του πιο σάπιου οικοδομήματος που γνώρισε ποτέ ο παγκόσμιος αθλητισμός.

Ο Άρμστρονγκ γιόρτασε το περασμένο Σάββατο (18/9) τα 50ά του γενέθλια και το Magazine θα επιχειρήσει σήμερα να καταγράψει την πορεία της καριέρας του, που τον οδήγησε από την άνοδο, την αναγνώριση και τον θαυμασμό, στην πιο εκκωφαντική πτώση με την αποκάλυψη της μεγαλύτερης απάτης που στήθηκε ποτέ στην ποδηλασία. Το σίγουρο είναι ότι η περίπτωση του Τεξανού είναι τελείως ξεχωριστή, δεν μπορεί να συγκριθεί με καμία άλλη, είτε πριν, είτε μετά. Ένα φαινόμενο πολύπλοκο από τη μια, απλούστατο από την άλλη. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή, προσεγγίζοντας όλες τις διαφορετικές παραμέτρους που καθόρισαν τη διαδρομή του Αμερικανού και τον μετέτρεψαν από είδωλο σε παρία.

ΤΟ ΘΕΜΑ ΜΕ ΤΟΝ ΑΡΜΣΤΡΟΝΓΚ ΔΕΝ ΗΤΑΝ Η ΝΤΟΠΑ

Εδώ θα μου επιτρέψετε να ανοίξω μια μεγάλη παρένθεση, επειδή το σημαντικότερο ίσως σε όλη αυτή την ιστορία, είναι να κατανοήσουμε πως το υπ’ αριθμόν ένα ζήτημα με τον Τεξανό, δεν ήταν το γεγονός ότι κέρδισε επτά γύρους Γαλλίας ντοπαρισμένος. Όχι. Η χρήση απαγορευμένων ουσιών, έστω και σε τέτοια ακραίας μορφής κλίμακα, είναι λογικό να κρίνεται με όρους που έχουν να κάνουν με το αποδεκτό ή μη, με το νόμιμο ή μη αν το προτιμάτε, αφού στον αθλητισμό υπάρχουν σαφείς κανονισμοί, η παράβαση των οποίων επισύρει ανάλογες ποινές. Φυσικά το νόμιμο, τουλάχιστον στην περίπτωση του ντόπινγκ, συνοδεύεται και από το ηθικό, δημιουργώντας ένα ευρύτερο πλαίσιο, μέσα από το οποίο μπορούμε να καταλήξουμε στο αν ένας αθλητής είναι “καθαρός” ή όχι.

Κάτι πολύ βασικό, ακόμα και αν χαρακτηρίσουμε – με βάση τα παραπάνω – έναν αθλητή ως μη καθαρό, ακριβώς επειδή έχει πιαστεί ντοπαρισμένος, είναι να μην παρασυρθούμε και νιώσουμε ξαφνικά “εισαγγελείς”. Και αυτό, γιατί πρέπει κάποιος να είναι αφελής ή υπέρ-απλουστευτικός, αν νομίζει ότι ο αθλητής που θα πάρει ντόπα, είναι ο αποκλειστικός υπεύθυνος. Συνολικά στον επαγγελματικό αθλητισμό, η πίεση που δημιουργεί η “υποχρέωση” για διάκριση, ο φόβος για την απώλεια της θέσης στην ομάδα και πολλά άλλα που εκπορεύονται από μια αλυσίδα που συχνά περιφρονεί την ανθρώπινη πλευρά, μειώνοντας αισθητά τα περιθώρια για επιλογές, αναγκάζουν κάποιους αθλητές να υποκύψουν στον πειρασμό του απαγορευμένου.

Επειδή μιλάμε για την ποδηλασία, θα περιοριστώ σε αυτήν, αν και εύκολα μπορεί ο οποιοσδήποτε να κάνει τις αντίστοιχες αναγωγές και στα άλλα αθλήματα. Είναι πολύ δύσκολο, προφανώς αδύνατο στην πράξη, να συνειδητοποιήσουμε τί σημαίνει για παράδειγμα ο Γύρος Γαλλίας. Για τρεις εβδομάδες καλύπτεις καθημερινά κατά μέσο όρο 170 χιλιόμετρα, ενώ στις μισές μέρες πρέπει να ανέβεις αμέτρητα βουνά με απίστευτες κλίσεις, να κατέβεις απερίγραπτα επικίνδυνες κατηφόρες με ιλιγγιώδεις ταχύτητες και να καταπιείς ατελείωτα χιλιόμετρα στα επίπεδα τερέν προσέχοντας να μην πέσεις, να μη μείνεις πίσω, να μη χάσεις το όριο χρόνου. Ο ρόλος του κάθε αθλητή στο συνολικό πλαίσιο, δεν διαφοροποιεί αυτές τις “υποχρεώσεις”.

Είτε δουλεύεις για τον αρχηγό σου, είτε βγαίνεις στην επίθεση διεκδικώντας μια νίκη, είτε είσαι ένα από τα φαβορί, καλείσαι να ξεπεράσεις όλα αυτά τα εμπόδια. Αν δεν το πετύχεις, την επόμενη φορά δε θα είσαι στην ομάδα. Κάποιος άλλος θα πάρει τη θέση σου και εσύ θα βρεθείς να ψάχνεις για ένα συμβόλαιο που όλοι γνωρίζουμε πόσο δύσκολο είναι να βρεθεί. Είναι τόσο απλό, όσο και τραγικά καθοριστικό. Ποιος είναι εκείνος λοιπόν που μπορεί ελαφρά τη καρδία να αποκαλέσει απατεώνα ή κλέφτη έναν αθλητή που πήρε απαγορευμένες ουσίες; Σε ένα από τα κεφάλαια του συγκλονιστικού βιβλίου “ο σκοτεινός αγώνας”, που έχει γράψει ο Τάιλερ Χάμιλτον (πρώην συναθλητής του Άρμστρονγκ), διηγείται τη δημοσιογραφική “ανάκριση” που υπέστη στην τηλεοπτική εκπομπή “60 Minutes”.

“ΕΣΕΙΣ ΤΙ ΘΑ ΚΑΝΑΤΕ;”

“Σε ένα σημείο συζητούσαμε για την απόφασή μου να πάρω αναβολικά το 1997. Τού εξήγησα (σ.σ. του παρουσιαστή-δημοσιογράφου) πόσο κοντά ήμουν στο να συμμετάσχω στον αγώνα όνειρο, τον Γύρο Γαλλίας. Του εξήγησα πως είχα νιώσει υπερηφάνεια όταν ο γιατρός της ομάδας, μού ζήτησε να ντοπαριστώ, την αίσθηση πως ή ντοπάρομαι ή παραιτούμαι από το παιχνίδι. Τον ρώτησα, εσύ τι θα έκανες;” Και καταλήγει ο Χάμιλτον: “Ένιωσα ικανοποίηση που του έκανα αυτή την ερώτηση, επειδή πιστεύω πως όλοι όσοι θέλουν να κατακρίνουν τους ντοπαρισμένους αθλητές, θα πρέπει να την κάνουν στον εαυτό τους. Έστω και για ένα δευτερόλεπτο. Ξοδεύεις όλη σου τη ζωή προσπαθώντας να φτάσεις κοντά στην επιτυχία και τότε σου δίνεται μια ευκαιρία. Την αρπάζεις ή τα παρατάς όλα και πας σπίτι σου; Εσείς τί θα κάνατε;”

Έξω από τον χορό, η απάντηση ίσως είναι εύκολη. Μέσα όμως, καθορίζει όλη σου την πορεία. Γιατί δεν αφορά μόνο το ρίσκο που παίρνεις και το αν πιαστείς ή όχι. Οι αθλητές δεν είναι υπεράνθρωποι κι ας τους αποκαλούμε συχνά έτσι. Οι προσωπικοί δαίμονες, με τους οποίους έχει να παλέψει ο καθένας τους, τους τσακίζουν σωματικά και εγκεφαλικά. Όσοι υποκύπτουν, αλλάζουν το κορμί τους, τη διάθεσή τους, ακόμα και τον χαρακτήρα τους. Μου είναι οπωσδήποτε αδύνατο να τα βάλω με κάποιον που αποφασίζει να το κάνει αυτό. Αυτό δε σημαίνει ότι νομιμοποιώ μέσα μου τέτοιου είδους επιλογές, αλλά σίγουρα δεν καταδικάζω πρόσωπα. Είναι δουλειά άλλων να εξετάσουν, να δικάσουν, να καταδικάσουν και να τιμωρήσουν.

Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΑΞΙΖΕΙ ΣΕ ΟΛΟΥΣ, ΕΚΤΟΣ…

Προσωπικά, είμαι έτοιμος να δεχτώ πίσω στο πελοτόν οποιονδήποτε “πλήρωσε” για τις επιλογές του. Για μένα, ο Βιράνκ ήταν καθαρός στην επιστροφή του, ο Ούλριχ το ίδιο, ο Βαλβέρδε, ο Κονταδόρ, ο Χάμιλτον, ο Έρας, όλοι. Αφού υπάρχει νομοθεσία, υπάρχει και δεύτερη ευκαιρία. Και τη δικαιούνται όλοι. Πολύ περισσότερο δε, γνωρίζοντας (έστω θεωρητικά) μέσα από τί έχουν περάσει, τις συνθήκες υπό τις οποίες πήραν την ντόπα, το τί σημαίνει για όλους αυτούς το να αναγκαστούν να μείνουν εκτός αγώνων για ένα ή για δυο χρόνια. Θέλω να είμαι σαφής. Δεν τους δικαιολογώ, αλλά ούτε τους βάζω στο περιθώριο. Στη γραμμή της εκκίνησης, είναι το ίδιο καθαροί με οποιονδήποτε άλλον.

Το αν έμαθαν από την “περιπέτειά” τους, θα φανεί στην πορεία. Πάντα θα υπάρχουν οι αμετανόητοι ή ακόμα και οι αυτοκαταστροφικοί, όπως ο Ρικάρντο Ρικό, που ζει ακόμα από θαύμα. Όμως ο ντοπαρισμένος δεν είναι παρίας. Είναι θύμα. Του οποίου ο θύτης είναι σπάνια ο εαυτός του. Ή τουλάχιστον, όχι μόνο ο εαυτός του. Γι’ αυτό και επιμένω, ότι πάντοτε αξίζει μια δεύτερη ευκαιρία. Με μια εξαίρεση. Τον Λανς Άρμστρονγκ. Όπως έγραψα και στην αρχή του κειμένου, η περίπτωση του Τεξανού είναι τελείως ξεχωριστή. Στα τόσα χρόνια που παρακολουθώ αθλητισμό (συνολικά και όχι μόνο ποδηλασία), δεν έχω δει κάτι που έστω να τον συναγωνίζεται. Και εδώ επιτρέψτε μου να ξεκαθαρίσω κάτι.

Κάθε άνθρωπος που βρίσκεται αντιμέτωπος με μια ασθένεια τόσο σκληρή και ανελέητη όπως ο καρκίνος, έχει την αμέριστη συμπάθειά μου και τον ανυπόκριτο θαυμασμό μου στη μάχη που δίνει για να νικήσει. Ο Άρμστρονγκ τα κατάφερε και δεν νομίζω να υπάρχει έστω και ένας που να μη χάρηκε γι’ αυτό. Όμως αυτή είναι μια πτυχή που καμία σχέση δεν έχει με όλα τα υπόλοιπα. Υπάρχουν αρκετοί που λένε πως ο Αμερικανός βγήκε αλλαγμένος από την περιπέτεια της υγείας του και από εκεί και μετά ξεκίνησε ο κατήφορος. Λάθος. Ο Άρμστρονγκ ήταν ντοπαρισμένος πριν τον καρκίνο, από το ξεκίνημα σχεδόν της καριέρας του. Είναι γνωστή η ένορκη μαρτυρία της Μπέτσι Αντρέου, συζύγου του Φράνκι (συναθλητή του Άρμστρονγκ).

Σύμφωνα με αυτή τη μαρτυρία, ο ίδιος ο Τεξανός, σε σχετική ερώτηση των θεραπόντων ιατρών μετά τις επεμβάσεις για την αφαίρεση των όγκων από το κεφάλι του, είχε παραδεχτεί (παρόντος του ζεύγους Αντρέου) πως έκανε χρήση απαγορευμένων ουσιών από το 1995. Πρόκειται για τη μοναδική κατάθεση μάρτυρα, την οποία έχει αρνηθεί ο Άρμστρονγκ, αφού αν το έκανε, θα έχανε και όλες τις νίκες του πριν το 1998. Το θέμα μας όμως δεν είναι αυτό. Στον κυκεώνα της όλης υπόθεσης, αυτή η λεπτομέρεια είναι ένας κόκκος άμμου. Αν θέλετε να μιλήσουμε για το ντόπινγκ, ο Τεξανός πρόσφερε μόνος του τον εαυτό του και το σώμα του στον Μικέλε Φεράρι, τον σύγχρονο “Μένγκελε” της ποδηλασίας (και όχι μόνο).

ΠΩΣ Ο ΚΑΛΟΣ ΕΓΙΝΕ ΑΝΙΚΗΤΟΣ

Ο Ιταλός γιατρός-εγκληματίας μύησε τον πελάτη του στην ΕΠΟ και σε μια σειρά ακόμα “φάρμακα”, αλλάζοντας τη “λογική” του οργανισμού του Αμερικανού. Ο Άρμστρονγκ ήταν προορισμένος να είναι ένας καλός ποδηλάτης, αξιόλογου επιπέδου, με νίκες κυρίως σε μονοήμερους αγώνες, αλλά και κάποια ετάπ σε εβδομαδιαίους ή μεγάλους γύρους. Μέχρι το 1996 είχε τρέξει τέσσερις γύρους Γαλλίας, όλους με τη Motorola, τον πρώτο ως βοηθός του Άντριου Χάμπστιν, τους υπόλοιπους τρεις ως αρχηγός της ομάδας. Τερμάτισε μόνο τον ένα από αυτούς (1995), εγκατέλειψε στους άλλους τρεις. Σε αυτά τα τέσσερα Tour de France, έτρεξε οχτώ ετάπ μεγάλων βουνών και τέσσερα μεγάλα χρονόμετρα.

Τα πλασαρίσματά του στα οχτώ ανηφορικά ετάπ ήταν 40, 55, 56, 64, 64, 86, 97 και 117. Στα τέσσερα χρονόμετρα τα πράγματα ήταν κάπως καλύτερα: 13, 19, 27 και 43. Δεν είναι τυχαίο ότι οι δυο νίκες του σε ετάπ το 1993 και το 1995, ήρθαν αμφότερες σε επίπεδα τερέν. Είναι προφανές ότι ο Τεξανός δεν ήταν ούτε ανηφορίστας, ούτε χρονομετρίστας, ούτε all rounder. Ήταν όμως υπέρμετρα φιλόδοξος. Και αδίστακτος. Μετά τον καρκίνο, όταν επανήλθε στην ποδηλασία, άρχισε να συμπληρώνει το παζλ. Υπέγραψε στην US Postal, πήρε ως μάνατζερ της ομάδας τον Γιόχαν Μπρουινέλ, έναν Βέλγο που είχε μάθει καλά τις απαγορευμένες μεθόδους ως αθλητής στην ισπανική ONCE του Μανόλο Σάιθ και στη συνέχεια οι δυο τους διάλεξαν τους υπόλοιπους αθλητές.

Τα υπόλοιπα τα ανέλαβε – για μια ακόμη φορά – ο Φεράρι. Και εκεί ήταν που ο Άρμστρονγκ “έκαψε” τη δεύτερη ευκαιρία του. Μια ευκαιρία που του παρουσιάστηκε στην καλύτερη δυνατή συγκυρία. Είχε προηγηθεί το Tour de France του 1998 και το περίφημο σκάνδαλο “Festina” που συγκλόνισε το άθλημα. Τότε που ποδηλάτες, μηχανικοί, μάνατζερ και υπεύθυνοι των ομάδων πηδούσαν από τα παράθυρα των ξενοδοχείων τους μέσα στη νύχτα για να μη συλληφθούν από τη γαλλική αστυνομία. Τότε που σύσσωμη η ομάδα της Festina κάθισε στο εδώλιο με ατελείωτες κατηγορίες για χρήση ντόπινγκ και τότε που η υποκρισία των ισπανικών ομάδων τις οδήγησε σε εκούσια αποχώρηση από τον αγώνα, λες και η Kelme ή – κυρίως – η ONCE, ευαγγελίζονταν την κάθαρση και την καθαρότητα στην ποδηλασία.

Την επόμενη χρονιά, πολλοί (οι περισσότεροι) μίλησαν για την καινούργια εποχή που θα ανέτελλε στο άθλημα και το σενάριο βρήκε στο πρόσωπο του άφθαρτου Άρμστρονγκ (αφού απουσίαζε από το Tour του 1998), τον ιδανικό εκφραστή αυτού του νέου ξεκινήματος. Ο Αμερικανός, που δυο χρόνια πριν είχε ιδρύσει την Livestrong Foundation, έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό με στόχο τη στήριξη ασθενών που πάσχουν από καρκίνο, ήταν ήδη ένας παγκόσμιος σταρ. Η ιστορία του είχε συγκινήσει όλη την υφήλιο και η Livestrong, με την οικονομική στήριξη της Nike, αλλά και τις εισφορές απλών ανθρώπων από όλον τον κόσμο, συγκέντρωνε τεράστια ποσά στη μάχη εναντίον της ασθένειας.

ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΣΥΡΡΟΗ

Εκεί λοιπόν ο Άρμστρονγκ, αντί να μείνει καθαρός και να στείλει σε όλο το άθλημα το μήνυμα μιας διαφορετικής προοπτικής, προτίμησε να μετατρέψει τον εαυτό του σε μια τερατογένεση, διαλύοντας κάθε λογική ερμηνεία στα αγωνιστικά του αποτελέσματα και συμπαρασύροντας όλους τους συναθλητές του σε μια δηλητηριασμένη ρουτίνα. Κερδίζοντας κάποιο ετάπ στον Γύρο Γαλλίας ή κάποιον σημαντικό μονοήμερο, η αποθέωση που θα γνώριζε, θα ξεπερνούσε το φυσιολογικό. Ο κόσμος τον αγαπούσε, οι καρκινοπαθείς έπαιρναν θάρρος και ελπίδα, η αναγνώριση θα ήταν δεδομένη. Αλλά ο Τεξανός που επιβίωσε από τον θάνατο, προτίμησε στη συνέχεια να βιάσει τα πάντα. Ο Λανς Άρμστρονγκ επέλεξε να μεταβληθεί σε έναν Ρόμποκοπ που θα κέρδιζε no matter what.

Φτιάχνοντας από το μηδέν, ένα οικοδόμημα που στην πορεία σκέπασε τα πάντα. Την UCI (Παγκόσμια Ομοσπονδία), τους ελέγχους, τους σκεπτικιστές, τους ίδιους τους συναδέλφους του (συναθλητές και μη), τους φίλους του. Ο Άρμστρονγκ όχι μόνο έχασε, σπατάλησε, περιφρόνησε, πέταξε στα σκουπίδια τη δική του δεύτερη ευκαιρία, αλλά θέλησε να εξουσιάσει και τις ζωές των άλλων. Και ήταν εκείνο ακριβώς, το κρίσιμο σημείο, που τον πέταξε έξω από τον κανόνα, “απαγορεύοντάς” του – έστω και ως εξαίρεση – να ανήκει πλέον στο πελοτόν. Γιατί εδώ ακριβώς έγκειται η μεγάλη διαφορά του Άρμστρονγκ από όλους τους υπόλοιπους ποδηλάτες και πιο συγκεκριμένα από εκείνους που πιάστηκαν ντοπαρισμένοι.

Ο Τεξανός μαζί με τους Φεράρι και Μπρουινέλ (δυο από τα μεγαλύτερα όσο και αμετανόητα ρεμάλια στην ιστορία του αθλητισμού), έφτιαξε αυτό που σοκαρισμένη η USADA (ο Οργανισμός Αντιντόπινγκ των ΗΠΑ) περιέγραψε ως το πλέον εξελιγμένο, επαγγελματικό και επιτυχημένο πρόγραμμα κατοχής και διακίνησης απαγορευμένων ουσιών στην ιστορία του αθλητισμού. Και αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, τα πράγματα ήταν πολύ χειρότερα. Διότι ο Άρμστρονγκ δε διακινούσε απλώς, αλλά υποχρέωνε τους συναθλητές του να παίρνουν τις ουσίες, εκβίαζε φίλους του με την απειλή της εκδίωξης από την ομάδα, να χαπακώνονται, να κάνουν ενέσεις με ΕΠΟ, να κάνουν μεταγγίσεις με δικό τους, αλλά και με ξένο αίμα.

Ο Τεξανός δε δίσταζε μπροστά σε τίποτα και σε κανέναν. Απειλούσε όποιον διατάρασσε την τάξη ή έσπαγε τον νόμο της ομερτά και κατέστρεφε καριέρες αθλητών, όπως του φουκαρά του Κριστόφ Μπασόν που τόλμησε να πει την αλήθεια για το “πάρτι” με την ΕΠΟ ή του Πίπο Σιμεόνι που κατέθεσε εναντίον του Φεράρι. Εξαφάνιζε από προσώπου γης ό,τι και όποιον τον ενοχλούσε. Απέκλειε δημοσιογράφους, διέλυε τις δουλειές και τις ζωές μηχανικών και μασέρ, μέχρι και τον μεγάλο Γκρεγκ Λεμόντ (νικητή τριών Γύρων Γαλλίας) έθεσε στο περιθώριο για πάνω από μια δεκαετία. Ο Άρμστρονγκ ήταν τελικά μια αρρωστημένη προσωπικότητα. Και δυστυχώς, με τις κατά περιόδους δηλώσεις-παρεμβάσεις του, δείχνει ότι συνεχίζει να έχει πρόβλημα.

ΑΜΕΤΑΝΟΗΤΟΣ ΚΑΙ ΑΛΑΖΟΝΙΚΟΣ

Αμετανόητος, αλαζονικός, ειρωνικός, προσβλητικός, αλλά ευτυχώς όχι πλέον επικίνδυνος. Όπως όταν είχε φτάσει να ελέγχει όλο το σύστημα, μοιράζοντας επιταγές στην UCI και τον πρόεδρό της, Χάιν Φερμπρούγκεν, για να αποσιωπούν τα “άπλυτά” του, εισπράττοντας πακτωλό εκατομμυρίων σε μπόνους από εταιρείες χορηγούς που δεν τολμούσαν να του αντισταθούν ακόμα και όταν οι βρωμιές που είχαν εξαφανιστεί για χρόνια κάτω από το χαλί, άρχισαν να βγαίνουν στην επιφάνεια. Όπως όταν το μόνιμο επιχείρημά του ήταν το “δεν έχω πιαστεί ποτέ θετικός”, συσσωρεύοντας τη μια νίκη μετά την άλλη, σε έναν Γύρο Γαλλίας που έδειχνε παραδομένος στις άγριες ορέξεις ενός πειραγμένου ανθρώπου.

Ενός ανθρώπου που δεν διέθετε καν τη λεπτότητα να κρατήσει κλειστό το στόμα του, όταν άφηνε (;) τον Παντάνι να κερδίσει στο Μον Βαντού. Όχι. Ακόμα και εκεί δεν έπρεπε να μείνει καμία αμφιβολία για το ότι εκείνος ήταν ο κορυφαίος και κανένας άλλος δεν είχε το δικαίωμα να τον αμφισβητήσει. Η μεγάλη ειρωνεία στην υπόθεση Άρμστρονγκ, είναι ότι δεν πήγε καρφωτός από κάποιους τρίτους. Τον έδωσαν στεγνά οι ίδιοι οι συναθλητές του. Τον έβγαλαν στη σέντρα ο Λάντις, ο Χάμιλτον, ο Αντρέου, ο Χίνκαπι. Όλοι αυτοί οι τύποι που είχαν δώσει τα πάντα για να ανεβαίνει κάθε τέλος Ιουλίου στο ψηλότερο σκαλί του βάθρου στα Ηλύσια Πεδία. Όλοι αυτοί που καρφώθηκαν ατελείωτες φορές με τις σύριγγες, είτε σουτάροντας ΕΠΟ, είτε αλλάζοντας το αίμα τους.

“ΤΟ ΨΕΜΑ ΑΡΜΣΤΡΟΝΓΚ”

Τα πρώτα σύννεφα είχαν ήδη μαζευτεί πάνω από το Παρίσι, όταν το 2005, μετά από πολύμηνη έρευνα, η L’Équipe δημοσίευσε ότι είχε βρεθεί ερυθροποιητίνη (ΕΠΟ) στα δείγματα των ούρων του Άρμστρονγκ από την πρώτη του νίκη στο Tour. Οι περισσότεροι προσπέρασαν τότε το πρωτοσέλιδο της γαλλικής εφημερίδας με τίτλο “το ψέμα Άρμστρονγκ”, όμως πόσο τυχαίο μπορεί να ήταν το γεγονός ότι ο Τεξανός δε μήνυσε την εφημερίδα; Και εκεί εγείρεται το μεγάλο ερώτημα που τους παίρνει όλους σβάρνα. Πόσο μεγάλη πρέπει να ήταν η υποκρισία για ένα άθλημα, το οποίο έκλεισε τα μάτια του και τα αυτιά του απέναντι σε υποψίες, ενδείξεις και αποδείξεις, σφυρίζοντας προκλητικά αδιάφορα;

Γιατί έπρεπε να περάσουν τόσα χρόνια για να αποφασίσουν κάποιοι να γίνει η έρευνα; Γιατί όχι όταν ο Τεξανός φωτογραφιζόταν στο πλευρό των προέδρων Κλίντον και Μπους; Γιατί όχι όταν ο Τεξανός έκανε δωρεές εκατοντάδων χιλιάδων δολαρίων στην παγκόσμια Ποδηλατική Ομοσπονδία του Φερμπρούγκεν; Γιατί όχι όταν ο Τεξανός ήταν το σύμβολο της NIKE κατακλύζοντας όλον τον πλανήτη με τα κίτρινα βραχιολάκια της Live Strong; Γιατί όχι όταν τα βιβλία του Τεξανού ήταν παγκόσμια best sellers; Γιατί όχι όταν ο Τεξανός ήταν το νούμερο ένα προϊόν στο μάρκετινγκ της ποδηλασίας; Γιατί όχι όταν ο Τεξανός ήταν συνώνυμο του μεγαλύτερου ποδηλατικού γεγονότος στον κόσμο, του Tour de France;

Η ΥΠΟΚΡΙΣΙΑ ΤΗΣ UCI ΚΑΙ ΤΗΣ NIKE

Γιατί σε τελική ανάλυση όχι όταν οι δημοσιογραφικές πιάτσες βούιζαν για τα “πλακάκια” του Τεξανού με την UCI, η οποία είχε φτάσει στο σημείο να κουκουλώνει τα δηλητηριασμένα δείγματα του πρωταθλητή; Να το ξεκαθαρίσω μια και καλή. Πριν από όλα αυτά, είχαν προηγηθεί ο καρκίνος και η πραγματική μάχη της ζωής του για την ίδια τη ζωή του. Και η πιο γλυκιά νίκη. Οι περιγραφές στο βιβλίο του “Το θέμα δεν είναι μόνο το ποδήλατο” είναι ανατριχιαστικές. Όμως στο εξώφυλλο του βιβλίου, κάτω από τον τίτλο, υπάρχει και ένας υπότιτλος: “Η επιστροφή μου στη ζωή”. Και είναι εκεί που ξεκινούν οι ενστάσεις. Γιατί η “επιστροφή” συνοδεύτηκε από την υποκρισία του ανθρώπου που επιβίωσε από την ασθένεια για να βιάσει στη συνέχεια τα πάντα.

Με συμμάχους του όλους τους παρατρεχάμενους της ποδηλασίας. Με πρώτη και καλύτερη την UCI, η οποία όλα αυτά τα χρόνια εξυπηρετούσε κάθε “ανάγκη” του Τεξανού, δεχόμενη δωρεές από εκείνον, οι οποίες προορίζονταν για την καταπολέμηση του… ντόπινγκ. Ενός ντόπινγκ, το οποίο φρόντισε η ίδια να καλύψει στην περίπτωση εκείνου του μακρινού γύρου Ελβετίας το 2001, όταν ο Άρμστρονγκ είχε πιαστεί θετικός. Δεν είχαν μικρότερη ευθύνη σε όλο αυτό το γαϊτανάκι της υποκρισίας οι χορηγοί και κυρίως η NIKE. Η αμερικάνικη πολυεθνική δε δίστασε, ακόμα και όταν ο Τεξανός αρνήθηκε να πάει στα δικαστήρια, καταφέρνοντας το τελειωτικό και μεγαλύτερο χτύπημα στην αξιοπιστία του, να βγει και να δηλώσει ανερυθρίαστα ότι η ίδια θα συνέχιζε να στηρίζει τον Άρμστρονγκ γιατί ήταν πεπεισμένη για την αθωότητά του.

Δήλωση την οποία φρόντισε να κάνει γαργάρα μόλις 5 μέρες αργότερα, όταν με καινούργια της ανακοίνωση και χωρίς να έχει προκύψει στην ουσία κάποιο καινούργιο στοιχείο εναντίον του Λανς, μας πληροφόρησε για τη διακοπή της συνεργασίας της με τον έκπτωτο πρωταθλητή. Αυτό που είχε μεσολαβήσει ήταν ένα δημοσίευμα της New York Daily Post, η οποία κατηγορούσε ευθέως την NIKE ότι είχε καλύψει το 1999 ένα θετικό δείγμα του Άρμστρονγκ στη διάρκεια του Γύρου Γαλλίας. Σύμφωνα με τις ένορκες καταθέσεις μαρτύρων, η NIKE και ο συνιδιοκτήτης της US Postal (τότε ομάδας του Τεξανού), είχαν καταθέσει από κοινού 500.000 δολάρια στον λογαριασμό του τότε προέδρου της UCI, Χάιν Φερμπρούγκεν.

Αυτό που (δεν) προκάλεσε εντύπωση είναι το γεγονός ότι αμέσως μετά την καταδικαστική ανακοίνωση της NIKE, το θέμα εξαφανίστηκε από τα πρωτοσέλιδα της εφημερίδας ως δια μαγείας. Εκείνη που ποτέ δεν εξαφανίστηκε όμως, ήταν η επιμονή της USADA, που εμφανίστηκε αποφασισμένη να τραβήξει την έρευνα μέχρι τέλους, μέχρι να ξεσκεπάσει τον Άρμστρονγκ. Ο Τεξανός στην αρχή δε “μάσησε”. Συνέχισε το τροπάρι του, θεωρώντας πως ήταν άτρωτος, επειδή όλοι και όλα βρίσκονταν στα πόδια του. Από τον πρόεδρο των ΗΠΑ μέχρι την Nike και από την UCI μέχρι την ίδια τη Δικαιοσύνη. Όμως ούτε ο Τράβις Τάιγκαρτ (CEO της USADA) μάσησε. Και έβγαλε όλο το ψέμα του Αμερικανού στη φόρα. Μέχρι τη στιγμή που τον ανάγκασε να υποκύψει.

ΥΒΡΙΣ, ΑΤΗ, ΝΕΜΕΣΙΣ, ΤΙΣΙΣ

Την ημέρα δηλαδή που ο Άρμστρονγκ δήλωσε πως δε θα υπερασπιζόταν τον εαυτό του, παραιτούμενος από τη διαδικασία. Την ημέρα που στην ουσία τέλειωσαν όλα και μαζί τους η μεγαλύτερη απάτη που στήθηκε ποτέ στην ποδηλασία, αλλά και ένα από τα πιο αποτρόπαια εγκλήματα στην ιστορία του αθλητισμού. Ένα έγκλημα κατά συρροή κατά του ίδιου του αθλήματος και κατά μιας ατελείωτης λίστας ανθρώπων. Με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες που αν τις διαβάσετε στις 1200 σελίδες της τελικής έκθεσης της USADA, σίγουρα θα έχετε εφιάλτες. Στις 10 Οκτωβρίου του 2012, μπήκε το οριστικό τέλος στην υπόθεση του Λανς Άρμστρονγκ, με την επίσημη ανακοίνωση από τον ίδιο τον Τάιγκαρτ.

Τότε που η USADA αποφάσισε να αφαιρέσει από τον Τεξανό όλες τις νίκες που είχε κατακτήσει από το 1998 και μετά (συμπεριλαμβανομένων των επτά Γύρων Γαλλίας) και να τον αποκλείσει ισόβια από κάθε επίσημη αθλητική δραστηριότητα. Δώδεκα μέρες αργότερα, η UCI υιοθέτησε την απόφαση της USADA, δίνοντας έτσι τη χαριστική βολή στην ήδη κατεστραμμένη καριέρα του Τεξανού. Με θλιβερό επιμύθιο μιας σκοτεινής εποχής για το άθλημα, το γεγονός ότι τόσο η UCI όσο και η ASO, διοργανώτρια του Γύρου Γαλλίας, αναγκάστηκαν να αφήσουν κενές τις θέσεις των νικητών, αφού όλοι οι δεύτεροι από το 1999 μέχρι το 2005 (εκτός του Γιοσέμπα Μπελόκι) ήταν ανακατεμένοι σε ιστορίες με ντόπινγκ.

Αυτός σε γενικές γραμμές ήταν ο φαύλος κύκλος της καριέρας του Λανς Άρμστρονγκ στην ποδηλασία. Ο Αμερικανός που ξεκίνησε μόλις στα 22 του χρόνια ως παγκόσμιος πρωταθλητής, νίκησε τον καρκίνο στα 26 του, διέλυσε κάθε αγωνιστική λογική στην επταετία 1999-2005, αποσύρθηκε για να επανέλθει το 2009 μόνο και μόνο επειδή η αλαζονεία του δεν μπορούσε να δεχτεί ότι την προηγούμενη χρονιά είχε κερδίσει το Tour ο “καημένος ο Σάστρε” και κατέληξε ως το μεγαλύτερο παράδειγμα προς αποφυγή του παγκόσμιου αθλητισμού. Αν αποδόθηκε δικαιοσύνη στην υπόθεσή του, μάλλον οι πλέον αρμόδιοι να απαντήσουν, είναι όλοι εκείνοι που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο βρέθηκαν στο στόχαστρό του όλα τα χρόνια της “βασιλείας” του.

Όμως ο βασιλιάς αποδείχτηκε γυμνός και ίσως η μεγαλύτερη τιμωρία του να ήταν τελικά εκείνα τα πέντε “ναι” που αναγκάστηκε να ξεστομίσει στις πέντε πρώτες ερωτήσεις που του υπέβαλλε το βράδυ της 17ης Ιανουαρίου του 2013 η Όπρα Γουίνφρεϊ.

– Είχες πάρει ποτέ απαγορευμένα σκευάσματα για να αυξήσεις την απόδοσή σου στην ποδηλασία;
– Ναι
– Ήταν ένα από αυτά τα σκευάσματα η ΕΠΟ;
– Ναι
– Είχες κάνει ποτέ αιματολογικό ντόπινγκ ή χρήση μεταγγίσεων για να αυξήσεις την ποδηλατική σου απόδοση;
– Ναι
– Έκανες χρήση άλλων απαγορευμένων σκευασμάτων όπως τεστοστερόνη, κορτιζόνη ή αυξητική ορμόνη;
– Ναι
– Στις 7 νίκες σου στον Γύρο Γαλλίας, πήρες παράνομα σκευάσματα ή έκανες αιματολογικό ντόπινγκ;
– Ναι

* Πηγές: Tyler Hamilton & Daniel Coyle, Ο σκοτεινός αγώνας (απόδοση στα ελληνικά, Νικηφόρος Κουρής / Εκδόσεις Σπυρόπουλου)