Αφγανιστάν: Ακόμα δεν έχουμε δει το πραγματικό πρόσωπο των Ταλιμπάν

Η προσπάθεια των Ταλιμπάν να δημιουργήσουν μία εξιδανικευμένη εικόνα για το νέο καθεστώς στο Αφγανιστάν, φυσικό επακόλουθο της ανακατάληψης της εξουσίας, δίνοντας εγγυήσεις για την ασφάλεια και τα δικαιώματα των πολιτών, δεν μπορεί να πείσει τη διεθνή κοινότητα και σίγουρα δεν πρέπει να την αποπροσανατολίσει.

Όσο κι αν τα επίσημα χείλη κρατούν αποστάσεις από τις φρικαλεότητες σε βάρος των γυναικών, τον περιορισμό της ελευθερίας, την καταπίεση και τη ρητορική μίσους της παλαιότερης διακυβέρνησης στα τέλη της δεκαετίας του ’90, με τη γενικότερη -πρώιμη- στάση τους, απλώς παρατείνουν την ανησυχία για τις τύχες των γυναικείων δικαιωμάτων και των ατομικών ελευθεριών.

Από τη μία, “δεν θέλουμε χάος στη Καμπούλ. Οι οικογένειες που φεύγουν προς το αεροδρόμιο μπορούν να γυρίσουν σπίτι τους. Κανείς δεν θα μπει στα σπίτια τους, κανείς δεν θα τους χτυπήσει. Δεσμευόμαστε για τα δικαιώματα των γυναικών από τη Σαρία. Θα θέλαμε να διαβεβαιώσουμε τη διεθνή κοινότητα ότι δεν θα υπάρξουν διακρίσεις”. Αυτές ήταν μερικές από τις εξαγγελίες του εκπροσώπου των Ταλιμπάν, Zabihullah Mujahid στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου.

Από την άλλη, κάποιες πρώτες, διάσπαρτες ενδείξεις, δηλαδή πράξεις, υπάρχουν. Κι αυτές, σε συνδυασμό με τα “σκοτεινά” σημεία του νέου κώδικα διαβίωσης και του τρόπου επιβολής του Ισλαμικού Νόμου, δεν μπορούν παρά να προκαλούν ζόφο για το αύριο των Αφγανών πολιτών, ειδικά των γυναικών.

Ωραία λόγια, πολλά «αλλά»

Ο Γιονούς Μουχαμαντί, ιδρυτής της Αφγανικής Κοινότητας και Διευθυντής του Ελληνικού Φόρουμ Προσφύγων, ήρθε στην Ελλάδα έξι μέρες πριν από τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001. Έκτοτε, μέχρι σήμερα, έχοντας αποκτήσει και την ελληνική υπηκοότητα από το 2018, συνεχίζει το έντονο ανθρωπιστικό του έργο για την προάσπιση των δικαιωμάτων προσφύγων και μεταναστών.

“Εγώ ήρθα στην Ελλάδα 5 Σεπτεμβρίου του 2001, στις 11 Σεπτεμβρίου έγινε αυτό που έγινε και έπειτα είχαμε την επέμβαση των Αμερικανών. Πήγα να δηλώσω ότι θα γυρίσω πίσω, αλλά οι συνάδελφοι και συναγωνιστές μου τότε στο Αφγανιστάν μου είπαν περίμενε. Αλλιώς θα είχα γυρίσει πίσω”, λέει στο NEWS 24/7, πριν ξεχωρίσει τα κυριότερα σημεία της συνέντευξη Τύπου των Ταλιμπάν:

“Είναι πολύ σημαντικό που αυτή τη στιγμή ειπώθηκαν πράγματα όπως η αμνηστία σε όσους συνεργάστηκαν με τις στρατιωτικές δυνάμεις, όσα είπαν για τους νέους, αλλά και για τις γυναίκες όπου είπαν ότι σέβονται τα δικαιώματα τους στο πλαίσιο της Σαρία, αν και αυτό το κομμάτι είναι και το επικίνδυνο. Τέτοια λόγια δεν θα ακούγονταν ποτέ από τους Ταλιμπάν στο διάστημα 1995-2001. Τώρα είναι προφανές ότι θέλουν να μην υπάρξει διαμάχη και διχασμός μεταξύ των Αφγανών.

Αυτά είναι όμορφα λόγια. Με πολλά «αλλά». Είναι θετικό που ακούγονται, αλλά το θέμα είναι τι θα κάνουν. Γιατί ακόμα δεν έχουν δείξει το πραγματικό τους πρόσωπο. Για παράδειγμα, ακούσαμε να λένε ότι είναι στα πλάνα τους να αγωνιστούν κατά της διακίνησης των ναρκωτικών. Μα, στα έσοδα των Ταλιμπάν είναι και αυτά των ναρκωτικών. Παρά την ηρεμία, λοιπόν, υπάρχει φόβος. Προφανώς φόβος για τους Ταλιμπάν, από την άλλη όμως υπάρχει γενικά ανασφάλεια γιατί καταλαβαίνουν ότι δεδομένου ότι οι Ταλιμπάν είναι απομονωμένοι από τη διεθνή κοινότητα, αυτό σημαίνει ότι θα έρθει τεράστια φτώχεια. Ότι δεν θα έχουν να φάνε. Είδα έναν άνθρωπο να λέει πως από σήμερα κιόλας δεν θα έχει δουλειά, πως οι κόρες του δεν θα μπορούν να δουλεύουν και πως θα πρέπει να βρουν τρόπο να φύγουν. Είδα μία κοπέλα που ήταν χορεύτρια και είχε ένα κέντρο διασκέδασης να δηλώνει στο αεροδρόμιο ότι έψαχνε τρόπο να φύγει γιατί λόγω της δουλειάς της είναι καταδικασμένη σε θάνατο”.

Αρνήθηκαν αίτημα γυναικών να μιλήσουν για το μέλλον των δικαιωμάτων τους

Στο Αφγανιστάν, τόσο στην Καμπούλ, αλλά και σε αρκετές περιφερειακές πόλεις, ο κ. Μουχαμαντί έχει αρκετούς συγγενείς, φίλους, πρώην συμφοιτητές (έχει σπουδάσει Ιατρική) και άλλοτε συναδέλφους. Περιγράφοντας την εικόνα από τα πρώτα 24ωρα των Ταλιμπάν στη χώρα, η λέξη “ανακούφιση” που χρησιμοποιεί μεταφέρει μία παράδοξη συνθήκη αλλά και μία τρομακτική αβεβαιότητα για αυτά που θα μπορούσαν -και μπορούν- να συμβούν:

“Ο κόσμος είναι λίγο ανακουφισμένος σε σχέση με τον φόβο που υπήρχε ότι μόλις έμπαιναν οι Ταλιμπάν θα άρχιζαν να σκοτώνουν. Έχουμε δει απαίσιες πράξεις από τους Ταλιμπάν. Όταν λέμε ότι η κατάσταση είναι καλύτερη δεν εννοούμε ότι οι άνθρωποι δεν φοβούνται και όλα είναι μέλι-γάλα. Όποιος λέει ότι η κατάσταση είναι καλή το συγκρίνει με την περίοδο 1995-2001 όπου επικρατούσε πραγματικό χάος. Εκεί είχαμε λιθοβολισμούς, μαστιγώματα των γυναικών και αυτά ήταν καθημερινά. Επειδή αυτό για την ώρα δεν το βλέπουμε γι’ αυτό υπάρχει μια ανακούφιση. Η κατάσταση είναι σχετικά καλή, τουλάχιστον συγκριτικά με αυτά που περίμεναν. Προς το παρόν οι Ταλιμπάν έχουν επιλέξει την ηρεμία. Ο κόσμος βγαίνει από τα σπίτια του, έχουν ανοίξει κάποια μαγαζιά και η ζωή δείχνει να συνεχίζεται κανονικά για την ώρα.

Υπάρχουν όμως προβληματικά στοιχεία σε ορισμένες περιοχές. Στη Χεράτ για παράδειγμα, οι γυναίκες που συμμετείχαν σε οργανώσεις για τα γυναικεία δικαιώματα ζήτησαν να συναντηθούν με τον κυβερνήτη των Ταλιμπάν εκεί και να συζητήσουν για το την επόμενη μέρα των γυναικών. Ο κυβερνήτης αρνήθηκε και είπε ότι δεν θέλω να σας μιλήσω. Ενώ μίλησε με τους άντρες, δεν ήθελε να μιλήσει με τις γυναίκες. Αυτό δείχνει την πρόθεση των Ταλιμπάν”, λέει ο κ. Μουχαμαντί, μεταφέροντας άλλα ανάλογα περιστατικά που προβληματίζουν και προϊδεάζουν για το αύριο της αφγανικής διαβίωσης:

“Η ξαδέρφη μου δούλευε στο αεροδρόμιο στην υπηρεσία θεώρησης διαβατηρίων. Αλλά μέχρι προχθές δούλευε εκεί. Χθες ξαφνικά το τηλέφωνό της έκλεισε, φοβήθηκα πάρα πολύ ότι κάτι συνέβη, ευτυχώς όμως είναι καλά. Πλέον δεν πηγαίνει στη δουλειά της. Πρέπει να είναι στο σπίτι. Μία γνωστή μου που δουλεύει σε νοσοκομείο της Καμπούλ μου είπε ότι τους δόθηκε μήνυμα να μην πάνε στις δουλειές τους. Ενώ σε κάποια σημεία έχουν πει στις γυναίκες ότι μπορούν να συνεχίσουν να δουλεύουν, αλλού, όπως στα σχολεία και στα φροντιστήρια οι γυναίκες δεν πηγαίνουν πια”.

Όσο για τον κώδικα ενδυμασίας για τις γυναίκες: “Δεν θα μπορούν να βγαίνουν έξω με αυτό το ντύσιμο, ούτε και να συνεχίσουν τον τρόπο ζωής που είχαν για 20 χρόνια. Ήταν κάτι που είχε κερδηθεί για τη νέα γενιά. Πλέον, θα πρέπει να βάλουν μπούρκα και γενικά να αλλάξει εντελώς το ντύσιμό τους. Που σημαίνει άσχημη καταπίεση των γυναικών. Να μη βγαίνουν έξω κι αν βγουν να το κάνουν με συνοδεία άντρα και με το προβλεπόμενο ντύσιμο”, προσθέτει ο Διευθυντής του Ελληνικού Φόρουμ Προσφύγων.

“Έχουν αρχίσει ελέγχους στα σπίτια, πάντρεψαν Αφγανή με Ταλιμπάν αντάρτη”

Η εγκαθίδρυση του νέου καθεστώτος, περισσότερο φαίνεται να διανύει μία μεταβατική περίοδο, με την προσπάθεια της “έξωθεν καλής μαρτυρίας” προς τη διεθνή κοινότητα.

“Υπήρχε κάτι θετικό για παράδειγμα που είδαμε χθες. Το μεγαλύτερο τηλεοπτικό κανάλι του Αφγανιστάν βγήκε στον αέρα με μία γυναίκα παρουσιάστρια και ο συνεντευξιαζόμενος ήταν εκπρόσωπος του Ταλιμπάν. Η γυναίκα είχε ένα ντύσιμο που δεν ήταν ακριβώς αυτό που θα ήθελαν οι Ταλιμπάν. Δεν φαίνονταν μεν τα μαλλιά, αλλά δεν φορούσε μπούρκα.

Προφανώς προσπαθούν να δείξουν ένα καλό πρόσωπο, γιατί έχουν την εμπειρία από το 1995 μέχρι το 2001 που κυβέρνησαν και κατάλαβαν ότι δεν πρέπει να κυβερνήσουν απομονωμένοι από τη διεθνή κοινότητα. Θέλουν με κάθε τρόπο να κερδίσουν την εμπιστοσύνη της διεθνούς κοινότητας για να αναγνωριστούν ως κράτος. Αυτό είναι το στοίχημα για εκείνους. Αυτή τη στιγμή είναι μια ευκαιρία για να αλλάξουν και τον τρόπο διακυβέρνησής τους, αλλά δυστυχώς απ’ ό,τι βλέπουμε οι ενδείξεις δεν είναι καλές“.

Εν τω μεταξύ, στο Κουντούζ, δόθηκε μία τέτοια ένδειξη: “Έχουμε πληροφορίες ότι εκεί οι Ταλιμπάν πάντρεψαν μία γυναίκα με το ζόρι με στέλεχός τους. Βέβαια, όταν αυτό μαθεύτηκε στον ευρύτερο κύκλο των Ταλιμπάν, το καταδίκασαν και είπαν ότι θα υπάρξει τιμωρία για αυτόν που το έκανε. Αυτά τα λένε δημόσια, αλλά στην πράξη δεν ξέρουμε τι θα γίνει”, περιγράφει ο κ. Μουχαμαντ και συμπληρώνει:

“Έχουν αρχίσει και μπαίνουν στα σπίτια και να κάνουν ελέγχους. Ψάχνουν για όπλα και άλλα τέτοια. Έχουν φοβίσει τον κόσμο. Επίσης, το κεντρικό κανάλι του Αφγανιστάν ανακοίνωσε ότι μπήκαν μέσα στο κτίριο και πήραν όσα όπλα υπήρχαν για λόγους ασφαλείας”.

Ακούγονται σοκαριστικά πράγματα στην Ελλάδα. Δεν πρόκειται όλοι οι Αφγανοί να έρθουν εδώ

Τη στιγμή που το Αφγανιστάν διάγει την πιο ζοφερή περίοδο της τελευταίας 20ετίας, η “από ‘δω” πλευρά φαίνεται να ανησυχεί και για μία υποβόσκουσα προσφυγική κρίση, με τον πυρήνα των προβληματισμών φυσικά να εντοπίζεται στην Ευρώπη. Και στην Ελλάδα βέβαια, με τις πρώτες “φωνές” να ακούγονται ευθαρσώς μέσα στην αμήχανη σιωπή της στρατηγικής πανωλεθρίας που άφησε εκατομμύρια Αφγανούς στις τύχες τους. Δεν θα μπορούσαμε φυσικά να μην ρωτήσουμε τον Διευθυντή του Ελληνικού Φόρουμ Προσφύγων επ’ αυτού:

“Εδώ στην Ελλάδα βλέπουμε ανακοινώσεις που μας σοκάρουν. Αν θέλετε μια πρόβλεψη δική μας που ασχολούμαστε με το προσφυγικό, όσοι και να βγουν από το Αφγανιστάν, δεν πρόκειται όλοι να έρθουν στα σύνορα της Ευρώπης, κάτι που συμβαίνει πάντα δηλαδή. Το Αφγανιστάν είναι 35-36 εκατομμύρια πληθυσμός, 6 εκατομμύρια ήδη είναι πρόσφυγες έξω από το Αφγανιστάν, αλλά από αυτά περίπου 200 με 300 χιλιάδες είναι σε όλη την Ευρώπη. Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα έχουμε 25.000 Αφγανούς. Δεν θα έρθουν πάνω από 100 χιλιάδες. Έχει δημιουργηθεί ένας φόβος ότι όλο το Αφγανιστάν θα έρθει εδώ. Δεν πρόκειται να γίνει αυτό.

Οι Αφγανοί πρώτα θα πάνε στις πιο κοντινές χώρες. Αυτό ισχύει παντού. Και οι περισσότεροι Σύριοι πρόσφυγες είναι στον Λίβανο και την Τουρκία”, τονίζει ο κ. Μουχαμαντί, απορώντας με την τόσο γρήγορη εκδήλωση ξενοφοβίας που διαδέχτηκε την ανακατάληψη του Αφγανιστάν, προκαλώντας και την ενστικτώδη αποχώρηση τρομαγμένων Αφγανών:

“Προς τα εδώ έρχονται, ναι έρχονται. Αλλά δεν έρχεται τέτοιο κύμα που να δικαιολογεί αυτόν τον φόβο. Αυτός ο φόβος είναι δικαιολογία ιδιαίτερα για τους ακραίους να πουν ότι έρχονται να μας πάρουν τη χώρα. Καμία Ευρώπη και καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν κινδυνεύει από το προσφυγικό κύμα. Κινδυνεύει από αυτές τις φωνές, αλλά και από την έλλειψη σωστής διαχείρισης του προσφυγικού. Μιλάμε για ένα ευρωπαϊκό ζήτημα, όχι απλά ελληνικό. Θα πρέπει να συντονιστούν και να βρουν έναν τρόπο διαχείρισης για καλύτερη αντιμετώπιση του ζητήματος συνολικά. Συνολικά από την Ευρώπη και ειδικά από τις ελληνικές αρχές.

Οι Αμερικανοί έχασαν από την ίδια την πολιτική τους και συμφώνησαν με τους Ταλιμπάν

Δεν τίθεται συζήτηση για το αν η επιχείρηση των Αμερικανών στο Αφγανιστάν αποδείχτηκε ένα μεγάλο φιάσκο. Τίθενται, όμως, ερωτήματα. Πώς ένα καθεστώς 20ετίας γκρεμίστηκε μέσα σε λίγες ημέρες; Η απάντηση κρύβεται στο πραγματικό διάστημα κατά το οποίο τα θεμέλια των αμερικανικών δυνάμεων και της αφγανικής κυβέρνησης σκούριασαν στο “εσωτερικό” τους.

“Όλα ξεκίνησαν από τη συμφωνία που έκανε η Αμερική με τους Ταλιμπάν η οποία οδήγησε και σε αναγνώριση κανονική των Ταλιμπάν. Έδωσε δηλαδή μία πραγματική πολιτική αναγνώριση, αλλά ταυτόχρονα και θάρρος στους οπαδούς τους. Μαζί και μία ψυχολογική στήριξη στους ίδιους. Από εκεί άρχισαν σιγά-σιγά να παίρνουν δύναμη

Το πρόβλημα ήταν ότι η κυβέρνηση που είχε δημιουργηθεί με τη στήριξη της Αμερικής και του ΝΑΤΟ δεν ήταν μία κυβέρνηση πραγματική που να κερδίσει τον αφγανικό λαό. Είχε δημιουργηθεί μία φούσκα. Μία φούσκα που δεν κέρδιζε την εμπιστοσύνη του λαού. Υπήρξε απίστευτη διαφθορά. Ακόμα και ο ίδιος ο πρόεδρος ήταν διεφθαρμένος και αυτό αποδείχτηκε με τον τρόπο που έφυγε. Τα τελευταία χρόνια επίσης, η κεντρική κυβέρνηση δεν είχε καμία επαφή με απομακρυσμένες πόλεις και χωριά. Άρα ήταν πολύ εύκολο για τους Ταλιμπάν να ενισχύσουν τις δυνάμεις τους”, σχολιάζει ο κ. Μουχαμαντί, για να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι:

“Την Αμερική την οδήγησε στην ήττα η ίδια η πολιτική της. εΊΧΕ δημιουργήσει μία δύναμη στο Αφγανιστάν, ωστόσο, δεν εκμεταλλεύτηκε πριν από δύο χρόνια το γεγονός ότι οι Ταλιμπάν ήταν σε πολύ αδύναμη θέση. Τότε θα μπορούσε να γίνει διάλογος και οι Ταλιμπάν θα δέχονταν μία διακυβέρνηση που θα μπορούσε να εγγυηθεί την ασφάλεια των γυναικών, την ελεύθερη ζωή των νέων, την αυτονομία των πολιτών. Δυστυχώς δεν έγινε τότε και χάθηκε μία ευκαιρία. Πλέον οι Ταλιμπάν ελέγχουν τα πάντα. Κάνουν ό,τι θέλουν”.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις