Ανάργυρος Μαριόλης: Ο καλύτερος γιατρός στην Ευρώπη για το 2019 μιλάει στο News 24/7

Έχει χαρακτηριστεί ως «Ήρωας της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας», «Πρότυπο της Γενικής Ιατρικής», αλλά και «Σαμαρείτης της Σπάρτης».

Είναι ο μόνος Γενικός Γιατρός που βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών, το 2016. Σε ηλικία μόλις 30 ετών, το 2003, ίδρυσε το πρώτο Κέντρο Υγείας Αστικού Τύπου στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στον Βύρωνα Αττικής, το οποίο έσπευσαν να επισκεφτούν άνθρωποι του τομέα της Υγείας από όλον τον κόσμο (Υπουργοί Υγείας από τη Σουηδία, την Τουρκία και την Αίγυπτο).

Ακόμα, κατά την περίοδο δραστηριοποίησής του στην Αθήνα δημιούργησε ειδικό ξενώνα κοινωνικής μέριμνας για άπορους, πρόσφυγες και μετανάστες. Το 2010 πληροφορήθηκε ότι το μοναδικό Κέντρο Υγείας της Αρεόπολης, στη Μάνη, παρουσίαζε τεράστιες ελλείψεις και ήταν έτοιμο να κλείσει, και αποφάσισε να μεταβεί εκεί για κάποιους μήνες, ώστε να σώσει την κατάσταση.

Πέρασαν εννιά χρόνια και όμως βρίσκεται και εργάζεται ακόμα σε αυτό το μικρό χωριό.

Μιλάμε για έναν άνθρωπο, ο οποίος επιτελεί κυριολεκτικά λειτούργημα (όπως θα έπρεπε να επιτελείται), έναν άνθρωπο που δεν ζητά “φακελάκια” σε αντίθεση με άλλους συναδέλφους του, που δεν γνωρίζει τι σημαίνει “άδεια” για ξεκούραση, που δεν εγκαταλείπει ποτέ το κέντρο Υγείας.

Για έναν άνθρωπο που οδηγεί το δεύτερο ασθενοφόρο όταν υπάρχει ανάγκη και το άλλο απουσιάζει.

Αυτός ο “μικρός Θεός” βραβεύτηκε Γιατρός της Χρονιάς (2019) στην Ευρώπη και ακούει στο όνομα Ανάργυρος Μαριόλης.

Το News 24/7 είχε την τιμή να συνομιλήσει μαζί του.

Το βραβείο ανήκει στους ασθενείς μου

Σας εξέπληξε η βράβευσή σας;

Ουσιαστικά η βράβευση αυτή ανήκει σε μικρότερο βαθμό σε μένα. Ανήκει κυρίως στους ασθενείς αλλά και στους λιγοστούς συνεργάτες που έχω σε αυτή την ακριτική γωνιά, θα έλεγε κανείς, της ηπειρωτικής Ευρώπης , την όμορφη Μάνη. Η σχέση μου μαζί τους είναι μία σχέση εμπιστοσύνης, μία σχέση που μετράει αρκετά χρόνια, όπου και αν εργαστήκαμε όλο αυτό το διάστημα. Η κοινή μας πορεία δεν ήταν ανεξέλεγκτη, αλλά αντλούσε νόημα από όραμα, το οποίο μπορεί να ήταν και λάθος, απ ότι φαίνεται όμως όχι και από ελπίδα και είχε ως βασικό στοίχημα την φροντίδα των ασθενών, είτε αυτοί βρίσκονται σε έναν αστικό ιστό και μάλιστα τον μεγαλύτερο της χώρας όπως ήταν στον Βύρωνα Αττικής, δίπλα από το κέντρο της Αθήνας, είτε σε μία απομακρυσμένη περιοχή, όπως είναι η Μάνη της Λακωνίας.

Θέλω να ευχαριστήσω όλους αυτούς τους ανθρώπους που στάθηκαν δίπλα μου σε αυτή τη διαδρομή και κυρίως τους ασθενείς, που όλα αυτά τα χρόνια αναπτύξαμε μία σχέση εμπιστοσύνης.

Μιας και αναφερθήκατε στους ασθενείς, ποια είναι η σχέση σας με τους ασθενείς στην Αρεόπολη της Μάνης; Υπάρχει διαφορά στη σχέση σας με αυτούς στην Αθήνα;

Το γεωγραφικό μέρος και οι δύσβατες περιοχές, οι απομακρυσμένοι οικισμοί, οι ηλικιωμένοι, το συγκοινωνιακό δίκτυο, όλα αυτά παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση αυτής της σχέσης και ειδικά σε μια περιοχή που ο μοναδικός υγειονομικός σχηματισμός είτε δημόσιος είτε ιδιωτικός είναι το κέντρο υγείας της περιοχής μας. Όπως καταλαβαίνετε οι δυσκολίες είναι πολλές. Όμως παρά τις αντιξοότητες είναι τόσο όμορφο αυτό το ταξίδι που δεν σε αφήνει ποτέ να μπεις σε μία ρουτίνα και σε μια καθημερινότητα. Όταν δεν κοροϊδεύεις τον άλλον και κάνεις μεγάλη προσπάθεια να προσφέρεις κάτω από δύσκολες συνθήκες, η ανταμοιβή είναι τεράστια. Ο κόσμος βρίσκει εξυπηρέτηση καθόλη τη διάρκεια του 24ωρου, νιώθει οικειότητα και ζεστασιά και κυρίως ασφάλεια ακόμα κι αν διαμένει στα πιο απομακρυσμένα χωριά.

Ο πολίτης θα πρέπει να είναι συμμέτοχος στη λήψη της απόφασης των προληπτικών ελέγχων

Είναι γνωστό ότι στη Μάνη, όπως και στην Κρήτη και την Ικαρία, το προσδόκιμο ζωής είναι πολύ πιο υψηλό απ’ ό,τι στις μεγαλουπόλεις. Έχετε κάποια συμβουλή για καλύτερη ποιότητα ζωής;

Σχετικά με αυτό η δική μας τακτική είναι ίδια είτε απευθυνόμαστε σε κοινωνικές ομάδες της Αθήνας είτε στους συμπολίτες μας στη Μάνη και έχει να κάνει με την προσπάθειά μας, με βιωματικό τρόπο, να ευαισθητοποιήσουμε τους ασθενείς στην καλύτερη διαχείριση των νοσημάτων, χρόνιων και μη μέσω της προληπτικής οδού. Ο πολίτης θα πρέπει να είναι συμμέτοχος στη λήψη της απόφασης των προληπτικών ελέγχων στους οποίους θα πρέπει να υποβάλλεται με σκοπό τη βελτίωση της υγείας του. Μπορώ να πω ότι αυτό το στόχο τον έχουμε πετύχει σε πολύ ικανοποιητικό βαθμό, συγκρίνοντας με παλαιότερες εποχές που οι άνθρωποι δεν ήξεραν πότε, πώς και γιατί να ζητήσουν ιατρικές υπηρεσίες. Η εκμάθηση και η ευαισθητοποίηση του κόσμου στην προληπτική ιατρική είναι μία συνεχής και επίμονη διαδρομή από το ιατρικό προσωπικό, που πρέπει να ελέγχεται η τήρησή της. Ο προληπτικός έλεγχος βασίζεται σε στατιστικά στοιχεία για τα πιο συνήθη νοσήματα και δι αυτού προσπαθούμε και καταφέρνουμε να αυξάνουμε το προσδόκιμο επιβίωσης.

Πιστεύετε πως στην κουλτούρα των Ελλήνων δίνεται έμφαση στην προληπτική ιατρική; Είμαστε ευαισθητοποιημένοι σε αυτό το θέμα λαμβάνοντας υπόψιν και ότι αρκετοί βασίζονται στην αυτό-θεραπεία μέσω του Διαδικτύου;

Δυστυχώς δεν υπάρχει τέτοια κουλτούρα μέχρι σήμερα και γι αυτό επιδιώκουμε να κάνουμε εκστρατείες προληπτικής ιατρικής σε όλα τα μέρη της περιοχής, ούτως ώστε ο κόσμος να καταλάβει τη χρησιμότητα και σταδιακά να ενστερνιστεί αυτή τη νοοτροπία. Οι εκστρατείες αυτές δεν γίνονται για συγκεκριμένο λόγο ούτε μεμονωμένα αλλά οργανώνουμε σχεδόν πέντε τέτοιες εκστρατείες τον χρόνο, με γιατρούς άλλων ειδικοτήτων με σκοπό να δώσουμε το έναυσμα στους ανθρώπους να κατανοήσουν την πηγή των προβλημάτων υγείας. Τους εξηγούμε ότι τα περισσότερα προβλήματα δημιουργούνται στο πρώτο μισό της ζωής μας, αλλά εκδηλώνονται και εμφανίζονται στο δεύτερο. Το στοίχημα βρίσκεται εδώ ακριβώς: να επηρεάσουμε αυτή την γκρίζα ζώνη μέσω της πρόληψης, τόσο για τις γυναίκες όσο και τους άντρες. Η πρόληψη πρέπει να υπάρχει σε όλα τα στάδια της ζωής, από τη γέννηση, τα πρώτα βήματα της εφηβείας μέχρι το βαθύ γήρας, από την κούνια, όπως συνηθίζω να λέω, έως την κουνιστή πολυθρόνα.

Από μικρή ηλικία οραματιζόσαστε να γίνετε γιατρός; Είχατε κάποια επιρροή από το οικογενειακό σας περιβάλλον, κάποιο πρότυπο;

Όχι, έχω μεγαλώσει σε ένα χωριό με δέκα κατοίκους, πήγαινα σχολείο και είχα τον πατέρα μου δάσκαλο, τα περισσότερα παιχνίδια τα έπαιζα μόνος μου. Επομένως δεν την επιδίωξα την πορεία αυτή που ήταν σε μεγάλο βαθμό μοναχική αλλά τη βρήκα μπροστά μου. Πρέπει όμως να πω ότι στη διαδρομή αυτή με στήριξαν κάποιοι άνθρωποι τους οποίους και ευχαριστώ πραγματικά μέσα από την καρδιά μου.

Ήταν δύσκολη απόφαση να αφήσετε την Αθήνα για να μεταβείτε πίσω σε ένα μικρό χωριό;

Όταν ολοκλήρωσα τον κύκλο μου στην Αθήνα με την ίδρυση του πρώτου κέντρου αστικού τύπου της Ελλάδας, στο Βύρωνα Αττικής, πληροφορήθηκα ότι στην περιοχή της Αρεόπολης υπήρχαν μεγάλες δυσκολίες με το κέντρο υγείας και ήταν σχεδόν έτοιμο να κλείσει.

Πήρα τότε την απόφαση να έρθω να βοηθήσω έστω και για λίγους μήνες και τελικά έφτασα σήμερα να έχω 8 χρόνια περίπου που βρίσκομαι εδώ. Βέβαια δεν μετανιώνω ποτέ, ακόμη και να μην είχαν εξελιχθεί τα πράγματα όπως έχουν τώρα.

Πήγα για λίγο στο εξωτερικό και όταν έμαθα τα προβλήματα στην Αρεόπολη, γύρισα

Σκεφτήκατε ποτέ την οικονομική μετανάστευση στο εξωτερικό;

Δύο μήνες πριν έρθω στη Μάνη, το 2010, πήγα στο εξωτερικό αλλά όταν πληροφορήθηκα τα προβλήματα στην Αρεόπολη δεν το σκέφτηκα καθόλου και ήρθα με το σκεπτικό να γυρίσω ξανά.

Για τους συναδέλφους σας που έχουν φύγει στο εξωτερικό τι θα λέγατε;

Οι δυσκολίες της χώρας ανάγκασαν έναν πολύ μεγάλο αριθμό γιατρών, περίπου 20.000, να βρίσκεται εκτός της χώρας μας. Με τα εφόδια που θα πάρουν από εκεί και αν αρχίσει η χώρα μας να μπαίνει σε μία τροχιά κανονικότητας νομίζω ότι ένα μεγάλο ποσοστό από αυτό το άξιο ιατρικό δυναμικό που υπάρχει έξω, θα πρέπει να γυρίσει για να βοηθήσει τη χώρα. Και είμαι σίγουρος ότι έτσι θα γίνει.

Η αγάπη του κόσμου

Σκοπεύετε να φύγετε από τη Μάνη κάποια στιγμή στο μέλλον;

Δεν το ξέρω αυτό γιατί δεν έχω στόχους και σκοπούς . Δεν μπαίνει χρονοδιάγραμμα στην προστασία της ανθρώπινης υγείας. Για παράδειγμα πριν λίγο προέκυψε η ανάγκη να πάμε σε μία γιαγιά για νοσηλεία κατ οίκον γιατί δεν μπορεί να μετακινηθεί η καημένη. Πέρασα και από το λύκειο της περιοχής νωρίτερα και έδωσα μια διάλεξη για το AIDS. Η περιοχή μας είναι άγονη και φτωχή αλλά έχει μία ιστορικότητα και ενδιαφέρουσα ιδιομορφία που δεν βρίσκεις σε άλλη χώρα. Μέσα από αυτές τις δυσκολίες αναπτύσσεται μία σχέση με τον κόσμο που ξεπερνάει τα όρια του εθελοντισμού, είναι συγκινητική και δεν χτίζεται εύκολα. Εδώ, αν ζητήσω μία βοήθεια θα έρθουν δέκα άνθρωποι να μου την προσφέρουν. Αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο να το βρεις αλλά ούτε και να το αφήσεις.

Βλέπω σήμερα τα συγκινητικά μηνύματα του κόσμου, το κέντρο υγείας έχει γεμίσει από ανθρώπους που έρχονται να με συγχαρούν για τη βράβευση και πολλοί μπαίνουν σε έξοδα στέλνοντάς μου λουλούδια.

Ποια είναι η άποψή σας για το επίπεδο της Δημόσιας Υγείας στην Ελλάδα;

Έχει περάσει και περνάει από πολλά κύματα και ειδικά ο θεσμός του οικογενειακού γιατρού και ο ρόλος που μπορεί πραγματικά να παίξει η πρωτοβάθμια περίθαλψη στο σύστημα Υγείας. Είναι λάθος να περιμένουμε από τους πολίτες να εξοικειωθούν με το νέο θεσμό όταν η πρωτοβάθμια υγεία έχει περάσει από τόσα στάδια κ δεν έχουν γίνει οι απαραίτητες τομές. Το έως τώρα διαμορφωμένο μοντέλο υγείας είναι ιατρο-κεντρικό, με πολλές ειδικότητες γιατρών και ασθενείς που έτειναν να γεννάνε μόνοι τους ασθένειες και σχετικές διαγνώσεις. Δεν υπήρχε ο θεσμός του γιατρού της οικογένειας που θα έπαιρνε την ευθύνη της απόφασης για την πορεία της υγείας των ασθενών. Στην Ευρώπη ο θεσμός αυτός λειτουργεί με επιτυχία σε πολλές χώρες, σε οργανωμένα συστήματα , ενώ σε εμάς υπάρχουν τεράστιες δυσκολίες. Τεράστιες δυσκολίες επειδή η χώρα μας έχει 70.000 γιατρούς, ενώ έπρεπε να έχει 27.000 εκ των οποίων οι 8.000 θα έπρεπε να είναι γιατροί με ειδικότητα οικογενειακής ιατρικής. Εδώ έχουμε 70.000 και μόνο 3.500 χιλιάδες οικογενειακούς γιατρούς. Καταλαβαίνετε ότι θέλει έναν ιδιαίτερο τρόπο να αντιμετωπιστεί η δυσκολία αυτή.

Τι είναι η ιατρική για εσάς και τι θα λέγατε σε όσους σπουδάζουν ή σκοπεύουν να σπουδάσουν σε ιατρική σχολή;

Τόσο στις μονάδες υγείας και στο Κέντρο Υγείας στον Βύρωνα, όσο και εδώ στην Αρεόπολη, δίναμε και δίνουμε μεγάλη σημασία στο να γνωρίσουν σε προπτυχακό ακόμα επίπεδο οι φοιτητές της ιατρικής το νοσοκομειακό περιβάλλον, γιατί δεν υπάρχει η σχετική εκπαίδευση και έχουμε ανοιχτές τις πόρτες έτσι ώστε να παρέχουμε όλα εκείνα τα εφόδια για να αγαπήσουν λίγο περισσότερο και μία άλλη πλευρά της ιατρικής , όπως είναι η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας.

Στην Αρεόπολη παρέχουμε δωρεάν φιλοξενία στους φοιτητές , οι οποίοι έρχονται σε αυτήν την απομακρυσμένη περιοχή και εκπαιδεύονται στον τομέα της οικογενειακής ιατρικής και της πρωτοβάθμιας φροντίδας και παίρνουν αρκετά ερεθίσματα. Με συγκινούν και τους ευχαριστώ για άλλη μία φορά γι αυτό.