Bullying: Πώς θα καταλάβω ότι το παιδί μου είναι θύμα, τι να κάνω αν είναι θύτης

Αν ο γονιός αντιληφθεί ή πληροφορηθεί ότι το παιδί του ασκεί εκφοβισμό, πώς πρέπει να δράσει; Ένας γονιός που έχει παιδί που ασκεί bullying, πού μπορεί να απευθυνθεί για συμβουλευτική βοήθεια;

Τα παραπάνω είναι μόνο κάποια από τα καίρια ερωτήματα που καλό είναι να μας απασχολούν όλους, την ώρα που ο σχολικός εκφοβισμός στα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας παραμένει, με την κυβέρνηση να δεσμεύεται σε μια νέα σειρά μέτρων. Ο δήμος Βύρωνα άλλωστε εφαρμόζει ήδη δική του δέσμη δράσεων μετά το περιστατικό ξυλοδαρμού 17χρονου από συμμαθητές του.

Σημειώνεται ότι ο εκφοβισμός αναφέρεται σε επιθετική, σκόπιμη πράξη η οποία είναι επαναλαμβανόμενη και ασκείται από ένα ισχυρότερο άτομα ή ομάδα ισχυρότερων ατόμων σε ένα άτομο πιο αδύναμο. Μπορεί να είναι άμεση εκδήλωση βίας, σωματικής ή λεκτικής ή και έμμεση με τη μορφή του κοινωνικού αποκλεισμού.

Το News 24/7 συνομίλησε με την Ψυχολόγο – Λογοθεραπεύτρια, Έφη Νικολοπούλου, η οποία ως ειδικός μας κατέθεσε τη θέση αλλά και τις συμβουλές της σε σχέση με την κατανόηση και τη διαχείριση των κρουσμάτων εκφοβισμού, από πλευράς γονιών αλλά και καθηγητών.

Τι μπορεί να κάνει ο γονιός όταν το αντιληφθεί

Όπως μας αναφέρει η Έφη Νικολοπούλου, από τη στιγμή που ο γονιός υποψιαστεί ότι το παιδί του είναι θύμα εκφοβισμού, καλό είναι να του απευθύνει διερευνητικές ερωτήσεις;

1. Πώς ήταν η μέρα σου στο σχολείο;
2. Με ποιους έπαιξες; Τι παιχνίδια παίξατε;
3. Σου αρέσουν αυτά τα παιχνίδια;
4. Μήπως θα ήθελες να παίξεις και με άλλα παιδιά; Υπάρχει κάτι που σε ενοχλεί στη συμπεριφορά αυτών των παιδιών;
5. Τι απολαμβάνεις στο σχολείο σου; Υπάρχει όμως κάποια στιγμή της ημέρας στο σχολείο που σου είναι ιδιαίτερα δυσάρεστη;
6. Θέλεις να καλέσεις κάποιους φίλους σου για παιχνίδι;
7. Υπάρχει κάποιο παιδί με το οποίο δεν αισθάνεσαι άνετα μαζί του;

“Συστήνεται ο γονέας να επιβεβαιώσει στο παιδί του ότι όλοι στο σχολείο έχουνε τα ίδια δικαιώματα και το δικαίωμα του να “αισθάνεται ασφαλής” έχει εξαιρετική σημασία. Αυτή η Παραδοχή δεν είναι δεδομένη στη σκέψη των παιδιών καθώς τα παιδιά δεν γνωρίζουν πάντα τι είναι αποδεκτό και τι όχι ως συμπεριφορά μέσα στη μικρή κοινωνία του σχολείου.

Ακόμη, οι γονείς θα πρέπει να επικοινωνήσουν με το σχολικό πλαίσιο για να ενημερώσουν το εκπαιδευτικό προσωπικό αλλά και να δημιουργηθεί κοινό (σχολείο – οικογένεια) σχέδιο αντιμετώπισης της επιθετικής συμπεριφοράς”.

Συμβουλευτική βοήθεια

“Ο γονέας που έχει ενημερωθεί από το σχολείο ότι προκαλεί bullying θα πρέπει να απευθυνθεί άμεσα σε ειδικό ψυχικής υγείας ή σε ανάλογη συμβουλευτική μονάδα, καθώς θα πρέπει γονείς, παιδί και σχολικό πλαίσιο να δεχθούν συμβουλές για τροποποίηση συμπεριφοράς, τόσο ενδοσχολικά όσο και ενδοοικογενειακά” μας λέει ακόμη η κ. Νικολοπούλου.

Ως προς το ποια παιδιά είναι ποιο πιθανό να θυματοποιηθούν, η Ψυχολόγος – Λογοθεραπεύτρια λέει στο News 24/7:

“Τα παιδιά που αναγνωρίζουν τον εαυτό τους με αδυναμίες είτε ψυχοσυναισθηματικές (χαμηλή αυτοπεποίθηση, εσωστρέφεια, αλλοιωμένη εικόνα εαυτού κ.α.), είτε μαθησιακές (έλλειψη συγκέντρωσης, αργή επεξεργασία πληροφοριών ή άλλες νοητικές λειτουργίες) έχουν υψηλότερο κίνδυνο να θυματοποιηθούν”.

Υπάρχουν όμως βασικά χαρακτηριστικά του θύτη;

“Τα βασικά χαρακτηριστικά των παιδιών που εμπλέκονται στο φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού και τον προκαλούν είναι συνήθως παιδιά που έχουν:

1. σωματική δύναμη
2. έχουν ισχυρή άποψη και επιβάλλονται
3. Υψηλό επίπεδο αυτοπεποίθησης
4. Χαμηλό επίπεδο ενσυναίσθησης
5. Έχουν υπάρξει και οι ίδιοι θύματα παλαιότερα
6. Αδυναμία διαχείρισης του θυμού
7. Αδυναμία ελέγχου του παρορμητισμού.
8. Επιθυμούν να γίνονται δημοφιλή”.

-Συνδέεται ο σχολικός εκφοβισμός με το οικογενειακό περιβάλλον και αν ναι, πώς;

“Οι έρευνες έχουν δείξει ότι το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού συνδέεται με το οικογενειακό περιβάλλον και το γονεϊκό προφίλ (αυταρχικοί, τιμωρητικοί, αδιάφοροι) καθώς επίσης από την έλλειψη επικοινωνίας με τους γονείς, έλλειψη προτύπων/ρόλων κ.α.”.

-Ποιες είναι οι κύριες ψυχολογικές αιτίες για την έκφραση πρακτικών που συνδέονται με άσκηση εκφοβισμού από ένα παιδί προς ένα άλλο;

“Όλο το φαινόμενο κινείται γύρω από ένα ισχυρό αίσθημα αντιπάθειας γύρο από κάποιον που τον θεωρούν ανάξιο ή κατώτερο συνδυαζόμενο με έλλειψη συμπόνιας, εμπάθειας ή ντροπής”.

-Ποια είναι η ευθύνη των καθηγητών και πώς πρέπει κατά τη γνώμη σας να δρουν;

“Όλες οι ενέργειες σχετικά με την αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού ξεκινάει από την πρόληψη. Το κάθε σχολείο χρειάζεται να εγκαθίδρυση μια ενδοσχολική κουλτούρα που απαξιώνει τον εκφοβισμό με απώτερο στόχο τη μείωση των κρουσμάτων. Όλη η σχολική κοινότητα είναι απαραίτητο να είναι αφυπνισμένη για το φαινόμενο καθώς και την αναγνώριση των συμπτωμάτων. Για αυτό το λόγο χρειάζεται η ενημέρωση όλων των μελών αλλά και η πιο εξειδικευμένη επιμόρφωση του προσωπικού.

Για την άμεση αντιμετώπιση των κρουσμάτων επιθετικής συμπεριφοράς απαιτείται η άμεση συνεργασία του υπεύθυνοι βαθμίδας, της ψυχολόγου της βαθμίδας, του/της εκπαιδευτικού και των γονέων ώστε να μην εξελιχθεί σε σχολικό εκφοβισμό.

Χρειάζεται όμως ιδιαίτερη προσοχή τόσο από την εκπαιδευτική κοινότητα όσο και από το οικογενειακό περιβάλλον για το τί χαρακτηρίζεται “σχολικός εκφοβισμός”.