Ενεργοί Μπαμπάδες για Συνεπιμέλεια: Το 90% των παιδιών καταλήγουν στη μητέρα – Θέλουμε 50-50

Με βασικό αίτημα τη συνεπιμέλεια των παιδιών μετά από ένα χωρισμό, ξεκίνησε να δραστηριοποιείται στη χώρα μας η ομάδα ”Ενεργοί Μπαμπάδες για τα Δικαιώματα του Παιδιού”.

Οι Ενεργοί Μπαμπάδες είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που γεννήθηκε τον περασμένο Απρίλιο. Η διαδικτυακή ομάδα τους αγωνίζεται για την αναμόρφωση του οικογενειακού δικαίου στον τομέα που αφορά την επιμέλεια των παιδιών μετά το διαζύγιο.

Η Ελλάδα σήμερα, αντίθετα με ό,τι συμβαίνει στον υπόλοιπο κόσμο δεν εφαρμόζει το ευρωπαϊκό δίκαιο και σε περίπτωση διαζυγίου η επιμέλεια αποδίδεται κατ’ αποκλειστικότητα στον έναν από τους δύο γονείς. Στις περισσότερες περιπτώσεις στη μητέρα.

Αυτό σημαίνει πως ο γονέας που κατέχει την επιμέλεια μπορεί να αποφασίζει εξολοκλήρου για την ανατροφή του παιδιού καθιστώντας έτσι τον έτερο γονέα απλό παρατηρητή.

Κάτι που σύμφωνα με τους Ενεργούς Μπαμπάδες, πρέπει να αλλάξει, καθώς το πλαίσιο του Οικογενειακού Δικαίου στη χώρα μας έχει να αναθεωρηθεί σχεδόν 40 χρόνια.

Όπως τονίζουν και οι ίδιοι, η συμμετοχή και των δύο γονέων στην ανατροφή του παιδιού είναι ευεργετική και αναγκαία για την ισορροπημένη ανάπτυξή του.

Ο Γιώργος Κολυβάς, Εκπαιδευτικός και Αντιπρόεδρος του ΔΣ «Ενεργοί Μπαμπάδες για τα δικαιώματα του παιδιού» μιλά στο News24/7 για τους σκοπούς του οργανισμού, το Οικογενειακό Δίκαιο, τον ρόλο του πατέρα, αλλά και τις συνθήκες που επικρατούν στη διάρκεια της πανδημίας.

Βασικός μας σκοπός, όπως λέει ”είναι η αναγκαιότητα για τη θέσπιση της Συνεπιμέλειας, ίσου χρόνου και εναλλασσόμενης κατοικίας μεταξύ των δύο γονέων, για την προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών”.

1) Αρχικά πείτε μας δύο λόγια για τον οργανισμό ‘’Ενεργούς Μπαμπάδες’’. Ποιος είναι ο βασικός στόχος λειτουργίας; Πότε και πώς δημιουργήθηκε;

Ξεκινήσαμε ως αυθόρμητη διαδικτυακή κίνηση στην περίοδο της προήγουμενης καραντίνας τον Απρίλιο του 2020. Λόγω της αθρόας προσέλευσης ενδιαφερομένων ατόμων και επειδή όλο και μεγαλώναμε αριθμητικά εξελιχθήκαμε σε ΑΜΚΕ (Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία) με την πλήρη επωνυμία «Ενεργοί Μπαμπάδες για τα Δικαιώματα του Παιδιού» ώστε να αποκτήσουμε την ανάλογη νομική ισχύ ως υπολογίσιμος φορέας. Αιτία σύστασής μας στάθηκε η ανάγκη προάσπισης και διασφάλισης του δικαιώματος των παιδιών, εντός κι εκτός γάμου, να έχουν ισάξια και ισότιμα στην ζωή τους μετά από ένα χωρισμό την φροντίδα και την παρουσία και των δύο γονέων. Οι γονείς χωρίζουν απλώς ως ζευγάρι και δεν νοείται να αποχωρίζεται το παιδί κανέναν γονέα του.

Οι θέσεις και τα αιτήματά μας έχουν προκύψει ύστερα από ενδελεχή μελέτη των γνωμοδοτήσεων εγχώριων και διεθνών επιστημονικών φορέων της Ψυχολογίας και της Κοινωνιολογίας, τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας -ιδίως αναφορικά με τη Διεθνή Σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού και το ψήφισμα 2079/2015 του Συμβουλίου της Ευρώπης-, τη διεθνή εμπειρία από την νομοθεσία χωρών όπου ήδη εφαρμόζεται η συνεπιμέλεια παιδιών ως το βασικό μοντέλο ανατροφής μετά από ένα χωρισμό, καθώς και τις επίσημες θέσεις του Συνηγόρου του Πολίτη και του Συνηγόρου του Παιδιού της Ελλάδας.

2) Τι ακριβώς προβλέπει η ελληνική νομοθεσία για την επιμέλεια των παιδιών μετά το διαζύγιο; Έχει σημειωθεί κάποια πρόοδος προς μια πιο ισότιμη αντιμετώπιση και των δύο γονέων τα τελευταία χρόνια;

Το πλαίσιο του Οικογενειακού Δικαίου στην Ελλάδα έχει να αναθεωρηθεί από το 1983, δηλαδή εδώ και 37 χρόνια. Οι νέες τότε διατάξεις υπήρξαν καινοτόμες και ανταποκρίθηκαν στις κοινωνικές απαιτήσεις της εποχής τους, ωστόσο, σήμερα νέα μοντέλα οικογενειακής ζωής πρέπει να ληφθούν υπόψη. Ο Αστικός Κώδικας εισάγει το 1983 την ευρεία έννοια της γονικής μέριμνας, η οποία περιλαμβάνει την επιμέλεια του παιδιού. Σε περίπτωση διαζυγίου, το δικαστήρια μπορούν να διαχωρίσουν τα διάφορα στοιχεία που απαρτίζουν τη γονική μέριμνα και να τα κατανείμουν σε κάθε γονέα με τρόπο που να εξυπηρετεί τα συμφέροντα του παιδιού.

Ο νόμος για το συμφέρον του παιδιού δεν είναι επαρκής

Το συμφέρον του παιδιού ως έννοια δεν διατυπώνεται επαρκώς στο νόμο και παρερμηνεύεται ταυτίζοντας εσφαλμένα το συμφέρον του τέκνου με το συμφέρον του ενός γονέα. Ο γονέας στον οποίο ανατίθεται η επιμέλεια είναι επίσης το πρόσωπο που έχει την εξουσία να καθορίζει όλα τα θέματα σχετικά με τη γονική μέριμνα. Ο γονέας στον οποίο δεν έχει ανατεθεί η επιμέλεια του παιδιού έχει μόνο δικαίωμα επικοινωνίας.

Επιπρόσθετα, η κοινή άσκηση της επιμέλειας προβλέπεται σε περίπτωση που συμφωνούν τα δύο μερη, κάτι εξ ορισμού παράδοξο, αφού δύο αντιδικούντες γονείς προφανώς και δεν πρόκειται να συμφωνήσουν από κοινού σε κάτι τέτοιο. Στην Ελλάδα, κατά γενική παραδοχή, τα στοιχεία δείχνουν πως, από την τελευταία μεταρρύθμιση, όσο περνούν τα χρόνια τόσο χειροτερεύει το τοπίο σε επίπεδο νομολογίας και δικηγορικής πρακτικής. Μια αλλαγή που θα κάνει την διαφορά θα είναι να εφαρμόζεται βάσει νόμου η άσκηση της γονικής μέριμνας από κοινού, αδιαίρετη από τα επί μέρους στοιχεία της, συμπεριλαμβανομένης της επιμέλειας.

3) Θεωρείτε ότι η ελληνική δικαιοσύνη μεροληπτεί υπέρ των γυναικών;

Θα απαντήσω το ερώτημά σας παραπέμποντάς σας σε πρόσφατη έκθεση του καθηγητή Διεθνούς Δικαίου Ηλία Μπαντέκα, όπου αναλύει πώς τα ελληνικά δικαστήρια τάσσονται κατά κανόνα υπέρ των μητέρων σε δίκες επιμέλειας τέκνων, απονέμοντας μονομερώς την επιμέλεια σε ποσοστό άνω του 90% στη μητέρα, ακόμη και σε περιπτώσεις όπου η διαμονή με τον πατέρα θα ήταν σαφώς προς το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού.

Στην εν λόγω έρευνα αναφέρεται πως, η απόκλιση μεταξύ του νόμου και της δικαστικής πρακτικής δικαιολογείται από τα δικαστήρια για φερόμενους βιοκοινωνικούς λόγους, αλλά αυτοί δεν έχουν προσδιοριστεί ποτέ από την σύγχρονη Επιστήμη. Αυτή η προκατάληψη λόγω φύλου έχει τις ρίζες της σε στερεότυπα περασμένων εποχών.

4) Εν έτη 2020 ποια είναι η κατάσταση που επικρατεί στη χώρα μας με τους πατεράδες; Ισχύει ότι αρκετοί δεν βλέπουν τα παιδιά τους όσο θέλουν;

Σε ποσοστό άνω του 90%, όπως προείπαμε, ο γονέας που χάνει την επιμέλεια είναι ο πατέρας – και συνήθως δίχως να υπάρχουν ευρήματα ακαταλληλότητας γονέα τα οποία να αιτιολογούν την έκπτωσή του από τα γονικά του καθήκοντα και δικαιώματα. Αυτόματα υποβιβάζεται σε γονέα ελάσσονος σημασίας, σε γονέα παρατηρητή- επισκέπτη, ο οποίος δεν έχει πλέον πρακτικά κανέναν λόγο στις σημαντικές αποφάσεις που αφορούν στην ζωή των παιδιών του, όπως ο τόπος κατοικίας, η εκπαίδευση και η υγεία.

Το δικαίωμα επικοινωνίας που δίδεται στον γονέα που παύει πλέον να συν-ασκεί την επιμέλεια είναι στην καλύτερη των περιπτώσεων 3-4 ωρες επίσκεψη μια φορά μέσα στην εβδομάδα και κάθε δεύτερο σ/κ με ή χωρίς διανυκτέρευση του παιδιού στο σπίτι του γονέα του και κάποιες επιπλέον ημέρες κατά τις περιόδους των εορτών Χριστουγέννων- Πάσχα και κατά τους θερινούς μήνες.

Το ελάχιστο ποσοστό που έχει ανάγκη το παιδί με κάθε γονέα είναι 40%

Αυτή την στιγμή το ποσοστό χρόνου που περνάει ένα παιδί με τον γονέα που δεν έχει επιμέλεια κυμαίνεται από 5 έως 15%, εάν και εφόσον αυτό τηρείται και δεν σαμποτάρεται από τον έχοντα την αποκλειστική επιμέλεια. Είναι πολύ σύνηθες ακόμα και αυτό το χαμηλό ποσοστό επικοινωνίας που υπάρχει να μην πραγματοποιείται καθώς έχουμε χιλιάδες παραβιάσεις των δικαστικών αποφάσεων, σε ετήσια βάση, από τους γονείς που έχουν την αποκλειστική επιμέλεια του τέκνου.

Μέσα από τα σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα και τη διεθνή ερευνολογία το ελάχιστο ποσοστό που έχει ανάγκη το παιδί με κάθε γονέα είναι το 40% του συνολικού χρόνου και ιδανικά το 50% για την ομαλή ψυχοσυναισθηματική υγεία του με εναλλασσόμενο πρόγραμμα διανυκτερεύσεων στην οικία κάθε γονέα.

5) Υπάρχουν γυναίκες που στηρίζουν τον αγώνα σας;

Τον αγώνα μας στηρίζουν πάρα πολλές γυναίκες. Έχουμε γυναίκες – μέλη στο ΔΣ μας. Έχουμε στις τάξεις μας μητέρες που εφαρμόζουν συνεπιμέλεια, πολλές γιαγιάδες, ανύπαντρες γυναίκες που στηρίζουν την συνεπιμέλεια, γυναίκες επιστήμονες, ιατροί, ψυχολόγοι, παιδαγωγοί, εκπαιδευτικοί που μας βοηθούν με τις ειδικές τους γνώσεις στην ενημέρωση και την διάδοση του κοινού σκοπού που μας ενώνει. Το μήνυμα που επιθυμούμε να περάσουμε είναι αυτό της κοινωνικής ισότητας, της νομικής ισοτιμίας και της αμοιβαίας συνεισφοράς των φύλων στην ανατροφή των παιδιών.

Το αίτημα αυτό συμμερίζονται και διάφοροι αξιόλογοι κύκλοι γυναικών της ελληνικής κοινωνίας με τρανό παράδειγμα την πρόσφατη παρέμβαση με δημόσια επιστολή 57 Ελληνίδων πανεπιστημιακών και ερευνητών που μεταξύ άλλων υποστηρίζουν ότι με εξαίρεση τις περιπτώσεις που ένας από τους δύο γονείς είναι αποδεδειγμένα βίαιος, κακοποιητικός ή αμελής, η συνεπιμέλεια και ο ίσος χρόνος των παιδιών με τους δύο γονείς είναι μια συνθήκη από την οποία κερδίζουν όλοι

6) Έχει αλλάξει ο ρόλος του Έλληνα πατέρα τα τελευταία χρόνια; Πόσο έχει επηρεαστεί η καθημερινότητα των διαζευγμένων μπαμπάδων μετά το ξέσπασμα της πανδημίας;

Το γεγονός ότι οι πατέρες διαδραματίζουν σημαντικό παιδαγωγικό ρόλο στη ζωή του παιδιού αποκτά δημόσια αποδοχή, εκτός αλλά κι εντός συνόρων. Πράγματι, αν κοιτάξουμε γύρω μας, βλέπουμε πλέον, παντού μπαμπάδες που ασχολούνται ενεργά στην ζωή των παιδιών τους από την βρεφική ακόμη ηλικία. Παρατηρούμε μπαμπάδες που συμμετέχουν στην καθημερινή φροντίδα των παιδιών τους, ταΐζοντας και κοιμίζοντάς τα,˙μπαμπάδες που συνοδεύουν τα παιδιά τους από και προς το σχολείο, που τα διαβάζουν και ενημερώνονται για την σχολική πρόοδό τους, μπαμπάδες που πηγαίνουν βόλτα τα παιδιά τους και παίζουν μαζί τους.

Όλα αυτά είναι απαραίτητο για τα παιδιά να συνεχίζουν να υφίστανται ακόμη και μετά από ένα χωρισμό ζευγαριού. Ήδη από το 2015, το Συμβούλιο της Ευρώπης συστήνει σε όλα τα κράτη-μέλη ότι στον τομέα της οικογένειας, η ισότητα μεταξύ των γονέων πρέπει να διασφαλίζεται και να προωθείται ήδη από την γέννηση του παιδιού και ο ρόλος των πατέρων δίπλα στα παιδιά τους, συμπεριλαμβανομένων των βρεφών, πρέπει να αναγνωρισθεί και να εκτιμηθεί περισσότερο.

Η πανδημία έχει επηρεάσει τις σχέσεις των χωρισμένων γονιών

Η πανδημία έχει επηρεάσει όλο τον πλανήτη, συμπεριλαμβανομένων και των σχέσεων χωρισμένων γονέων με τα παιδιά τους. Χαρακτηριστικά, στη χώρα μας έχει καταγραφεί αύξηση στις περιπτώσεις παραβιάσεων των δικαστικών αποφάσεων που ρυθμίζουν τους όρους επικοινωνίας μεταξύ ανήλικων τέκνων και γονέα.

Είναι συχνό φαινόμενο, γονείς που ασκούν την αποκλειστική επιμέλεια, υπό το πρόσχημα του κορονοϊού, να αρνούνται σκόπιμα να εφαρμόσουν τους όρους επικοινωνίας, δυσχεραίνοντας, περιορίζοντας ή και αποκλείοντας την επικοινωνία του παιδιού με τον έτερο γονέα, συνηθέστερα τον πατέρα. Κατά κάποιο τρόπο η εντατικοποίηση του προβλήματος, εν καιρώ καραντίνας, υπήρξε μία από τις αφορμές συνάντησης και σύστασης της ομάδας μας. Η τρέχουσα κατάσταση που βιώνουμε λόγω covid-19 θα πρέπει να αποτελέσει ευκαιρία να επαναπροσδιοριστούν με σαφήνεια και διαύγεια τα πλαίσια κανόνων Δικαίου που ρυθμίζουν τους ουσιαστικούς δεσμούς μεταξύ παιδιών και γονέων στην χώρα μας.

Διαβάστε τις Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο, με την αξιοπιστία και την εγκυρότητα του News247.gr