Φαμπιάν Περιέ: “Ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Τσίπρας πήραν την κυβέρνηση, όχι την εξουσία”

Μοιράζοντας τη ζωή του μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας, Αθήνας και Παρισιού, ο Φαμπιάν Περιέ, επαγγελματίας δημοσιογράφος, δεν θα μπορούσε παρά να προσπαθήσει να αφήσει το αποτύπωμά του γραπτώς. Και αφού κάλυψε δημοσιογραφικά την ελληνική κρίση από το ξεκίνημά της, το 2010 έως και το (θεωρητικό) τέλος της το 2018, ο Γάλλος δημοσιογράφος ταύτισε τη συγγραφική του μοίρα μ’ αυτήν του Αλέξη Τσίπρα.

Στο βιβλίο “Αλέξης Τσίπρας και οι μεταμορφώσεις της πολιτικής” που κυκλοφόρησε πριν από λίγες ημέρες από τις εκδόσεις “Τόπος” ο Περιέ αναλύει το φαινόμενο Τσίπρας και μαζί του ταξιδεύει στα χρόνια της Μεταπολίτευσης στην Ελλάδα, από το 1974, έτος γέννησης του πρώην Πρωθυπουργού, μέχρι και σήμερα.

Ο Γάλλος, πολυπράγμων δημοσιογράφος, υπό το διακριτικό άρωμα γαλλικού καφέ στο σπίτι του στο Κουκάκι, μίλησε στο News24/7 για τη μαγική διαδικασία της συγγραφής, την έλξη που του άσκησε η πολιτική δράση του Αλέξη Τσίπρα αλλά και για το μέλλον της Ευρώπης την περίοδο που η ακροδεξιά θεριεύει.

Πώς προέκυψε η ιδέα να γράψετε ένα βιβλίο για τον Αλέξη Τσίπρα;

H αρχική ιδέα δεν ήταν να γράψω ένα βιβλίο για τον Αλέξη Τσίπρα αλλά να σκιαγραφήσω, στο μέτρο του δυνατού, την ιστορία της Ελλάδας από το 1974 και μετά, την ιστορία της Μεταπολίτευσης. Όταν ήρθα για πρώτη φορά στη χώρα σας, ως ανταποκριτής, κάπου μέσα στο 2010, σοκαρίστηκα με την κατάσταση που αντίκρισα. Το βιβλίο, όπως ίσως διαβάσατε, έχει να κάνει και με τους συσχετισμούς δυνάμεων. Ήθελα να αναζητήσω τα βαθύτερα αίτια της κρίσης και όχι τα επιφανειακά όπως έκαναν τότε τα περισσότερα μέσα. Αρχίζοντας την έρευνά μου ανακάλυψα ότι ο Αλέξης Τσίπρας ήταν ο άνθρωπος που ενσάρκωνε με τον καλύτερο τρόπο την ελληνική ιστορία από την Μεταπολίτευση και μετά.

Πόσο κράτησε η συλλογή στοιχείων και η συγγραφή;

Μεγάλο μέρος του υλικού είναι εδώ με τη μορφή προσωπικών σημειώσεων. Πιο δίπλα θα δείτε βιβλία που διάβασα, η ανάγνωση των οποίων ήταν απαραίτητη για τη συγγραφή. Υπάρχουν και σημειώσεις στον υπολογιστή μου. Άλλα τόσα βρίσκονται στο σπίτι μου στο Παρίσι. Συμβουλεύτηκα και τα δικά μου άρθρα για την Ελλάδα που φτάνουν σχεδόν τις 2.000. Πριν το 2015 είχα συναντήσει αρκετές φορές τον ίδιο τον Αλέξη Τσίπρα και του πήρα συνεντεύξεις. Άρχισα να διαπιστώνω ποιος είναι ο συσχετισμός δυνάμεων στην Ελλάδα.

Εν τω μεταξύ, τον Οκτώβριο του 2014 βρέθηκα στο Βερολίνο όπου είχα συνάντηση με υπουργό της Γερμανικής κυβέρνησης. Σημαντικό πρόσωπο, δεν θα σας αποκαλύψω το όνομά του. Του είπα ότι ετοιμάζω ένα βιβλίο. Μου είπε: “Φαμπιάν, ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Τσίπρας δεν πρόκειται ποτέ να πάρουν την εξουσία στην Ελλάδα”. Εκεί διαπίστωσα και το βαθμό αποδοχής που θα είχε μία κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στην Ευρώπη, τρεις μήνες πριν διεξαχθούν οι εκλογές του Ιανουαρίου του 2015.

Τέτοιες ιστορίες προσπαθώ να μοιραστώ στο βιβλίο καθώς το θεωρώ είναι πολύ σημαντικό να ειπωθούν στον Έλληνα αναγνώστη. Θα ήθελα εδώ να διευκρινίσω και κάτι: Κάθε λέξη που έχει γραφτεί σ’ αυτό το βιβλίο, κάθε πρόταση, κάθε περιστατικό, είναι διασταυρωμένο. Ό,τι δεν μπόρεσα να διασταυρώσω, πολύ απλά έμεινε εκτός. Όλο το βιβλίο αποτελείται από γεγονότα και τίποτε άλλο. Κάποτε πήρα συνέντευξη από τον Carl Bernstein, έναν από τους δημοσιογράφους που αποκάλυψαν το σκάνδαλο Watergate στις ΗΠΑ. Όταν τελειώσαμε τον ρώτησα τι είναι καλή δημοσιογραφία για εκείνον. Μου απάντησε “γεγονότα, γεγονότα, γεγονότα”. Στο βιβλίο που θα διαβάσετε υπάρχουν μόνο γεγονότα.

Ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας έχει διαβάσει το βιβλίο; Σας έχει πει κάτι γι’ αυτό;

Αυτήν την ερώτηση θα πρέπει να την κάνετε στον ίδιο τον Αλέξη Τσίπρα.

Στο βιβλίο περιγράφετε με λεπτομέρειες την εξέλιξη των πραγμάτων που έφεραν τον Τσίπρα στο Μαξίμου. Τελικά ποιο είναι αυτό το στοιχείο που τον βοήθησε να ξεχωρίσει;

Δεν παίζει ρόλο μόνο ο ηγέτης, θα τολμούσα να πω, αλλά και η συγκυρία. Το 2011 ξόδεψα αρκετά βράδια παρακολουθώντας τις δραστηριότητες των Αγανακτισμένων στην πλατεία Συντάγματος. Έμεινα πολλές φορές ξάγρυπνος. Ήταν η κρίση, η πολύ μεγάλη κρίση, και η λιτότητα που άλλαξε τα πάντα. Ήταν μια καθοριστική χρονιά για τις εξελίξεις όχι μόνο λόγω των Αγανακτισμένων αλλά λόγω και του γεγονότος ότι τον Νοέμβριο του 2011 σχηματίστηκε η κυβέρνηση Παπαδήμου με τη συνεργασία του ΠΑΣΟΚ, της Νέας Δημοκρατίας και του ΛΑΟΣ.

Για πρώτη φορά στην Ευρώπη, ένα ακροδεξιό κόμμα, και θα τονίσω το ακροδεξιό, έμπαινε σε κυβερνητικό σχήμα. Ήταν σαν να νομιμοποιήθηκε πολιτικά ο χώρος της άκρας δεξιάς. Περιμέναμε να δούμε τότε ποια θα ήταν η απάντηση από τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα στην Ευρώπη. Εκείνη την περίοδο ο Τσίπρας δεν επιχείρησε να «καπελώσει», να οικειοποιηθεί το κίνημα των Αγανακτισμένων. Συζητήσαμε αρκετά σε συνέντευξη λίγο πριν από τις εκλογές του 2012.

Γύρισα στη Γαλλία και είπα σε διάφορα μέσα εκείνη την περίοδο ότι κάτι έχει αρχίσει να αλλάζει στην Ελλάδα. Τους είπα ότι πρέπει να δείξουμε μεγαλύτερη προσοχή στο μικρό συνασπισμό της Αριστεράς, στον ΣΥΡΙΖΑ και στο νεαρό ηγέτη του, τον Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος δεν προερχόταν από καμία παραδοσιακή πολιτική οικογένεια της Ελλάδας.

Μετά τις επιτυχημένες γι’ αυτόν εκλογικές αναμετρήσεις του 2015 ο Τσίπρας έχασε όλες τις εκλογικές μάχες του 2019. Ήταν κάτι που περιμένατε;

Να πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Το 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε τις εκλογές αλλά δεν έπαυε να είναι ένα κόμμα που δεν είχε καμία εμπειρία διακυβέρνησης, καμία εμπειρία εξουσίας. Στο βιβλίο μου θα προσέξετε ότι πουθενά δεν γράφω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ήρθε στην εξουσία, γράφω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ήρθε στην κυβέρνηση. Έχει διαφορά.

Το 2015 η κατάσταση στην Ελλάδα θύμιζε τριτοκοσμική χώρα ή μάλλον μια χώρα της τρίτης ταχύτητας στην Ευρώπη, όπως περιγράφω και στο βιβλίο. Άλλωστε το χαρακτηριστικό των χωρών του τρίτου κόσμου ποιο είναι; Έχουν μεγάλα προβλήματα με το χρέος τους, με τα νοσοκομεία, τα σχολεία και όλες οι δημόσιες υποδομές βρίσκονται σε τραγική κατάσταση. Παρατηρείται επίσης διαφθορά. Σε χώρες σαν και αυτές που σας περιέγραψα επεμβαίνει το ΔΝΤ με τις «συνταγές του» οι οποίες όμως ποτέ δεν λειτουργούν.

Στην Ελλάδα λοιπόν και για πρώτη φορά στην Ευρώπη, το ΔΝΤ ζήτησε τα πράγματα που ζητά συνήθως από τις χώρες του τρίτου κόσμου. Σ’ αυτές τις συνθήκες μια κυβέρνηση που πριν βρισκόταν στην αντιπολίτευση ίσως να μην μπορούσε να αντιδράσει, να μην ήταν κατάλληλα προετοιμασμένη. Το 2019 τα πράγματα είχαν αλλάξει. Να σας πω την αλήθεια ήμουν βαθιά απασχολημένος με το βιβλίο και τα ρεπορτάζ, δεν μπορούσα να καταλάβω πραγματικά τις προθέσεις του κόσμου. Διαπίστωσα όμως σιγά-σιγά ότι η πραγματικότητα που περιέγραφαν τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ απείχε από την πραγματικότητα που βίωνε ο κόσμος.

Το βιβλίο σας κυκλοφόρησε πρώτα στη Γαλλία. Τι αντίκτυπο έχει εκεί; Παραμένει δημοφιλής στη χώρα σας ο Αλέξης Τσίπρας;

Θα σας στείλω όλα τα άρθρα του γαλλικού τύπου για το βιβλίο μου για να το διαπιστώσετε μόνος σας (γέλια). Δεν νιώθω άνετα να σας πω κάτι άλλο. Όσο για το αν παραμένει δημοφιλής ο Τσίπρας… δεν ξέρω, τι σημαίνει «δημοφιλής» σε τελική ανάλυση; Αν ο Τσίπρας παραμένει δημοφιλής, σημαίνει ότι ήταν δημοφιλής και στο παρελθόν. Αλλά δεν έχω στοιχεία για να στηρίξω έναν τέτοιο ισχυρισμό. Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι ο Τσίπρας άρχισε να αλλάζει τον τρόπο που οι άλλοι βλέπουν την Ελλάδα, τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεται η χώρα. Θυμάμαι ένα εξώφυλλο της Λιμπερασιόν τον Ιανουάριο του 2015 που έγραφε “Το νέο πρόσωπο της Ευρώπης”. Μένω, επαναλαμβάνω, μόνο στα γεγονότα. Δεν κρίνω.

Τελικά, βάσει και των πληροφοριών που συλλέξατε, τι έγινε εκείνη τη νύχτα του Ιουλίου του 2015 στις Βρυξέλλες και εν τέλει ο Αλέξης Τσίπρας υπέγραψε το τρίτο μνημόνιο;

Το ερώτημά σας είναι ένας από τους λόγους που ο κόσμος θα πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να διαβάσει το βιβλίο. Θέλω να πω παραπάνω πράγματα, αλλά όπως καταλαβαίνετε δεν μπορώ να κάνω spoiler (γέλια).

Κατά τη γνώμη σας ο Τσίπρας επέλεξε σωστά εκείνη την ημέρα ή είχε και άλλες επιλογές που τελικά αγνόησε;

Είμαι δημοσιογράφος. Δεν μπορώ, μου είναι τρομερά δύσκολο να πω ότι κάτι ήταν σωστό ή όχι. Υπάρχουν, προφανώς, και άλλα βιβλία που εξηγούν την κατάσταση και παρουσιάζουν άλλες οπτικές. Αλλά θα σας μιλήσω και πάλι εδώ για τους συσχετισμούς δυνάμεων. Ο κόσμος πρέπει να καταλάβει ότι μία χώρα μόνη της στο ευρωπαϊκό σύστημα έχει ελάχιστο χώρο για να δράσει. Αλλά να ξέρετε, σε κάθε περίπτωση, έχω πολύ μεγάλο σεβασμό στους Έλληνες για να τους πω τι να ψηφίσουν ή πως να σκέφτονται.

Τελικά, κύριε Περιέ, η Αριστερά είναι χαμένη υπόθεση για την Ευρώπη; Και γιατί κατά τη γνώμη σας οι Γερμανοί παραμένουν τόσο πολύ αδιάλλακτοι;

Τον Ιούλιο του 2019, λίγες μέρες μετά τις εκλογές, η Άγγελα Μέρκελ είπε ότι είναι έτοιμη να χαλαρώσει τη λιτότητα. θα πρέπει να ρωτήσετε την ίδια για να μάθετε με ποιον τρόπο. Η Γαλλία είχε να επιλέξει μεταξύ του Μακρόν και της Λεπέν. Πριν από λίγες ημέρες είχαμε ένα ραντεβού με επιτελείς του Μακρόν στο Παρίσι – μας είπαν ότι τους απασχολεί πολύ το μέλλον. Το κόμμα του Μακρόν δεν είναι αριστερό και θα επιθυμούσε να κάνει περισσότερες συμμαχίες με τη δεξιά. Στην Ευρώπη υπάρχει μια τάση για μετακίνηση προς τον ακραίο χώρο της δεξιάς ενώ σε λίγες κυβερνήσεις υπάρχει αριστερό κόμμα: στην Ισπανία και την Πορτογαλία. Οπότε, το ερώτημα θα έπρεπε να τεθεί στους ηγέτες της ευρωπαϊκής αριστεράς. Ο μεγάλος κίνδυνος της εποχής για την Ευρώπη είναι η ακροδεξιά. Προσωπικά είναι ένας κίνδυνος που φοβάμαι πολύ.

Το βιβλίο του Φαμπιάν Περιέ “Αλέξης Τσίπρας και οι μεταμορφώσεις της πολιτικής” κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Τόπος.

Ο Φαμπιάν Περιέ είναι δημοσιογράφος, ανταποκριτής στην Ελλάδα και εργάζεται για εφημερίδες όπως η Liberation (Γαλλία), Le Soir (Βέλγιο) και Le Temps (Ελβετία). Μοιράζει τη ζωή του μεταξύ Αθήνας και Παρισιού.