Γ. Σακελλαρίδης στο News 24/7: Το δικαίωμα στην Υγεία στην Ελλάδα έχει συρρικνωθεί σημαντικά

Την Τρίτη, 28 Απριλίου, η Διεθνής Αμνηστία, θα δώσει στη δημοσιότητα την έρευνά της, που αφορά το δικαίωμα στην υγεία στην Ελλάδα. Μπορεί η παρουσίαση να γίνεται εν μέσω της πανδημίας του κορονοϊού, ωστόσο η έρευνα ξεκίνησε πριν από ενάμιση χρόνο, πριν ακόμη εμφανιστεί στη ζωή μας ο Covid-19.

Ο Διευθυντής του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας, Γαβριήλ Σακελλαρίδης, μιλάει στο News 24/7 για όσα προκύπτουν από τις δεκάδες συνεντεύξεις που πραγματοποιήθηκαν για τις ανάγκες της έρευνας. Περιγράφει το αποτύπωμα της δεκαετούς κρίσης στο δημόσιο σύστημα Υγείας, την συγκυρία της πανδημίας στην Ελλάδα, τον αποκλεισμό κοινωνικών ομάδων από το δικαίωμα στην Υγεία και την επόμενη ημέρα.

Κύριε Σακελλαρίδη, τι θα διαβάσουμε στην έρευνα που θα δίνεται στη δημοσιότητα την Τρίτη;

Η έκθεση που δημοσιεύει η Διεθνής Αμνηστία την Τρίτη, 28 Απριλίου, αφορά το δικαίωμα στην υγεία στην Ελλάδα και πόσο αυτό έχει επηρεαστεί μετά από μία δεκαετία κρίσης και λιτότητας. Πρόκειται για μία εξαιρετικά επίκαιρη έκθεση όπως αντιλαμβάνεστε, που στηρίζεται σε εκτεταμένη έρευνα που έγινε τον τελευταίο ενάμιση χρόνο στην Ελλάδα, βασισμένη σε περισσότερες από 210 συνεντεύξεις επωφελούμενων του συστήματος υγείας, υγειονομικών, κυβερνητικών αξιωματούχων, οργανώσεων που ασχολούνται με την υγεία στην χώρας, καθώς και ειδικούς στα ζητήματα πολιτικών δημόσιας υγείας. Πριν από μήνες ο σχεδιασμός ήταν να παρουσιαστεί στις αρχές Απριλίου, όμως η τρέχουσα συγκυρία της πανδημίας άλλαξε τα πλάνα μας και την καθυστερήσαμε λίγο με σκοπό να μπορέσουμε να ενσωματώσουμε κάποια βασικά στοιχεία που αφορούν την υποδομή του συστήματος υγείας και τη διεύρυνση των αναγκών σε περίοδο υγειονομικής κρίσης.

Πιστεύω ότι πρόκειται για μία πολύ σημαντική συμβολή της Διεθνούς Αμνηστίας στον εν εξελίξει διάλογο για το σύστημα υγείας στην Ελλάδα. Η έκθεση αυτή αποτελεί μία ολοκληρωμένη διερεύνηση των επιπτώσεων της κρίσης και της λιτότητας στο σύστημα υγείας στην Ελλάδα, αλλά κάνει και κάτι επιπλέον που είναι πολύ ουσιαστικό. Υπενθυμίζει ότι τα κράτη είναι νομικά δεσμευμένα από διεθνή κείμενα (την Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα, την Ευρωπαϊκή Χάρτα για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, τις γενικές αρχές του Ο.Η.Ε. και του Π.Ο.Υ. κ.α.) που συγκροτούν το δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων να αντιμετωπίζουν την Υγεία ως υποχρέωση προς τους πολίτες και να διασφαλίζουν την επίτευξη των υψηλότερων δυνατών επιπέδων σωματικής και ψυχικής υγείας. Το δικαίωμα στην Υγεία είναι θεμελιωμένο και κατοχυρωμένο κοινωνικό δικαίωμα, και αν προσεγγιστεί υπό αυτό το πρίσμα μπορεί ο διάλογος για την ανάγκη ενίσχυσης τους συστήματος υγείας να τοποθετηθεί σε πιο στέρεα βάση.

“Η δημόσια υγεία δεν μπορεί να εξαρτάται από εξωγενείς μεταβλητές”

-Θα έλεγε κανείς πως είναι σύμπτωση το γεγονός ότι η δημοσίευση της έρευνας της Διεθνούς Αμνηστίας για την Υγεία στην Ελλάδα συνέπεσε με την πανδημία, από την άλλη ένα δημόσιο σύστημα Υγείας θα πρέπει να είναι πάντα έτοιμο για ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Τι προκύπτει από την έρευνά σας; Ήταν;

Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι το ΕΣΥ ήταν έτοιμο για μία τέτοια υγειονομική κρίση, αφού πολύ ισχυρότερα συστήματα υγείας σε άλλες χώρες βλέπουν τις αντοχές τους να δοκιμάζονται. Ένα σύστημα υγείας όπως το ελληνικό, που βίωσε τέτοια αποδόμηση τα προηγούμενα χρόνια, στην ουσία δεν μπορούσε να ανταποκριθεί σε υγειονομικές ανάγκες σε επίπεδο κανονικότητας, φανταστείτε σε περίοδο πανδημίας.

Αυτό που προκύπτει ως συμπέρασμα στην έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας είναι ότι το δικαίωμα στην Υγεία, όπως ορίζεται με βάση τα διεθνή πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ελλάδα έχει συρρικνωθεί σημαντικά μετά από μία δεκαετία κρίσης και λιτότητας. Ένας τέτοιο συμπέρασμα και οι προτάσεις της οργάνωσης για τη διεύρυνση του δικαιώματος αυτού, έχει αυταξία σε οποιαδήποτε συνθήκες. Πόσο δε μάλλον σε μία περίοδο παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης, που τα περισσότερα συστήματα υγείας στον κόσμο δοκιμάζονται σε επίπεδο υποδομών και δυναμικότητας.

Στην Ελλάδα, το σύστημα υγείας παρουσίαζε πολύ σημαντικές ελλείψεις και κενά πριν την έλευση του κορωνοϊού. Η μείωση των δημόσιων δαπανών για την Υγεία κατά 42,8% και της κατά κεφαλήν δαπάνης για την Υγεία κατά 40%, από την αρχή της προηγούμενης δεκαετίας μέχρι σήμερα, είναι αριθμοί που σκιαγραφούν μία συνολική εικόνα αποδόμησης για το ΕΣΥ. Και πίσω από αυτές τις εξελίξεις σε επίπεδο δαπανών κρύβονται πολύ συγκεκριμένες επιπτώσεις όπως οι μειώσεις μισθών στο υγειονομικό προσωπικό και η συρρίκνωση του αριθμού τους, με αποτέλεσμα την αύξηση της αναλογίας ασθενών προς γιατρούς και νοσηλευτικό προσωπικό, οι ελλείψεις σε κλίνες και ΜΕΘ, οι μεγάλες αναμονές για εξετάσεις, το κλείσιμο νοσοκομείων κ.ο.κ.

Προφανώς και μέσα στην δεκαετία υπήρξαν αντίρροπες δυνάμεις περιορισμού αυτής της τάσης αποδόμησης του ΕΣΥ και αν δεν υπήρχαν κι αυτές θα μιλούσαμε για πλήρη διάλυση. Όμως η συνολική εικόνα του συστήματος υγείας σήμερα στην χώρα μας, υπολείπεται πολύ από τις υποχρεώσεις της πολιτείας προς τους πολίτες.

Όμως μέσα στην πανδημία η Ελλάδα φαίνεται να τα έχει πάει αρκετά καλά σε σχέση με άλλες χώρες, παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το σύστημα υγείας. Πώς το σχολιάζετε αυτό;

Ο πολύ χαμηλός αριθμός κρουσμάτων στην χώρα μας ήταν κάτι εξαιρετικά σημαντικό αφού κερδήθηκε χρόνος ώστε το σύστημα να μην δοκιμαστεί σε συνθήκες που αν εξελίσσονταν όπως σε άλλες χώρες τα πράγματα θα ήταν πολύ δύσκολα. Η επιτυχία των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης και καραντίνας, σε πρώτη φάση, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να καθησυχάζει όσους ασκούν πολιτική. Ήταν μία αναγκαία συνθήκη, αλλά όχι ικανή για να δημιουργήσει μία ασπίδα προστασίας για τους πολίτες.

Χωρίς γενναία ενίσχυση του ΕΣΥ και πλήρη κάλυψη των κενών του σε όλα τα επίπεδα, δημιουργούνται συνθήκες ασταθούς ισορροπίας του όλου συστήματος. Αν δεν υπάρχει η υποδομή για την αντιμετώπιση της πανδημίας, τα μέτρα πρόληψης, στο μεσοπρόθεσμο διάστημα, μπορεί να μην είναι αρκετά. Πόσο δε μάλλον τώρα που φημολογείται ότι μπαίνουμε σε μία διαδικασία σταδιακής άρσης των περιοριστικών μέτρων και σε μία περίοδο που ξεκινάει -η όποια- τουριστική κίνηση. Για να μην εξαρτιέται η δημόσια υγεία από εξωγενείς μεταβλητές που δεν μπορούν να ελεγχθούν πλήρως ,είναι πρώτιστης σημασία η επείγουσα ενίσχυση του συστήματος υγείας και άμεση κάλυψη των κενών του.

Δεν θέλουμε να γινόμαστε Κασσάνδρες, αλλά η πανδημία δημιουργεί συνθήκες που θα μας επηρεάσουν για πολύ καιρό ακόμα. Αν δεν οργανωθεί η άμυνα σε επίπεδο συστήματος υγείας και για κάποιο λόγο διαταραχθεί η ασταθής ισορροπία της πρόληψης τα πράγματα θα γίνουν πολύ δύσκολα για τη δημόσια υγεία.

“Είναι ώρα να ενισχύσουμε αυτούς που κρατούν όρθιο το σύστημα Υγείας”

Ποιά ξεχωρίζετε ως τα σημαντικότερα προβλήματα του συστήματος Υγείας σήμερα;

Είναι δύσκολο να τα κατατάξει κάποιος με σειρά κρισιμότητας, αφού διαφορετικά τα βιώνει ο καθένας και η καθεμία. Αυτό που προέκυψε από την έρευνα της Διεθνούς Αμνηστίας είναι ότι υπάρχουν δύο βασικές κατηγορίες προβλημάτων: το ζήτημα της προσβασιμότητας στο σύστημα υγείας και το ζήτημα της οικονομικής επιβάρυνσης για τα χαμηλότερα εισοδήματα.

Σε σχέση με το πρώτο, ειδικά κατά την πρώτη περίοδο της δεκαετίας, μεγάλο μέρος του πληθυσμού αποκλείστηκε από την πρόσβαση στο ΕΣΥ, εξαιτίας τους γεγονότος ότι η κάλυψη από τον ΕΟΠΥΥ συνδεόταν με την απασχόληση. Ο νόμος 4368/16 ήταν μία σημαντική κίνηση προς την καθολική ιατρική περίθαλψη ακόμη και όσων ήταν ανασφάλιστοι/ες ή ανήκαν σε «ευπαθείς κοινωνικές ομάδες» και αποτελεί ένα από τα σημεία που αντιστρέψαν την πορεία συρρίκνωσης του δικαιώματος στην Υγεία στην Ελλάδα. Όμως το γεγονός ότι ο αυτός νόμος δεν συνοδεύτηκε από παράλληλη γενναία ενίσχυση του προϋπολογισμού για την υγεία, στην πραγματικότητα έλυσε κάποια προβλήματα προσβασιμότητας, αλλά επέτεινε άλλα.

Μία επαναλαμβανόμενη απάντηση ως σημαντικό πρόβλημα των επωφελούμενων του ΕΣΥ, μέσα από τις συνεντεύξεις μας, ήταν ο πολύ μεγάλος χρόνος αναμονής για εξετάσεις και περίθαλψη. Αυτό επιβεβαιώνεται και από το υγειονομικό προσωπικό. Η αύξηση του χρόνου αναμονής, μπορεί να προκαλέσει σοβαρούς κινδύνους για την υγεία των ασθενών και επιδείνωση των συμπτωμάτων τους, αλλά επιπλέον και αφόρητη ψυχική πίεση. Όπως προκύπτει οι βασικοί λόγοι για τις μεγάλες αναμονές είναι δύο: πρώτον, οι σημαντικές ελλείψεις σε υγειονομικό προσωπικό και τα μεγάλα οργανικά κενά στα νοσοκομεία και στην πρωτοβάθμια υγεία, και δεύτερον η αύξηση της υγειονομικής κάλυψης, χωρίς αντίστοιχη ενίσχυση των υποδομών.

Πολύ σημαντικό πρόβλημα όμως για τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα είναι και η επιβάρυνση του οικογενειακού προϋπολογισμού με δαπάνες για την υγεία. Η εξέλιξη αυτή έχει δύο πτυχές. Η πρώτη είναι η εξωγενής ως προς το σύστημα υγείας που σχετίζεται με την μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών για μια σειρά από γνωστούς λόγους. Η δεύτερη όμως σχετίζεται με το σύστημα υγείας και με τις λεγόμενες δαπάνες out-of-pocket οι οποίες αυξάνονταν σταδιακά όλη τη δεκαετία, ενώ οι δημόσιες δαπάνες συνεισφοράς στην υγεία μειώνονταν. Το ποσοστό των ασθενών που είδαν το ποσοστό των ίδιων δαπανών υγείας να υπερβαίνει το ποσοστό του εισοδήματος τους που καλύπτει άλλες βασικές ανάγκες αυξήθηκε από 7% το 2010 σε 10% το 2016, ενώ η αύξηση των αναγκών υγείας που δεν αντιμετωπίστηκαν εξαιτίας οικονομικών δυσκολιών αυξήθηκε από 4,2% το 2008 σε 12% το 2016, για να φτάσει το 2018 το 8,3%.

Όμως κομβικής σημασίας πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί είναι το ζήτημα εργασιακών συνθηκών του υγειονομικού προσωπικού και η ανάγκη πρόσληψης νέων εργαζομένων για να στελεχώσουν το ΕΣΥ. Αυτό δεν αποτελεί συντεχνιακό αίτημα, αποτελεί ζήτημα κοινωνικής προστασίας ανεξάρτητα από την πανδημία. Αν δεν αυξηθούν οι μισθοί σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό δεν μπορούμε να συζητάμε σοβαρά για την αντιμετώπιση του brain drain. Αν δεν βελτιωθούν οι συνθήκες εργασίας με τις επαναλαμβανόμενες εφημερίες και την κάλυψη των αναγκών από ελάχιστους εργαζόμενους δεν μπορούμε να έχουμε απαιτήσεις για την παρεχόμενη ποιότητα των υπηρεσιών υγείας. Και αυτό που έχει κατορθωθεί ως σήμερα, δηλαδή να μην καταρρεύσει το σύστημα, οφείλεται στην αυταπάρνηση και την αυτοθυσία του υγειονομικού προσωπικού. Πλέον ήρθε η ώρα να τους ενισχύσουμε και να τους προστατεύσουμε.

Οι πλέον ευάλωτες ή περιθωριοποιημένες ομάδες -όπως οι άστεγοι, οι κρατούμενοι, οι άποροι, όσοι βρίσκονται στο όριο της φτώχειας- είναι εκείνες που τόσο καθημερινά, όσο και ειδικότερα στην περίοδο της πανδημίας, αντιμετωπίζουν προβλήματα στην πρόσβαση τους στην περίθαλψη. Τι συμπεράσματα σας προκύπτουν σχετικά με την πρόσβαση όλων σε ένα από τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματά;

Τα συμπεράσματα της έκθεσης της Διεθνούς Αμνηστίας είναι προφανή σε σχέση με την ερώτησή σας. Οι αρρώστιες, τα ατυχήματα, ο κορωνοϊός και γενικότερα τα προβλήματα υγείας στη ζωή μας αφορούν όλους και όλες το ίδιο. Δυστυχώς όμως η πρόληψη και αντιμετώπιση τους, από υγειονομική άποψη, δεν είναι ίση για όλο τον πληθυσμό. Η ύπαρξη πιο ευάλωτων ομάδων υποχρεώνει την πολιτεία να λαμβάνει επιπλέον μέτρα για να τις προστατεύσει από τις απειλές και να τους διασφαλίζει ίση πρόσβαση στο δικαίωμα στην υγεία, από την στιγμή που οι κοινωνικές συνθήκες το δυσχεραίνουν.

Εν μέσω της οικονομικής κρίσης, η Ελλάδα υποδέχτηκε χιλιάδες αιτούντες άσυλο, ορισμένοι εκ των οποίων έμειναν στη χώρα. Έχουμε δει κατά καιρούς απεργίες πείνας στα ΚΥΤ για τις συνθήκες υγιεινής και την περίθαλψη. Ακόμη και στην περίοδο της πανδημίας, σε προσφυγικές δομές, το “Μένουμε σπίτι” δεν μπορεί να μεταφραστεί σε ουσιαστική απομόνωση λόγω του υπερπληθυσμού. Υπάρχει διάκριση σε βάρος τους;

Η αντιμετώπιση των αιτούντων άσυλο από την πολιτεία είναι πραγματικά απαράδεκτη, εργαλειοποιεί τους ανθρώπους αυτούς και τους εκθέτει σε σοβαρότατους κινδύνους. Ήταν ήδη γνωστές και πολυσυζητημένες οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης ιδιαίτερα στους καταυλισμούς στα νησιά του Αιγαίου, αλλά και της ενδοχώρας και πριν το ξέσπασμα της πανδημίας. Και ήταν γνωστός και ο στρουθοκαμηλισμός της κυβέρνησης.

Όμως αυτό που συμβαίνει σήμερα ξεπερνάει τα όποια όρια έχουν απομείνει, κάτι που πλέον υπογραμμίζεται και σε θεσμικό επίπεδο και όχι μόνο από την κοινωνία των πολιτών. Δεν μπορούμε να λέμε στους αιτούντες άσυλο να «μένουν στου καταυλισμούς» όταν εκεί συνωστίζονται περίπου 40.000 άτομα σε καταυλισμούς χωρητικότητας 6.000, χωρίς καν πρόσβαση σε νερό και άλλα στοιχειώδη αγαθά. Η ευθύνη της κυβέρνησης είναι τεράστια, αφού σε τέτοιες συνθήκες, ένα κρούσμα μπορεί να δημιουργήσει ανεξέλεγκτες καταστάσεις.

“Η συζήτηση για την επόμενη ημέρα θα δείξει την ποιότητα της δημοκρατίας”

Τα τελευταία δύο χρόνια, οι κυβερνήσεις της χώρας έχουν κάνει λόγο για τέλος της κρίσης. Χωρίς να λάβουμε υπόψη μας για την ώρα τις επιπτώσεις της πανδημίας του κορονοϊού, η εικόνα που διαμορφώσατε από την έρευνά σας, είναι πως αυτό ισχύει για όλες τις κοινωνικές ομάδες; Η κρίση είναι παρελθόν;

Όχι σε καμία περίπτωση η κρίση σε επίπεδο κοινωνίας δεν είναι παρελθόν και τα τραύματα που έχουν γίνει σε επίπεδο οικονομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων συνεχίζουν να αποτελούν καθημερινότητα για ευρεία στρώματα της κοινωνίας. Ο περιορισμός του δικαιώματος στην υγεία είναι ενδεικτικός μίας τέτοιας κατάστασης, όμως το ίδιο ισχύει για το δικαίωμα στην αξιοπρεπή διαβίωση, την εργασία, την στέγαση και μια σειρά άλλων δικαιωμάτων. Με αφορμή την πανδημία είναι πολύ σημαντική η συζήτηση που θα λάβει για τον σχεδιασμό της επόμενης μέρας και η διασφάλιση των θεμελιωμένων οικονομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων, μαζί με τις ατομικές τους ελευθερίες θα είναι επίδικο για την ποιότητα της δημοκρατίας.

Με δεδομένη την ύφεση που έρχεται και στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες χώρες, τώρα είναι η στιγμή που πρέπει να διαμορφωθούν οι απαραίτητες συμμαχίες και τα μέτωπα για να προστατέψουμε τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα.

Καταλήγετε σε επιμερισμό ευθυνών; Η αποδυνάμωση του συστήματος Υγείας οφείλεται στους δανειστές και τα μνημόνια ή σε πολιτικές επιλογές των κυβερνήσεων της Ελλάδας;

Ως Διεθνής Αμνηστία δεν θα μπούμε στον επιμερισμό ευθυνών. Μέσα από την έρευνά μας παραθέτουμε στοιχεία για το ποια ήταν η κατάσταση του συστήματος υγείας στην αρχή, στην μέση και στο τέλος της δεκαετίας και από εκεί και πέρα ας ξεκινήσει ο διάλογος για το τί έγινε και τί πρέπει να γίνει από εδώ και πέρα. Αυτό όμως που δεν μπορεί να γίνεται αποδεκτό είναι να λειτουργούν είτε οι δανειστές, είτε οι ελληνικές κυβερνήσεις έξω από το πλαίσιο των θεμελιωμένων ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Κανένας οργανισμός δεν είναι υπεράνω των υποχρεώσεων αυτών, είτε αυτός πρόκειται για το ΔΝΤ, τον ESM, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή την ΕΚΤ. Και αυτό που οφείλει να κάνει η κάθε ελληνική κυβέρνηση είναι εκτός από το ίδια να σέβεται αυτό το πλαίσιο των διεθνών συμβάσεων που συγκροτούν το δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αλλά και να απαιτεί από τους πιστωτικούς θεσμούς να το κάνουν σεβαστό.

Αυτή είναι και μία συζήτηση που έχει ήδη ανοίξει και σε άλλες χώρες της Ε.Ε. εξαιτίας των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων της πανδημίας. Και αν ο ίδιος ο Γερμανός Υπουργός Εξωτερικών, αποδέχεται τον χαρακτηρισμό της σκληρής λιτότητας ως «εργαλείο βασανισμού», όπως έκανε σε πρόσφατη συνέντευξή στο περιοδικό Spiegel, είναι ουσιώδες να προσεγγίσουμε τις τρέχουσες οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις υπό το πρίσμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Με την κατά κεφαλήν δαπάνη για την περίθαλψη στην Ελλάδα να βρίσκεται στο μισό του Ευρωπαϊκού μέσου όρου, ποιές είναι οι προτάσεις της Διεθνούς Αμνηστίας για την επόμενη ημέρα και πού απευθύνονται;

Η Διεθνής Αμνηστία στην έκθεσή της απευθύνει ολοκληρωμένες δέσμες προτάσεων προς την ελληνική κυβέρνηση τόσο σε σχέση με την αντιμετώπιση της πανδημίας, όσο και γενικότερα την ανάγκη ενίσχυσης του δικαιώματος στην υγεία. Οι προτάσεις αυτές απευθύνονται τόσο στο Υπουργείο Υγείας όσο και στο Υπουργείο Οικονομικών. Όμως δεν περιορίζονται μόνο προς την ελληνική κυβέρνηση, αλλά αναλογιζόμενοι πώς διαμορφώνονται οι σχέσεις με τους πιστωτές και την διαρθρωτική τους δύναμη σε σχέση με τις πολιτικές που επηρεάζουν την υγεία, υπάρχουν συγκεκριμένες προτάσεις προς τον ESM, το ΔΝΤ, την ΕΚΤ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Κοινή συνισταμένη όσων προτεινουμε, είναι η ανάγκη ενίσχυσης του συστήματος υγείας, η διασφάλιση του δικαιώματος στην υγεία χωρίς διακρίσεις ανεξάρτητα από το εισόδημα, το φύλο, την εθνικότητα, τη θρησκεία τον σεξουαλικό προσανατολισμό ή την ταυτότητα φύλου και η ανάγκη αξιολόγησης των ακολουθούμενων οικονομικών και κοινωνικών πολιτικών αναφορικά με τις επιπτώσεις τους στα ανθρώπινα δικαιώματα.

Τι είδους πρωτοβουλίες μπορούν να αναλάβουν φορείς, οργανώσεις που ασχολούνται με τα ανθρώπινα δικαιώματα και ενεργοί πολίτες για την κατοχύρωση στην πράξη του δικαιώματος στην Υγεία;

Οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών βρίσκονται μπροστά σε μία κρίσιμη στιγμή. Όλες και όλοι αντιλαμβανόμαστε πως η πανδημία θα επηρεάσει πολλές πτυχές της ατομικής και κοινωνικής ζωής των πολιτών, θα επαναπροσδιορίσει προτεραιότητες και θα είναι ένα στοίχημα για όλους και όλες σε ποια κατεύθυνση θα αλλάξει η κοινωνία. Τέτοιου είδους αγώνες δεν μπορούν να δοθούν μεμονωμένα από άτομα ή οργανώσεις αλλά πρέπει να αναπτυχθούν συνέργειες, με βασικό άξονα την ενδυνάμωση των ανθρώπων που υφίστανται τις συνέπειες του περιορισμού του δικαιώματος στην υγεία. Οι οργανώσεις δεν μπορούμε να υποκαταστήσουμε τους πολίτες που βιώνουν τα προβλήματα αυτά, μπορούμε όμως να σταθούμε στο πλευρό τους και να ενισχύσουμε τις φωνές τους σε μία κατεύθυνση ενίσχυσης του συστήματος υγείας.

Τέλος, δεν θα σταματήσουμε να υπογραμμίζουμε ότι η υγεία πρέπει να προσεγγίζεται ως ανθρώπινο δικαίωμα, δηλαδή ως κατοχυρωμένη υποχρέωση της πολιτείας απέναντι στους πολίτες της, χωρίς διακρίσεις. Σε επείγουσες καταστάσεις όπως η σημερινή δεν αρκεί να αντιμετωπίζεται απλώς ως ένα ανθρωπιστικό αίτημα που θα επαφίεται στην ευαισθησία των κυβερνήσεων ή των οργανώσεων που θα παρέχουν αυτές τις υπηρεσίες. Η δικαιωματική οπτική της υγείας και η διαφύλαξή της, φτιάχνει μία λίστα υποχρεώσεων της πολιτείας που αν τις παραβιάζει θα πρέπει να αναλαμβάνει και τις συνέπειες των πράξεων της.