Γιατί χτύπησε ο Τραμπ τη Συρία

Μουδιασμένη η διεθνής κοινή γνώμη παρακολουθεί από τα ξημερώματα της Παρασκευής το τελευταίο επεισόδιο στο διπλωματικό θρίλερ της συριακής κρίσης, με τις ΗΠΑ να αναλαμβάνουν μονομερώς δράση, πλήττοντας με πυραύλους την αεροπορική βάση, από την οποία φέρεται να ξεκίνησε η προ ημερών χημική επίθεση, με 86 νεκρούς, στην επαρχία Ιντλίμπ.

Για ποιους λόγους και με ποια κριτήρια αποφάσισε τη δεδομένη χρονική στιγμή ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, να επιτεθεί στη Συρία, πώς ερμηνεύεται η αντίδραση της Ρωσίας και κατά πόσο αναμένεται να επηρεαστούν οι μεταξύ τους σχέσεις.

Ο Διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, Κωνσταντίνος Φίλης, αναλύει στο NEWS 247 την ατζέντα του Ντόναλντ Τραμπ, που οδήγησε στην απόφαση για αντίποινα, εξηγώντας από πού προκύπτει και πού στηρίζεται η νομιμοποίηση των ΗΠΑ για αυτήν την κίνηση.

Η δύσκολη θέση του Τραμπ στο εσωτερικό των ΗΠΑ

ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΕΧΕΙ ΑΠΟΔΟΧΗ

Όπως εξηγεί ο κ. Φίλης, το άλλοθι του Τραμπ για τη σημερινή αεροπορική επίθεση, είναι η ίδια η επίθεση με τα χημικά, που με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, φαίνεται ότι διέπραξε το συριακό καθεστώς. Ο Αμερικανός πρόεδρος επέλεξε να προχωρήσει σε αυτήν την κίνηση, ευρισκόμενος ο ίδιος σε δύσκολη θέση στο εσωτερικό και έχοντας τη βεβαιότητα, ότι δεν εμπλέκει τις ΗΠΑ σε νέο πόλεμο. Η χρήση χημικών όπλων είναι άλλωστε πράξη, που ρητά και ξεκάθαρα αντίκειται στο διεθνές δίκαιο.

Ένα άλλο στοιχείο υπέρ της απόφασης Τραμπ, είναι ότι για πρώτη φορά έχει αποδοχή, οπότε προχωράει σε μία κίνηση, που επίσης έχει την ανάλογη “έγκριση”. Από τις μέχρι στιγμής αντιδράσεις άλλωστε, μόνο η Ρωσία, ο ισχυρός σύμμαχος του Σύρου προέδρου, Μπασάρ αλ Άσαντ, στη Συρία και το Ιράν καταδίκασαν την αμερικανική επίθεση. Γαλλία, Βρετανία, Γερμανία, Πολωνία, Τουρκία, Ισραήλ, Ριάντ εξέφρασαν την υποστήριξή τους στις ΗΠΑ για τα πλήγματα.

Επιπλέον, και ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, δήλωσε πως ο Μπασάρ αλ-Άσαντ “φέρει την πλήρη ευθύνη αυτής της εξέλιξης. Οποιαδήποτε χρήση χημικών όπλων είναι απαράδεκτη, δεν μπορεί να παραμείνει αναπάντητη, και εκείνοι που είναι υπεύθυνοι πρέπει να λογοδοτήσουν”, είπε ξεκαθαρίζοντας, ότι είχε ενημερωθεί εκ των προτέρων από τον υπουργό Άμυνας των ΗΠΑ για την αμερικανική επίθεση.

Δείχνει ότι είναι ηγέτης σε διεθνή ζητήματα

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟΝ ΑΝΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟ ΜΠΑΡΑΚ ΟΜΠΑΜΑ

Όπως σημειώνει ο κ. Φίλης, η κίνηση αυτή δείχνει ηγετικότητα εκ μέρους του Τραμπ. “Αυτή η απόφαση είναι, που τον κάνει ηγέτη”, λέει ο καθηγητής, υπογραμμίζοντας πως του προσδίδει πρωταγωνιστικό ρόλο σε ένα ζήτημα διεθνούς δικαίου.

Διαχωρίζοντας σαφώς τη θέση του από τον προκάτοχό του που είχε χαράξει ως κόκκινη γραμμή τη χρήση χημικών στη Συρία, ο Ντόναλντ Τραμπ εμφανίζεται αποτελεσματικός, αντιδρώντας με αντίποινα, εν αντιθέσει με τον “άβουλο” Μπαράκ Ομπάμα. Σημειώνεται δε, πως η αποτελεσματικότητα εν προκειμένω, αφορά μόνο τα αντίποινα, στα οποία προέβησαν οι ΗΠΑ με την αεροπορική επίθεση, καθώς σε κάθε περίπτωση, το συριακό καθεστώς προέβη σε καταπάτηση του διεθνούς δικαίου, με τη χρήση χημικών.

Αποτάσσεται τη ρετσινιά του φιλορώσου

ΣΕ ΔΥΣΚΟΛΗ ΘΕΣΗ Η ΡΩΣΙΑ, ΠΟΥ ΥΠΟΧΡΕΟΥΤΑΙ ΝΑ ΣΤΗΡΙΖΕΙ ΤΟΝ ΑΣΑΝΤ 

Επιπλέον, όπως σημειώνει ο κ. Φίλης, μετά και τη δημοσιοποίηση στοιχείων που αποδεικνύουν τις επαφές στενών συνεργατών και στελεχών της κυβέρνησής του με τη Ρωσία, ο Ντόναλντ Τραμπ ήθελε διακαώς, να αποτάξει από πάνω του τη “ρετσινιά του φιλορώσου”.

Ειδικά όσον αφορά στην αντίδραση της Ρωσίας, όπως εκφράστηκε μέσω της αναστολής της συμφωνίας με τις ΗΠΑ για αεροπορική ασφάλεια πάνω από τη Συρία, το αίτημα για άμεση σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και την οργή του Πούτιν, ο οποίος δια του εκπροσώπου του που έκανε λόγο για “επίθεση κατά κυρίαρχου κράτους”, βασισμένη σε “κατασκευασμένο πρόσχημα”, ο κ. Φίλης εξηγεί, ότι ήταν “καθόλα αναμενόμενη, στον βαθμό που οι ΗΠΑ δεν θα προχωρήσουν σε άλλα χτυπήματα”. “Η Ρωσία θα ήθελε, αυτή η επίθεση να είναι μία παρένθεση και να μείνουν τα πράγματα σε όσα έχουν συμβεί μέχρι στιγμής”, λέει ο καθηγητής, εκτιμώντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα ήθελαν να ρισκάρουν τόσο πολύ, κλιμακώνοντας τη δράση τους, με άλλα χτυπήματα στη Συρία.

Βέβαια, από όσα έχουν γίνει γνωστά για τη χημική επίθεση, η Ρωσία βρίσκεται σε δύσκολη θέση, καθώς είναι υποχρεωμένη να στηρίζει το καθεστώς ‘Ασαντ. Μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει γνωστό, το κατά πόσο η χημική επίθεση ήταν προβοκάτσια ή μία απάνθρωπη επίθεση των κυβερνητικών δυνάμεων. Το γεγονός ότι η Ρωσία βρίσκεται σε δύσκολη θέση, φαίνεται άλλωστε, όπως σημειώνει και ο κ. Φίλης, από την απομόνωση της Ρωσίας στα Ηνωμένα Έθνη. “Αν η επίθεση είναι κίνηση του συριακού καθεστώτος, είναι εγκληματική, απάνθρωπη, λάθος κίνηση, που επαναφέρει τον Άσαντ στο στόχαστρο”, προσθέτει ο καθηγητής.

Όσον αφορά στις απειλές του συριακού στρατού, ότι θα απαντήσει με αντίποινα στην αμερικανική επίθεση, ο κ. Φίλης υπογραμμίζει, πως πρόκειται για εξίσου αναμενόμενη αντίδραση εκ μέρους των δυνάμεων του Άσαντ, σε αυτό που ήταν προειδοποιητικό χτύπημα από την πλευρά των ΗΠΑ προς Άσαντ, Πούτιν και Ιρανούς.

Μια νομιμοποίηση χαλαρή, αλλά…

ΤΟ ΗΘΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΠΟΥ ΥΠΕΡΒΑΙΝΕΙ ΤΗ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΣΗ

Όσον αφορά στο κατά πόσο έχουν οι ΗΠΑ τη νομιμοποίηση να προχωρήσουν μονομερώς σε αυτήν την κίνηση, καθώς ανάλογα θα μπορούσαν να δράσουν κι άλλες μεγάλες χώρες όπως η Γαλλία, ο καθηγητής εξηγεί, ότι δεν παραβαίνει το διεθνές δίκαιο ως προς τα αντίποινα, για μία πράξη που κατάφωρα αντίκειται σε κάθε κανόνα διεθνούς δικαίου, που υπαγορεύει σαφώς, ότι απαγορεύεται η χρήση χημικών όπλων.

Μάλιστα, ο κ. Φίλης κάνει λόγο για “χειρουργικό χτύπημα” στη βάση, από την οποία φέρεται να ξεκίνησε η χημική επίθεση. Η Γαλλία πιο συγκεκριμένα, η μόνη χώρα που θα μπορούσε να κάνει δυναμική κίνηση, βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο και ως εκ τούτου, δεν θα προχωρούσε σε οποιαδήποτε επέμβαση. Άλλωστε, όπως σημειώνει και ο κ. Φίλης, η εμβέλεια των ΗΠΑ είναι διαφορετική από την εμβέλεια της Γαλλίας ή άλλης μεγάλης δύναμης. “Η νομιμοποιητική βάση μπορεί να είναι πολύ χαλαρή, αλλά είναι πολύ μεγάλης σημασίας το ποιος την κάνει”, τονίζει ο κ. Φίλης.

Το κομβικής σημασίας σημείο ωστόσο είναι, ότι δεν υπάρχουν ακόμη τα στοιχεία, που να αποδεικνύουν πέραν πάσης αμφιβολίας ότι η χημική επίθεση έγινε από το καθεστώς Άσαντ. Γι’αυτό και στην επίθεση Τραμπ υπάρχει, κατά τον Διευθυντή Ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων ένα στοιχείο, που υπερβαίνει τη νομιμοποίηση κι αυτό είναι το “ηθικό στοιχείο”, που αφορά στο γεγονός, ότι η επίθεση δεν έπληξε ανθρώπους, αλλά στόχος ήταν μία αεροπορική βάση, αεροσκάφη και στρατιωτικός εξοπλισμός.

“Ίσως ο Τραμπ να αντέδρασε γρήγορα, αλλά ίσως οι Ηνωμένες Πολιτείες, να έχουν μέσω δορυφόρων ή άλλων πηγών τα στοιχεία εκείνα, που δεν είναι ευρέως γνωστά και αποδεικνύουν, ότι τη χημική επίθεση την εξαπέλυσαν οι δυνάμεις του συριακού καθεστώτος”, καταλήγει ο καθηγητής.

* Φωτογραφίες: AP Photo/Alex Brandon, Mass Communication Specialist 3rd Class Robert S. Price/U.S. Navy via AP, AP via Edlib Media Center, DigitalGlobe/U.S. Department of Defense via AP.