Κ. Φίλης στο NEWS 247: “Το Ισραήλ δεν επιθυμεί αυτή τη στιγμή να δοθεί κάποια λύση στο Παλαιστινιακό”

Η επιχείρηση του ισραηλινού στρατού στη Γάζα  δεν αποτελεί  “απάντηση” στη δολοφονία των τριών Ισραηλινών εφήβων. Αποτελεί το  σχέδιο του Ισραήλ για αποδυνάμωση ή και εξάλειψη της Χαμάς ως στρατιωτικής και πολιτικής δύναμης.

Η Χαμάς βρίσκεται σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση καθώς η οικονομική κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας γίνεται απελπιστική και η πολιτική της στήριξη αμφισβητείται από άλλες οργανώσεις, όπως η Ισλαμική Τζιχάντ.

Η επιλογή του χρόνου της επιχείρησης των Ισραηλινών δεν σχετίζεται μόνο με την κατάσταση στα παλαιστινιακά εδάφη και την προσπάθεια συγκρότησης κυβέρνησης εθνικής ενότητας. Το Ισραήλ αντιλαμβάνεται ότι η Μέση Ανατολή έχει πια εισέλθει σε μια νέα περίοδο αστάθειας.

Το NEWS 247, επιχειρώντας να ρίξει φως στα όσα συμβαίνουν, απευθύνθηκε στον Διευθυντή Ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων  Κωνσταντίνο Φίλη.

Ποια είναι η αφορμή των εχθροπραξιών;

“Σε  επίπεδο προφάσεως είχε την απαγωγή και τη δολοφονία των τριών Ισραηλινών νεαρών παιδιών.  Υπήρξαν κατόπιν αυτού αντίποινα από πλευράς ακραίων Ισραηλινών σε βάρος Παλαιστινίου. Ξέρουμε πολύ καλά ότι το Ισραήλ αποδίδει πολύ μεγάλη σημασία στις ζωές των πολιτών του, ξέρουμε και αναγνωρίζουμε πόσο σημαντικό είναι το αίσθημα ανασφάλειας του  μέσου Ισραηλινού είτε από βομβιστικές επιθέσεις, οι οποίες ωστόσο είχαν εκλείψει τον τελευταίο καιρό, είτε από ρουκέτες που εκτοξεύονται πέριξ του Ισραήλ, από τη  Λωρίδα της Γάζας ή το Λίβανο. Γνωρίζουμε ακόμη  ότι η αντίδραση του Ισραήλ κάθε φορά είναι δυσανάλογης ισχύος σε σχέση με αυτό που έχει να αντιμετωπίσει.

Ο Μαχμούτ Αμπάς και η Φατάχ δεν ελέγχουν το σύνολο των Παλαιστινίων, με αποτέλεσμα το Ισραήλ να τον κατηγορεί δίνοντάς του έτσι μια πρόφαση να αποχωρήσει από τις συνομιλίες. Το Ισραήλ εξάλλου  δεν αναγνωρίζει την νέα κυβέρνηση της Παλαιστίνης η οποία είναι σύμπραξη της Φατάχ και της Χαμάς την οποία  θεωρεί τρομοκρατική οργάνωση.

Παρόλο που η προσοχή της διεθνούς κοινότητας τον τελευταίο καιρό δεν ήταν στραμμένη στην περιοχή, το φιτίλι σιγοκαίει. Αυτό που περιμέναμε ήταν μια αφορμή για να γίνει για άλλη μια φορά η συγκεκριμένη περιοχή του κόσμου  πυριτιδαποθήκη.”

Γιατί το Ισραήλ έχει αναλάβει μια τέτοια δράση;

“Καταρχάς το Ισραήλ  αισθάνεται ακόμα μεγαλύτερη ανασφάλεια σε σχέση με την παγιωμένη αντίληψη που έχει ότι περιβάλλεται από καθεστώτα πολλά εκ των οποίων δεν είναι φιλικά ως προς αυτό ακόμα και εχθρικά. Αυτό το αίσθημα για τις σχέσεις του με τους γείτονές του ενισχύθηκε.

Πρώτον με την επικράτηση του Άσαντ στη Συρία, η οποία απ ότι  φαίνεται  εμπεδώνεται και κάτι τέτοιο σημαίνει ότι το Ιράν δεν έχασε ένα προπύργιο καθοριστικής σημασίας όπως είναι η Συρία. Αποτέλεσμα είναι να μην αποκόπτεται η τροφοδοσία Ιράν και Χεζμπολά  που βρίσκεται στο Λίβανο.

Δεύτερον παρά την ήττα των τζιχαντιστών στη Συρία βλέπουμε ότι σε μια σημαντική γεωγραφικά περιοχή η οποία εκτείνεται από τη Συρία μέχρι το Ιράκ να έχουν δημιουργήσει μια δική τους ζώνη ελέγχου  η οποία  δεν θα μπορούσε να καταστεί δυνατή αν δεν είχαν την υποστήριξη του τοπικού στοιχείου, του Σουνιτικού στοιχείου. Άρα έχουμε μια επάνοδο του Σουνιτικού εξτρεμισμού που μπορεί να βρίσκεται απέναντι από το Ιράν με το οποίο το Ισραήλ βρίσκεται σε μια συγκρουσιακή κατάσταση, αλλά που  δεν είναι και προς όφελος του Ισραήλ. Το Ισραήλ δε θέλει στο μαλακό του υπογάστριο να έχει εξτρεμιστικά στοιχεία.

Το άλλο γεγονός που επέτεινε το αίσθημα αβεβαιότητας του Ισραήλ είναι η προσπάθεια προσέγγισης των Η.Π.Α με το Ιράν. Το Ιράν αποκτά εκ των πραγμάτων την ηγεμονική θέση που αποζητούσε, με τεράστιο όμως κόστος και συνεχή αφαίμαξη στην προσπάθειά του να στηρίξει τα φιλικά προς αυτό καθεστώτα στη Συρία και το Ιράκ.

Το Ισραήλ πίεζε όλο το προηγούμενο διάστημα την αμερικανική ηγεσία ακόμα και για μια στρατιωτική προληπτική δράση  εναντίον του Ιράν.

Αν αυτού οι Η.Π.Α επιχειρούν  επαναπροσέγγιση με το Ιράν. Οι επόμενες εβδομάδες είναι καθοριστικές για να βρεθεί μια λύση για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, στις διαπραγματεύσεις που γίνονται αυτή τη στιγμή στη Βιέννη.

Άρα εάν το Ιράν  υποχρεωθεί  να εμπλακεί με κάποιο τρόπο  σε ενδεχόμενη  σύρραξη, τότε, αυτό θα δημιουργούσε πολλές δυσκολίες στην επαναπροσέγγιση Τεχεράνης- Ουάσινγκτον.”

Η Χαμάς  ελέγχει τη λωρίδα της Γάζας;

“Υπάρχουν πληροφορίες ότι έχουν παρεισφρήσει στην περιοχή και τζιχαντιστικά στοιχεία αλλά και ένα κομμάτι νεολαίας,  που λόγω της ανέχειας είναι πιο εξτρεμιστικό  από τη Χαμάς.

Το ερώτημα είναι: Αν το Ισραήλ θέλει να αποδυναμώσει τη Χαμάς  ποιο είναι το επόμενο επίπεδο; Τι θα κάνει αν του προκύψουν πιο εξτρεμιστικά στοιχεία; Από την άλλη  η Χαμάς δεν συνομιλεί με το Ισραήλ γιατί  δεν το  αναγνωρίζει ως κράτος.

Εδώ υπάρχει ένα δίλημμα που δεν είναι εύκολο να απαντηθεί από πλευράς των Ισραηλινών. Όσο πιο τραχείς είναι οι επιχειρήσεις τόσο αποδυναμώνεται η Χαμάς. Ποιος όμως θα έρθει μετά στη θέση της;

Θα είναι τέτοιου βαθμού τα πλήγματα που θα αποτρέψουν και τους άλλους οι οποίοι  μπορεί να κάνουν σκέψεις για εξτρεμιστικές ενέργειες έναντι του Ισραήλ ή θα  αποδυναμωθεί η Χαμάς και θα αναδυθούν μέσα από τη Λωρίδα της Γάζας άλλες δυνάμεις πιο εξτρεμιστικές.”

Ποίοι οι στόχοι του Ισραήλ;

“Το Ισραήλ βλέπει ότι υπάρχει μια αναδιάταξη του γεωπολιτικού χάρτη μετά τις τελευταίες εξελίξεις στην περιοχή με αποτέλεσμα να αντιδρά και να  εφαρμόζει μια επιθετική άμυνα .

Προσπαθεί από τη μια να εκμηδενίσει τις απειλές στο Παλαιστινιακό μέτωπο,  καθώς είναι σαφές ότι δεν επιθυμούσε την κυβέρνηση ενότητας της Παλαιστίνης και δεν επιθυμεί αυτή τη στιγμή να δοθεί κάποια λύση στο Παλαιστινιακό.

Ο στρατηγικός του  στόχος είναι οι εποικισμοί οι οποίοι και δεν έχουν σταματήσει όλο αυτό το διάστημα, ώστε να περιχαρακώσει και να  αποκλείσει τους Παλαιστίνιους από μια σειρά δράσεων.

Το Ισραήλ θέλει πάντοτε να αναδειχθεί ως παράγων σταθερότητας στη περιοχή. Θέλει να δείξει ότι πολέμα κάθε τι το αποσταθεροποιητικό”.

Σύμμαχοι και εχθροί

Η στρατηγική του Ισραήλ αποσκοπεί στη σύμπηξη μιας συμμαχίας εναντίον των “δολιοφθορέων της ειρήνης”, δηλαδή του Ιράν, της Χεζμπολά, των σιιτών του Ιράκ, της Χαμάς και των Αδελφών Μουσουλμάνων στην περιοχή. Πιθανοί εταίροι σε μια τέτοια συμμαχία θα ήταν η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος, η Ιορδανία και ένα ανεξάρτητο κουρδικό κράτος στο βόρειο Ιράκ.

Η αμερικανική στρατηγική γίνεται όλο και πιο θολή, αμφιταλαντευόμενη μεταξύ της άμεσης επέμβασης και της εκ του μακρόθεν επιρροής επιτυγχάνοντας περιφερειακές συνεννοήσεις με δυνάμεις όπως η Τουρκία, η Σαουδική Αραβία ή και το Ιράν ακόμα, εφ’ όσον επιλυθεί το πρόβλημα του πυρηνικού προγράμματός του.

Υπάρχει πιθανότητα χερσαίας εισβολής;

“Πιστεύω ότι το Ισραήλ δε θα ήθελε να κάνει χερσαία εισβολή σε μια περιοχή που είναι από τις πιο πυκνοκατοικημένες στο κόσμο. Στη Λωρίδα της Γάζας, η οποία είναι κυριολεκτικά  μια λωρίδα, όπου  ζουν περισσότεροι από 1,8 εκατομμύρια άνθρωποι. Δεν αποκλείω να κάνει κάποια χερσαία επέμβαση ωστόσο θα είναι πολύ προσεκτικό στο να κάνει κάποια ενέργεια που θα κοστίσει και σε ανθρώπινες ζωές Ισραηλινών.