Κυπριακό: Ικανή να τορπιλίσει τη συμφωνία η απόκλιση Ελλάδας – Τουρκίας στις εγγυήσεις

Τι μπορεί να κρύβεται πίσω από την αποτυχία στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό; Πόσο μπορεί να σταθεί εμπόδιο ή να τορπιλίσει τις συζητήσεις σε επόμενα στάδια η επίρριψη ευθυνών και από τις δύο πλευρές, Ελλάδα – Τουρκία, για το ναυάγιο στην Ελβετία;

Ο Διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, Κωνσταντίνος Φίλης, μιλά στο NEWS 247, σχολιάζοντας όσα είπε ο Κύπριος Πρόεδρος στη διακαναλική συνέντευξη που παραχώρησε μετά το Μοντ Πελεράν, ερμηνεύοντας τη στάση του Τουρκοκύπριου ηγέτη και αναλύοντας τη θέση του διεθνούς παράγοντα, ενόψει ενδεχόμενης επίλυσης του Κυπριακού.

Πόσο έτοιμη ήταν η κοινή γνώμη να δεχτεί μία συμφωνία;

ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΟ ΠΛΕΥΡΕΣ ΚΕΡΔΙΖΟΥΝ ΧΡΟΝΟ

“Αυτό που κατάλαβα είναι ότι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έχει μία απογοήτευση για τη διακοπή των συνομιλιών, γιατί θεωρούσε ότι θα έκλεινε και το τέταρτο κεφάλαιο για το εδαφικό, άρα θα μπορούσαμε να περάσουμε στο τελικό βήμα και στάδιο, που είναι η συζήτηση για τις εγγυήσεις και την ασφάλεια. Η απογοήτευσή του αυτή δεν σημαίνει και το είπε αυτό πολλές φορές, ότι σταματάνε οι διαπραγματεύσεις. Είναι ανησυχητικό σε κάποιον βαθμό, το γεγονός ότι έχει ξεκινήσει αμέσως μετά τη διακοπή των συνομιλιών η επίρριψη ευθυνών από τη μία μεριά στην άλλη και επίσης η επίρριψη ευθυνών σε δύο εκ των τριών εγγυητριών δυνάμεων, που είναι η Ελλάδα και η Τουρκία”, λέει ο καθηγητής.

“Νομίζω, ότι αυτό ή είναι ένα πραγματικό γεγονός, μία διαπίστωση ή είναι ένα παιχνίδι τακτικής σε κάποιον βαθμό με στόχο να κατευναστεί η κοινή γνώμη και στην Ε/Κ και στην Τ/Κ κοινότητα, γιατί υπάρχουν αρκετοί που θεωρούν, ότι τα βήματα που έχουν γίνει από πλευράς και Αναστασιάδη και Ακιντζί είναι αρκετά προωθημένα. Άρα, και για τους δύο είναι καλό τελικά, εάν και εφόσον επανέλθουν στη διαπραγμάτευση, να μπορούν να δείξουν ότι έχουν τηρήσει σκληρή στάση στη διαπραγμάτευση σε κάποια ζητήματα και εξ αυτού διακόπηκαν οι συνομιλίες. Αυτό είναι καλό για το μέλλον, αν υπήρχε μία συμφωνία την περασμένη Δευτέρα, μπορεί οι κοινές γνώμες να μην είναι ακόμη ώριμες για να τη δεχτούν, ενώ τώρα φαίνεται ότι και οι δύο στέκονται πίσω από τις σκληρές θέσεις και άρα κερδίζουν και χρόνο, αλλά κυρίως κερδίζουν και ένα κομμάτι της κοινής γνώμης που μπορεί να θεωρήσει ότι τελικά η διαπραγμάτευση γίνεται και δεν είναι τύποις διαπραγμάτευση που έχει μία λύση επιβεβλημένη από τον διεθνή παράγοντα”, προσθέτει ο κ. Φίλης.

Η απόλυτη εξάρτηση Ακιντζί από την Τουρκία

ΟΙ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ ΘΑ ΓΙΝΟΥΝ ΣΤΟ ΕΔΑΦΙΚΟ, ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΓΙΝΟΥΝ ΣΤΙΣ ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ

“Καταλαβαίνουμε, ότι η Τουρκία από την οποία εξαρτάται απόλυτα και ο Ακιντζί και οι Τ/Κ, μεταξύ άλλων και με οικονομική εξάρτηση, που είναι και η σημαντικότερη, η Τουρκία ξέρουμε ότι δεν ήθελε να επιλυθεί το ζήτημα του εδαφικού, γιατί αυτό θα σήμαινε, ότι θα πηγαίναμε στο επόμενο στάδιο, που είναι οι εγγυήσεις και εκεί πέρα θα έπρεπε να κάνει κάποιες παραχωρήσεις που δεν είναι έτοιμη ή διατεθειμένη να κάνει. Αντίθετα τώρα, με το να μην λυθεί το εδαφικό και με το γεγονός ότι έσπευσε το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών να πει, ότι θα πρέπει να αφήσουμε το εδαφικό και να το συμπεριλάβουμε στην πενταμερή διάσκεψη, η Τουρκία προέκρινε τη μη συμφωνία γύρω από το εδαφικό, ώστε τον συμβιβασμό που θα χρειαστεί να κάνει, να τον κάνει γύρω από το ζήτημα του εδαφικού, ώστε να μπορέσει να διατηρήσει τη θέση της γύρω από το ζήτημα των εγγυήσεων και κυρίως της παραμονής των τουρκικών στρατευμάτων”, σημειώνει ο κ. Φίλης.

Τι μέλλει γενέσθαι την επόμενη μέρα

ΠΟΙΟΣ ΘΑ ΑΝΑΛΑΒΕΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΛΥΣΗ;

“Κι εδώ είναι, κατά τη γνώμη μου, το μεγαλύτερο αγκάθι έναντι όλων, χωρίς να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν άλλα εμπόδια, όπως είναι το εδαφικό, το περιουσιακό, το οικονομικό, γιατί ακόμη δεν γνωρίζουμε ποιοι θα καλύψουν οικονομικά την όποια λύση και το ποσό μπορεί να είναι σεβαστό. Μπορεί να είναι αρκετά δισεκατομμύρια. Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα που υπάρχει τώρα, είναι η τεράστια απόκλιση που υπάρχει αυτή τη στιγμή μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στο ζήτημα των εγγυήσεων. Διότι η Ελλάδα ζητά πλήρη κατάργηση των εγγυήσεων, που σημαίνει και άμεση αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων, ενώ η Τουρκία και οι Τ/Κ θεωρούν sine qua non συνθήκη την παραμονή των τουρκικών στρατευμάτων με κάποιο προκάλυμμα και για κάποια χρόνια, που θα είναι η μεταβατική περίοδος, με απροσδιόριστο το χρονικό διάστημα και η Τουρκία να έχει κάποιον ρόλο εγγυήτριας δύναμης, προσαρμοσμένο στο 2016 – 2017. Αυτή η απόκλιση μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας, αν δεν γεφυρωθεί με κάποιον τρόπο, είναι ικανή να τορπιλίσει τη συμφωνία, ακόμη κι αν οι Ε/Κ και οι Τ/Κ έχουν συμφωνήσει σε όλα τα υπόλοιπα”.

Απογοητευμένος αλλά αποφασισμένος να συνεχίσει

Ο ΛΟΓΟΣ ΕΠΙΚΡΑΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ‘ΟΧΙ’ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΟΚΥΠΡΙΩΝ

“Ο Αναστασιάδης μου έδειξε ότι ναι μεν είναι απογοητευμένος, είναι όμως αποφασισμένος, ενώ δεν μπορούμε να ξέρουμε, εάν αυτό που συνέβη ήταν τελικά και με τους διαλόγους που διέρρευσαν και τακτικός ελιγμός, για να μην κατηγορηθούν για υποχώρηση και οι δύο πλευρές ή πράγματι υπάρχει σοβαρό θέμα και πράγματι η Τουρκία επιθυμεί για μία ακόμη φορά, μία λύση που θα είναι κομμένη και ραμμένη στα μέτρα της”.

“Το πρόβλημα για εμάς είναι, ότι στο κομμάτι των εγγυήσεων φαίνεται, ένα μέρος του διεθνούς παράγοντα, ίσως πλην Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένων και των ΗΠΑ και ορισμένων κρατών της ΕΕ, να αποδέχεται τρόπον τινά την παραμονή μέρους τουρκικών στρατευμάτων, που θα είναι σίγουρα μικρότερο από τις 40.000 – 45.000 που είναι σήμερα, αλλά φαίνεται ότι αποδέχονται τη θέση της Τουρκίας. Αυτό φαίνεται, ότι θα είναι λόγος επικράτησης του “όχι” από πλευράς Ε/Κ, ακόμη κι αν υπάρξει χρονοδιάγραμμα αποχώρησης, σε ενδεχόμενο δημοψήφισμα και εφόσον έχει προηγηθεί συμφωνία”, λέει ο κ. Φίλης.

Οι ευχαριστίες στον Τσίπρα και η αποφυγή αναφοράς στο ΥΠΕΞ

ΔΙΑΧΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΘΕΣΗ ΤΣΙΠΡΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΚΛΗΡΗ ΣΤΑΣΗ ΚΟΤΖΙΑ

“Πολλές φορές, ο κ. Αναστασιάδης είπε και τόνισε ότι δεν υπάρχει καμία διαφορά με την ελληνική κυβέρνηση. Δύο στοιχεία κρατάω από αυτό. Το ένα είναι η ανάγκη, να το υπογραμμίσει αυτό πολλές φορές και σε όλους τους τόνους, δείχνοντας έτσι κάποια διαφοροποίηση, ίσως, γιατί σε διαφορετική περίπτωση να μην χρειαζόταν να το επαναλάβει σε μία συνέντευξη Τύπου τόσες πολλές φορές”, σημειώνει ο καθηγητής.

“Αν δεχτούμε και κάποια δημοσιεύματα κυπριακών εφημερίδων, μίλησε για τον Έλληνα πρωθυπουργό και για τα κόμματα, δεν είπε κάτι για τον υπουργό Εξωτερικών. Αυτό και το λέω με πολύ μεγάλη επιφύλαξη, αν ισχύουν τα δημοσιεύματα περί διαφοροποίησης μέσα στην ίδια την ελληνική κυβέρνηση, μπορεί να είναι μία προσπάθεια του Κυπρίου προέδρου, να διαχωρίσει τη θέση του Έλληνα πρωθυπουργού από τον υπουργό, που τηρεί μία πιο σκληρή στάση στο ζήτημα του Κυπριακού και κυρίως το ζήτημα των εγγυήσεων”.

“Αν η Ε/Κ θεωρεί ότι αυτή η σκληρή στάση είναι ακόμη ένα αγκάθι, ίσως να έγιναν αυτές οι αναφορές στο πρόσωπο του πρωθυπουργού, για να δείξει, ότι οι συζητήσεις γίνονται σε επίπεδο αρχηγών και ότι η πορεία της συμφωνίας δεν μπορεί να επηρεαστεί από το υπουργείο Εξωτερικών. Εδώ βέβαια, ξαναλέω, ότι υπάρχει ένα μεγάλο “αν”, γιατί δεν ξέρουμε σε τι βαθμό ισχύουν αυτές οι πληροφορίες, γιατί το non paper του υπουργείου Εξωτερικών μιλούσε για κατάργηση των εγγυήσεων και αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων, πράγμα που είναι σωστό ως άποψη και ορθό επί της αρχής, το ερώτημα είναι πόσο ρεαλιστικό μπορεί να είναι κάτι τέτοιο, τόσο λόγο των διεθνών συσχετισμών, όσο και λόγω του ότι αυτή η μεταβατική φάση ίσως να είναι δύσκολο να γίνει, χωρίς την παρουσία τουρκικών στρατευμάτων. Αν και, η προσωπική μου άποψη είναι, ότι το να διατηρηθούν τουρκικά στρατεύματα στην Κύπρο είναι διαβατήριο για το “όχι” των Ε/Κ και δημιουργεί και μία ιδιομορφία ως προς το ευρωπαϊκό κεκτημένο, γιατί δεν υπάρχει προηγούμενο, άλλο κράτος της ΕΕ να έχει στα εδάφη του στρατό κατοχικό ή πρώην κατοχική μίας τρίτης χώρας, χωρίς αυτό να είναι προϊόν μιας συμφωνίας για παράδειγμα με το ΝΑΤΟ”, καταλήγει ο κ. Φίλης.