Naila Bozo: Χωρίς ελεύθερους Κούρδους στη Συρία, θα επιστρέψει το ISIS

Οι Κούρδοι σήμερα έχουν καταφέρει να εγκαθιδρύσουν τη δική τους αυτόνομη, ανοιχτή κοινωνία στο βόρειο τμήμα της εμπόλεμης Συρίας.

Στην πραγματικότητα έκαναν τη “δύσκολη δουλειά”, καθάρισαν τις αυτοδιοικούμενες περιοχές τους από τους τζιχαντιστές με τη βοήθεια των ΗΠΑ και τώρα είναι και πάλι έκθετοι, ανάμεσα σε Τραμπ, Ερντογάν και Πούτιν.

Οι κουρδικές ζώνες εκτείνονται στο 30% της Συρίας, έχουν ελευθεριακές δομές με την ισότητα των φύλων να είναι πολύ ψηλά, και υποστηρίζονται στην πραγματικότητα από τους συμπατριώτες τους στο Ιράκ.

Επί δεκαετίες έχουν υποστεί περιθωριοποίηση και καταπίεση από το καθεστώς του Μπάαθ, του κόμματος των Άσαντ που βρίσκεται στην εξουσία στη Δαμασκό, και δεν σταμάτησαν να ζητούν αναγνώριση των πολιτιστικών και πολιτικών δικαιωμάτων τους. Είναι χαρακτηριστικό πως μόλις το 2011, το καθεστώς Άσαντ αποφάσισε να δώσει υπηκοότητα σε 300.000 “απάτριδες” Κούρδους, φοβούμενο πως θα κινούνταν και εκείνοι εναντίον του.

Η συριακή επανάσταση εναντίον του Άσαντ τους κράτησε σε ουδετερότητα αρχικά, ωστόσο το αναδυόμενο ISIS τους έφερε προ νέων απειλών. Στα εδάφη τους μάλιστα υπάρχουν σήμερα camps στα οποία βρίσκονται χιλιάδες πρώην υποστηρικτές του Ισλαμικού Κράτους, με τους Κούρδους να είναι επιφορτισμένοι με τη φύλαξή τους.

Η νέα επικείμενη εισβολή της Τουρκίας με δικαιολογία την εγκαθίδρυση “ζώνης ασφαλείας” αλλά και η αμφισημία των δηλώσεων Τραμπ ως προς τον ρόλο των ΗΠΑ στην περιοχή, έχουν δημιουργήσει νέα, εύλογη ανασφάλεια στις κουρδικές κοινότητες της Ροζάβα (“Δύση” στα κουρδικά, ή δυτικό Κουρδιστάν).

Οι Κούρδοι θεωρούν την Ροζάβα ένα από τα τέσσερα τμήματα του ευρύτερου Κουρδιστάν που απαρτίζεται από το βόρειο τμήμα του, στην Τουρκία, το νότιο στο Ιράκ και το ανατολικό, στο Ιράν.

Η πολυεθνοτική σύνθεση του πληθυσμού έφερε ένα σύστημα άμεσης δημοκρατίας ώστε μουσουλμάνοι, χριστιανοί, Κούρδοι, Γιεζίντι, Άραβες, Σύριοι, Τουρκμένοι να απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα και οι εθνικές κουλτούρες τους να αναγνωρίζονται και να γίνονται σεβαστές.

Από το 2013 το PYD, το Κόμμα Δημοκρατικής Ενότητας των Κούρδων της Συρίας, κήρυξε καθεστώς ημιαυτονομίας.

Το 2016, τα ημιαυτόνομα εδάφη ανακοίνωσαν τη δημιουργία μιας “ομοσπονδιακής περιοχής” που αποτελείται από τρία καντόνια: το Αφρίν (βορειοδυτικά) στην επαρχία του Χαλεπίου, τον Ευφράτη (βόρεια) σε ένα τμήμα των επαρχιών του Χαλεπίου και της Ράκας και του Τζαζιρέ (βορειοανατολικά) που αντιστοιχεί στην επαρχία Χασάκα.

Ο πόλεμος για τους Κούρδους της Συρίας δεν έχει να κάνει μόνο με τον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας και των ακραίων ισλαμιστών, αλλά είναι και αγώνας για άμεση δημοκρατία και ελευθερία, για ισότιμη κοινωνία με ίση εκπροσώπηση και σεβασμό των δικαιωμάτων των μειονοτήτων, όπως έχει αναλύσει ο Guardian.

Όπως είπαμε, οι γυναίκες έχουν κεντρικό ρόλο στις κοινότητες και τις πολιτικές αποφάσεις, πολεμούν και αναφέρουν ότι η ισότητα των φύλων είναι προαπαιτούμενη, στο κοινωνικό συμβόλαιο της Ροζάβα.

Λίγο πριν την ανακοίνωση εισβολής της Τουρκίας στην περιοχή από τον Ερντογάν, το News 24/7 συνομίλησε με τη Naila Bozo.

Η Naila είναι κούρδισσα γιατρός, blogger στο kurdishrights.org και ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των Κούρδων.

Γεννήθηκε στη Δανία από Κούρδους γονείς με καταγωγή τη Συρία, έχει περάσει τα καλοκαίρια της στη Ροζάβα ενώ έχει συνεισφέρει σε ανθρωπιστικές αποστολές στην περιοχή το 2015 και 2016. Παράλληλα, ήταν στον τόπο καταγωγής της το 2012, όταν ξέσπασε εκεί ο πόλεμος.

Παρακάτω μας αναλύει το χθες και το σήμερα των κουρδικών περιοχών στη Συρία, και μας εκφράζει τους φόβους της ότι μια πιθανή επιτυχία των Τούρκων στις κουρδικές περιοχές, μπορεί να σημάνει και επανεμφάνιση του σκοταδισμού των τζιχαντιστών.

Ποια είναι η κατάσταση τώρα στη Ροζάβα;

“Οι κουρδικές δυνάμεις σήκωσαν όλο το βάρος της μάχης ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος. Δέχθηκαν όπλα, εκπαίδευση και εξειδίκευση από τις αμερικανικές δυνάμεις σε αυτή τη μάχη και είμαι σίγουρη πως το ISIS θα είχε κυριαρχήσει αν δεν υπήρχαν οι Κούρδοι.

Η προοπτική της τουρκικής κυριαρχίας ως ζώνες ασφαλείας στη Ροζάβα – Βόρεια Συρία, δεν έχει να κάνει με το να απαλειφτεί εξ ολοκλήρου του Ισλαμικό Κράτος. Πάντα είχε να κάνει με τον περιορισμό των Κούρδων καθώς εδώ και δεκαετίες θεωρούνται απειλή για την ακεραιότητα της Τουρκίας.

Η εγκαθίδρυση της Ροζάβα και η εδραίωση της περιοχής αποτελούσαν πάντοτε απειλή για την Τουρκία, όχι απλά γιατί αυτό σημαίνει πως θα έπρεπε να έχουν κοινά σύνορα με μια περιοχή που ελέγχεται από Κούρδους, αλλά επειδή φοβούνται πως αυτή η περιοχή θα ενέπνεε περισσότερους Κούρδους στην Τουρκία να εντείνουν τις μάχες τους για τα κουρδικά δικαιώματα στη χώρα. Η τουρκική κυβέρνηση έχει καταπνίξει κάθε προσπάθεια κινητοποίησης των Κούρδων, είτε μιλάμε για πολιτιστικές κινητοποιήσεις, είτε για ένοπλες, αιματοκυλώντας οποιαδήποτε πράξη σχετίζεται με αυτή την έκφραση.

Τώρα πληροφορούμαστε πως οι τουρκικές εναέριες δυνάμεις, παρά τις προειδοποιήσεις, βομβαρδίζουν τα σύνορα στην περιοχή της Ροζάβα και τα κουρδικά εδάφη στο Ιράκ, που αποτελούν τη μοναδική τροφοδοσία για τη Ροζάβα”.

Τι γίνεται με τα αμερικανικά στρατεύματα και τη στρατηγική των ΗΠΑ;

“Σύμφωνα με το τοπικό πρακτορείο ειδήσεων Hawar, οι ΗΠΑ άρχισαν να αποσύρονται από τη Δευτέρα. Έφυγαν από τα φυλάκια στις πόλεις Tal Abyad και Serê Kaniyê.

Αυτό έχει προκαλέσει νέες διαμαρτυρίες εναντίον της τουρκικής εισβολής στη Serê Kaniyê (ANF News). Όλα αυτά έρχονται δύο μόλις ημέρες μετά τις δηλώσεις του υπουργού Άμυνας των ΗΠΑ, ο οποίος είπε ότι εστιάζουν “στο να δημιουργήσουμε έναν αποτελεσματικό μηχανισμό ασφαλείας στη βορειοανατολική Συρία. Είχα μια μεγάλη συζήτηση με τον ομόλογό μου, τον Τούρκο υπουργό Άμυνας Kholosi Akar, και αυτό ήταν το αντικείμενο της συζήτησής μας. Ο Akar συμφώνησε πως πρέπει να καταλήξουμε μαζί σε έναν αποτελεσματικό μηχανισμό ασφαλείας“.

Προφανώς, αυτές οι μη δεσμευτικές απαντήσεις επιδέχονται πολλαπλών ερμηνειών. Ο στόχος είναι να καταπραΰνουν τους δύο εταίρους, τους Τούρκους και τις Δημοκρατικές Δυνάμεις της Συρίας (SDF), κάτι που προκύπτει μέσα από αυτή την αινιγματική τοποθέτηση, παρόλα αυτά μπορεί να υποστηριχθεί ότι μέσα από τη διατύπωση αυτής της φράσης διαφαίνεται μια μη αποχώρηση.

Παρόλα αυτά, δεδομένου ότι η θέση των ΗΠΑ στην περιοχή πάντοτε προϋπέθετε διπλές συζητήσεις, ακόμα και με αντικρουόμενες δηλώσεις από διαφορετικούς αξιωματούχους, δεν θα πρέπει να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι οι ΗΠΑ αλλάζουν τη “στρατηγική” τους και ενδεχομένως θα συνεχίσουν να πράττουν έτσι, κάνοντας την όλη κατάσταση όλο και πιο απρόβλεπτη”.

Ποια είναι η προσωπική της οπτική ως προς την εμπλοκή των ΗΠΑ;

“Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν φαίνεται να έχει ομόφωνη υποστήριξη από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Ο Γερουσιαστής Lindsey Graham έγραψε στο Twitter ότι “θα εισαγάγουν διμερείς κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας εάν εισβάλλουν στη Συρία και θα ζητήσουν την αποπομπή τους από το ΝΑΤΟ αν επιτεθούν σε κουρδικές δυνάμεις”.

Αυτή είναι μια πολύ ισχυρή τοποθέτηση, δεδομένου ότι οι ΗΠΑ σέβονται διαχρονικά τόσο πολύ το ΝΑΤΟ και τους συμμάχους του, που επέτρεψαν κατά συνέπεια πολλές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την Τουρκία.

Στην ίδια κατεύθυνση, ο Mitch McConnell, ο ηγέτης της ρεπουμπλικανικής πλειοψηφίας στην Γερουσία, δήλωσε πως μια μάχη μεταξύ των κουρδικών δυνάμεων και της Τουρκίας θα “έθεταν σε σοβαρό κίνδυνο τους δεσμούς της Τουρκίας με τις ΗΠΑ προκαλώντας παγκοσμίως ακόμα μεγαλύτερη απομόνωση του Ερντογάν”.

Πώς ήταν τα πράγματα πριν τον πόλεμο και πώς είναι τώρα;

“Αν θεωρήσουμε ότι κάποιος Άραβας καταπιεζόταν στις περιοχές του Baath πριν την αραβική άνοιξη, τότε ένας Κούρδος ήταν δύο φορές καταπιεσμένος. Η αραβοκρατία και τα μέτρα επιβολής της της δεκαετίας του ’70, βασίζονταν στη λογική ότι οι Κούρδοι ήταν ένα καρκίνωμα στο “αραβικό σώμα” και προωθούσαν την απομόνωση του κουρδικού λαού.

Οι διακρίσεις αυτές γίνονταν αυθαίρετα, προκαλώντας μεγάλη ανασφάλεια στις κουρδικές κοινότητες. Η αντίσταση εναντίον της κυριαρχίας του Baath (το κόμμα των Άσαντ) ξεκίνησε με μεγάλο ρίσκο. Έχω συγγενείς στους οποίους απαγορευόταν να κατέχουν εδάφη γης στο δικό τους όνομα ιδιοκτησίας και θεωρούνταν απάτριδες.

Έχω θείο που πέρασε δεκαετίες στη φυλακή καθώς απήχθη βίαια από το σπίτι τους από τις μυστικές δυνάμεις της Συρίας, Mukhabarat. Έχω ξάδερφο που στην πλάτη του υπάρχουν ακόμη σημάδια βασανισμού.

Η επανάσταση της Ροζάβα που ήρθε μαζί με την επανάσταση της Συρίας, επέτρεψε τελικά στους Κούρδους να εκφράσουν την ταυτότητά τους. Η επανάσταση της Ροζάβα είναι πολλά περισσότερα από τη διεκδίκηση της ελευθερίας να μιλάμε, να διαβάζουμε και να γράφουμε στα κουρδικά, να ανεμίζουμε τα χρώματα της σημαίας μας και να λέμε ανοιχτά, “είμαι Κούρδος”.

Η επανάσταση βάζει τον φεμινισμό στην ατζέντα, έφερε στο επίκεντρο τη γνώση για τη σημασία της οικολογίας και δημιούργησε χώρο για να ανθίσει αυτό που λέμε άμεση δημοκρατία από τη βάση, με τη συμμετοχή ανθρώπων που μέχρι πρότινος αποκλείονταν από τις κοινωνικές και πολιτικές δραστηριότητες.

Όλο αυτό έγινε υπό τη μόνιμη απειλή του συριακού καθεστώτος, του τουρκικού καθεστώτος και του Ισλαμικού Κράτους και των αυθαίρετων εμπάργκο που έθεταν στη γειτονική περιοχή μας, την κουρδική περιφέρεια του Ιράκ”.

Την ανησυχεί μια ενδεχόμενη επανεμφάνιση του ISIS;

“Οι κουρδικές αρχές επιτηρούν camps με 70,000-90,000 υπόπτους για υποστήριξη στο Ισλαμικό Κράτος.

Πρόσφατα υπήρξαν αναφορές ότι γυναίκες των camps που βρίσκονται φερόμενα μέλη του ISIS στη Ροζάβα κακοποιήθηκαν, μαχαιρώθηκαν, επειδή δεν συμμορφώνονται με τους κανόνες τους.

Οι γυναίκες αυτές προσπάθησαν να πάνε κόντρα στους “νόμους” του Ισλαμικού Κράτος. Υπάρχουν παραδείγματα ανθρώπων που δηλώνουν ανοιχτά τη συνεχιζόμενη στήριξή τους στο Ισλαμικό Κράτος και εξέφρασαν την ελπίδα τους για αναβίωση του κράτους όπως ήταν πριν γνωρίσουν την ήττα από τις κουρδικές δυνάμεις.

Φαντάζομαι ότι η περίοδος κατά την οποία το Ισλαμικό Κράτος ήταν στις δόξες του έχει παρέλθει. Αλλά θα υπάρξουν προσπάθειες αναδημιουργίας της κυριαρχίας του ISIS και αυτό θα γίνει αν στεφθεί με επιτυχία η εισβολή των Τούρκων στη Ροζάβα”.