Ο έρωτας και το γυμνό γυναικείο σώμα στην Τέχνη του Πικάσο

Τόνοι από μελάνι έχουν χυθεί για τη σημασία του έργου του ζωγράφου, αλλά και γλύπτη, χαράκτη, ποιητή, σκηνογράφου και δραματουργού, Πάμπλο Πικάσο (25 Οκτωβρίου 1881 – 8 Απριλίου 1973), του ανθρώπου που δικαίως συγκαταλέγεται μεταξύ των σημαντικότερων ζωγράφων του 20ου αιώνα.

Τη βιογραφία του λίγο πολύ όλοι τη γνωρίζουν. Εν ολίγοις, γεννήθηκε σαν σήμερα το 1881 στην ανδαλουσιανή πόλη της Μάλαγας, στην Ισπανία. Το μικρόβιο της ζωγραφικής του κληροδοτήθηκε από τον επίσης ζωγράφο πατέρα του. Ο Πάμπλο επέδειξε από παιδί μεγάλο πάθος και εξαιρετικό ταλέντο στη ζωγραφική, δημιουργώντας ρεαλιστικά έργα κατά την παιδική και εφηβική του ηλικία. Ήταν μόλις 14 ετών όταν, θριαμβευτικά, έγινε δεκτός στη Σχολή Καλών Τεχνών La Lonja στη Βαρκελώνη, μάλιστα λέγεται ότι ζωγράφισε το θέμα των εισαγωγικών εξετάσεων σε μία ημέρα, μολονότι είχε περιθώριο ενός μηνός. Από το 1904 και μετά εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου διεφάνη το πρωτοποριακό του πνεύμα. Έζησε 92 χρόνια, με όλο του το είναι. Δεν δίσταζε να αρνείται κάτι που κατέκτησε. “Ζωγραφίζω όπως αναπνέω. Οταν εργάζομαι, αναπαύομαι. Το να μην κάνω τίποτα ή και το να μιλάω με αυτούς που έρχονται να με δουν με κουράζει”, συνήθιζε να λέει.

Πρόκειται για έναν δίχως όρια καλλιτέχνη που είχε βαθιά πολιτική συνείδηση, το έργο του άλλωστε βρίθει αντιφασιστικών αναφορών. Για παράδειγμα η “Γκερνίκα” του αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες αντιπολεμικές διαμαρτυρίες. Ο μεγάλος αυτός καμβάς περιγράφει την απανθρωπιά, τη βιαιότητα και την απόγνωση του πολέμου. Γνωστός επίσης ήταν και ο ρόλος που κατείχε ο ερωτισμός στη ζωή του Πάμπλο Πικάσο. Το έργο του μαρτυρά και την πτυχή αυτή. Η αίσθησή του για τις γυναίκες ταλαντευόταν ανάμεσα στο έντονο πάθος και στην αντιπάθεια και το μίσος, αν όχι την περιφρόνηση, στοιχεία που αποτυπώνονται στο έργο του.

Το News247.gr μίλησε με την κ. Ευαγγελία Διαμαντοπούλου επίκουρη καθηγήτρια Νεότερης Τέχνης και Επικοινωνίας, στο τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, για τον ερωτισμό που κρύβει ο Πάμπλο Πικάσο στα έργα του και το μυστήριο του γυναικείου σώματος, κάτι που του προκαλούσε, όπως φαίνεται, τρομερό ενδιαφέρον.

“Αναμφισβήτητα ο Πάμπλο Πικάσο είναι ένας από τους σπουδαιότερους καλλιτέχνες που έχουν υπάρξει. Δεν επαναπαύεται, αντιθέτως επανέρχεται συνεχώς στο ίδιο θέμα σαν να μην ικανοποιείται ποτέ από το αποτέλεσμα και σαν να ψάχνει για κάτι ακόμα καλύτερο. Το γυναικείο γυμνό για παράδειγμα, το έχει ζωγραφίσει πάρα πολλές φορές, σε πάρα πολλές εκδοχές. Προχωράει σε μία ανατομία του γυναικείου σώματος, σαν αυτό να κρύβει μυστήρια. Μέσω του κατακερματισμού του σώματος ο Πικάσο επειδιώκει να ανακαλύψει το μυστήριο της Τέχνης”, υποστηρίζει η κ. Διαμαντοπούλου.

Έρωτας για το άλλο φύλο ή για την Τέχνη του;

Είναι γνωστό τοις πάσι ότι ο Πικάσο είχε μία πολύ έντονη ερωτική ζωή. Στα έργα του το ερωτικό στοιχείο είναι κυρίαρχο, το ερώτημα όμως είναι κατά πόσο αυτός ο έρωτας απευθύνεται στο άλλο φύλο, είναι έρωτας για την Τέχνη του ή και τα δύο.

“Η δική μου άποψη είναι ότι αυτό που φαίνεται μέσα από όλες τις αναπαραστάσεις κυρίως των γυμνών γυναικείων σωμάτων είναι συγχρόνως σπουδές του γυναικείου σώματος. Δηλαδή θα λέγαμε ότι αυτό που είναι στην ερωτική του ζωή το ερωτικό υποκείμενο ή ερωτικό συνυποκείμενο, στην Τέχνη του είναι το αντικείμενο”, υποστηρίζει η κ. Διαμαντοπούλου.

“Το ερωτικό στοιχείο στην τέχνη του Πικάσο το βλέπουμε από πολύ νωρίς, ήδη από τη Γαλάζια περίοδο, που παρουσιάζει έντονες ερωτικές σκηνές με την ερωμένη του. Έπειτα, στις Δεσποινίδες της Αβινιόν που είναι ένα έργο – σταθμός στην πορεία του γιατί αποτελεί την απαρχή του Κυβισμού και εκεί βλέπουμε ότι απεικονίζει γυναικεία σώματα, και μαλιστα σώματα που ανήκουν στις πόρνες που συνάντησε στην Οδό Αβινιόν στη Βαρκελώνη. Αυτό που φαίνεται εκεί, μέσα από την αφαιρετική αναπαράσταση του γυμνού γυναικείου σώματος, είναι σαφώς η προσπάθειά του να στραφεί στον κυβισμό”, συμπληρώνει.

Στη συνεχεια η κ. Διαμαντοπούλου αναφέρεται στο έργο με τίτλο “Όνειρο” , όπου η καθιστή γυναίκα διαβάζει, ακουμπώντας το βιβλίο στα ανδρικά γεννητικά της όργανα. “Είναι σαν να εμφανίζει την ερωτική πράξη απόντος του ανδρικού φύλλου. Υπαινίσσεται ίσως τα ανδρικά γεννητικά όργανα χωρίς να απεικονίζεται το ανδρικό φύλο”.

Ο Πικάσο με τη Φρανσουάζ Ζιλό στην παραλία, φωτογραφημένοι από τον Robert Capa, 1948

Το κορίτσι μπροστά στον καθέφτη
 

Από τα πιο ωραία έργα του Πικάσο, όπου γίνεται αναφορά στο γυναικείο σώμα αλλά και που αποτελεί εστία προβληματισμού, για την κ. Διαμαντοπούλου, είναι “Το κορίτσι μπροστά στον καθρέφτη”.

“Όλες αυτές οι ερωτικές ζώνες του γυναικείου σώματος αντανακλώνται στον καθρέφτη και μου δημιουργείται η αίσθηση ότι αυτή η γνωριμία της γυναίκας με το σώμα της, μέσω της αντανάκλασης,στην ουσία είναι η γνωριμία του Πικάσο με το γυναικείο σώμα, δηλαδή ο Πικάσο γίνεται ο καθρέφτης της. Για μένα είναι το πιο ερωτικό και το πιο αντιπροσωπευτικό του έρωτα για το γυναικείο σώμα και του έρωτα για την τέχνη γιατί μην ξεχνάμε πως ο καθρέφτης είναι το ισοδύναμο μιας ζωγραφικής αναπαράστασης”, καταλήγει η κ. Διαμαντοπούλου.

Σαν σήμερα, το 1881 γεννήθηκε ο Πάμπλο Πικάσο, ο καλλιτέχνης που λάτρευε τη Γυναίκα και την υμνούσε καθημερινά με ό,τι πολυτιμότερο είχε: την τέχνη και το ταλέντο του.

Μπορεί η ζωή και η συμπεριφορά του στο συγκεκριμένο θέμα να είναι αμφιλεγόμενη και να επιδέχεται επικρίσεων, είναι αναμφισβήτητο όμως ότι ο σύνθετος ψυχισμός που την προκάλεσε συνετέλεσε, σε συνδυασμό με το τεράστιο ταλέντο του, στη δημιουργία ενός σπουδαίου καλλιτεχνικού έργου, που χάραξε την τέχνη του 20ου αιώνα.

Διαβάστε τις Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο, με την αξιοπιστία και την εγκυρότητα του News247.gr.