Παζάρια κι ανταλλάγματα για τον Ερντογάν, σε μία στημένη ‘σκακιέρα’ με τη Μέρκελ
Η πομπώδης αντίδραση του "σουλτάνου" Ερντογάν στο γερμανικό ψήφισμα και το ένα βήμα προς τα πίσω της Μέρκελ. Διπλωματική διελκυστίνδα ή έργο γνωστό από παλιά; Η στάση της Ελλάδας, η διπλωματία και η ξεκάθαρη πολιτική για τα εθνικά ζητήματα. Η αναπληρώτρια καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Πειραιά Μαίρη Μπόση, αναλύει στο NEWS 247
- 04 Ιουνίου 2016 11:05
Το Γερμανικό Κοινοβούλιο με ψήφισμά του, αναγνώρισε την Πέμπτη, σχεδόν ομόφωνα, τη γενοκτονία των Αρμενίων το 1915 από τις δυνάμεις της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ενώ παραδέχτηκε τον “άδοξο” ρόλο του γερμανικού Ράιχ, που ενώ διέθετε πληροφόρηση, δεν έπραξε τα δέοντα, για να σταματήσει τη σφαγή. Το ψήφισμα προκάλεσε την άμεση αντίδραση του Τούρκου προέδρου, ο οποίος προχώρησε σε άμεση ανάκληση του πρεσβευτή της χώρας του στο Βερολίνο, οδηγώντας τη Μέρκελ σε μία φαινομενική “υποχώρηση”, με μία δήλωση προς σαφές χαμήλωμα των τόνων.
Ποια είναι πράγματι η βαρύτητα της χρονικής στιγμής που το γερμανικό Κοινοβούλιο αναγνώρισε την γενοκτονία των Αρμενίων και πόσο αναμενόμενη ή μη ήταν η αντίδραση του Ερντογάν; Τι περιμένουμε σε διπλωματικό επίπεδο και πώς αναμένεται να κινηθεί ο σουλτάνος, εν μέσω διαπραγματεύσεων της Τουρκίας με την ΕΕ για την τουρκική βίζα.
Η αναπληρώτρια καθηγήτρια Διεθνούς Ασφάλειας του Πανεπιστημίου του Πειραιά, Μαίρη Μπόση, αναλύει στο NEWS 247 τη στάση της Τουρκίας και εξηγεί τι σημαίνει για την επιρροή της Μέρκελ το ψήφισμα. Η θορυβώδης αντίδραση, το αναμενόμενο χαμήλωμα των τόνων και οι τουρκικής καταγωγής βουλευτές του γερμανικού Κοινοβουλίου που υπερψήφισαν την αναγνώριση της γενοκτονίας.
Όποτε κι αν γινόταν, η Τουρκία θα το αποδοκίμαζε
“Ένα κοινοβούλιο για να πάρει μία απόφαση, σημαίνει ότι υπάρχει μία διαδικασία, που είναι εξαιρετικά χρονοβόρα. Δεν είναι κάτι, που συμβαίνει από τη μία στιγμή στην άλλη. Αυτό σημαίνει ότι για το γερμανικό Κοινοβούλιο προϋπήρχε η διάθεση και η πρόθεση να φτάσει σε αυτό το αποτέλεσμα”, σημειώνει η κυρία Μπόση και προσθέτει:
“Το γεγονός ότι συνέπεσε με μία σειρά από γεγονότα που τρέχουν ταυτόχρονα στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και έχουν σχέση με την Τουρκία, θεωρώ ότι οποιαδήποτε στιγμή και να γινόταν αυτό, από το γερμανικό κοινοβούλιο ή όποιο άλλο ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πάντα κάτι θα συνέβαινε. Οπότε, οποιαδήποτε στιγμή θα θεωρείτο εκ των πραγμάτων αδόκιμη και η Τουρκία θα το αποδοκίμαζε. Δεν υπάρχει περίπτωση η Τουρκία να επιδοκίμαζε μία τέτοια απόφαση για μία μαύρη πτυχή της ιστορίας της”.
Έργο γνωστό από παλιά…
Όπως σημειώνει η κα Μπόση, η αντίδραση της Τουρκίας και του Ερντογάν ήταν αναμενόμενη κι αυτό, γιατί αυτού του είδους η διπλωματία, δεν είναι κάτι καινούριο.
“Αυτού του είδους οι αντιδράσεις δεν είναι μόνο του Ερντογάν, που βλέπουμε τώρα να είναι ίσως λίγο έντονες. Είναι αντιδράσεις των τουρκικών κυβερνήσεων από τη δεκαετία του 1970. Από τότε δηλαδή, που άρχισαν οι συζητήσεις ευρωπαϊκών κυβερνήσεων για αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων. Από τότε είδαμε ότι υπήρχε αυτού του είδους η αντίδραση, πάντα έντονη. Αυτό που παρατηρούμε τώρα, είναι ότι ο Ερντογάν έχει δώσει δείγματα γραφής εξαιρετικά έντονα και ως προσωπικότητα και ως πολιτική. Άρα, εκ των πραγμάτων θα έβγαινε πιο έντονη η αντίδραση”, λέει χαρακτηριστικά.
“Η διπλωματία σε αυτές τις περιπτώσεις θα παίξει τον ρόλο της. Η Τουρκία, καθώς έχει καλή διπλωματία, ήδη γνώριζε τις προθέσεις του γερμανικού Κοινοβουλίου, άρα εκ των πραγμάτων εδώ βλέπουμε ότι ενώ προϋπήρξε όλη αυτή η συζήτηση, σημαίνει ότι ήταν γνωστή. Η διεργασία, από τη μία η απόφαση, από την άλλη η αντίδραση και στη συνέχεια αυτά που θα παρακολουθήσουμε, είναι προδιαγεγραμμένα, δεν είναι τίποτα καινούριο. Μην ξεχνάτε, ότι μιλάμε για εκατομμύρια ανθρώπους που προέρχονται από την Τουρκία είτε είναι πολιτογραφημένοι Γερμανοί είτε όχι”.
Πάντως, μεταξύ όλων, όσοι υπερψήφισαν την αναγνώριση της γενοκτονίας, είναι και 11 τουρκικής καταγωγής βουλευτές. Όπως λέει η καθηγήτρια, πρόκειται για ανθρώπους δεύτερης και τρίτης γενιάς, που είναι απόλυτα ενταγμένοι στο γερμανικό γίγνεσθαι. “Ναι μεν ψηφίζονται από την τουρκική μειονότητα της Γερμανίας, αλλά από εκεί και πέρα, οι άνθρωποι αυτοί είναι ενταγμένοι μέσα στη Γερμανία. Αλλά δεν τους βλέπουμε ως ετερογενείς, τους βλέπουμε ως ενταγμένους”, σημειώνει.
Κινήσεις προδιαγεγραμμένες. Ο Ερντογάν θα ζητήσει ανταλλάγματα
Πόσο πιθανό είναι κατά συνέπεια, ο Ερντογάν να ζητήσει ανταλλάγματα από την Ευρώπη για την αναγνώριση της μαύρης “σελίδας” στην Ιστορία της;
“Ο Ερντογάν και η τουρκική πολιτική μας έχουν συνηθίσει στα ανταλλάγματα. Δείχνει ότι αυτού του είδους τα “παζαρέματα” είναι μέσα το γίγνεσθαι της τουρκικής πολιτικής έναντι του οποιουδήποτε άλλου κράτους, με το οποίο συνδιαλέγεται. Η μορφή αυτού του εμπορίου, το οποίο συνηθίζει η Τουρκία, είναι αποδεκτό και από τις άλλες πλευρές, με τις οποίες έρχεται η Τουρκία σε συνεργασία. Θεωρώ ότι η Τουρκία θα παζαρέψει και αυτή τη φορά τις όποιες άλλες ανταλλαγές θα κάνει”, απαντά η κα Μπόση.
Αρμοδιότητα των Κοινοβουλίων τα εθνικά ζητήματα
Ως προς τη βουλευτή του CDU, τη μόνη βουλευτή που καταψήφισε, λέγοντας πως δεν εμπίπτει στην αρμοδιότητα των Κοινοβουλίων η αναγνώριση τέτοιων θεμάτων, η κα Μπόση απορρίπτει τον ισχυρισμό κατηγορηματικά.
“Βεβαίως είναι στην αρμοδιότητα των Κοινοβουλίων, από εκεί και πέρα όμως, κάθε βουλευτής έχει την προσωπική του άποψη. Οι προσωπικές απόψεις της συγκεκριμένης βουλευτίνας μειοψηφούν στην παρούσα φάση, αφού το Κοινοβούλιο υπερψήφισε την αναγνώριση της γενοκτονίας. Να το πούμε όμως αυτό, για να είναι ξεκάθαρο, ότι βεβαίως και είναι στην αρμοδιότητα των Κοινοβουλίων αυτά τα ζητήματα”, λέει χαρακτηριστικά.
Όσον αφορά στη Γερμανίδα Καγκελάριο, που βλέπει τα ποσοστά της σε κατιούσα στις τελευταίες δημοσκοπήσεις, το ψήφισμα είναι μία τονωτική “ένεση” για τη δημοτικότητά της.
“Είναι υπέρ της Μέρκελ και μην ξεχνάμε ότι η Μέρκελ συζητά αυτή τη στιγμή σε ένα διεθνές επίπεδο και διαμορφώνει μορφές προσέγγισης, πέρα από την ίδια την Αρμενία και ό,τι σημαίνει αυτό. Η Αρμενία έχει και φίλες χώρες με τις οποίες συνδιαλέγεται, συζητά, συνυπάρχει. Αυτό σημαίνει, ότι με το ψήφισμα αυτό ανοίγει την πόρτα συζήτησης με πάρα πολλά κράτη, που έχουν δει ευνοϊκά αυτού του είδους τις αποφάσεις, που σημαίνει, ότι ανοίγει ακόμα περισσότερο τη συζήτηση και με τη Ρωσία”, υπογραμμίζει η καθηγήτρια.
Η στάση της Ελλάδας και τα εθνικά ζητήματα με τα πολλά ερωτηματικά
Τι σημαίνει για την Ελλάδα η αναγνώριση της γενοκτονίας από ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο; Η κα Μπόση σημειώνει, ότι “το ζήτημα της αναγνώρισης της γενοκτονίας των Αρμενίων θεωρώ ότι είναι από τα μεγαλύτερα ζητήματα των τελευταίων χρόνων, που έχουν βρει θετικά ώτα στα ευρωπαϊκά Κοινοβούλια. Θα περίμενα, ότι και το ελληνικό Κοινοβούλιο θα συνταχθεί απόλυτα με αυτό το σκεπτικό, όχι μόνο για τους Αρμενίους, αλλά κυρίως για τους Ποντίους και τις άλλες πλευρές των έντονων διαφορών, που έχουμε με την τουρκική πλευρά. Δηλαδή, μία ξεκάθαρη και κάθετη πολιτική όσον αφορά τα εθνικά μας θέματα”.
“Εκ των πραγμάτων, η διπλωματία θα πρέπει να παίξει εδώ τον ρόλο της, εξομαλύνοντας καταστάσεις και λαμβάνοντας αποφάσεις, που θα είναι ευνοϊκές και για τις δύο μεριές. Αυτού του είδους η διπλωματία έχει αποδείξει, ότι στην πορεία των ετών, μπορεί να το πράξει. Αυτό σημαίνει όμως, ότι έχουμε ξεκαθαρίσει τα εθνικά θέματα. Και σε αυτό θα έβαζα πάρα πολλά ερωτηματικά”, καταλήγει.