Peter Spiegel: Όσο ο Σόιμπλε κινεί τα νήματα, το Grexit θα βρίσκεται πάντα στο τραπέζι

« Τα μέτρα είναι σκληρά και επώδυνα. Δεν πρόκειται να φέρουν ανάπτυξη. Αλλά δυστυχώς, αποτελούν μονόδρομο, προκειμένου η Ελλάδα να βγει και πάλι στις αγορές». Λίγες ώρες πριν την κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής Ευρώπης – Τουρκίας με επίκεντρο το καυτό θέμα του προσφυγικού, αλλά και τις διαπραγματεύσεις Ελλάδας – δανειστών να βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, προκειμένου το κουαρτέτο να βγάλει εισιτήρια επιστροφής και να ολοκληρώσει την αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος, το NEWS 247 συναντά τον Αμερικανό δημοσιογράφο και επικεφαλής του γραφείου των Financial Times στις Βρυξέλλες Πίτερ Σπίγκελ για μία συζήτηση εφ’ όλης της τρέχουσας πολιτικοοικονομκής ατζέντας.

«Το Grexit δεν έχει βγει ακόμη και σήμερα από το τραπέζι», θα σημειώσει ο δημοσιογράφος που ουκ ολίγες φορές στο παρελθόν άναψε φωτιές στο διεθνές και ελληνικό πολιτικό σκηνικό με σειρά αποκαλυπτικών άρθρων και tweets στους Financial Times, ενώ δεν δίστασε να «αδειάσει» ακόμη και τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ περί περικοπών των συντάξεων κατά το διάστημα που η ευρωζώνη απειλούνταν να τιναχτεί στον αέρα.

Στον απόηχο του πρώτου Διεθνούς Οικονομικού Φόρουμ , το οποίο ολοκλήρωσε με επιτυχία τις εργασίες του στο Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών και ανανέωσε το ραντεβού του για τις 2-5 Μαρτίου 2017, ο Πίτερ Σπίγκελ σχολιάζει το νέο Μνημόνιο, παίρνει θέση για το ποιοι κυβερνητικοί χειρισμοί οδήγησαν τη χώρα σε αδιέξοδο, και «μεταφράζει» τη στάση Γερμανίας – Σόιμπλε, καθώς και την παρέμβαση ΝΑΤΟ στο Αιγαίο.

«Προσωπικά δεν πιστεύω ότι πρόκειται για μορφή τιμωρίας προς την ελληνική κοινωνία. Και ποτέ δεν ήμουν υπέρ της ανάπτυξης ή ανασυγκρότησης οικονομιών, μέσα από δέσμες μέτρων που εξοντώνουν κοινωνικές ομάδες. Ακόμη και το ΔΝΤ φαίνεται να αλλάζει σταδιακά γνώμη απέναντι στη συνταγή λιτότητας. Το ίδιο και η Γαλλία. Άλλωστε, δεν είναι μόνο ελληνικό το ζήτημα. Σε όποια χώρα εφαρμόστηκε η πολιτική λιτότητας, τα νούμερα των προϋπολογισμών μειώθηκαν. Και γενικά ο δείκτης ανάπτυξης στην Ευρώπη υποχώρησε, αμέσως μετά την έναρξη της κρίσης».

Ο Αμερικανός δημοσιογράφος δηλώνει κατηγορηματικά στο NEWS 247 ότι τα μέτρα αναμφίβολα δεν οδηγούν σε ανάπτυξη, αλλά αποτελούν μονόδρομο, προκειμένου η Ελλάδα να βγει ξανά στις αγορές. «Η Ελλάδα δεν έχει άλλα περιθώρια επιλογών και τρόπο να βγει στις αγορές. Και αυτό αποτελεί την μεγαλύτερη τραγωδία, εάν θέλετε την ειλικρινή γνώμη μου. Εάν ρίξουμε μία ματιά στο παρελθόν, θα δούμε ότι στα τέλη του 2013 το πρόγραμμα έφτανε σχεδόν στο τέλος, η Ελλάδα άρχισε να βγαίνει σταδιακά στις κεφαλαιαγορές, αλλά ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς αποφάσισε να μην ολοκληρώσει το δεύτερο μνημόνιο. Οπότε η ωμή πλέον πραγματικότητα είναι ότι, δυστυχώς δεν έχει άλλη επιλογή από το να ακολουθήσει την οδό του τρίτου Μνημονίου, προκειμένου να αποπληρώσει το χρέος της». 

Άλλωστε λίγο νωρίτερα και κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στο πρώτο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, ο δημοσιογράφος των «Financial Times» καυτηρίασε την άδικη συμπεριφορά των Ευρωπαίων εταίρων, αναφορικά με την ελάφρυνση του ελληνικού δημόσιου χρέους. «Δεν καταλαβαίνω γιατί δεν έγινε ελάφρυνση μετά το πρωτογενές πλεόνασμα που επετεύχθη το 2013. Αυτό προέβλεπε η συμφωνία του Νοεμβρίου του 2012. Ο τότε πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς είχε λάβει την υπόσχεση για μείωση, κάτι που όμως ποτέ δεν τηρήθηκε», ενώ συνέχισε: «Ο στόχος για μείωση του ελληνικού χρέους στο 120% του ΑΕΠ το 2020, ο οποίος τέθηκε τον Νοέμβριο του 2012, ήταν εντελώς αυθαίρετος. Μόνο και μόνο επειδή τότε το χρέος της Ιταλίας ήταν σ’ αυτά τα επίπεδα, αλλά κανείς δεν τολμούσε να πει πως ούτε το ιταλικό χρέος είναι βιώσιμο».

Το μόνο σίγουρο πάντως είναι πως η Ελλάδα, σύμφωνα με τον Πίτερ Σπίγκελ, έχει ανάγκη από ανάκτηση της εμπιστοσύνης. «Εάν η παρούσα κυβέρνηση αποδείξει ότι είναι ικανή, ότι εκτελεί το μνημονιακό πρόγραμμα κατά γράμμα και ότι έχει όραμα για αναπτυξιακό ‘αύριο’, τότε και όλες οι πλευρές – ΕΚΤ, ΕΕ, ΔΝΤ – θα σας ξαναεμπιστευτούν. Δυσχερή ή όχι, σκληρά ή όχι, επίπονα ή μη, είναι κάποια μέτρα που πρέπει να εφαρμοστούν. Ο χρόνος στερεύει. Πρέπει το Μνημόνιο ΙΙΙ να ολοκληρωθεί. Εξάλλου έχει ψηφιστεί. Μόνο έτσι θα καταφέρετε να απορροφήσετε ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια».

Το βαθύ ΠΑΣΟΚ, ο βιαστικός Σαμαράς & ο άπραγος Αλέξης

Όσον αφορά στο πού έγκεινται τα περισσότερα λάθη σε κυβερνητικούς χειρισμούς, ο Πίτερ Σπίγκελ ξεκαθαρίζει: « Είναι άδικο να κατηγορούμε αποκλειστικά τον ΣΥΡΙΖΑ. Και τα προηγούμενα χρόνια ΠΑΣΟΚ, ΝΔ αλλά και η νυν συγκυβέρνηση φυσικά, απέτυχαν όλες 100% στην ολοκλήρωση του εκάστοτε προγράμματος. Αποτέλεσμα αυτού; Ο κόσμος που σήμερα, υποφέρει. Η ευθύνη επιμερίζεται σε όλους».

Πιο συγκεκριμένα, υπογράμμισε: «Και η Ε.Ε. έκανε λάθη. Αλλά η απόφαση να στραφείτε σε δανεισμό ελήφθη από το ‘βαθύ’ ΠΑΣΟΚ, δηλαδή Παπανδρεϊκούς, όπως για παράδειγμα, τον τότε υπουργό Οικονομικών Γιώργο Παπακωσταντίνου. Αν με ρωτάτε, κακώς. Όμως αυτό δεν αλλάζει πλέον».

«Και έκτοτε ξεκίνησαν οι ολέθριοι χειρισμοί και το χάσιμο πολύτιμου χρόνου. Αρχικά, η πρόταση Παπανδρέου για δημοψήφισμα στις Κάννες. Αυτό ήταν ένα τεράστιο λάθος που γύρισε μπούμερανγκ στον ίδιο, τον ελληνικό λαό, την στάση των εταίρων, αλλά και το πρόγραμμα», θα αναφέρει χαρακτηριστικά από την πλευρά του, ο Αμερικανός δημοσιογράφος.

Το τότε δραματικό άλλωστε, παρασκήνιο αποκαλύπτει στο βιβλίο του ο πρώην πρωθυπουργός της Ισπανίας Χοσέ Λουίς Ροντρίγκες Θαπατέρο «El Dilema», στο οποίο περιγράφονται οι στιγμές λίγο πριν την G20 στις Κάννες το 2011. Σύμφωνα με την αφήγηση, ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου δέχτηκε σκληρές πιέσεις για το περιβόητο δημοψήφισμα, ενώ Μέρκελ – Σαρκοζί αισθάνθηκαν εξαπατημένοι, καθώς είχε προηγηθεί τεράστια μάχη να πείσουν Γερμανούς και Γάλλους τραπεζίτες να δεχτούν κούρεμα κατά 50% των ομολόγων που είχαν στην κατοχή τους. Η απόφαση αυτή είχε μεγαλύτερο κόστος για τον Σαρκοζί, αφού προκειμένου να διασφαλιστεί η δανειακή σύμβαση με την Ελλάδα, ήρθε σε ρήξη με το γαλλικό τραπεζικό κατεστημένο. Σύμφωνα μάλιστα με τότε δημοσίευμα της «Le Canard enchaine», μετά τη Σύνοδο Κορυφής, ο Πρόεδρος της Γαλλίας φέρεται να είπε στους υπουργούς του: «Ο Παπανδρέου είναι μαλ… (con), ένας πραγματικός μαλ… (connard). Μας τίναξε στον αέρα το G20. Στις Βρυξέλλες είχε πει ότι αποδέχεται το σχέδιο διάσωσης και στη συνέχεια πήγε και ανακοίνωσε δημοψήφισμα, χωρίς να μας ενημερώσει. Ήταν μια πισώπλατη μαχαιριά. Το απόλυτο σκάνδαλο».

«Αν πάμε ακόμη πιο πρόσφατα, και ο Σαμαράς δεν θεωρείται αμέτοχος στη δυσχερή κοινωνικοοικονομική κατάσταση. Μετά τις ευρωεκλογές του 2014, αποφάσισε να οδηγήσει τη χώρα σε βουλευτικές και μάλιστα, μία ανάσα πριν την ολοκλήρωση του προγράμματος. Ακόμη μία ολέθρια κίνηση. Έπρεπε να επιτρέψει στη χώρα να σηκωθεί από τον πάτο και έπειτα να λάβει πολιτικές αποφάσεις. Κάτι που ήταν πολύ πιθανό να συμβεί. Αυτή ήταν και η Αχίλλειος Πτέρνα που εκμεταλλεύτηκε ο ΣΥΡΙΖΑ προκειμένου να αναλάβει τα ηνία της εξουσίας. Το πρόγραμμα θα ολοκληρώνονταν σε δύο μήνες, κάτι που δεν έγινε ποτέ και αυτό ο Τσίπρας το παρουσίασε ως κυβερνητικό μειονέκτημα για να αναστρέψει το πολιτικό του εκτόπισμα. Αυτό σήμανε το τέλος Σαμαρά – Βενιζέλου».

Πίστεψε όμως ποτέ η Ευρώπη στην ελπίδα για αλλαγή της Αριστεράς; «Ναι. Ακόμη και οι Ευρωπαίοι είχαν κουραστεί από τον δικομματισμό δεκαετιών. Ωστόσο, από την πρώτη ημέρα διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και για έξι μήνες, ξεκίνησε ένας ανεξήγητος – κατ’ εμέ – πόλεμος με την Ευρώπη. Όταν δηλαδή, οι Ευρωπαίοι δήλωναν πρόθυμοι για υποχωρήσεις ως προς την ελάφρυνση του χρέους και τη μείωση των φορολογικών συντελεστών, ο Τσίπρας επιδίδονταν σε αντι-ευρωπαϊκές ανακοινώσεις. Ειλικρινά, ακόμη και σήμερα δεν μπορώ να εξηγήσω αυτή την πολιτική στρατηγική. Ίσως γι’ αυτό και το σενάριο του Grexit δεν φεύγει από το τραπέζι ήδη από το 2012. Να ξέρετε ότι υπάρχει μεγάλη μερίδα Γερμανών οικονομολόγων που το επιδιώκουν. Όχι γιατί είναι μνησίκακοι ή γιατί μισούν τους Έλληνες. Αλλά γιατί πιστεύουν ότι η συνέχιση του οράματος της ευρωζώνης, δεν μπορεί να ολοκληρωθεί με την Ελλάδα εντός. Δεν υπάρχει εμπιστοσύνη. Και όταν τον Ιούλιο του 2015 έχασαν το στοίχημα – οπότε και η Ελλάδα παρέμεινε στην Ε.Ε. – δεν σας κρύβω ότι ήταν αρκετοί εκείνοι που θύμωσαν. Γιατί πιστεύουν ότι ανοίξατε πόλεμο, με τους λάθους ανθρώπους, τη λάθος στιγμή».

Ρίχνοντας άπλετο φως στον τρόπο που η Ευρώπη μετέφραζε την πολιτική κατάσταση από την 27η Ιουνίου 2015, οπότε και ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ανακοίνωσε τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για τις 5 Ιουλίου, ο Πίτερ Σπίγκελ ανέφερε: «Οι ώρες πριν και μετά την ανακοίνωση του δημοψηφίσματος, με τις αγορές να κλονίζονται, ήταν το χειρότερο σημείο στην πολιτική ιστορία, το σημείο καμπής. Και όχι οι επί 17 ώρες διαπραγμάτευση κεκλεισμένων των θυρών. Ναι μεν αντιλαμβανόμασταν ότι πρόθεση του Τσίπρα δεν ήταν να πει ψέματα στον ελληνικό λαό, αλλά από την άλλη, ζήτησε από τους πολίτες είτε να συναινέσουν στα νέα μέτρα, είτε όχι, χωρίς να διευκρινίζει τις επιπτώσεις του ΟΧΙ. Ή δεν θέλησε. Ακόμη και η Γαλλία και Ιταλία που στέκονταν ανέκαθεν στο πλευρό σας, εξοργίστηκαν».

Και καταλήγει: «Όπως συμβαίνει σε Ισπανία και Πορτογαλία εδώ και χρόνια, έτσι και στην Ελλάδα πρέπει να αντιληφθείτε ότι δεν έχουν ισχύ οι  εθνικές αποφάσεις. Οι Βρυξέλλες αποφασίζουν. Όταν τα κράτη δεν ελέγχουν πια το έλλειμμα και το χρέος τους, παρεμβαίνουν τα ευρωπαϊκά κέντρα λήψης αποφάσεων. Αυτή είναι η έννοια της ευρωζώνης».

Ο Σόιμπλε αλά ελληνικά

Για την στάση Σόιμπλε, ο επικεφαλής του γραφείου των Financial Times σχολιάζει: «Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών δεν μισεί την Ελλάδα. Απλά στα 72 του χρόνια και έχοντας αφοσιώσει τη ζωή του στο όραμα της Ομοσπονδιακής Ευρώπης, δεν μπορεί να διανοηθεί ότι η προσπάθεια κινδυνεύει να τιναχτεί στον αέρα εξαιτίας ενός κράτους. Πώς θα μπορούσε άλλωστε να επιτευχθεί αυτό, όταν δεν υπάρχει αμοιβαία εμπιστοσύνη και κατανόηση; Αυτό είναι πάνω κάτω το σκεπτικό του. Δεν το ασπάζομαι προσωπικά. Και φυσικά, όσο ο Σόιμπλε κινεί τα νήματα στο γερμανικό υπουργείο, το Grexit θα βρίσκεται πάντα στο τραπέζι. Ας μην κοροϊδευόμαστε. Η Ελλάδα βρέθηκε μία ανάσα πριν από την έξοδο, τόσο μετά τις εκλογές του 2012, όσο και τον Ιούλιο του 2015», λέει χαρακτηριστικά, ενώ δεν θεωρεί ότι η Ελλάδα θα φτάσει ξανά άμεσα στο ίδιο σημείο – μηδέν, καθώς το ανοιχτό μέτωπο του δημοψηφίσματος στη Βρετανία δεν αφήνει άλλα περιθώρια ελιγμών «και κανείς δεν θέλει πρόσθετες αναταραχές στην Ε.Ε».

Σε αυτό το σημείο, ο ίδιος προσθέτει ως αποτρεπτικό παράγοντα και τους φόβους που εγκυμονεί η προσφυγική κρίση. « Πριν λίγο καιρό βρέθηκα στο Βερολίνο. Υπάρχει ένα και μόνο θέμα για το οποίο δεν μιλά κανείς: Πρόσφυγες, πρόσφυγες, πρόσφυγες! Έχουν πανικοβληθεί. Και έχουν ανάγκη την Ελλάδα, προκειμένου να μπορούν να μιλούν για αποτελεσματική λύση στη μείωση των προσφυγικών εισροών. Οπότε ναι, το Grexit μπορεί να μην βρίσκεται σαν σενάριο προς υλοποίηση στο εγγύς μέλλον. Αλλά πάντα αποτελεί άσσο στο μανίκι ή έσχατη λύση».

Η εμπλοκή του ΝΑΤΟ και η ανεπίκαιρη χρεοκοπία

Την ίδια στιγμή, ο ίδιος διαψεύδει το δημοσίευμα Der Spiegel του περασμένου Σαββάτου, που έκανε λόγο για χρεοκοπία της Ελλάδας τον Μάρτιο, λόγω αδυναμίας εξυπηρέτησης του χρέους της. «Το ΔΝΤ ανησυχεί ιδιαίτερα. Η προθυμία πολλών κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ισχυρότερες παραχωρήσεις προς τους Έλληνες σε ό, τι αφορά τους όρους λιτότητας στο πλαίσιο του Γ΄ προγράμματος, λόγω της επιβάρυνσης από την τρέχουσα προσφυγική κρίση, δεν οδηγεί πουθενά», ανέφερε το δημοσίευμα. « Δεν το πιστεύω. Τα ίδια έλεγαν και τους πρώτους μήνες του 2015 επί ΣΥΡΙΖΑ. Ότι δηλαδή εάν δεν πληρωθεί η δόση, χρεοκοπείτε, αλλά τελικά δόθηκε παράταση και με το παραπάνω», συμπληρώνει ο κ. Σπίγκελ. 

Τέλος, όσον αφορά στην εμπλοκή του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, ο δημοσιογράφος ξεκαθαρίζει: «Αυτό συμβαίνει καθαρά για λόγους σωστής πληροφόρησης και παρέμβασης. Η Ε.Ε. θέλει να γνωρίζει τι συμβαίνει στα τουρκικά παράλια, καθώς απέτυχε πρακτικά να διαχειριστεί την εισροή των προσφυγικών ροών, αλλά και λόγω του ότι η Τουρκία δεν είναι μέλος της. Ωστόσο, η γείτονα χώρα δεν δείχνει να συνεργάζεται ακόμη. Παρ’ όλα αυτά ο στόχος είναι ένας. Να βρει το ΝΑΤΟ το πώς θα σταματήσει το παράνομο δουλεμπόριο και πώς θα σταματήσει το ταξίδι θανάτου από τα τουρκικά παράλια. Τίποτε άλλο».

 

Περισσότερα για το 1ο Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ στους Δελφούς

Δείτε αποσπάσματα ομιλιών στο @delphi_forum στο Twitter