Στα άδυτα της Χ.Α.: ‘Το 10% της ελληνικής κοινωνίας είναι ακροδεξιοί’

Ο σύντροφος της είναι Εβραίος, ο ένας γιος της ομοφυλόφιλος, ο άλλος αναρχικός, και εκείνη, μια αριστερή φεμινίστρια και κόρη μεταναστών όπως αυτοπροσδιορίζεται, αποφάσισε να “περάσει” έξι χρόνια με τη Χρυσή Αυγή για να φέρει εις πέρας έναν σκοπό: Να καταφέρει να την καταγράψει “από μέσα” και να εξηγήσει με τον κινηματογραφικό της φακό το γιατί ενδυναμώνεται εν μέσω ελληνικής και διεθνούς οικονομικής κρίσης.

“Αν η Χρυσή Αυγή έρθει στα πράγματα, το μόνο μας πρόβλημα θα είναι σε ποιο βαγόνι θα μας βάλουν” αναφέρει η Ανζελίκ Κουρούνη στο ξεκίνημα του ντοκιμαντέρ της, “Χρυσή Αυγή – Προσωπική Υπόθεση”. Πρόκειται για μια ταινία διάρκειας 90 λεπτών που περιλαμβάνει υλικό το οποίο η ίδια συνέλεγε από το 2009 μέχρι τον Σεπτέμβρη του 2015. Πρόκειται επίσης για μια ταινία που θα έπρεπε ήδη να διδάσκεται στα σχολεία αλλά δεν έχει βρει διανομή στις μεγάλες κινηματογραφικές αίθουσες και στην κρατική τηλεόραση.

Μαζί με την δημοσιογράφο, ανταποκρίτρια και σκηνοθέτιδα Α. Κουρούνη, ο Thomas Iacobi (Θωμάς Ιακόμπι/σενάριο – ηχοληψία), ο Αντώνης Δημόπουλος (μοντάζ, μιξάζ, μουσική: OmniaTV) και ο Λουκάς Σταμέλλος (εκτέλεση παραγωγής/ OmniaTV).

Η ομάδα ανέλαβε να “μοντάρει” 18 terrabyte οπτικού υλικού (*ίσο με 18 χιλιάδες ταινίες σε διάρκεια, με πρόχειρο υπολογισμό). Το ντοκιμαντέρ βραβεύτηκε διεθνώς (πρόσφατη βράβευση στο φεστιβάλ PriMed στη Μασσαλία) αλλά στην Ελλάδα έχει για την ώρα προβληθεί σε αυτοοργανωμένους χώρους, κινηματογραφικές λέσχες και στην αίθουσα του κινηματογράφου “Αλκυονίς” όπου και βρήκαμε την Ανζελίκ Κουρούνη για να μας μιλήσει για το έργο της.

Η ίδια αποκαλύπτει στο NEWS 247 ότι η αρχική διαλογή πλάνων είχε ολοκληρωθεί την παραμονή της ημέρας που δολοφονήθηκε ο Φύσσας. Στη συνέχεια ξεκίνησαν οι συλλήψεις χρυσαυγιτών και όλα άρχισαν εκ νέου από το σημείο μηδέν.

Η Ανζελίκ Κουρούνη μας μιλά για τα “πρόσωπα” των μελών της Χρυσής Αυγής και για τις ομοιότητες και τις διαφορές που έχουν με εκείνα του γαλλικού Εθνικού Μετώπου, το οποίο γνωρίζει επίσης εκ των έσω, από τον καιρό που ζούσε στη Γαλλία. Όπως προκύπτει από το υλικό και τη μαρτυρία της, τα μέλη της Χ.Α. δεν είναι μόνο οι “skinheads” της πρώτης γραμμής, αλλά και καθημερινοί άνθρωποι της διπλανής πόρτας. Συνεκτικό τους στοιχείο, ο “φόβος των στελεχών, των κατώτερων προς τους ανωτέρους. “Γιατί υπάρχει στρατιωτική δομή και ιεραρχία, στρατιωτικές διαταγές, κάτι το οποίο δεν υπάρχει στο Εθνικό Μέτωπο”, όπως μας λέει η σκηνοθέτις.

Αξίζει να σημειωθεί πως η συνέντευξη δημοσιεύεται λίγο μετά τη ρατσιστική επίθεση μελών της Χ.Α. με επικεφαλής τον υπόδικο βουλευτή Γιάννη Λαγό σε δημοτικό σχολείο του Περάματος.

Πώς ξεκίνησε το project της ταινίας

“Άρχισα να τραβάω το 2009, όταν ο Μιχαλολιάκος μπήκε στο συμβούλιο του δήμου Αθηναίων. Εν τέλει, συνέχισα μέχρι τον Σεπτέμβρη του 2015. Δεν υπάρχει κανένα πλάνο με κρυφή κάμερα. Τους είπα την αλήθεια. Ότι ήθελα να καταλάβω πώς σκέφτονται, πώς δρουν και πώς ανέρχονται στην τρίτη πολιτική δύναμη”, μας λέει η σκηνοθέτις. “Επομένως ήμουν μαζί τους διαρκώς. Ήμουν μέρος των επίπλων, όπως συνηθίζω να λέω. Έχει συμβεί να διοργανώνουν κάποια πορεία, να μην είμαι εκεί, και να μου τηλεφωνούν ρωτώντας γιατί δεν πήγα. Να επισημάνουμε όμως ότι χωρίς τα παιδιά του OmniaTV δεν θα είχαμε καταφέρει τίποτα”.

Η Χρυσή Αυγή “ποτέ δεν κρύφτηκε”, όσον αφορά στην ιδεολογία της

Τη ρωτάμε αν οι ατομικές καταβολές της, ως κόρη μεταναστών και άτομο με κοινωνικές ευαισθησίες, την ώθησαν στο να ασχοληθεί με το φαινόμενο ανόδου του νεοναζισμού στη χώρα μας.

“Ενδιαφέρθηκα για τη Χρυσή Αυγή γιατί έχω και ένα αρκετά μεγάλο παρελθόν που έδινα μάχη μέσω της Διεθνούς Αμνηστίας, ακόμη και κινητοποιήσεων από το Γυμνάσιο -το λένε “κόκκινο Γυμνάσιο του Παρισίου”- στη Γαλλία. Ήμουν 15 τότε. Όταν λοιπόν έφθασα στην Ελλάδα -σαν κάθε μετανάστρια ερχόμουν για κάποιους μήνες κάθε χρόνο- στη δεκαετία του 1980 και είδα τα πρωτοσέλιδα ακροδεξιών εφημερίδων, όπως ο “Στόχος”, δεν μπορούσα να το συνειδητοποιήσω. Έπειτα ήρθε το Μακεδονικό ζήτημα και οι χρυσαυγίτες βγήκαν μπροστά για να το εκμεταλλευτούν. Είχα πάει κι εγώ σε μια συγκέντρωση στη Θεσσαλονίκη, αλλά δεν μπορούσες να τους διακρίνεις στο πλήθος. Ήταν όμως εκεί”.

Στο ντοκιμαντέρ καταγράφονται πολλές καθημερινές στιγμές. Μέλη της Χ.Α. να συζητούν τρώγοντας σουβλάκια, γυναίκες – μέλη να πίνουν τον καφέ τους, έναν υποψήφιο να σάς δείχνει μια συλλεκτική έκδοση του “Ο Αγών μου” του Χίτλερ, την Ουρανία Μιχαλολιάκου να μιλά με τον πατέρα της στο κινητό, να λέει “πάω για εκπομπούλα”, και πολλά ακόμη. Είναι αυτό το συστατικό που κάνει το φιλμ να ξεχωρίζει;

Α.Κ. : “Πολλοί ρωτούν γιατί πήρε τόσα χρόνια αυτή η ταινία. Ο λόγος είναι ότι αυτό ήταν που ήθελα να κάνω. Να μπω στην καθημερινότητά τους. Και αν είχα λίγο παραπάνω χρόνο θα είχα μπει ακόμη πιο μέσα. Υπάρχει κάτι το οποίο δεν αγγίζω στο ντοκιμαντέρ. Και αυτό είναι τα παιδιά. Νομίζω θα χρειαζόταν δυο ακόμη χρόνια για να αναδειχθεί και αυτή η πτυχή. Να δείξω το πως κάνουν πλύση εγκεφάλου στα παιδιά. Υπήρχαν πάρα πολλά πράγματα που ήθελα να κάνω, αλλά έπρεπε να σταματήσω κάπου, γιατί είχα γονατίσει. Και, τελικά, τελειώσαμε το μοντάρισμα, την παραμονή της ημέρας που δολοφονήθηκε ο Φύσσας! Και όπως την είχαμε έτοιμη τη βάλαμε στα… σκουπίδια. Ξεκίνησαν τότε οι συλλήψεις των χρυσαυγιτών και βάλαμε μπρος, πάλι, από την αρχή, φυσικά και με το υλικό που είχαμε”.

Φόβος και στρατιωτική πειθαρχία

Ένα πολύ ενδιαφέρον κομμάτι της συνέντευξης έχει να κάνει με το πώς λειτουργεί το δίκτυο των ακροδεξιών στην Ελλάδα. Η δήθεν “αλληλεγγύη” βασίζεται στον φόβο και τη στρατιωτική πειθαρχία.

Ποια είναι η σχέση με τη λειτουργία του Εθνικού Μετώπου της Γαλλίας;

Όπως μας λέει η Α. Κουρούνη, η φερόμενη ως “αλληλεγγύη” μεταξύ των μελών των δύο ομάδων είναι ένα υπάρχον στοιχείο, το οποίο οικοδομείται με “θεμέλιο” τον φόβο.

“Ήταν κάτι το οποίο ένιωσα και στη Χρυσή Αυγή και στο Εθνικό Μέτωπο στη Γαλλία. Η “αλληλεγγύη” μεταξύ τους είναι ένα πολύ δυνατό στοιχείο. Για τη Χρυσή Αυγή είναι και ο φόβος. Ο φόβος δηλαδή των στελεχών, των κατώτερων προς τους ανωτέρους. Γιατί υπάρχει στρατιωτική δομή και ιεραρχία, στρατιωτικές διαταγές, κάτι το οποίο δεν υπάρχει στο Εθνικό Μέτωπο. Ταυτόχρονα, ο χρυσαυγίτης εστιάτορας μπορεί να δώσει μια δουλειά, καλοπληρωμένη ή κακοπληρωμένη -αυτό δεν το ξέρω-, σε ένα χρυσαυγίτη άστεγο ή άνεργο. Εάν μια γυναίκα – χρυσαυγίτισσα ψάχνει μια κοπέλα για να της καθαρίζει το σπίτι, ναι μπορεί να πάρει χρυσαυγίτισσα. Εάν και είδα με τα μάτια μου να έχουν ξένες γι’ αυτές τις δουλειές!”.

Αντώνης Δημόπουλος: “Υπάρχει περίπτωση κοπέλας από την Ουκρανία την οποία είχε προσλάβει μια χρυσαυγίτισσα ως αποκλειστική (σ.σ. “νοσοκόμα”) στη μάνα της. Η οποία μάλιστα έφτιαχνε και καφέδες στη μάζωξη (σ.σ. περιλαμβάνεται η σκηνή στο ντοκιμαντέρ) με τις άλλες χρυσαυγίτισσες”.

Στην ταινία γνωρίζουμε πρόσωπα. Τον Χάρη την κυρία Στέλλα τη Ζέτα, τη Σουλτάνα, τον Νίκο. Ρωτάμε τους συντελεστές αν η ταινία μας προσφέρει εν τέλει έναν “οδικό χάρτη” για να διακρίνουμε τη Χρυσή Αυγή που είναι δίπλα μας.

Α.Κ.: “Μα εκεί ξεκινά η καθημερινή μας αντίσταση. Στον ταξιτζή, στον φούρναρη, στον καφετζή. Ξέρετε γιατί οι χρυσαυγίτες, και το ίδιο ισχύει και για το Εθνικό Μέτωπο της Γαλλίας, έχουν πετύχει εκεί που η Αριστερά απέτυχε; Γιατί έχουν ασχοληθεί με την καθημερινότητα, τις καθημερινές ανάγκες των ανθρώπων, εκεί που σαν Αριστερά έχουμε απουσιάσει. Εκεί πιστεύω ότι είναι το στοίχημα. Και η καθημερινότητα είναι ένα στοίχημα που δεν πρέπει με τίποτα να χάσουμε, όσο και να μας στοιχίσει”.

Λουκάς Σταμέλλος: “Εγώ βάζω πάντα μια υποσημείωση στο θέμα “κυρία Στέλλα” (σ.σ. Μια κυρία στην οποία πήγαινε φαγητό η Χρυσή Αυγή, ο άντρας της οποίας δήλωσε Αριστερός), όπως προβάλλεται στο ντοκιμαντέρ. Η κυρία Στέλλα έκανε την επιλογή. Πήγε εκεί που ένιωθε πιο άνετα και πιο οικεία. Γιατί υπάρχουν και άλλα συσσίτια, όπως της Εκκλησίας, του δήμου, δομές αλληλεγγύης. Ήταν επιλογή τα συσσίτια της Χρυσής Αυγής”.

Α.Κ.: “Δεν ήταν το ίδιο εύκολο να πάει στα συσσίτια δομών Αλληλεγγύης ή του δήμου. Το λένε και στην ταινία: “Εκεί ζητούν δικαιολογητικά”. Η Χρυσή Αυγή το μόνο που θέλει είναι μία ελληνική ταυτότητα.

Αντώνης (προς Ανζελίκ): “Να σε ρωτήσω κάτι; Εσύ θα πήγαινες στα συσσίτια της Χρυσής Αυγής; Όσο και να πεινούσες, θα πήγαινες;”.

Α.Κ.: “Αν αφορά μόνο μένα, όχι. Δεν ξέρω, ειλικρινά δεν ξέρω, αν είχα τρία παιδιά που πεινούσαν τί θα έκανα. Δεν είπα ότι θα το έκανα, είπα “δεν ξέρω”. Και θέλω να είμαι απολύτως ειλικρινής. Έχω δει γυναίκες που πούλησαν το κορμί τους, ούτε καν για ένα πιάτο φακή, αλλά για ένα ποτήρι ζεστό νερό. Αν με ρωτήσεις τώρα αν θα το κάνω; Θα σου πω όχι. Αλλά η σωστή απάντηση είναι “δεν ξέρω”.

Δεν πιστεύω ότι θα μορφώσεις τον φασίστα εύκολα. Αλλά μπορείς να προπαγανδίζει το πώς δρουν, το πώς συμπεριφέρονται, ώστε τελικά να αλλάξεις το περιβάλλον που γεννά φασίστες

Εκτιμάτε δηλαδή ότι δεν είναι μόνο οι καθημερινές ανάγκες, η ακραία λιτότητα, που ευνοούν τον φασισμό και τη Χρυσή Αυγή.

Λουκάς: “Δεν είναι μόνο οικονομικό το θέμα. Ούτε, η ταινία είναι μόνο για τη Χρυσή Αυγή. Δείχνει πώς εδραιώνεται αυτό το πράγμα, που χθες ήταν ΛΑ.Ο.Σ, σήμερα Χρυσή Αυγή και αύριο, ίσως, κάτι πιο άγριο. Η ανοχή αυτή όμως εκφράζεται από κει που δεν το περίμενες. Τι να σχολιάσεις όταν βγαίνει ένας Παρασκευόπουλος, που έχει μία διαδρομή, ακόμη και θεσμική, στα ανθρώπινα δικαιώματα και λέει ότι “θα πρέπει να εκδημοκρατιστούν” οι χρυσαυγίτες;”.

Αντώνης: “Υπάρχει μια φράση που λένε, ως αντίδοτο, για τους φασίστες: “να τους μορφώσεις”. Δεν πιστεύω ότι θα μορφώσεις τον φασίστα εύκολα. Αλλά μπορείς να προπαγανδίζει το πώς δρουν, το πώς συμπεριφέρονται, ώστε τελικά να αλλάξεις το περιβάλλον που γεννά φασίστες. Και θα το δείξεις στους υπόλοιπους που είναι, ξέρεις, “λίγο εθνικιστές”, και στα νέα παιδιά”.

Στην εκδήλωση στο Μελιγαλά έφαγα ξύλο. Τρεις από τους κάμεραμέν μου χτυπήθηκαν επίσης

Ερωτηθήκατε επίμονα και από το κοινό και στην προβολή του ντοκιμαντέρ στο “Αλκυονίς” αν έχετε δεχθεί απειλές όσο δουλεύατε το “Χρυσή Αυγή: Προσωπική Υπόθεση”, αλλά και στη συνέχεια.

Α.Κ.: “Ναι. Και η απειλή αποτυπώνεται και στο ντοκιμαντέρ. Στην εκδήλωση στο Μελιγαλά, για παράδειγμα, που φαίνεται και στο τρέιλερ, έφαγα ξύλο. Τρεις από τους κάμεραμέν μου χτυπήθηκαν επίσης. Κάποια στιγμή δεν μπορούσα να βρω κανέναν να τραβά εικόνες και αρχίσαμε να το κάνουμε εγώ και ο Θωμάς (Ιακόμπι)”.

Ρωτάμε τι έχει αλλάξει από το 2009 μέχρι σήμερα σε σχέση με τη μετεξέλιξη του μορφώματος.

Αντώνης Δημόπουλος: “Επειδή έχω δει αρκετό από το υλικό είχα προσέξει ότι παλαιότερα ήταν πιο άγριοι, ας πούμε. Έλεγαν αυτό που σκέπτονταν. Το ίδιο και ο Μιχαλολιάκος. Έλεγε ανοικτά πράγματα ρατσιστικά, ή για να το θέσω πιο σωστά, ναζιστικά. Μετά τη δολοφονία Φύσσα μαζεύτηκαν λίγο. Άλλαξαν το προσωπείο τους και έβαλαν ένα πιο πατριωτικό προσωπείο”.

Α.Κ.: “Διατηρώντας φυσικά το “εμείς εναντίον όλων” και το αντιμνημονιακό προφίλ”.

Αντώνης: “Είναι χαρακτηριστικό, όπως βλέπουμε από το υλικό, ότι στο παρελθόν δεν ακουγόταν σχεδόν ποτέ το “Πατρίδα, τιμή, χρυσή αυγή”. Μετά τη δολοφονία Φύσσα ήρθε αυτό. Αντικαταστάθηκε το “αίμα” με την “πατρίδα”. Επίσης, οι ελληνικές σημαίες στο παρελθόν ήταν ελάχιστες. Ήταν κυρίως Μαίανδροι, κόκκινες – μαύρες. Ενώ και στο δρόμο έβγαιναν με στρατιωτικές παραλλαγές, κάτι που περιορίστηκε στη συνέχεια. Τελευταία, όμως, στα πλάνα του Σεπτεμβρίου του 2015, σε μια διανομή τροφίμων, εμφανίστηκαν αρκετοί, ξανά, με παραλλαγές. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με τον Μιχαλολιάκο, ο οποίος τελευταία χρησιμοποιεί ορολογία που είχε στην προ Φύσσα περίοδο”.

Έπαθα σοκ όταν είδα ότι δεν υπήρχε καμία απολύτως συνέπεια όταν ο Μιχαλολιάκος ανέλαβε την πολιτική ευθύνη για τη δολοφονία του Φύσσα

Α.Κ.: “Εγώ έπαθα σοκ όταν είδα ότι δεν υπήρχε καμία απολύτως συνέπεια όταν ο Μιχαλολιάκος ανέλαβε την πολιτική ευθύνη για τη δολοφονία του Φύσσα. Νόμιζα ότι δεν κατάλαβα σωστά. Πήρα τον Λουκά (σ.σ. Σταμέλλο) για να μου το επιβεβαιώσει. Και όταν είδα, πριν από ένα – δυο μήνες ότι ανέλαβε την πολιτική ευθύνη των γεγονότων στη Χίο, έστω, παρέχοντας τέτοια πολιτική κάλυψη, (“τιμή μας να λένε ότι αυτοί που τα έκαναν αυτά είναι χρυσαυγίτες”) έπαθα εξίσου σοκ. Δεν έγινε τίποτα. Στο γαλλικό Δίκαιο αυτό θα συνιστούσε το αδίκημα της ώθησης σε ρατσιστικά εγκλήματα. Και δεν κουνήθηκε κανείς εδώ. Ούτε πολιτικά, ούτε δικαστικά. Αυτό για μένα είναι ό,τι το πιο πολιτικά επικίνδυνο, ό,τι πιο κοινωνικά ανησυχητικό, διότι δεν αντέδρασε η Πολιτεία, δεν αντέδρασε η Δικαιοσύνη, δεν αντέδρασαν τα κόμματα. Και ποιοι θα αντιδράσουν; Οι συνηθισμένοι: Οι αντιεξουσιαστές, το αντιφασιστικό κίνημα”.

Είναι, τελικά, οι αντιεξουσιαστές, το αντιφασιστικό κίνημα, όπως το αναφέρετε και στο ντοκιμαντέρ, αυτοί που αντιστέκονται περισσότερο στη Χρυσή Αυγή;

Ανζελίκ: “Οι άνθρωποι του αναρχικού χώρου δεν είναι αυτοί που αντιστάθηκαν πιο λίγο ή πιο πολύ. Είναι, όμως, αυτοί που πήραν στα σοβαρά την απειλή, από την απαρχή του φαινομένου. Διότι οι πιο πολλοί, και βάζω και τον εαυτό μου μέσα σε αυτούς τους πολλούς, λέγαμε ότι ήταν περιθωριακοί, αστείοι, “τί ασχολείσαι;” κ.λπ. Όταν μίλησα με τους “15” (σ.σ. Οι 15 που μετείχαν σε αντιφασιστική μοτοπορεία, επί υπουργίας Δένδια, συνελήφθησαν και, όπως είχε επιβεβαιώσει και ο “Guardian”, υπέστησαν βασανιστήρια και απειλές στη ΓΑΔΑ) μου είπαν “μα δεν βγήκαμε σήμερα στους δρόμους. Είκοσι χρόνια είμαστε στους δρόμους για τη Χρυσή Αυγή. Μόνο που τότε ήταν ψίχουλα, και τώρα έχουμε απέναντί μας ολόκληρο ψωμί”.

Βλέπουμε, πάντως, ότι γίνονται διαρκώς προβολές σε χώρους συλλογικοτήτων και σε στέκια. Τι πήρατε “πίσω” από αυτή τη διαδικασία;

Λουκάς Σταμέλλος: “Καθώς δεν είχαμε την ψευδαίσθηση ότι τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης ή τα κανάλια να ενδιαφερθούν για το ντοκιμαντέρ, ήταν αυτό που περιμέναμε για την ενημέρωση, όπως λέμε, από τα κάτω. Άνθρωποι και οργανώσεις που το παίρνουν πάνω τους και λειτουργούν αυτές τις δικτυώσεις στις γειτονιές τους, στα χωριά τους, στις πόλεις τους. Σε όλη την Ελλάδα έγινε αυτό. Ήταν πολλές οργανώσεις και ομάδες, από την Αριστερά έως τον Αντιεξουσιαστικό χώρο που οργάνωσαν τις κατά τόπους προβολές. Εμείς, σαν ομάδα του ντοκιμαντέρ, μόνο δυο προβολές οργανώσαμε μόνοι μας”.

Θέλω να πω ένα μεγάλο μπράβο σ’ αυτή τη ζυναίκα ζ’ αυτό που έκανε. Μπράβο σ’ αυτή τη ζυναίκα και σ’ όσους την βοήθησαν

Και ο κόσμος που έρχεται να το δει είναι αυτό που λέμε “πολιτικά στρατευμένος” ή όχι αποκλειστικά;

Λουκάς: “Ενδεικτικά, στο Ηράκλειο της Κρήτης, την προβολή την είχε οργανώσει η κινηματογραφική ομάδα του Πανεπιστημίου, σε ένα αμφιθέατρο, στο φοιτητικό κέντρο. Βλέπω, τότε, στις μπροστινές θέσεις, έναν μυστακιοφόρο κρητικό, στα 75, μπορεί και μεγαλύτερος, με τη συμβία του και τη μαγκούρα του και λέω από μέσα μου “ωπ, να δούμε τί θα ακούσουμε”. Τελειώνει η προβολή και τον βλέπω στη θέση του, αμετακίνητο. Ήταν η στιγμή που ξεκίνησαν οι εισηγήσεις και σηκώνει αυτός πρώτος το χέρι: “Θέλω να πω ένα μεγάλο μπράβο σ’ αυτή τη ζυναίκα ζ’ αυτό που έκανε. Μπράβο σ’ αυτή τη ζυναίκα και σ’ όσους την βοήθησανε” είπε! Έχει τη σημασία του ότι οι προβολές δεν έγιναν μόνο σε στέκια αριστερών και αναρχικών -όπου υπήρξε μεγάλη ανταπόκριση- αλλά και σε πιο ανοικτά σημεία, πλατείες για παράδειγμα, που είναι πιο προσβάσιμα σε όλους, για να έρχεται κι άλλος κόσμος”.

Γιατί όμως το φιλμ δεν έχει φτάσει στο ευρύ κοινό; Σε ό,τι αφορά τους τηλεοπτικούς σταθμούς, τους κινηματογράφους και τα μίντια, θεωρείτε ότι το ντοκιμαντέρ πήρε την προβολή που τού έπρεπε;

Α.Κ.: “Εξαρτάται πώς το βλέπεις. Νομίζω η ταινία δεν έχει την απήχηση που θα έπρεπε να έχει ένα φίλμ που ασχολείται με την άνοδο του νεοναζιστικού μορφώματος , σε μία χώρα που αυτό το κόμμα είναι τρίτη πολιτική δύναμη τα τελευταία χρόνια. Ιδίως, μάλιστα, αν λάβουμε υπόψιν και δημοσκοπήσεις που δείχνουν τη Χρυσή Αυγή να πλησιάζει το 10%. Πιστεύω ότι υπάρχουν διάφοροι λόγοι για την περιορισμένη απήχηση. Κάποιοι έχουν να κάνουν με τον φόβο. Οι κινηματογράφοι δεν το έπαιξαν. Μόνο αυτό, το “Αλκυονίς” το προέβαλε. Και όταν ήρθα για πρώτη φορά εδώ (σ.σ. Στο “Αλκυονίς”) συνειδητοποίησα ότι είναι λίγο πιο κάτω οι χρυσαυγίτες. Και είπα «μπράβο, ο τύπος έχει κότσια».

Το δεύτερο έχει να κάνει με ένα μέρος ανθρώπων που θεωρούν ότι η ταινία μας δεν καθοδηγεί τον θεατή και πως αφήνουμε πολύ χώρο και χρόνο στους χρυσαυγίτες να εκφραστούν. Έχουν γίνει πολλές ταινίες, σχεδόν προπαγανδιστικές, στην κατεύθυνση του “η Χρυσή Αυγή είναι κακή, κάνει και δεν πρέπει να την ψηφίζεις”. Εμένα δεν με ενδιέφερε αυτό. Με ενδιέφερε να φανεί τί ακριβώς είναι και πώς έφτασαν εκεί. Το τρίτο “αγκάθι” έχει να κάνει με τον ίδιο τον χώρο της δημοσιογραφίας, που δεν είναι ό,τι πιο συναδελφικό μπορείς να συναντήσεις”.

Η στάση της ΕΡΤ

-Νιώσατε από τα Μέσα Ενημέρωσης, ή και δημοσιογράφους, απόπειρα να το υπονομεύσουν;

Α.Κ.: “Όταν η ΕΡΤ σου λέει, ρητά, “δεν έχουμε κανένα απολύτως ενδιαφέρον για την ταινία”, και αυτό έγινε προ δυο εβδομάδων, τί να περιμένεις από ιδιωτικούς σταθμούς;”.

Λουκάς: “Η ταινία προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, που την ενέταξε στο πρόγραμμά του με μεγάλη θέρμη. Αμέσως μετά ήρθε μια επικοινωνία από το γραφείο προγραμματισμού της ΕΡΤ για να τους στείλουμε στο screener και να το προτείνουν στη διεύθυνση. Έπειτα όμως… σιγή. Πέρασε το καλοκαίρι, πέρασε και το φθινόπωρο. Προ ημερών επικοινωνήσαμε ξανά και διαπιστώσαμε ότι έχει αλλάξει το συγκεκριμένο πόστο. Η απάντηση που λάβαμε ήταν ότι «δεν υπάρχει κανένα, απολύτως, ενδιαφέρον για την ΕΡΤ για να το προωθήσει”.

Α.Κ.: “Και όλα αυτά, φυσικά, τη στιγμή που προβάλλονται κανονικά εκδηλώσεις της Χρυσής Αυγής στην ΕΡΤ όπως η τελετή των Θερμοπυλών, που ακόμα είναι ανεβασμένη στο διαδίκτυο”.

Λουκάς: “Ή και οι ομιλίες του Μιχαλολιάκου στην κοινοβουλευτική ομάδα, η γιορτή νεολαίας της Χρυσής Αυγής στο πάρκο της Χωροφυλακής”.

Α.Κ.: “Θεωρώ ότι είναι καθαρά πολιτική επιλογή. Δεν είχαν καμία υποχρέωση να παίξουν την τελετή των Θερμοπυλών, κάτι που είναι τελείως εκτός κοινοβουλευτικής δραστηριότητας. Και το μετέδωσαν ολόκληρο και σε απ’ ευθείας σύνδεση. Ας έπαιζε η ταινία μας στην ΕΡΤ και ό,τι χρήματα έβγαιναν ας πήγαιναν στους δικηγόρους της Πολιτικής Αγωγής (σ.σ. του αντιφασιστικού κινήματος/ jailgoldendawn.gr) στη δίκη της Χρυσής Αυγής, οι οποίοι δουλεύουν αφιλοκερδώς και είναι απίστευτοι”.

O πρώην υπουργός Παιδείας, Νίκος Φίλης, είχε εκδηλώσει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον, τονίζοντας ότι θα πρέπει να προβληθεί στα σχολεία

Στο εξωτερικό έχει ήδη προβληθεί σε σχολεία η ταινία σας, ενώ έχετε λάβει και ένα σημαντικό βραβείο, ύστερα από ψηφοφορία 1.500 μαθητών Λυκείων, από σχολεία όλης της Μεσογείου. Στην Ελλάδα έχει γίνει κάποια αντίστοιχη κουβέντα;

Α.Κ.: “Όχι. Όμως ο πρώην υπουργός Παιδείας, Νίκος Φίλης, είχε εκδηλώσει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον, και γραπτώς, τονίζοντας ότι θα πρέπει να προβληθεί στα σχολεία. Μετά ήρθε ο ανασχηματισμός και δεν έχουμε κάτι νεότερο. Ενδιαφέρον έχουν δείξει και πολλοί εκπαιδευτικοί. Εγώ, πάντως, έχω αμφιβολία για το εάν γονείς και κηδεμόνες θα το αποδέχονταν. Το θετικό για εμάς είναι ότι η ταινία πάει πολύ καλά γενικά στην Ευρώπη, και σε άλλες χώρες, όπως για παράδειγμα η Αργεντινή. Όλο αυτό μας ενθαρρύνει, όπως και το γεγονός ότι την 1η Μαρτίου θα παίξει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, κίνηση που προωθεί, και έδωσε επί ένα χρόνο μάχη, διεκδικώντας καλή και μεγάλη αίθουσα, η ομάδα των φιλελευθέρων! Όλα αυτά τα κάνει μια γυναίκα από την ομάδα των Φιλελευθέρων που ξέρει ποια είμαι και ξέρει ότι διαφωνούμε”.

Εν κατακλείδι. Μιλάμε για εκατοντάδες χιλιάδες ψήφους Ελλήνων πολιτών. Ζήσατε μαζί τους όσο λίγοι. Είναι όλοι χρυσαυγίτες; Είναι νεοναζί;

Ανζελίκ: “Όταν το 2012 βγήκα στη γαλλική τηλεόραση είπα: “Οι Έλληνες στέλνουν ένα μια ψήφο οργής, ένα μήνυμα στο πολιτικό σύστημα”. Και το πίστευα ο βλάκας. Κράτησα, όμως, και τα νώτα μου. Είπα «θα δούμε στις επόμενες εκλογές. Αν η ψήφος επαναληφθεί τότε σημαίνει ότι συμβαίνει κάτι άλλο”. Βγήκαν τα αποτελέσματα, βγήκα κι εγώ ξανά στην τηλεόραση και είπα: “Μάλλον αυτή η οργή έχει βαθιές ρίζες”.

Θωμάς Ιακόμπι: “Να επισημάνω, σχετικά, ότι όταν πήραμε πρώτη φορά συνέντευξη από τον Μιχαλολιάκο είχε αφίσα του Χίτλερ στο γραφείο του. Ενώ, επειδή είμαι Γερμανός, μου τραγουδούσε χιτλερικά τραγούδια σε άπταιστα γερμανικά και με τέλεια προφορά. Τότε, μας είχε πει επίσης ότι “αυτό που έχετε εσείς στη Γαλλία, με τη Μαρίν Λεπέν να βάζει μαύρους στις αφίσες της δεν περνά εδώ. Εσείς θέλετε να είστε τα καλά παιδιά. Εμείς είμαστε τα κακά παιδιά”.

Α.Κ.: “Έτσι, στις τρίτες εκλογές είπα ότι “πρέπει να καταλάβουμε ότι ένα 10% της ελληνικής κοινωνίας είναι ακροδεξιοί”. Και καθώς ο Μιχαλολιάκος είναι ανοικτά ναζιστής, πρέπει, δυστυχώς, να συνειδητοποιήσουμε ότι το ίδιο ποσοστό Ελλήνων ψηφοφόρων είναι ανεκτικό και στις ναζιστικές ιδέες”.

Η φωτογράφηση έγινε στον κινηματογράφο “Αλκυονίς”. Ευχαριστούμε τον Βελισσάριο Κοσσυβάκη για τη φιλοξενία, τους συντελεστές του ντοκιμαντέρ για τις πληροφορίες και τον άνθρωπο που μας έφερε σε επαφή μαζί τους.

Φωτογραφίες: Μαρία Χουρδάρη