Σταγιάτες Πηλίου: “Το νερό της Κρύας Βρύσης είναι η ψυχή μας”

“Σαν το νερό των Σταγιατών δεν έχει. Όποιος το πίνει πολεμάει και αντέχει. Δεν το αγοράζω, δεν πουλώ μα με κερνάς και στο κερνώ. Σαν το νερό των Σταγιατών δεν έχει”, τραγουδάει ο Αλκίνοος Ιωαννίδης, στο κομμάτι του που επνεύστηκε από την Κρύα Βρύση ή αλλιώς το “Ιερό νερό”, όπως πολλοί αποκαλούν, την πηγή που βρίσκεται στις Σταγιάτες Πηλίου.

Όποιος επισκεφθεί τις Σταγιάτες Πηλίου, ένα χωριό που απέχει μόλις 10 λεπτά από τον Βόλο, δεν θα βρει ξενοδοχεία, ούτε εμπορικά καταστήματα και περίπτερα. Ο λόγος που αυτό το μικροσκοπικό χωριό προσελκύει εκατοντάδες επισκέπτες κάθε χρόνο είναι η φυσική του ομορφιά, οι δραστήριοι κάτοικοί του, οι πολλές, ανοιχτές, αφιλοκερδείς πολιτιστικές εκδηλώσεις του. Και, φυσικά, το νερό του που αντλεί από την λεγόμενη “Κρύα Βρύση”, την πηγή που εδώ και χρόνια τροφοδοτεί τις τρεις δημόσιες βρύσες και όλα τα σπίτια του χωριού.

“Οι Σταγιάτες πηγάζουν από την Κρύα Βρύση! Η μακραίωνη ιστορία τους είναι άρρηκτα δεμένη μαζί της. Χωρίς την πηγή αυτή, το χωριό μας δεν θα υπήρχε. Το καθαρό της νερό, γνωστό σε όλη την περιοχή του Πηλίου και του Βόλου, είναι το πιο πολύτιμο αγαθό που προσφέρει ο τόπος μας”, υποστηρίζουν οι ίδιοι οι κάτοικοι του χωριού. Και δεν έχουν άδικο. Πρόκειται για μία σχέση που μετράει περισσότερα από 350 χρόνια, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα οι παραδόσεις, η ιστορία και η καθημερινότητα των κατοίκων να περιστρέφεται γύρω από αυτή την πηγή. Από το 2010 μέχρι και σήμερα οι κάτοικοι των Σταγιατών, εναντιώνονταν στις επαναλαμβανόμενες προσπάθειες ιδιωτικοποίησης του φυσικού νερού της Κρύας Βρύσης εκ μέρους της Δημοτικής Αρχής.

Η μακροχρόνια αυτή σχέση των Σταγιατών με την πηγή κλονίστηκε τη φετινή Μεγάλη Παρασκευή, όταν ξαφνικά η εταιρεία ύδρευσης του Βόλου (ΔΕΥΑΜΒ) απέκοψε την παροχή των σπιτιών από την πηγή, συνδέοντάς τους με το νερό της Πορταριάς.

Χωρίς καμία ενημέρωση, συζήτηση ή προειδοποίηση προς τους κατοίκους.

Οι Σταγιάτες όμως δεν κάθισαν με σταυρωμένα τα χέρια. Αντιθέτως, έλαβαν άμεσα δράση καλώντας σε συνέλευση όλο το χωριό, κάτι που συνηθίζουν να κάνουν όταν αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα που χρήζει λύσης και έπειτα από μεγάλη συζήτηση αποφάσισαν να πάρουν στα χέρια τους τη διαχείριση του χωριού!

Συγκεκριμένα, ομόφωνα ενέκριναν ψήφισμα, στο οποίο τονιζόταν ότι μετά και την άρνηση του τοπικού εκπρόσωπου να αναλάβει πρωτοβουλίες, τη διαχείριση του χωριού πήραν στα χέρια τους οι ίδιοι, δηλαδή η λαϊκή συνέλευση.

Στη συνέχεια πραγματοποίησαν πορεία με μαύρες σημαίες προς το σπίτι του τοπικού εκπροσώπου όπου θυροκολλήθηκε το ψήφισμα και όλοι μαζί μοίρασαν ενημερωτικό υλικό στη διασταύρωση με τον δρόμο προς Βόλο. Αυτοοργάνωση λοιπόν!

“Είμαστε ένα μικρό χωριό. Θα συνεχίσουμε όμως να αντιστεκόμαστε με όλες μας τις δυνάμεις στα σχέδια όσων θέλουν να εμπορευτούν την καρδιά της κοινότητάς μας, τη ζωή και την ιστορία μας. Δεν έχουμε άλλη επιλογή. Θα παλέψουμε όπως κάνουμε πάντα, ακούραστα, νηφάλια, αποφασιστικά και δυναμικά. Καλούμε όλους τους ενσυνείδητους ανθρώπους να μας συμπαρασταθούν σε αυτό τον αγώνα!”, γράφουν σε κείμενό τους οι κάτοικοι του χωριού.

Για την ξαφνική διακοπή του “Ιερού τους νερού”, για την ιστορία του χωριού με την πηγή αυτή και για τον αξιοθαύμαστο τρόπο κατά τον οποίο οι κάτοικοι, με πρωταρχικές τις αξίες της αυτοοργάνωσης και της αλληλεγγύης, αποφάσισαν να λάβουν δράση παίρνοντας την κατάσταση στα χέρια τους ο Πάνος Γαλανόπουλος, μέλος της ομάδας Α.Π.Ο.Δράσης (Ανεξάρτητη Πηλιορείτικη Ομάδα Δράσης), αλλά και της λαϊκής συνέλευσης και μόνιμος κάτοικος του χωριού, μίλησε στο News247.gr.

Το χρονικό της υπόθεσης

“Η σημερινή κατάσταση είναι αποτέλεσμα μίας διαδικασίας χρόνων. Το 2006 είχε δημιουργηθεί ένα δίκτυο από το χωριό της Πορταριάς προς το δικό μας, το οποίο βέβαια τότε δεν λειτούργησε. Είναι το δίκτυο που χρησιμοποιούν σήμερα για να φέρνουν νερό στα σπίτια μας.

Το 2009 έγινε μία πρώτη προσπάθεια ιδιωτικοποίησης της πηγής. Τότε είχε επισκεφθεί το χωριό μας ένας βιομήχανος της περιοχής, με σκοπό να αγοράσει το νερό, το οποίο θα μετέφερε μέσω βυτίων σε χώρο δικό του και θα το εμφιάλωνε. Τότε φυσικά οι κάτοικοι είχαν μαζευτεί και αντέδρασαν προς όλη αυτή τη διαδικασία.

Το καλοκαίρι του 2011 ήρθε η χλωρίωση. Ήταν μια γροθιά στο στομάχι για την τοπική κοινωνία αλλά και για όλα τα χωριά του Πηλίου που αργότερα ακολούθησαν τις Σταγιάτες. Κινηθήκαμε δικαστικά, με οδηγό τη μελέτη του Αντρέα Γκρόμαν (από το 2008), διευθυντή της ύδρευσης Βερολίνου και επίτιμου καθηγητή του Πολυτεχνείου Βερολίνου, με την οποία πρότεινε την χωρίς χλώριο παροχή πόσιμου νερού στα χωριά του Πηλίου. Στηριχθήκαμε επίσης στα 350 χρόνια χρήσης του πηγαίου νερού της Κρύας Βρύσης χωρίς κανένα πρόβλημα, αλλά και στην ισχύουσα νομοθεσία, η οποία ορίζει ότι σε κοινότητες με πληθυσμό κάτω των 3000, η χλωρίωση δεν είναι υποχρεωτική. Διεκδικήσαμε λοιπόν νομικά την απαλλαγή από το χλώριο, με πολλά έξοδα, χωρίς όμως επιτυχία.

Ερχόμαστε μετά στο 2012, όταν η ΔΕΥΑΜΒ, η ιδιωτική επιχείρηση ύδρευσης του Βόλου, ανέλαβε όλες τις πηγές των χωριών του Πηλίου. Από τότε παρατηρούμε τη σταδιακή απαξίωση του νερού μας με την προσθήκη χλωρίου, στις περισσότερες περιπτώσεις χωρίς να υπάρχει λόγος. Παρατηρούμε επίσης την απαξίωση όλων των δικτύων ύδρευσης και των δεξαμενών. Δεν συντηρούν τα δίκτυα, παρά φροντίζουν να προσθέτουν ακατάπαυστα χλώριο, ακόμα και στην Κρύα Βρύση, η οποία έχει, σύμφωνα με μετρήσεις, μηδενικό μικροβιακό φορτίο, όπως είχε πάντα και από το 2009, όταν μόνοι μας αυτοοργανωμένα ξεκινήσαμε να καθαρίζουμε τις δεξαμενές και την πηγή.

Αυτοοργάνωση: Ο τρόπος που λειτουργεί το χωριό

Η αυτοοργάνωση στο χωριό μας δεν είναι κάτι καινούριο. Από το 2009 και μετά, όλο το χωριό σύσσωμο, αποφασίζοντας με αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες φροντίζει το νερό που πίνει.

Δεν είναι θέμα εγωιστικό. Αυτό το χωριό έχει ιστορία 350 χρόνων με τη συγκεκριμένη πηγή, ενώ ακόμα σε καθημερινό επίπεδο, δεκάδες Βολιώτες, οι οποίοι δεν έχουν πρόσβαση σε καλής ποιότητας νερό, επισκέπτονται την περιοχή μας και από τις δημόσιες βρύσες προμηθεύονται το πολύ καλής ποιότητας νερό μας.

Ο τοπικός εκπρόσωπος του χωριού μας αρνείται κατηγορηματικά να μιλήσει, να προχωρήσει σε κάποια πράξη. Θα σας πω χαρακτηριστικά ότι τον περασμένο Σεπτέμβρη, οι κάτοικοι του χωριού μαζεύαμε υπογραφές για να γίνει συνέλευση για το συγκεκριμένο θέμα, διότι πάντα το είχαμε στο νου μας, το ξέραμε ότι κάτι μπορεί να συμβεί και ότι θα πρέπει να το συζητήσουμε και να δούμε τι θα κάνουμε. Ο συγκεκριμένος άνθρωπος δεν το δεχότανε, αρνούνταν κατηγορηματικά μάλιστα.

Φτάνονας στο σήμερα, ο Τοπικός εκπρόσωπος δηλώνει άγνοια. Υποστηρίζει ότι δεν ήταν ενήμερος για τις προθέσεις της ΔΕΥΑΜΒ να μας συνδέσει με καινούρια παροχή νερού. Παράλληλα δεν κάνει τίποτα. Έχει περιοριστεί, μετά την πίεση του κόσμου, σε κάποιες ελάχιστες δημοσιεύσεις στο Facebook.

Έτσι λοιπόν, στην προηγούμενη λαϊκή συνέλευση που κάναμε, το χωριό ομόφωνα αποφάσισε ότι δεν εκπροσωπείται πλέον από τον συγκεκριμένο άνθρωπο και ότι τη διαχείριση των κοινών και των υδάτων θα έχει από εδώ και στο εξής η λαϊκή συνέλευση του χωριού.

Η συνέλευση του χωριού μετράει 11 χρόνια ζωής.

Στο χωριό καθιερώθηκαν οι αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες, αρχικά έχοντας ως θέμα συζήτησης το νερό, αλλά στη συνέχεια αυτό επεκτάθηκε και σε άλλα θέματα όπως πολιτιστικές εκδηλώσεις. Η στάση των Προέδρων που υπήρχαν πριν από τον σημερινό ήταν πάντα επικουρική. Ήταν δηλαδή πάντα συνεργάσιμοι, μπορεί να είχαν τον τίτλο του Προέδρου αλλά πάνω απ’ όλα ήταν μέλη της συνέλευσης.

Εδώ έχουμε οριζόντια δομή, όλοι μπορούν και πρέπει να εκφράζονται. Η συνέλευση απαρτίζεται από το σύνολο των μονίμων κατοίκων Σταγιατών που είναι 75 άτομα, αλλά και από τους Σταγιατιώτες που μένουν στον Βόλο.

Στην τελευταία συνέλευση όπου αποφασίσαμε να αναλάβουμε την διαχείριση του χωριού, ήμασταν γύρω στα 120 άτομα. Να σημειωθεί ότι τηρήσαμε όλα τα προστατευτικά μέτρα για τον κορονοϊό.

Για την υποστήριξη που δέχτηκαν

Υπάρχει ένα τεράστιο κίνημα αλληλεγγύης, το οποίο επεκτείνεται από τα τοπικά κινήματα της περιοχής, μέχρι και άλλα κινήματα σε ολόκληρη την Ελλάδα. Κινήματα που παλεύουν για την ελευθερία της Γης και για τα φυσικά αγαθά. Δέχομαστε αλληλεγγύη από διάφορους κινηματικούς χωρους σε όλη την Ελλάδα, αλλά και από το εξωτερικό. Όλες αυτές τις ημέρες έχουμε λάβει πάρα πολλά μηνύματα ανθρώπων από την Ολλανδία, την Κοπγχάγη, το Βερολίνο και τη Βιέννη.

Το θέμα έχει πάρει μεγάλη έκταση. Ήταν κάτα κάποιον τρόπο αναμενόμενο για εμάς να έχουμε τέτοια υποστήριξη, καθώς τόσα χρόνια, λόγω της αυτονομιας και της αυτοδιαχείρησης διοργανώνουμε διάφορα πολιτιστικα γεγονοτα στο χωριό μας, έτσι λοιπόν το έχουν επισκευθεί πάρα πολλοί άνθρωποι από πολλές χωρες του εξωτερικού και το εσωτερικό φυσικά και το γνωρίζουν. Οπότε ήταν αναμενόμενο για εμάς να υπάρχει υποστήριξη.

Η δράση του χωριού δεν περιορίζεται μόνο στο θέμα του νερού, αλλά και στον πολιτισμό. Στο σημείο αυτό να σημειωθεί ότι ταυτόχρονα δεχόμαστε επίθεση και στον πολιτισμό στο χωριό μας. Το χωριό διαθέτει δύο δημοτικούς χώρους, οι οποίοι λειτουργούν με βάση την αυτοοργάνωση των κατοίκων και στους οποίους έχουμε οργανώσει στο παρελθόν πολλές δράσεις: εκδηλώσεις, προβολές ταινιών, ενώ ακόμη έχουν έρθει μεγάλοι καλλιτέχνες. Τώρα λοιπόν ο συγκεκριμένος Τοπικός εκπρόσωπος ζητάει την απομάκρυνσή μας από τους χώρους αυτούς.

Να τονίσουμε σε αυτό το σημείο ότι ό,τι γίνεται στο χωριό όλα τα οργανώνουμε μόνοι μας. Από τη διαχείριση του νερού, μέχρι τον πολιτισμό, όλα γίνονται με δυνάμεις και με χρήματα των κατοίκων και τα μοιραζόμαστε όλα με τον έξω κόσμο δωρεάν, δεν υπάρχει ποτέ αντίτιμο σε οτιδήποτε, όλα είναι με ελεύθερη συνεισφορά.

Τι σημαίνει για εσας το νερό της Κρύας Βρύσης;

Το νερό της Κρύας Βρύσης για εμάς είναι η ψυχή μας.

Με αυτό έχουμε μεγαλώσει. Δεν υπάρχει κάποιος κάτοικος των Σταγιατών που να μην έχει επισκεφθεί την πηγή της Κρύας Βρύσης, δεν υπάρχει κάποιος κάτοικος που να μην χαίρεται κάθε φορά που πίνει αυτό το νερό. Όλοι εδώ ζούμε πλάι σε αυτήν την πηγή. Όλη η ζωή μας, ο πολιτισμός, η καθημερινότητά μας είναι οργανωμενη γύρω από εκείνη.

Οι Σταγιάτες με την αυτοοργάνωση τόσων χρόνων, με τον αγώνα που έχουν κάνει, τον ιδρώτα και το χρήμα που έχουν ρίξει, θεωρούν -και δικαίως- την πηγή αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής τους.