Τελικά, Μίλτο Πασχαλίδη, ό,τι μας δένει στα παλιά είναι οι κακές συνήθειες;

Ο Μίλτος Πασχαλίδης έχει διαγράψει μια πορεία 25 χρόνων στον χώρο της ελληνικής μουσικής, μια διαδρομή γεμάτη μελωδίες, συναυλίες, στίχους, συνεργασίες και τραγούδια που έχουν αφήσει το αποτύπωμά τους στο μουσικό στερέωμα. Δεν σταματά ποτέ να γράφει και να μετατρέπει σε λέξεις και ήχους τα ισχυρά συναισθήματα που μας κατακλύζουν, αλλά και να πραγματοποιεί δεκάδες συναυλίες κάθε χρόνο, που συγκεντρώνουν πάντοτε πλήθος κόσμου. Έχει μια ισχυρή προσωπικότητα και δεν κάνει εκπτώσεις, ούτε στον εαυτό του ούτε στην εργασία του, κάτι που αντιλαμβάνεσαι τόσο από την εν γένει καλλιτεχνική παρουσία του, όσο και από τη συνομιλία μαζί του.

Πολλοί τον φωνάζουν Μίλτο, άλλοι τον αποκαλούν Μιλτιάδη, τι προτιμά, όμως, ο ίδιος και γιατί;

«Προτιμώ το Μίλτος, το Μιλτιάδης μου φαίνεται πολύ επίσημο. Αν και είναι πολύ ωραίο το τι σημαίνει. Μιλτιάδης σημαίνει “γιος του πορφυρού”. Η μίλτος είναι ένα υλικό, με το οποίο έβαφαν κόκκινα τα σκεύη οι αρχαίοι Έλληνες. Είναι ένα όστρακο και το χρώμα της είναι κεραμιδί, πορφυρό. Οπότε ο Μιλτιάδης είναι ο “απόγονος του πορφυρού”, είναι ένα πολύ ωραίο όνομα που μου έδωσαν λόγω του παππού μου. Μου αρέσει να το ακούω σε άλλους, αλλά όταν μου μιλάει κάποιος, στο Μιλτιάδης σπάνια γυρίζω. Μου φαίνεται σαν να πρέπει να φοράω κοστούμι».

Γεννήθηκε στην Καλαμάτα, την οποία επισκέπτεται κάθε καλοκαίρι, εκτός από το φετινό που ήταν κάπως μυστήριο. Αγαπά τη γενέθλια πόλη του και πολλές φορές πραγματοποιεί συναυλίες στο Κάστρο, ενώ οι αναμνήσεις από τα παιδικά του χρόνια έχουν γεύση αλμύρας.

«Για μένα η Καλαμάτα είναι συνδεδεμένη με το λιμάνι της και την παραλία της, δεν είναι τόσο η κυρίως πόλη και τα μέρη γύρω από την Υπαπαντή. Έχω μεγαλώσει στην παραλία της Καλαμάτας. Θυμάμαι τη θάλασσα, την αμμουδιά, έχω μυρωδιές, ήχους, εικόνες».

Το αποτύπωμα της Κρήτης

Η σχέση του με τη μουσική ξεκίνησε από μικρή ηλικιία, αφού ήδη από τα εφτά του χρόνια έπαιζε κιθάρα. Ωστόσο, ο δρόμος τον έβγαλε στην Κρήτη για σπουδές στα μαθηματικά, στα οποία, ναι μεν αισθανόταν πως είχε μια έφεση, αλλά δεν είναι ότι τους είχε και μεγάλη λατρεία. Απλώς του άρεσαν περισσότερο από τα άλλα. Κι όμως, τελικά η Κρήτη υπήρξε το σημείο έναρξης της μουσικής του πορείας, αφού εκεί, στα καφενεία του Ηρακλείου, σχηματίστηκαν και οι Χαΐνηδες.

«Πίναμε ρακές με τον Δημήτρη Αποστολάκη στα ίδια καφενεία, γνωριστήκαμε και κάναμε το συγκρότημα».

Παρέμεινε στην Κρήτη για 16 χρόνια και η αγάπη του για το νησί είναι έκδηλη, αφού τη συναντάμε πολλές φορές στη δισκογραφία του. Μάλιστα, ολόκληρος ο δίσκος «Ξένιος – Η Κρήτη εντός μου» είναι αφιερωμένος σ’ αυτήν.

«Στην Κρήτη έζησα από το 1987 μέχρι το 2003. Τα φοιτητικά μου χρόνια ήταν 7 χρόνια εκεί και μετά έζησα άλλα 9 χρόνια επειδή μου άρεσε, αγαπούσα πολύ τον τόπο, είχα δικούς μου ανθρώπους. Κάποια στιγμή ο κύκλος έκλεισε και ήρθα στην Αθήνα. Η Κρήτη υπάρχει μέσα στη δισκογραφία μου. Και σε ολόκληρο τον δίσκο που έκανα το 2010, αλλά και σε τραγούδια. Η Κρήτη είναι σαφές ότι έχει αφήσει ένα σημαντικό αποτύπωμα και μέσα μου, αλλά και στη μουσική μου».

Στη χώρα των αθώων

Την άνοιξη του 2020 ο Μίλτος Πασχαλίδης κυκλοφόρησε τον νέο του δίσκο με τίτλο «Στη χώρα των αθώων», ο οποίος είναι ο πιο πολιτικός δίσκος που έχει κάνει, ενώ ο τίτλος του προέρχεται από τους στίχους του Μάνου Ελευθερίου.

«Στο ομώνυμο τραγούδι έχει γράψει τους στίχους ο Μάνος Ελευθερίου για τον Βαγγέλη Γιακουμάκη, για αυτό το παιδί που χάθηκε τόσο άδικα πριν από μερικά χρόνια. Είναι ένα πολύ σκληρό κείμενο. Το τραγουδήσαμε μαζί με τον Γιώργο Νταλάρα».

Το άλμπουμ περιλαμβάνει αρκετά ντουέτα και συνεργασίες, όπως με τον Γιώργο Νταλάρα και τον Φοίβο Δεληβοριά, ενώ συναντάμε με δύο μεγάλους καλλιτέχνες που έφυγαν από τη ζωή. Πρόκειται για το τραγούδι «Δεν έχω χρόνο μάτια μου», η μουσική του οποίου ανήκει στον Λαυρέντη Μαχαιρίτσα, και το «Δεν είναι μόδα πια τα γκρι», σε μουσική του Θάνου Μικρούτσικου, ο οποίος παίζει, επίσης, πιάνο και ερμηνεύει μαζί με τον Μίλτο Πασχαλίδη.

«Ο δίσκος αυτός είναι ο πιο πολιτικός δίσκος που έχω κάνει. Είναι ένας δίσκος ο οποίος έχει πάνω του πάρα πολλές περίεργες συγκυρίες. Όταν ξεκίνησα να τον φτιάχνω ήθελα τη συμμετοχή του Λαυρέντη Μαχαιρίτσα, ο Λαυρέντης “έφυγε” σε εκείνη την περίοδο, γι’ αυτό κι έχω βάλει ένα τραγούδι του μέσα. Έχουμε μέσα την τελευταία συμμετοχή του Θάνου Μικρούτσικου, που για μένα ήταν οι απώλειες αυτές που σημάδεψαν το 2019. Ο Θάνος και ο Λαυρέντης».

Άξιο αναφοράς είναι πως ο δίσκος κυκλοφόρησε εν μέσω πανδημίας, μέσα στην καραντίνα. Ποιο ήταν το σκεπτικό πίσω από αυτή την απόφαση; Ήταν μια δύσκολη απόφαση, δεδομένου ότι οι καλλιτέχνες δεν μπορούσαν εκείνη την περίοδο να προωθήσουν ουσιαστικά τη δουλειά τους;

«Οι δίσκοι στην Ελλάδα είναι μια τελειωμένη ιστορία σε σχέση με την προώθησή τους. Αυτό έχει τελειώσει εδώ και πολλά χρόνια. Απλώς το οξύμωρο ήταν πως εγώ έβγαλα ένα δίσκο και δεν μπορούσα να τον τραγουδήσω ζωντανά. Οπότε αυτό ήταν κάπως περίεργο. Από την άλλη πλευρά, σκεφτόμουν πως ο κόσμος είναι κλεισμένος στα σπίτια του και θέλει να ακούσει τραγούδια. Εγώ έχω έτοιμα τραγούδια, δεν θα του τα δώσω; Έτσι, για μένα ήταν σχεδόν αυταπόδεικτο ότι θα έβγαζα τον δίσκο. Έπειτα, περιμέναμε να τον τραγουδήσουμε το καλοκαίρι. Το καλοκαίρι στράβωσε. Έχω κάνει τέσσερις συναυλίες και θα κάνω κάποιες ακόμα, αλλά και πάλι είναι ένα κουτσουρεμένο, περίεργο καλοκαίρι».

Οι συναυλίες, τα 25 χρόνια πορείας και οι φίλοι

Η αλήθεια είναι πως το φετινό καλοκαίρι οι καλλιτέχνες διανύουν μια δύσκολη περίοδο επαγγελματικά, αφού οι μισές συναυλίες αναβλήθηκαν ή ακυρώθηκαν, ενώ οι άλλες μισές πραγματοποιούνται υπό περιορισμούς και προϋποθέσεις. Αυτό, όμως, δεν τους πτοεί στο να δίνουν τον καλύτερό τους εαυτό επί σκηνής και να κάνουν ό,τι μπορούν για να περάσει όμορφα το κοινό που επιλέγει να τους ακολουθήσει και να τους ακούσει, ακόμη κι αν οι συνθήκες είναι δύσκολες.

«Οι συναυλίες πραγματοποιούνται με καθήμενο κοινό, με αποστάσεις ασφαλείας και με όλα τα μέτρα που απαιτούνται για να είμαστε ασφαλείς. Είναι μία συνθήκη. Υπάρχουν και ζωντανά θεάματα που τα παρακολουθείς καθιστός, όπως το θέατρο. Οπότε με έναν τρόπο, μπαίνουμε όλοι μαζί και εμείς και οι θεατές σε μία συνθήκη, η οποία δεν νομίζω ότι θα κρατήσει για πάντα. Είναι προσωρινή. Το πόσο προσωρινή είναι δεν το ξέρουμε, αλλά εύχομαι και ελπίζω πως του χρόνου το καλοκαίρι θα παίζουμε όρθιοι. Πάντως, είναι μια δοκιμασία. Και, παράλληλα, δείχνει το πόσο λαχταράει κανείς να έρθει. Οι κανόνες που μπαίνουν είναι σαν να κάνουν τον θεατή διαρκώς να σκοντάφτει. Του βάζεις εμπόδια για να έρθει. Όσοι έρχονται, λοιπόν, λαχταράνε τόσο πολύ, που δεν μπορείς να τους χαλάσεις το χατίρι, σε συγκινούν πολύ».

Εύχομαι και ελπίζω πως του χρόνου το καλοκαίρι θα παίζουμε όρθιοι

Την ερχόμενη Τρίτη, 1η Σεπτεμβρίου, ο Μίλτος Πασχαλίδης θα ανέβει στη σκηνή του Θεάτρου Πέτρας στην Πετρούπολη για να τραγουδήσει και να μοιραστεί με το κοινό τόσο τα καινούργια του τραγούδια από τον δίσκο «Στη χώρα των αθώων», όσο και τα παλιά αγαπημένα.

«Έχω την ευτυχία στα 25 χρόνια που είμαι στον χώρο να έχω πει γύρω στα 300 τραγούδια στην ελληνική δισκογραφία. Δεν χωράνε όλα. Σε μια μεγάλη συναυλία χωράνε περίπου 30 με 35 τραγούδια. Θα διαλέξουμε αυτά που αγαπάει το κοινό περισσότερο και αυτά που έλειψαν σε εμάς. Σίγουρα θα παίξω τραγούδια από τον νέο δίσκο, γιατί με “τραβάνε απ’ το μπατζάκι”. Σαν να μου λένε “ρε φίλε, εμάς δεν μας τραγούδησες όσο πρέπει”. Κι έχουν δίκιο τραγούδια! Θα παίξουμε, όμως, και τα παλιά που αγαπάει ο κόσμος».

Ξεχωρίζω τους φίλους μου και πρώτα απ’ όλα τους μεγάλους απόντες, από τον Άλκη Αλκαίο μέχρι τον Δημήτρη Μητροπάνο

Στην πολύχρονη διαδρομή του ο Μίλτος Πασχαλίδης έχει λάβει πολλά πράγματα, αλλά από όλα αυτά κρατάει σαν φυλακτό τους ανθρώπους που γνώρισε, που συνεργάστηκε και με τους οποίους ήρθε κοντά. Ανάμεσά τους κι εκείνοι που μας άφησαν νωρίς.

«Μέσα σ’ αυτή την πορεία των 25 χρόνων ξεχωρίζω τους φίλους μου, αυτούς που γνώρισα μέσα από αυτή την εργασία. Πρώτα από όλα τους μεγάλους απόντες, από τον Μάνο Ξυδού και τον Άλκη Αλκαίο, μέχρι τον Λαυρέντη Μαχαιρίτσα, τον Θάνο Μικρούτσικο και τον Δημήτρη Μητροπάνο. Όλους αυτούς που συνεργαστήκαμε και ήταν για μένα εγκάρδιοι φίλοι. Φυσικά και τους παρόντες, όπως τον μουσικό αδερφό μου, τον Χρήστο Θηβαίο. Επίσης, ο Γιώργος Νταλάρας, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου και πολλά παιδιά που συνεργαστήκαμε και συνεργαζόμαστε. Αυτό κρατάω ως φυλακτό, τις συνεργασίες και τις φιλίες μου μαζί τους. Είμαι τυχερός άνθρωπος, γιατί έχω για εργασία από την οποία ζω, κάτι το οποίο θα είχα για χόμπι έτσι κι αλλιώς».

Όταν πέφτω, τα πρώτα τραγούδια που αρπάζει το χέρι μου είναι του Χρήστου Θηβαίου

Από τους παρόντες ξεχωρίζει τον Χρήστο Θηβαίο, τον οποίο αισθάνεται οικογένειά του. Του αναφέρω πως και εκείνος στη συνέντευξή του στο News 24/7 μίλησε με μεγάλη συγκίνηση για τον ίδιο και πως είναι έκδηλο ότι τα συναισθήματα ανάμεσά τους είναι αμοιβαία.

«Με τον Χρήστο Θηβαίο είμαστε αδέρφια. Γνωριζόμαστε από το 1995, όταν έκανε τους “Συνήθεις Υπόπτους” και εγώ τους “Χαΐνηδες”. Από τότε είμαστε αχώριστοι. Είμαστε όπως πρέπει να είναι μια οικογένεια, έχουμε και τα καλά μας και τα στραβά μας. Μέσα στα χρόνια είναι ο πιο κοντινός μου άνθρωπος και ο πιο κοντινός συνάδελφος, με την έννοια ότι, αν σε κάποιων συναδέλφων τα τραγούδια πάω να “ακουμπήσω” κάποια στιγμή που “πέφτω”, τα πρώτα που αρπάζει το χέρι μου είναι του Χρήστου».

Η έμπνευση, τα βιβλία και οι Περσείδες

Μπορεί πολλοί καλλιτέχνες να θεωρούν πως η δημιουργία βασίζεται στην έμπνευση, ωστόσο, ο Μίλτος Πασχαλίδης δεν το συμμερίζεται αυτό. Περισσότερη βαρύτητα δίνει στη σκληρή δουλειά, παρά στην έμπνευση, αφού η διαδικασία του να φτιάξεις ένα τραγούδι είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο και βαθύτερο, από τις ιδέες που σου έρχονται κατά καιρούς.

«Δεν υπάρχει έμπνευση, κατ’ εμέ είναι κάτι ψευδεπίγραφο. Μπορεί να έχω έμπνευση 35 φορές τη μέρα, αλλά δεν έχω κότσια να κάτσω και τις 35 φορές να κάνω βουτιά μέσα μου για να καταφέρω να φτιάξω κάτι που να είναι άξιο λόγου. Η έμπνευση είναι κάποιες άγριες ιδέες που έχεις κατά καιρούς. Είναι το 5%, αλλά μέχρι να καταφέρεις μετά να το φτιάξεις, έχει ένα 95% εργασίας με γράφε-σβήνε, και πάλι είσαι με το λευκό χαρτί. Δεν πιστεύω στην έμπνευση, εγώ πιστεύω στη σκληρή εργασία».

Ωστόσο, στον δίσκο «Περσείδες», ο Μίλτος Πασχαλίδης έστησε το δημιουργικό κομμάτι του άλμπουμ μέσα σε μόλις εννιά μέρες. Είναι πραγματικά εντυπωσιακός ο μικρός χρόνος στον οποίο έγραψε τα τραγούδια, αλλά υπάρχει εξήγηση.

«Είναι ένας δίσκος που γράφτηκε το καλοκαίρι του 2016, σε εννιά μέρες έγραψα 11 τραγούδια. Δεν ήμουν και στην καλύτερη κατάσταση. Ήμουν σε κατάθλιψη, προσπαθούσα να βγω από αυτή και αντί να ακολουθήσω τις συνταγές των ψυχολόγων μου, αποφάσισα να κάνω εργασιακή ψυχοθεραπεία γράφοντας. Και πέτυχε. Είμαι τυχερός. Θα μπορούσε να αποτύχει».

Μάλιστα, σκαλίζοντας τους στίχους του ομώνυμου τραγουδιού, μου εκμυστυρεύτηκε κάτι που δεν γνώριζα και δεν είχα συνειδητοποιήσει μέχρι εκείνη τη στιγμή. Όπως μου είπε, ο στίχος «Τη νύχτα που ξαγρύπνησες μονάχη στο Σκαλί», αναφέρεται στο Θέατρο Σκαλί που βρίσκεται στην περιοχή της Αγλαντζιάς στη Λευκωσία, καθώς επισκέπτεται συχνά την Κύπρο, και λόγω συναυλιών και λόγω της συζύγου του, Ανθής, που κατάγεται από εκεί.

Πέρα από τραγουδοποιός, ο Μίλτος Πασχαλίδης είναι και συγγραφέας. Έχει ήδη κυκλοφορήσει τρία μυθιστορήματα, τα «Δύο νύχτες στο Σαράντι», «Επόπτης» και «Αγύριστο κεφάλι – Ο Άλκης Αλκαίος που γνώρισα», ενώ ετοιμάζει το τέταρτο βιβλίο του.

«Ετοιμάζω το τέταρτο βιβλίο μου, αλλά με πολύ βραδείς ρυθμούς και με γράφε-σβήνε. Πιο πολύ σκίζω και πετάω χαρτιά, παρά μένουν αυτά που γράφω. Αυτό είναι πολύ δημιουργικό, αλλά και δύσκολο. Είμαι σε καλό δρόμο. Είναι μια σειρά διηγημάτων».

Εκφράζω την απορία μου για το κατά πόσο είναι δύσκολο για έναν τραγουδοποιό, που αναπόφευκτα έχει συνηθίσει να γράφει σε μικρή φόρμα, να γράψει ένα βιβλίο. Το πρώτο απαιτεί το νόημα να είναι συμπυκνωμένο, το δεύτερο έχει μάλλον μεγαλύτερη ελευθερία.

«Η μικρή φόρμα είναι δύσκολη, γιατί είναι περιοριστική. Οι λέξεις εκεί είναι πολύ ακριβές. Είναι μια μορφή Sudoku, είναι ψιλοβελονιά. Η μεγάλη φόρμα έχει άλλους κανόνες και νόρμες, αλλά είναι λιγότερο περιοριστική στο εύρος. Δηλαδή, μπορεί λόγω ύφους, σε κάποια σημεία να αισθάνεσαι ότι ο ήρωάς σου θέλει να φλυαρήσει. Στο τραγούδι αυτό απαγορεύεται, δεν μπορείς να είσαι φλύαρος, ενώ στα κείμενα μπορείς να είσαι, αν το επιτάσσει ο ρόλος».

Ο χειμώνας, η πατρότητα και οι κακές συνήθειες

Λίγο προτού κλείσουμε την κουβέντα μας, τον ρωτάω για τα σχέδιά του τον ερχόμενο χειμώνα, αν και τα πράγματα θα είναι δύσκολα λόγω της πανδημίας. Εν αναμονή των ενημερώσεων για τα καλλιτεχνικά δρώμενα της νέας σεζόν, εκφράζει τους προβληματισμούς του σχετικά με τις συναυλίες στους κλειστούς χώρους.

«Περιμένουμε τα πρωτόκολλα για τον χειμώνα. Δεν ξέρουμε πώς θα παίξουμε και με ποιους όρους και πώς θα ανοίξουν οι κλειστοί χώροι, και κυρίως αν θα ανοίξουν. Έτσι, δεν μπορούμε να κάνουμε ακριβή σχεδιασμό. Τα τελευταία δέκα περίπου χρόνια, ο βασικός κορμός των εμφανίσεων που κάνω είναι στον Σταυρό του Νότου. Πάλι εκεί προτίθεμαι να παίξω, αλλά περιμένω. Πιστεύω το επόμενο διάστημα θα μας δώσουν έναν οδικό χάρτη, για το τι επιτρέπεται και τι όχι. Έχω έναν προβληματισμό σχετικά με τις μάσκες. Αν είναι απαραίτητη η χρήση μάσκας, παρόλο που δεν δημιουργεί πρόβλημα στην αναπονή, θα είναι πολύ δύσκολο για όλους μας. Σε ανοιχτό χώρο αντέχεται, αλλά σε κλειστό χώρο – είτε είναι θέατρο, είτε συναυλία – το να είναι κάποιος για τρεις ώρες με τη μάσκα, η αίσθηση είναι δυσάρεστη. Δεν γνωρίζουμε ακόμη πώς θα γίνει, θα φανεί. Πριν από εμάς υπάρχουν άλλα πράγματα που πρέπει να λυθούν, όπως το πώς θα ανοίξουν τα σχολεία των παιδιών μας και μετά βλέπουμε».

Πέρα από την ιδιότητα του τραγουδοποιού, ο Μίλτος Πασχαλίδης κατέχει και εκείνη του πατέρα, ενώ πρόσφατα έγινε ξανά μπαμπάς. Τον ρωτάω για την κορούλα του, που ήρθε στον κόσμο στα τέλη Ιουλίου, και αμέσως η φωνή του γεμίζει γλύκα και συγκίνηση.

«Περιμένω να μου μάθει κι αυτή. Η κόρη μου η μεγάλη μου έχει μάθει 12 χρόνια τώρα πάρα πολλά πράγματα που δεν ήξερα. Η μπέμπα περιμένω να μου μάθει άλλα, γιατί αυτά που μου έμαθε η αδερφή της τα ξέρω πια. Την κοιτάω και προσπαθώ να καταλάβω σε τι γλώσσα μιλάει. Τα παιδιά είναι οι πιο αυστηροί δάσκαλοι. Πάντα ένα μωρό έχει να σου μάθει πράγματα. Είμαι ένας πειθήνιος μαθητής».

Και τελικά, ό,τι μας δένει στα παλιά είναι οι κακές συνήθειες;

Ναι, μάλλον ό,τι μας δένει στα παλιά είναι οι κακές συνήθειες

«Δεν είμαι σίγουρος. Νομίζω χονδρικά ναι. Αυτές είναι ατάκες οι οποίες γράφουμε στα τραγούδια, αλλά στην πορεία των χρόνων μας εκδικούνται. Πιθανόν αυτή να είναι η ατάκα που έχει μείνει μέσα μου. Ναι, μάλλον ό,τι μας δένει στα παλιά είναι οι κακές συνήθειες. Αλλά εξαρτάται και τι προσδιορίζει κάποιος ως κακές συνήθειες. Γιατί πολλές φορές το λέμε και ποιητική αδεία».

Είτε πρόκειται για βιωματική ατάκα, είτε για ποιητική αδεία, το σίγουρο είναι πως τόσο το συγκεκριμένο, όσο και πολλά άλλα τραγούδια του Μίλτου Πασχαλίδη, έχουν αφήσει το δικό του στίγμα στην εγχώρια μουσική και θα συνεχίσουν να μας κρατούν συντροφιά για πολλά χρόνια ακόμη.

*Η συναυλία του Μίλτου Πασχαλίδη θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 1η Σεπτεμβρίου 2020 στο Θέατρο Πέτρας στην Πετρούπολη στις 21:30. Περισσότερες πληροφορίες και εισιτήρια εδώ*

Διαβάστε τις Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο, με την αξιοπιστία και την εγκυρότητα του News247.gr