Χρυσοστόμου: “Υπάρχει μέσα στον κάθε Έλληνα ένας Κρεόντας και μια Αντιγόνη”

Φωτογραφίες: Φραντζέσκα Γιαϊτζόγλου- Watkinson

Μπορεί ένα πράγμα που τον ενοχλεί να είναι η απότομη οικειότητα, ωστόσο έχει αυτήν την πάστα του ανθρώπου που νιώθεις ότι τον ξέρεις, σου θυμίζει σίγουρα έναν καλό φίλο από τα παλιά, με τον οποίο έχεις ζήσει μεγάλες στιγμές χαβαλέ. Σε μια πιο προσεκτική ανάγνωση όμως καταλαβαίνεις ότι ο Γιώργος Χρυσοστόμου δεν είναι απλά ένας τύπος που θα ήθελες να τον έχεις στην παρέα σου: Eίναι αδιαμφισβήτητα ένας χαρισματικός, δοτικός ηθοποιός που έχει μια έμφυτη ευκολία να μεταλλάσεται επί σκηνής και να αιφινιδιάζει τον θεατή από τις διαφορετικές ποιότητες που μπορεί να δώσει στον εκάστοτε ρόλο. Μπορεί να σκεφτείς ότι ξέρεις τι να περιμένεις, όμως δεν ισχύει. Η ερμηνεία του σε αρπάζει από την πιο μικρή λεπτομέρεια, από έναν ήχο που μπορεί να κάνει και σε πηγαίνει ένα μακροβούτι μέχρι να κλείσει η αυλαία…

Ένας άνθρωπος που δεν μπορεί να μένει αδρανής, με το που βγήκε από την καραντίνα κατάφερε να συμμετάσχει σε τρεις θεατρικές δουλειές που θα ανέβουν το καλοκαίρι (σ.σ.: οι δύο είναι επαναλήψεις της περασμένης σεζόν). Ανάμεσα σε αυτές είναι η «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, ένα από τα κορυφαία κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας που παρουσιάζεται σε νέα επεξεργασία από τον σκηνοθέτη Θέμη Μουμουλίδη, με την Ιωάννα Παππά στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Σε αυτή ο Γ. Χρυσοστόμου υποδύεται τον Κρέοντα, έναν πολυδιάστατο γεμάτο τραγικότητα ρόλο. 

Ο ταλαντούχος ηθοποιός μιλά στο News 24/7 για την αναμέτρησή του αυτή με τον Κρέοντα και τον Σοφοκλή, για τη μάχη των φύλων και τον σεξισμό, την επιστροφή στις θεατρικές σκηνές καθώς και την τηλεοπτική του συμμετοχή στη νέα δραματική σειρά του Alpha.

Το καλοκαίρι σας βρίσκει να καταπιάνεστε με έναν από τους πιο εμβηλαμτικούς ήρωες της αρχαίας τραγωδίας. Πώς ήρθε η συνάντηση αυτή και πώς σας φαίνεται η τριβή με το κείμενο;

«Το αρχαίο κείμενο είναι γενικά δύσκολο ως προς την προσέγγιση αλλά στην προκειμένη, χάρη στην πολύ καλή μετάφραση της Παναγιώτας Παπαζή, μπόρεσα να διεσδύσω πιο εύκολα στα νοήματά του, ενώ με συνεπήρε και η ποίηση των χωρικών. Δεν το αναφέρω για να χαϊδέψω τα αυτιά της μεταφράστριας αλλά γιατί έχει τύχει στο παρελθόν να μην αντιληφθώ κάποιες διαστάσεις του κειμένου. Ομολογώ δεν έχω μελετήσει τους αρχαίους μύθους όσο θα ‘πρεπε, αλλά μου αρέσει που κάθε φορά νιώθω την επαφή μου με την τραγωδία σαν κάτι φρέσκο. Το προσεγγίζω σαν παρθένος οργανισμός και αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό.

Διαπιστώνω ότι στην τραγωδία υπάρχει ένα περίεργο κράμα ρεαλισμού και ποίησης και αυτός ο συνδυασμός “χτυπά” ταυτόχρονα στο μυαλό και την καρδιά του θεατή. Νομίζω αυτή η ισορροπία και η επίδραση στο ανθρώπινο DNA μόνο στην τραγωδία επιτυγχάνεται. Ως ηθοποιός νομίζω ότι αν είσαι στη σωστή “θεατρική” ηλικία για να για να έρθεις σε επαφή με το κείμενο αυτό και έχεις σωστούς οδηγούς, μπορείς να βγάλεις τρομερά “ζουμιά” και να τα μεταλαμπαδεύσεις στο κοινό. »

Ο ρόλος του Κρέοντα σας ιντρίγκαρε;

«Δεν είχα ιδιαίτερη άποψη για τον Κρέοντα προτού διαβάσω το κείμενο. Τώρα που γνωρίζω ποιος είναι και πώς κινείται, πιστεύω θα μπορούσε πολύ εύκολα να λεγόταν “Κρέων” η τραγωδία. Είναι τόσο δυνατή η αντίστιξή του με την Αντιγόνη, η οποία στέκεται μπροστά του σαν άντρας (και ας θέλει εκείνος να τη λέει γυναίκα). Ο τρόπος που παρουσιάζεται στο έργο η αρσενική και η θηλυκή συμπεριφορά η εμμονή που έχει ο Κρέοντας με το ποιος είναι ο “άντρας” και ποιος εξουσιάζει νομίζω είναι άκρως αιχμηρή.

Διαπιστώνω στον ρόλο μου όλα τα λάθη που κάνει ένας άντρας όταν ανεβαίνει στην εξουσία, είτε βγάζει προς τα έξω τη θηλυκή του πλευρά είτε όχι. Δεν μιλάω για σεξουαλική συμπεριφορά αλλά για τη συμπεριφορά μας στη φύση: Η Αντιγόνη έχει πιο έντονη αρσενική συμπεριφορά, επιτίθεται, μπορεί να φοβάται αλλά στο πιστεύω της είναι ακλόνητη. Και ο Κρέοντας θα πρέπει να φτάσει στο ίδιο επίπεδο και να καταφέρει να βγει από πάνω. Ο Φρόιντ με το έργο αυτό κάνει πάρτυ…»

Διακρίνεται άρα ένας σεξισμός, ότι ο Κρέοντας θέλει να υπερισχύσει λόγω φύλου και όχι λόγω θέσης;

«Ναι, νομίζω είναι ξεκάθαρο από το κείμενο. “Δεν θα αφήσουμε να μας κυβερνήσει γυναίκα” λέει στον γιο του, ενώ αργότερα τονίζει ότι “θα είμαι εγώ η γυναίκα αν την αφήσει να κυβερνήσει”. Έχει πολύ ζουμί αυτή η ατάκα και κρύβει συμπλέγματα από πίσω. Θυμάμαι κατά την έρευνα που έκανα για τον ρόλο, ρώτησα σε ένα τραπέζι μια γνωστή μου που εργαζόταν στη Βουλή πώς είναι να δραστηριοποιείται σε έναν χώρο όπου η συντριπτική πλειοψηφία είναι άντρες. Μου απάντησε “σεξισμός”. Μπορεί να την “κόψουν” με τα μάτια στους διαδρόμους επειδή είναι γυναίκα.»

Παίρνετε τη σκυτάλη από τον Νικήτα Τσακίρογλου. Η παράσταση είχε πρωτοπαρουσιαστεί το 2015.

«Σωστά, η παράσταση είχε ανέβει το 2015 και έτσι πήγε να γίνει και φέτος με αντικατάσταση κάποιων ρόλων, αλλά διαπιστώσαμε από πολύ νωρίς ότι αξίζει να γίνει μια νέα παράσταση. Πολύ σοφά τα παιδιά κράτησαν τη μουσική του Σταύρου Γασπαράτου, που είναι βασική. Νομίζω η παράσταση είναι η ίδια “παρτιτούρα” με τον ίδιο μαέστρο αλλά με τη μισή ορχήστρα δωματίου με άλλους σολίστες.

Εκτιμώ πολύ που ο Θέμης Μουμουλίδης πήρε υλικό από εμένα και δεν μου ζήτησε να δω τι έκανε ο Νικήτας Τσακίρογλου. Προς τιμήν της η Ιωάννα Παππά με τη γενναιώδωρή στάση που την χαρακτηρίζει ως συνάδελφο, επαναπροσέγγισε την Αντιγόνη, ξανάκουσε και ξαναδιάβασε μαζί μου ένα κείμενο που το έχει παίξει τόσες φορές. Και μπορώ να πω επί σκηνής, με παίζει “μπάλα” από την αρχή. Η πανδημία, τα μέτρα που έχουν επιβληθεί και η οικονομική κρίση που επήλθε μας έβαλε μεν σε έναν θίασο των έξι, αλλά αυτό μας έφερε και περισσότερη δημιουργικότητα. Οπότε εκ των πραγμάτων το κοινό δεν θα δει μια επανάληψη του 2015.»

Σας φόβισε ότι μπορεί να υπάρξει μια σύγκριση με τον κ. Τσακίρογλου;

«Δεν συνέφερε να υπάρξει φόβος. Σαφώς κι ένα μικρό κομμάτι μέσα μου θέλει να είμαι είμαι έστω λίγο πιο κάτω από την ερμηνεία του Νικήτα Τσακίρογλου, για να νιώθω εντάξει και προς τους συναδέλφους και στους θεατές που ίσως θυμούνται την προηγούμενη παράσταση. Δεν είναι και εύκολο να έχει προηγηθεί η ερμηνεία ενός τόσο μεγάλου ηθοποιού. Θα είναι μεγάλη μου τιμή να έρθει να δει ο κ. Τσακίρογλου την παράσταση και να τη συζητήσουμε μετά.

Το προσέγγισα σαν μια σκυτάλη που μου πέρασαν και δεν υπήρχε λόγος να φοβάμαι. Ίσως παλαιότερα να έμπαινα σε μια διαδικασία ευγενούς ανταγωνισμού. Πλέον όμως δεν έχει νόημα αυτό. Σημασία έχει η δουλειά και να βγάλουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε. Το πιο μεγάλο άγχος ήταν που μου εμπιστεύτηκε ο Θ. Μουμουλίδης τον ρόλο αυτό και έπρεπε να φανώ αντάξιος και του ρόλου και της εμπιστοσύνης του σκηνοθέτη.»

Ποιοι είναι οι σύγχρονοι Κρέοντες ή μια σύγχρονη Αντιγόνη;

«Δεν μπορώ να απαντήσω με πρόσωπα όσο με την αίσθηση. Φαντάζομαι ότι ο Κρέοντας και η Αντιγόνη βρίσκονται και οι δύο μέσα σε έναν άνθρωπο, είναι οι εσωτερικές φωνές που μπορεί να ακούει για το τι είναι σωστό, τι ηθικό και τι νόμιμο. Αν το δούμε στην ελληνική πραγματικότητα, είναι η εσωτερική πάλη που έχει ο Έλληνας, ερωτήματα όπως “να πάω στην εκκλησία ή να μην πάω, βάσει του νόμου”, “να κοινωνήσω ή να μην κοινωνήσω”…

Αν βάλουμε αυτούς τους ήρωες μέσα σε έναν άνθρωπο, θα δούμε την πάλη του πώς σκέπτεται, τι τον θυμώνει, πού επιμένει και τι τον κάνει να συγκρουστεί  – από το απλό δίλημμα τύπου “θέλω να φάω γλυκό αλλά πρέπει να φάω λιναρόσπορο” μέχρι πιο βαθιά ζητήματα, όπως αν σου βλάψουν την οικογένειά σου και σκέφτεσαι να προβείς σε αντίποινα ή να μείνεις άπραγος, υπακούοντας τον νόμο.

Υπάρχει το καλό και το κακό μέσα στον άνθρωπο που δεν έχει βρει τη λύση αυτής της πάλης ακόμα. Αυτό νομίζω είναι ο Κρέοντας και η Αντιγόνη, ένας άνθρωπος με δύο φωνές πολύ φανερές. Αν κανείς έχει λίγη ενσυναίσθηση, μπορεί να τις ακούσει πιο δυνατά.

Κάποια πράγματα που καταντούν να είναι φασισμός, ξεκινούν με πολύ ρομαντισμό και αγάπη. Σε μια οικογένεια, θα ακούσουμε την ατάκα “αυτό που σου λέω!”. Έχει αγάπη μέσα της η φράση αυτή αλλά επιβάλλει έναν “κανόνα”. Και στα ζευγάρια θα συμβεί, όταν υπάρχει χειρισμός ή μανιπιουλάρισμα. Η εμμονική στάση είτε προς το πολύ θετικό είτε προς το πολύ αρνητικό είναι εκ των πραγμάτων μια ακραία στάση.»

Από την αδράνεια της καραντίνας βρεθήκατε να συμμετέχετε σε τρεις παραστάσεις που παίζονται το καλοκαίρι: “Πέτρες στις τσέπες του”, “Mute” και “Αντιγόνη”.

«Η απόφαση αυτή έγινε λόγω ενός πρακτικού κυρίως πλαισίου. Σε άλλη περίπτωση δεν θα το έκανα γιατί είναι αντιδεοντολογικό για τα δικά μου δεδομένα, αλλά πήρα υπόψη μου και τους συνεργάτες μου στις δουλειές αυτές και φυσικά την πρακτικότητα του πράγματος δεδομένου ότι ένας θεός ξέρει τι θα έρθει από Σεπτέμβρη. Βεβαίως και δεν είναι ωραίο να είμαι σε τρεις διαφορετικές αφίσες αλλά αυτό δεν είναι κάτι που δεν μπορώ να το διαχειριστώ, οπότε δεν το άφησα να με αγχώσει παραπάνω.»

Στο πρακτικό κομμάτι. Πώς θυμάστε τόσα λόγια;

«Δεν ξέρω πώς να το εξηγήσω, υπάρχει μια διαδικασία του μυαλού μου που είναι ας πούμε σαν ένα τάμπλετ: Στην επιφάνεια εργασίας κλείνει σε έναν φάκελο τον Κρέοντα και τον ανοίγει κάθε τόσο για να τον θυμάται. Με το που είμαι στο σπίτι και πρέπει να συντονιστώ με τις “Πέτρες”, κλείνει το φακελάκι “Κρέοντας” και ανοίγει το “Πέτρες”, στο οποίο έχω ευτυχώς έχω αποθηκεύσει σε αρχείο ήχου τα λόγια. Το “Mute” επίσης το έχω σε ένα track, να είναι καλά η Φωτεινή (Γαλάνη) που μου το έφτιαξε. Για να μην καταρρεύσω από το άγχος, επιλέγω να το γυρνάω στη μέρα που είναι η κάθε παράσταση, εννοώ ότι αν έχω να παίξω Κρέοντα, δεν θα ασχοληθώ καθόλου για δυο τρεις ημέρες με τους άλλους ρόλους. Μένει όλη η ενέργειά μου εκεί που πρέπει κάθε φορά. Γιατί μπορώ μεν να τα “λύσω” όλα, αλλά μπορώ να τα λύνω λίγο λίγο… Αυτό είναι πλέον και μια στάση ζωής.»

Πώς σας φαίνεται αυτό το τρέξιμο; Η ταχύτητα σας αρέσει ή ήδη σας λείπει η ηρεμία της καραντίνας.

«Κατά το lockdown, έφτασα στα όρια της ηρεμίας, ασχολούμενος με τα οικιακά, με την κηπουρική, την καθαριότητα, σε σημείο που βαρέθηκα. Ήθελα την αδρεναλίνη, το τρέξιμο, γιατί πραγματικά όταν έχω ελεύθερο χρόνο, ξαναπέφτω στο mood της καραντίνας και δεν το θέλω. Η μεγάλη ηρεμία άρχισε να μη μου αρέσει τόσο από ένα σημείο και μετά. Γέμισε η μπαταρία και τώρα θέλω λίγο να την αδειάσω για αυτό και δεν αφήνω πολλά κενά στις μέρες μου. Με κάνει να αισθάνομαι δημιουργικός.

Από την καραντίνα τα δύο στοιχεία που κράτησα είναι να ξυπνάω νωρίς και να μαγειρεύω.»

Το Mute είναι ένα χειροποίητο έργο που κάνατε συν-σκηνοθεσία μαζί με τη Σοφία Πάσχου. Μελλοντικά σκέφτεστε τη μετάβαση από την υποκριτική στη σκηνοθεσία;

«Όχι καθόλου. Νομίζω ότι θα το κατάφερνα αν με καλούσαν να το κάνω αλλά δεν είναι κάτι που με ιντριγκάρει. Και στις δύο παραστάσεις (“Πέτρες στις τσέπες του”, “Mute”) που έχω credit σκηνοθέτη, εγώ ανέλαβα ένα μέρος της σκηνοθεσίας, το ηχητικό και το ερμηνευτικό. Δεν ασχολήθηκα με το τεχνικό κομμάτι.

Αν μου ζητηθεί να σκηνοθετήσω έναν θίασο δηλώνω δημόσια ότι φοβάμαι να αναλάβω αυτήν τη θέση. Πιστεύω είμαι καλός οδηγός και δάσκαλος αλλά φοβάμαι να έχω την ευθύνη του κόσμου. Δεν τη θέλω την καρέκλα αυτή, φοβάμαι θα γινόμουν χειρότερος και από τον Κρέοντα (γέλια). Επίσης δεν με ιντριγκάρει και δημιουργικά, εγώ θέλω να είμαι πάνω στη σκηνή, να είμαι μέρος της παράστασης.»

Τι μπορεί να σας δυσκολέψει σαν ηθοποιό; Ένας ρόλος ή μια συνεργασία;

«Θα πω η συνεργασία. Μη λέω βέβαια και μεγάλες κουβέντες γιατί καμιά φορά μπορεί να σε δυσκολεύει ένας ρόλος και να το “ρίξεις” στη συνεργασία. Πλέον δε ρωτάω πρώτα τι ρόλο θα παίξω αλλά ποιοι θα συμμετέχουν, γιατί έχω φτάσει σε μια θεατρική ηλικία που θέλω υγεία στην πρόβα, συνεργασία και σεβασμό. Αν τα έχω αυτά, γίνομαι χαλί, πηγαίνω μισή ώρα νωρίτερα στις πρόβες, και πάντα ξέρω τα λόγια μου απέξω. Η συνεργασία είναι πολύ σημαντική. Το άλλο είναι αέρας, και για το κοινό και για εμάς. Φεύγει γίνεται σκόνη.»

Μπορεί όμως να αποτυπωθεί στη μνήμη κάποιου ένας ρόλος ή μια στιγμή.

«Βέβαια μπορεί. Σε εμένα προσωπικά δε συμβαίνει. Θυμάμαι μεν κάποιες ατάκες ή στιγμές από ρόλους που με είχαν γοητεύσει αλλά είναι σημαντικός και ο συνάδελφός μου, ο συνοδοιπόρος μου. Φυσικά και έχει σημασία ο ρόλος, έχω παλέψει αρκετά πια για να συζητάω για πολυδιάστατους ρόλους.»

Υπάρχει κάτι που θα θέλατε να δοκιμάσετε υποκριτικά και δεν σας έχει δοθεί ακόμα η ευκαιρία;

«Θα ήθελα να υποδυθώ τον Πετρούκιο στο “Ημέρωμα της Στρίγγλας”. Αυτό βέβαια που θα καθορίσει το “ναι” θα είναι και ποια θα ερμηνεύσει την Κατερίνα. Θα έρθει η ώρα του πιστεύω.»

Τον χειμώνα έχει γίνει γνωστό ότι θα επιστρέψετε στην τηλεόραση. Σε ποια σειρά θα συμμετάσχετε και τι να περιμένουμε;

«Θα είναι η νέα δραματική σειρά του Alpha, δεν γνωρίζω ακόμα τον τελικό τίτλο της. Έχω εξαιρετικούς συναδέλφους και πολύ ωραίο ρόλο. Έχω ξανασυνεργαστεί με την ομάδα αυτή και προς τιμήν τους  ο Στέφανος Μπλάτσος και τα παιδιά αυτά μου πρότειναν δραματικό ρόλο. Ήθελα κι εγώ να “στρίψω” από την κωμωδία και να δοκιμαστώ σε έναν πιο ώριμο δραματικό ήρωα.»

Τι μπορείτε να μας πείτε για τον χαρακτήρα σας;

«Υποδύομαι έναν πολύ ήσυχο, ήρεμο και καλοπροαίρετο άνθρωπο και αυτό είναι “τρικλοποδιά” και για μένα αλλά και για το κοινό που με ξέρει από την παλαβομάρα που έχω παρουσιάσει μέχρι στιγμής στην τηλεόραση. Είναι πρόκληση ο ρόλος αυτός γιατί είναι ένας πολύ ψύχραιμος, φιλήσυχος και υπεύθυνος άνδρας. Θα τον χαρακτήριζα έναν παραδεισένιο ήρωα ανάμεσα σε κολασμένους ανθρώπους.»

Φοβάστε ότι θα έρθει δεύτερο lockdown ή θα μπουν τα πράγματα σε μια τροχιά;

«Δεν φοβάμαι, είμαι μέσα μου έτοιμος και για το χειρότερο σενάριο. Λειτουργώ κανονικά πλέον, δεν κυκλοφορώ τρομαγμένος αλλά ούτε ανέμελος. Είμαι προσεκτικός, ψύχραιμος, προετοιμάζομαι και οικονομικά και ψυχολογικά για έναν δύσκολο χειμώνα.»

Τον χειμώνα τι άλλο να περιμένουμε από εσάς πέραν της σειράς;

«Θα επαναλάβω το Mute τον χειμώνα και το σίριαλ. Δεν προλαβαίνω για κάτι άλλο και να το ήθελα.»

Μια είδηση που σας προβλημάτισε το τελευταίο διάστημα;

«Με έχουν θορυβήσει οι πολλές αρπαγές ανηλίκων που βγαίνουν στην επιφάνεια. Από το σκάνδαλο Έπσταϊν μέχρι την υπόθεση στη Θεσσαλονίκη.»

Μια σειρά ή ταινία που είδατε;

«Έχω πολύ καιρό να παρακολουθήσω σειρά ή ταινία. Είμαι πιο πολύ κοντά στη μουσική, στα στερεοφωνικά και τον υπολογιστή. Κατά την καραντίνα δεν είδα τίποτα γιατί στην ψυχολογική κατάσταση που βρισκόμουν, η οθόνη μου προκαλούσε την αίσθηση του “μασουλήματος” και ήθελα να το αποφύγω αυτό.»

Τι σας ενοχλεί;

«Η απότομη οικειότητα.»

Τι σας αρέσει;

«Η καθαριότητα και τάξη στο σπίτι.»

Τι σας εμπνέει;

«Ένας μουσικός δίσκος.»

Πληροφορίες

“ΑΝΤΙΓΟΝΗ” ΤΟΥ ΣΟΦΟΚΛΗ

Σκηνοθεσία: Θέμης Μουμουλίδης

Μετάφραση: Παναγιώτα Πανταζή

Σκηνικά: Θέμης Μουμουλίδης

Κοστούμια: Παναγιώτα Κοκκορού

Μουσική: Σταύρος Γασπαράτος

Φωτογραφίες: Νίκος Πανταζάρας

Ερμηνεύουν οι ηθοποιοί: Ιωάννα Παππά, Γιώργος Χρυσοστόμου, Λουκία Μιχαλοπούλου, Μάνος Καρατζογιάννης, Χριστίνα Χειλά Φαμέλη, Δημήτρης Σαμόλης.

Η παράσταση έκανε πρεμιέρα την Τετάρτη 15/7 στο Βεάκειο Θέατρο Πειραιά, ενώ απόψε θα ανέβει στο Κηποθέατρο Παπάγου, στις 9 το βράδυ, για να ακολουθήσει περιοδεία σε όλη την Ελλάδα.

Οι επόμενοι σταθμοί είναι:

– Χαλκίδα στις 20 Ιουλίου

– Αίγιο στις 21 Ιουλίου

– Γιάννενα στις 22 Ιουλίου

– Θεσσαλονίκη στις 23 & 24 Ιουλίου

– Φιλίπποι στις 25 & 26 Ιουλίου

– Χανιά στις 28 Ιουλίου

– Ρέθυμνο στις 29 Ιουλίου

– Ηράκλειο στις 30 & 31 Ιουλίου

– Ιεράπετρα την 1η Αυγούστου

– Καλαμάτα στις 3 & 4 Αυγούστου

– Ξυλόκαστρο στις 7 Αυγούστου

– Μεσολόγγι στις 8 Αυγούστου

– Νέα Μάκρη στις 29 Αυγούστου

– Βριλήσσια στις 6 Σεπτεμβρίου

Προπώληση εισιτηρίων ΕΔΩ