Drones: Μια επανάσταση στην τέχνη του πολέμου

Ένα μαχητικό F-35 κοστίζει 122 εκατομμύρια δολάρια. Ένας αντιαεροπορικός πύραυλος Πάτριοτ 3 εκατομμύρια. Ένα drone δεκάδες ή έστω εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια. Τον Σεπτέμβριο απεδείχθη στη Σαουδική Αραβία ότι το πρώτο και ο δεύτερος δεν μπορούν να κάνουν πολλά πράγματα απέναντι στο τρίτο. Μια παγκόσμιων επιπτώσεων επανάσταση στην τέχνη του πολέμου -αλλά και στις πολεμικές βιομηχανίες και τεχνολογίες- είναι επί θύραις.

H πρόσφατη επιτυχής επίθεση στις εγκαταστάσεις της Aramco στη Σαουδική Αραβία από 18 drones και επτά πυραύλους Κρουζ κατέστρεψε τη μισή παραγωγή πετρελαίου της χώρας, ανέβασε την τιμή του αργού διεθνώς κατά 20% και έδειξε ανάγλυφα, και στον πλέον αδαή, μερικές από τις πιθανές συνέπειες ενός γενικευμένου πολέμου μεταξύ ΗΠΑ και Ισραήλ αφενός, Ιράν και των συμμάχων του αφετέρου. Είναι άλλωστε οι πιθανολογούμενες συνέπειες του πολέμου που οδήγησαν μέχρι στιγμής μια μερίδα του αμερικανικού και ισραηλινού κατεστημένου να δράσει αποφασιστικά, «επί της σκηνής», και ιδίως παρασκηνιακά, σταματώντας μέχρι τώρα τα σχετικά σχέδια που εκκολάπτονται εδώ και πάνω από μία δεκαετία.

Εδώ και δεκαετίες, η αμυντική εγγύηση των ΗΠΑ προς τη Σαουδική Αραβία είναι στο κέντρο της πολιτικής των ΗΠΑ στην περιοχή αυτή, που η Ουάσιγκτον θεωρεί παραδοσιακά τόσο σημαντική ώστε να ονομάσει «Κεντρική» τη διοίκηση των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων που είναι επιφορτισμένη με αυτή. Για τον λόγο αυτό, η επίθεση στα διυλιστήρια σηματοδοτεί πιθανώς μια ακόμα ριζική τροποποίηση της στρατηγικής κατάστασης στην «ευρεία Μέση Ανατολή». Βεβαίως, το παιχνίδι δεν έχει λήξει και πρέπει να περιμένουμε τη συνέχεια σε αυτό που ορισμένοι αναλυτές αποκαλούν «ασύμμετρο και ακήρυκτο πόλεμο ΗΠΑ- Ιράν», «πόλεμο» που ενίοτε διεξάγεται δι΄ αντιπροσώπων.

Υπάρχει όμως και μία ακόμα διάσταση, τεράστιας και παγκόσμιας σημασίας. Η Σαουδική Αραβία είναι εξοπλισμένη σαν αστακός. Μόνο πέρυσι οι στρατιωτικές δαπάνες της έφτασαν τα 67,6 δισ. δολάρια, διαθέτει αντιαεροπορικά- αντιβαλλιστικά όπλα και υπερσύγχρονα μαχητικά αεροσκάφη. Τι κατάφερε με όλους αυτούς τους θηριώδεις εξοπλισμούς; Κατά τα φαινόμενα, μια τρύπα στο νερό.

Αλλά τι κατάφεραν και οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις, με προϋπολογισμό 750 δισεκατομμύρια, χώρια τα 85 δισ. για τις μυστικές υπηρεσίες τους. Έμαθαν τα της επίθεσης εκ των υστέρων!

Μετά την επίθεση συνεχίζεται η διαμάχη για το ποιος είναι υπεύθυνος γι΄ αυτήν, οι Χούθις της Υεμένης ή το Ιράν, από πού εκτοξεύθηκαν οι πύραυλοι και απογειώθηκαν τα drones κ.λπ. Ακόμα όμως κι αν είναι το Ιράν και όχι οι Χούθις, γεγονός είναι ότι απεδείχθη πως μια μεσαία δύναμη, υπό καθεστώς διεθνών κυρώσεων, με περιορισμένες τεχνικές δυνατότητες και εμπειρία είναι σε θέση, ξοδεύοντας πολύ λιγότερα χρήματα, να επιφέρει «απαράδεκτο» κόστος σε μια χώρα που διαθέτει μια πανάκριβη και τεχνολογικά πολύ εξελιγμένη στρατιωτική μηχανή, αλλά και να εξουδετερώσει αποτελεσματικά ακόμα και τον στρατιωτικό μηχανισμό μιας υπερδύναμης. Και ίσως αυτός είναι ο λόγος που δεν έχει υπάρξει μέχρι στιγμής απάντηση στο πλήγμα. Και η Ουάσιγκτον και το Ριαντ αντελήφθησαν κάτι που δεν γνώριζαν προ ενός έτους. Τι είδους πλήγματα, δηλαδή, ενδέχεται να δεχθούν όχι μόνο οι πετρελαϊκές, αλλά και οι εγκαταστάσεις αφαλάτωσης, χάρη στις οποίες η Σαουδική Αραβία έχει νερό να πιει.

«Οι επιδρομές στη Σαουδική Αραβία συνιστούν μια σαφή στρατηγική προειδοποίηση ότι η εποχή της αεροπορικής υπεροχής των ΗΠΑ στον Κόλπο και το σχεδόν μονοπώλιο σε ικανότητα ακριβούς επίθεσης εξαφανίζονται ταχέως», υπογράμμισε ο Αnthony Cordesman, εμπειρογνώμων στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (CSIS) της Ουάσιγκτον. Κατά τον ίδιο, μια νέα γενιά drones, πυραύλων Κρουζ και βαλλιστικών πυραύλων ακριβείας εισάγονται ήδη στο ιρανικό οπλοστάσιο και «διαχέονται» στο οπλοστάσιο των Χούθις και της λιβανικής Χεζμπολά.

Δεν είναι η πρώτη φορά που ένα φτηνό και εύκολα κατασκευάσιμο όπλο προκαλεί επανάσταση στην πολεμική τέχνη. Εντούτοις σπανίως αποδέχονται εύκολα κάτι τέτοιο οι στρατιωτικοί και αυτό που ο Πρόεδρος Αϊζενχάουερ ονόμασε, στην αποχαιρετιστήρια ομιλία του, «στρατιωτικο-βιομηχανικό σύμπλεγμα». Κορυφαίο παράδειγμα η Ιαπωνία. Αφού απέδειξε στο Περλ Χάρμπορ πόσο τρωτά είναι τα θωρηκτά, ναυπήγησε το μεγαλύτερο θωρηκτό στον κόσμο, το Γιαμάτο. Πρόλαβε να χρησιμοποιήσει μόνο μια φορά τα κανόνια του προτού το βυθίσουν οι Αμερικανοί.