Είναι τα data ένα νέο πεδίο εθνικών ανταγωνισμών;

Το Brexit ανέδειξε με πολύ διαυγή τρόπο τη σημασία που δίνουν τα κράτη στη διαχείριση των δεδομένων. Για να υπάρξει συμφωνία για Brexit θα πρέπει να υπάρξει συμφωνία και για τη διαχείριση των δεδομένων, κυρίως των προσωπικών. Αντίστροφα, ένα no-deal Brexit θα σημάνει αυτόματα ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεν έχει πλέον επάρκεια (adequacy) ως χώρα αποδέκτης προσωπικών δεδομένων Ευρωπαίων πολιτών, ως προς την ευρωπαϊκή νομοθεσία και τον GDPR.

Η απώλεια επάρκειας για ασφαλή διαβίβαση δεδομένων από μια χώρα θα θέσει σε κίνδυνο τις εμπορικές συναλλαγές. Οι εμπορικοί δρόμοι συνεπάγονται και δρόμους διακίνησης δεδομένων και το αντίστροφο. Θα ρισκάρουν οι Βρετανοί να θέσουν σε κίνδυνο τις εμπορικές σχέσεις τους με την Ευρώπη; Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που συνεργάζονται με βρετανικές πώς θα αντιδράσουν; Θα συνεχίσουν τις διαβιβάσεις δεδομένων προς τη Βρετανία με την απειλή προστίμων ενεργή;

Η σημασία που δίνουν οι εταιρείες τεχνολογίας στην «ιδιωτικότητα», στην προστασία των προσωπικών δεδομένων δηλαδή, από υποχρέωση και βάρος μετατρέπεται με γρήγορους ρυθμούς σε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Έτσι εξηγείται η πρόσφατη ενίσχυση τέτοιων μηχανισμών από την Apple η οποία διευκολύνει πλέον τους χρήστες εφαρμογών να μπλοκάρουν τη χρήση προσωπικών τους δεδομένων για εμπορικούς σκοπούς. Και δεν είναι μόνο αποτέλεσμα του GDPR. Ο CCPA (California Consumer Privacy Act) είναι ο νόμος για την προστασία των προσωπικών δεδομένων των πολιτών της Καλιφόρνια. Ναι, στις ΗΠΑ κάθε πολιτεία διαμορφώνει δική της νομοθεσία για το θέμα αυτό, μεταξύ άλλων.

Είτε τέτοιες αλλαγές συμβαίνουν επειδή επιβάλλονται θεσμικά, είτε για να δείξουν το ενδιαφέρον των εταιρειών και να προσελκύσουν μεγαλύτερο κομμάτι της αγοράς, το γεγονός είναι ότι συμβαίνουν. Και οι «παράπλευρες απώλειες» είναι μεγάλες: η facebook θεωρεί πως μια τέτοια ενέργεια της Apple και κάθε αντίστοιχη προκαλεί σημαντική οικονομική ζημιά στην ίδια, καθώς σημαντικό μέρος των εσόδων της στηρίζεται στη διαφήμιση, η οποία με τη σειρά της στηρίζεται στο profiling των καταναλωτών μέσω της συλλογής και επεξεργασίας προσωπικών τους δεδομένων. Ποιος καλύτερος και ευκολότερος τρόπος να συλλέξεις τέτοια δεδομένα από την παρακολούθηση της συμπεριφοράς στο διαδίκτυο;

Όπως κάθε θεσμική αλλαγή στην ΕΕ έτσι και η ψήφιση του GDPR δεν άφησε ανεπηρέαστες τις εξελίξεις σε άλλες χώρες. Με το έτος εφαρμογής του GDPR να είναι το 2018, ήδη από το 2019 κορυφώθηκαν οι διεργασίες σε Κίνα, Ινδία, Βραζιλία και άλλες μεγάλες χώρες, οι οποίες μέσα στο 2020 ολοκλήρωσαν ή ολοκληρώνουν παρόμοια νομοθετήματα. Η ανάγκη κάποιου είδους αντίδρασης σε μια νομοθεσία που άλλαζε τα δεδομένα εμπορικά (περί αυτού πρόκειται) υπήρξε αδήριτη. Και η αντίδραση σχεδόν ακαριαία, λαμβάνοντας υπόψη τα μεγέθη των χωρών που προαναφέραμε.

Οι θεσμικές αλλαγές στο επίπεδο της προστασίας των προσωπικών δεδομένων επηρεάζουν συνολικά την εμπορική δραστηριότητα, τις νέες τεχνολογίες ειδικότερα και τους data driven τομείς συγκεκριμένα. Υπηρεσίες cloud computing, data storage, information security, digital marketing, διαφήμιση και πολλές άλλες δε μένουν με κανένα τρόπο ανεπηρέαστες. Οι αλλαγές που παρατηρούνται μέρα με τη μέρα στους αντίστοιχους κλάδους είναι ραγδαίες και παράγουν φαινόμενα ντόμινο.

Οι εθνικές στρατηγικές για την προστασία της ιδιωτικότητας δεν αφορούν μόνο την προστασία δικαιωμάτων και ελευθεριών των πολιτών. Πρώτα και κύρια αφορούν την προστασία και την όσο το δυνατόν ομαλότερη μετάβαση των επιχειρήσεων που έχουν την έδρα τους στο έδαφός τους. Το αποτέλεσμα θα είναι μια νέα ισορροπία ως αποτέλεσμα μιας πορείας ανταγωνισμών και συγκρούσεων, τόσο σε οικονομικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο, σε εθνική και διεθνή κλίμακα.

Ποιος μπορεί να πει με βεβαιότητα ότι η σύγκρουση αυτή θα κυλίσει ομαλά ή ότι δε θα λάβει διαστάσεις μεγαλύτερες από αυτές που φανταζόμαστε σήμερα; Μένει να φανεί.

*Ο Θόδωρος Μπλίκας είναι Διπλ. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, MBA Certified Data Protection Officer

Διαβάστε τις Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο, με την αξιοπιστία και την εγκυρότητα του News247.gr.