Γυναίκες χίμαιρες

Επιμέλεια: Γιάννης Μουρατίδης

Μια ομάδα επιστημόνων από το νοσοκομειακό πανεπιστήμιο στο Leiden της Ολλανδίας είχαν μια παράξενη ιδέα, την οποία έβαλαν σε εφαρμογή χωρίς πολλές πιθανότητες επιτυχίας. Για το πείραμα τους συνέλεξαν ιστό από 26 γυναίκες που είχαν πεθάνει στη διάρκεια ή λίγο μετά από μια εγκυμοσύνη και είχαν κυοφορήσει αρσενικά παιδιά. Στα δείγματά τους έψαξαν για Y χρωμοσώματα, δηλαδή για ανδρικά κύτταρα μέσα σε γυναικεία σώματα.

Η έκπληξη ήταν ότι τα βρήκαν. Όχι πολλά, περίπου ένα σε κάθε 1000 κύτταρα, αλλά τα αρσενικά κύτταρα ήταν παρόντα σε κάθε όργανο που μελέτησαν, μεταξύ των οποίων καρδιά, συκώτι και εγκέφαλος.

Η υποψία ότι κύτταρα από αρσενικά και θηλυκά έμβρυα διαφεύγουν από τη μήτρα και απλώνονται στο σώμα της μητέρας, υπήρχε από το 1990 και στο φαινόμενο είχε δοθεί η ονομασία microchimerism από τη χίμαιρα, το τέρας της ελληνικής μυθολογίας. Ωστόσο, είναι η πρώτη φορά που μια έρευνα αποδεικνύει πως τα βλαστικά κύτταρα του εμβρύου ενσωματώνονται στο γυναικείο οργανισμό και μάλιστα εξελίσσονται σε ιστό διαφορετικών οργάνων.

Προσωρινά, δεν είναι γνωστό πως αυτό το φαινόμενο επηρεάζει την υγεία της γυναίκας μετά την εγκυμοσύνη. Δεδομένου ότι το ίδιο συμβαίνει και με άλλα θηλαστικά, όπως οι σκύλοι και τα ποντίκια, οι επιστήμονες θεωρούν ότι ο μηχανισμός υπήρχε πολύ πριν την εμφάνιση του ανθρώπινου είδους και σχετίζεται με την επιβίωση του εμβρύου.

Η υπόθεση των επιστημόνων είναι ότι το έμβρυο εμποτίζει τη μητέρα του με κύτταρα, ώστε να επηρεάσει κάποιες από τις λειτουργίες του οργανισμού της προς όφελος του, όπως η ισχυροποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος, η παραγωγή μεγαλύτερης ποσότητας γάλακτος και η ρύθμιση του θυρεοειδή αδένα, ώστε το σώμα να παράγει υψηλότερη θερμοκρασία.

Η συνεργασία μεταξύ των κυττάρων των δύο οργανισμών δεν είναι κάθε φορά επιτυχημένη, επιβεβαιώνοντας την παράδοση, σύμφωνα με την οποία κάθε εγκυμοσύνη έχει σημαντικό ρίσκο για τη μετέπειτα βιολογική κατάσταση ή ακόμα και τη ζωή της γυναίκας.