Η επαφή των παιδιών με το σεξουαλικό περιεχόμενο

Η πλειοψηφία των γονέων φαίνεται να θεωρεί ότι το διαδίκτυο αποτελεί την κυριότερη πηγή πορνογραφικού υλικού. Τα παιδιά, ηλικίας 10-14 χρόνων, δίνουν διαφορετική εικόνα, βάσει όσων έδειξε η έρευνα “Παιδιά και Διαδίκτυο στην Ελλάδα”.

Γνωστή και ως η μόνη σχετική πρότυπη έρευνα για αυτές τις ηλικίες (δεν υπάρχει ακόμα έστω μία που να αφορά την κατηγορία 0-8 ετών). Αφενός να επισημανθεί πως έρευνες συγκεκριμένου όγκου -και δη πρότυπες- δεν γίνονται κάθε ένα χρόνο, αφετέρου στην Ελλάδα ειδικά, δεν δίνονται χρήματα -από επίσημους φορείς- για να ανανεώνεται το υλικό κάθε λίγα (3-4) χρόνια. Κατά συνέπεια, κινούμαστε βάσει του τι είχε δείξει η έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2012.

Άγνοια γονέων επί της έκθεσης των παιδιών σε σεξουαλικό υλικό

Η πλειοψηφία των Ελλήνων γονέων εκφράζει ανησυχία μήπως τα παιδιά τους δουν εικόνες σεξουαλικού περιεχομένου. Με βάση τις απαντήσεις των ίδιων των παιδιών, η πλειοψηφία απαντά αρνητικά στο αν οι γονείς τους ξέρουν ότι αυτά έχουν δει σεξουαλικό περιεχόμενο. Ένα μεγάλο ποσοστό, δεν απάντησε, αλλά γίνεται κατανοητό πως δεν υπάρχει η επαφή που οδηγεί στην ειλικρίνεια.

Τα παραπάνω στοιχεία, σύμφωνα με τους ερευνητές, σημαίνει ότι τα παιδιά αποφεύγουν σε περίπτωση τέτοιας εμπειρίας, να το πουν στους γονείς τους. ” Ενδεχομένως θα έπρεπε να ληφθεί υπ’ όψιν ότι οι λόγοι για τους οποίους τα παιδιά δεν παραδέχονται τις εμπειρίες αυτές, είναι η ενοχή και η αμηχανία που αισθάνονται. Το πιο σημαντικό είναι να εξετάσουμε την οικογένεια σαν ένα περιβάλλον, μέσα στο οποίο τα παιδιά αναπτύσσουν την έννοια του ελέγχου και του αυτοελέγχου, ως προς τη σεξουαλικότητα και την κοινωνική τους συμπεριφορά“, τονίζουν οι ειδικοί.

Οι μισοί συμμετέχοντες εξήγησαν πως οι γονείς τους έχουν εξηγήσει τι είναι σεξουαλικό περιεχόμενο. ” Λόγω της ποσοτικής φύσεως της έρευνας, δεν μπορούμε να ξέρουμε τι ακριβώς τους έχουν πει και σε ποιο πλαίσιο έχουν γίνει συζητήσεις σαν και αυτή. Θα είχε ενδιαφέρον ερευνητής σε επόμενο στάδιο να δει πώς ακριβώς πλαισιώνουν οι γονείς συζητήσεις σαν και αυτή, αλλά και πώς την αφηγούνται τα παιδιά. Μια τέτοια ανάλυση θα έδινε ενδεχομένως και μια εικόνα, για το πώς κατασκευάζεται μέσα στο πλαίσιο της οικογένειας, η έννοια της σεξουαλικότητας, του σεξ, των σχέσων και του πορνογραφικού υλικού”.

Μόλις το 40% των αγοριών και το 29% των κοριτσιών είχαν τυχαία εμπειρία με ιστοσελίδα που είχε άσεμνο περιεχόμενο. Η πλειοψηφία ανέφερε ότι δεν έχει λάβει junk mail ή άμεσο μήνυμα με άσεμνο περιεχόμενο. Δηλαδή, δεν δικαιώνονται οι φόβοι των γονέων. Τουναντίον.

Είναι σημαντική η σημείωση για τα μεγάλα ποσοστά του “απροσδιόριστο”. Σημαίνει ότι προηγούμενη απάντηση για το αν έχουν δει κάπου σεξουαλικό υλικό, ήταν αρνητική. Αν αυτά τα ποσοστά τα προσθέσουμε σε εκείνα του “ποτέ”, διαπιστώνουμε ότι αυτοί που δεν απάντησαν καθόλου στην ερώτηση ή εκείνοι που απάντησαν πως δεν έχουν δει υλικό σε κάποιο από τα παραπάνω Μέσα, αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία των συμμετεχόντων (2/3).

Τι εννοούν τα παιδιά όταν λένε σεξουαλικό περιεχόμενο

Ενδιαφέρον έχει και το 8% των κοριτσιών που δήλωσε ότι έχει δει σεξουαλικό περιεχόμενο στην τηλεόραση “πολλές φορές”. Οι ερευνητές εστίασαν στο ότι ” για το εύρημα αυτό μπορούμε να παταρητήσουμε ότι εγείρει την πολύ σημαντική ερώτηση του τι ακριβώς εννοούν τα παιδιά όταν λένε πορνογραφικό ή σεξουαλικό περιεχόμενο;.

Απουσία προϊόντων σεξουαλικής φύσεως σοφτ ή σκληρού χαρακτήρα, είναι πολύ πιθανό τα κορίτσια αυτά να έχουν κατά νου αναπαραστάσεις ερωτικών-σεξουαλικών σκηνών, από ταινίες του Χόλιγουντ”. Καταλήγουν στο “πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπ’ όψιν η σε βάθος μελέτη της πλαισίωσης των εμπειριών από τα παιδιά, σε επόμενες έρευνες“.

Οι αντιδράσεις στην έκθεση σε σεξουαλικό υλικό

Σε ό,τι αφορά τα παιδιά που ήλθαν σε επαφή με σεξουαλικό υλικό, στο διαδίκτυο, οι αντιδράσεις ήταν διαφορετικές, ανάλογα με το φύλλο. Συγκεκριμένα, το 39% των αγοριών δήλωσε ότι δεν ασχολήθηκε ή δεν του άρεσε αυτό που είδε. Το 27% των κοριτσιών δήλωσε ότι κάτι τέτοιο δεν του άρεσε. Η πλειοψηφία των παιδιών δεν έχει έλθει, ωστόσο αντιμέτωπη με άσεμνο περιεχόμενο στο διαδίκτυο. Και από όσα παιδιά έχουν ζήσει την εμπειρία,  τα κορίτσια έχουν εμφανώς ενοχληθεί περισσότερο.

Οι ερευνητές σχολίασαν πως ” η σημασία του συναισθήματος έχει κατά την άποψη μας, αναλυθεί πολλές φορές μονοδιάστατα. Ερευνητές του πεδίου έχουν κατά καιρούς υποστηρίξει ότι η έκφραση συναισθημάτων αηδίας, σοκ ή έκπληξης αντιστοιχούν σε ενδεχόμενο τραύμα ή επωφέλεια είτε μικρής είτε μακράς διάρκειας. Στην έρευνα αυτή θεωρούμε ότι οι συναισθηματικές αντιδράσεις της αηδίας, της έκπληξης, του σοκ ή του ενθουσιασμού, είναι σε μεγάλο βαθμό κοινωνικο-πολιτισμικές αντιδράσεις και ερμηνεύονται ως τέτοιες.

Συνεπώς, τα ευρήματα του παραπάνω γραφήματος που υποδηλώνουν προτίμηση (μου άρεσε/δεν μου άρεσε), ενδεχομένως προκάλεσαν αντίστοιχα συναισθήματα (αηδίας, ενθουσιασμού) για λόγους που κατά τη γνώμη μας προκύπτουν από τον τρόπο που είναι κατασκευασμένα και γίνονται αντιληπτά το σεξ, η σεξουαλικότητα, η σεξουαλικότητα των παιδιών και ενδεχομένως η πορνογραφία”.

Επίσης σημαντικό στοιχείο είναι πως ένα μεγάλο ποσοστό δεν απάντησαν.

Οι συναντήσεις με διαδικτυακές επαφές

” Η ευρεία διάδοση του internet έχει προκαλέσει την αύξηση της ανησυχίας, για το ενδεχόμενο τα παιδιά να πέσουν θύματα “αγνώστων”, “ανώμαλων”, “παιδεραστών” και “παιδόφιλων” κατά την πλοήγηση τους. Έχει παρατηρηθεί μια κανονικοποίησης της παιδικής πορνογραφίας, ως μορφής δημοφιλούς πορνογραφίας και αυτό έχει συμβάνει στην αύξηση της ανησυχίας“, αναφέρουν οι ερευνητές.

Ενώ το 83% των γονέων ενστερνίζεται την άποψη ότι ο κόσμος ανησυχεί πολύ, μήπως ενήλικες εκμεταλλευτούν τα ανήλικα παιδιά στο διαδίκτυο ” τα πορίσματα της έρευνας, αποκάλυψαν ότι το 78% των αγοριών και το 82% των κοριτσιών δεν έχουν συναντήσει από κοντά, άτομο που γνώρισαν μέσω διαδικτύου“.

Στις περιπτώσεις που συνέβη αυτό, το 94% των αγοριών και το 92% των κοριτσιών αναφέρουν ότι συνάντησαν κάποιον συνομήλικο τους. Το 2% των αγοριών και το 2% των κοριτσιών είπαν πως συνάντησαν “κάποιον πολύ μεγαλύτερο τους”, το 4% των αγοριών και το 19% των κοριτσιών αρκέστηκε στο ” δεν θυμάμαι” και το 83% των αγοριών και το 88% των κοριτσιών επέλεξαν το “απροσδιόριστο“.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

” Οι εμπειρίες των μικρών παιδιών, με σεξουαλικό περιεχόμενο, είναι μικρότερης κλίμακας από εκείνη που αποτυπώνεται δημοσίως, από το μεγαλύτερο μέρος της ερευνητικής δραστηριότητας. Ας υπενθυμίσουμε ότι από το ποσοστό που ανέφερε τέτοιου είδους εμπειρία, ένα μεγάλο ποσοστό αναφέρθηκε στην τηλεόραση ή και κάποια περιοδικά. Όχι στο διαδίκτυο.

Το πιο σημαντικό εύρημα της ενότητας αυτής είναι η αντίληψη των παιδιών, για το τι είναι σεξουαλικό ή τι είναι “ακατάλληλο” για ανηλίκους. Η ερώτηση που τέθηκε στα παιδιά έκανε χρήση της λέξης “ακατάλληλο” και ως εκ τούτου οι απαντήσεις δόθηκαν σε αυτό το πλαίσιο. Επομένως, συμπεραίνουμε ότι για να μπορέσουμε με μεγαλύτερη αξιοπιστία να αξιολογήσουμε τις εμπειρίες αυτού του είδους των παιδιών, πρέπει να προχωρήσουμε σε περισσότερο ενδελεχή ανάλυση των εμπειριών και με διαφορετική μεθοδολογία“.