Μιχάλης Δερτούζος: 5 πράγματα που πρέπει να ξέρεις για τον Έλληνα οραματιστή του Διαδικτύου

Ο Μιχάλης Δερτούζος είναι παγκόσμια αναγνωρισμένος ως ένας από τους πρωτοπόρους της “Κοινωνίας της Πληροφορίας”, καθώς ο Έλληνας καθηγητής υπήρξε ένας οραματιστής που κατάφερε σε μεγάλο βαθμό να ορίσει και να καθοδηγήσει τις εξελίξεις στο χώρο του Διαδικτύου, διαμορφώνοντας πολλά από τα πράγματα που σήμερα αποτελούν μέρος της καθημερινότητάς μας.

Μας τον θύμισε ο υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής Κυριάκος Πιερρακάκης, κατά την χθεσινή τελετή παράδοσης – παραλαβής και αυτά είναι τα πέντε πράγματα που πρέπει να γνωρίζεις για αυτόν τον σπουδαίο Έλληνα που ηγήθηκε της τεχνολογικής επανάστασης που ανέτρεψε τα πάντα τις τελευταίες δεκαετίες.

1. Από την Αθήνα στην Μασαχουσέτη

Ο Μιχάλης Δερτούζος γεννήθηκε στην Αθήνα, στις 5 Νοεμβρίου του 1936 και ήταν γιος του αξιωματικού του Πολεμικού Ναυτικού, Λεωνίδα Δερτούζου. Αποφοίτησε από το Κολέγιό Αθηνών και εγκαταστάθηκε στις ΗΠΑ για σπουδές. Εκεί διέγραψε μια λαμπρή καριέρα ως διακεκριμένος καθηγητής και διευθυντής του Εργαστηρίου Επιστήμης Υπολογιστών (LCS) του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασσαχουσέτης (MIT). Διετέλεσε σύμβουλος του Αμερικανιού προέδρου Τζίμι Κάρτερ σε θέματα πληροφορικής και εκπροσώπησε τις ΗΠΑ στη Σύνοδο για την Κοινωνία της Πληροφορίας της G7 το 1995, ενώ υπήρξε και πρόεδρος σε συνέδριο που διοργάνωσε το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός για το ίδιο θέμα το 1997. 

Δεν ξέχασε όμως ποτέ τη χώρα του, αφού  υπήρξε για χρόνια σύμβουλος της ελληνικής κυβέρνησης σε θέματα τεχνολογίας. Τιμήθηκε μάλιστα για την προσφορά του στην Ελλάδα με το Μεγαλόσταυρο του Τάγματος της Τιμής, ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών και αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Πέθανε στην Μασαχουσέτη στις 27 Αυγούστου 2001, σε ηλικία 64 ετών και κηδεύτηκε στην Αθήνα.

2. Οραματιστής και γκουρού με τεράστια προσφορά

Ο Μιχάλης Δερτούζος είναι ο άνθρωπος που οραματίστηκε πολλά από τα επιτεύγματα που ζούμε σήμερα, αλλά και άλλα που πιθανότατα θα βιώσουμε στο μέλλον. Μεταξύ άλλων, είχε προβλέψει την επικράτηση της χρήσης προσωπικών υπολογιστών, την αύξηση της αυτοματοποίησης στον τομέα της παραγωγής, αλλά και τη συνεργασία στον χωροχρόνο, που έγινε πράξη με τη ραγδαία εξάπλωση του Διαδικτύου. 

Στον πυρήνα όλων αυτών έβαζε πάντα τον άνθρωπο, πιστεύοντας ότι η τεχνολογία θα πρέπει να τεθεί στην υπηρεσία της ανθρωπότητας και όχι το αντίστροφο. «Με το ένα χέρι να αγγίζεις τ’ άστρα και με το άλλο να ανακατεύεις τη λάσπη», έλεγε συχνά στους φοιτητές του.

3. Η αναγνώριση από τον Τιμ Μπέρνερς – Λι

Ο επονομαζόμενος “Πατέρας του Ίντερνετ”, Τιμ Μπέρνερς – Λι, δεν δίστασε στιγμή να του αποδώσει τα εύσημα για την ασύλληπτη προσφορά του: «Χωρίς τον Μιχάλη ίσως δεν θα υπήρχε www. Οι δικές μου ιδέες ήταν σκόρπιες και άτακτες. Ο Δερτούζος τούς έδωσε στόχο και μορφή, αυτός έκανε όσα χρειάζονταν για να πιάσουν τόπο και να γίνουν αποδεκτές. Πήρε τα κομμάτια από τις σκέψεις μου για να δημιουργήσει μια συνολική εικόνα. Μόνο αυτός θα μπορούσε να το κάνει. Η ηγετική δύναμή του, η καθαρότητα της σκέψης του και η ζεστασιά της καρδιάς του ήταν μία συνεχής υποστήριξη για μένα».

4. Τα τεράστια επιτεύγματα στο ΜΙΤ

Ο Δερτούζος έγραψε ιστορία κατά την πολυετή του θητεία στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ). Μαζί με τον Νίκολας Νεγρεπόντε, υπήρξαν πρωτοπόροι της ψηφιακής επανάστασης και σε πολλούς τομείς της τεχνολογίας, όπως ο Παγκόσμιος Ιστός. Το όραμά του για ένα Διαδίκτυο με ανθρώπινο πρόσωπο, σχεδόν ταυτίζεται με αυτό που αποκαλείται Web 2.0, ή αλλιώς με την εξάπλωση των κοινωνικών δικτύων. Η ανθρωποκεντρική αντίληψή του σχετίζεται άμεσα με το επόμενο βήμα της ανάπτυξης του Διαδικτύου, το σημασιολογικό ιστό και την «έξυπνη» αναζήτηση, μία έκφανση για κάποιους του Web 3.0.

Με την καθοδήγηση του,  το LCS δημιούργησε τα spreadsheets, το δίκτυο Ethernet, την κρυπτογραφία με δημόσιο κλειδί, τη λογική της χρονοχρήσης υπολογιστών, την ταμπλέτα γραφικών το γραφικό σύστημα επικοινωνίας με τον υπολογιστή, τα X Windows αλλά και μια σειρά άλλων σημαντικών τεχνολογιών. 

 

5. Οι Έλληνες στη νέα εποχή 

Ο Μχάλης Δερτούζος πίστευε ότι η νέα επανάσταση είναι μια πρώτης τάξης ευκαιρία για την Ελλάδα. Θεωρούσε ότι οι Έλληνες έχουν ιδιαίτερες δυνατότητες στη δημιουργία λογισμικού, κάτι που θα μπορούσε να αποτελέσει μια ελληνική βιομηχανία αντίστοιχης αποδοτικότητας με τον τουρισμό, αφού, μάλιστα, στην επινοητικότητα των Ελλήνων προγραμματιστών προστίθεται και το πολύ χαμηλό κόστος εργασίας (ένα προς δέκα) σε σχέση με τους Αμερικανούς συναδέλφους τους.