Πώς η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να δημιουργήσει “ρήξεις” στην κοινωνία

Σημαντικές «κοινωνικές ρήξεις» προβλέπει ένας κορυφαίος φιλόσοφος μεταξύ ανθρώπων που πιστεύουν ότι τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης (AI) έχουν συνείδηση και όσων επιμένουν ότι η τεχνολογία δεν έχει αισθήματα.

Οι δηλώσεις του Τζόναθαν Μπερτς, καθηγητή φιλοσοφίας στο London School of Economics, έρχονται καθώς κυβερνήσεις από όλο τον κόσμο ετοιμάζονται να συναντηθούν στο Σαν Φρανσίσκο αυτή την εβδομάδα για να επιταχύνουν τη δημιουργία κανόνων που θα περιορίσουν τους κινδύνους της AI.

Την περασμένη εβδομάδα, σύμφωνα με τον Guardian, μια διατλαντική ομάδα ακαδημαϊκών προέβλεψε ότι η έλευση της συνείδησης στα συστήματα AI είναι πιθανή έως το 2035, με έναν από αυτούς να προειδοποιεί ότι αυτό μπορεί να οδηγήσει σε «υποκουλτούρες» που θα διαφωνούν για το αν τα προγράμματα υπολογιστών αξίζουν παρόμοια δικαιώματα με τους ανθρώπους ή τα ζώα.

Ο Μπερτς εξέφρασε ανησυχία για πιθανές κοινωνικές διαιρέσεις, καθώς οι άνθρωποι διαφωνούν για το αν τα συστήματα της τεχνητής νοημοσύνης είναι ικανά για αισθήματα, όπως ο πόνος και η χαρά. Η συζήτηση αυτή θυμίζει σκηνές από ταινίες επιστημονικής φαντασίας όπως το AI του Στίβεν Σπίλμπεργκ και το Her του Σπάικ Τζόνζ, όπου οι άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με την πιθανότητα τα AI να έχουν συναισθήματα.

Ανάγκη για νέους κανονισμούς

Οι αρχές από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και άλλες χώρες θα συναντηθούν με τεχνολογικές εταιρείες αυτή την εβδομάδα για να αναπτύξουν πιο ισχυρά πλαίσια ασφαλείας, καθώς η τεχνολογία προχωρά ραγδαία. Η συζήτηση για τη συνείδηση στα AI δεν είναι πλέον απλώς θέμα επιστημονικής φαντασίας, αλλά ένα πραγματικό ζήτημα με ηθικές και νομικές προεκτάσεις.

Ο Μπερτς, ο οποίος έχει πρωτοστατήσει σε απαγορεύσεις όπως η εκτροφή χταποδιών, ζητά από τις μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες να εξετάσουν σοβαρά το ζήτημα της συνείδησης στα συστήματα τους, ώστε να αξιολογηθεί αν αυτά μπορούν να βιώσουν συναισθήματα και αν είναι δυνατό να βλαφθούν ή να ωφεληθούν.

Το ερώτημα της συνείδησης στα AI

Η αμφισβήτηση γύρω από τη συνείδηση της τεχνητής νοημοσύνης εντείνεται, καθώς εταιρείες όπως η Microsoft, η Meta, η OpenAI και η Google αρνούνται να σχολιάσουν τις εκκλήσεις των ακαδημαϊκών για αξιολόγηση των μοντέλων τους ως προς το αν έχουν συνείδηση.

Ο Πάτρικ Μπάτλιν, ερευνητής στο Global Priorities Institute του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, προειδοποιεί για τον κίνδυνο τα συστήματα AI να αντισταθούν στους ανθρώπους, κάτι που θα μπορούσε να είναι επικίνδυνο. Προτείνει την επιβράδυνση της ανάπτυξης AI μέχρι να κατανοηθεί καλύτερα η πιθανότητα συνείδησης.

Ωστόσο, δεν συμφωνούν όλοι οι ειδικοί με την άποψη ότι η συνείδηση στα AI είναι αναπόφευκτη. Ο Ανίλ Σεθ, κορυφαίος νευροεπιστήμονας, τονίζει ότι η συνείδηση μπορεί να είναι πολύ μακριά και ίσως ακόμη και αδύνατη.

Κοινωνικές και πολιτισμικές συνέπειες

Ο Μπερτς εκφράζει φόβους ότι η πιθανή συνείδηση των AI θα μπορούσε να δημιουργήσει εντάσεις ακόμα και μεταξύ μελών της ίδιας οικογένειας, με ανθρώπους που αναπτύσσουν δεσμούς με chatbots να έρχονται σε σύγκρουση με εκείνους που πιστεύουν ότι μόνο οι ζωντανοί οργανισμοί έχουν συνείδηση.

Οι διαφορές στην αντίληψη για τη συνείδηση των AI θα μπορούσαν να ακολουθήσουν πολιτισμικές γραμμές, παρόμοιες με αυτές που υπάρχουν σήμερα για τα ζώα. Παράλληλα, χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, που φιλοδοξούν να εξελιχθούν σε κέντρα AI, ενδέχεται να έχουν διαφορετικές απόψεις από κοσμικά κράτη.

Η επόμενη δεκαετία αναμένεται να φέρει νέες προκλήσεις και κοινωνικές διαιρέσεις, καθώς οι τεχνολογικές εξελίξεις συνεχίζουν να επαναπροσδιορίζουν την αντίληψή μας για τη συνείδηση και τα δικαιώματα.