13 συμβουλές για όσους φοβούνται το αεροπλάνο

Η πετοφοβία είναι μια φοβία που αντιμετωπίζουν πολλοί άνθρωποι, ακόμα και εκείνοι που είναι υποχρεωμένοι να χρησιμοποιούν πολύ συχνά το αεροπλάνο λόγω της δουλειάς τους. Αρκετοί δε, αρνούνται να πετάξουν ξανά, συνήθως μετά από κάποιο ιδιαίτερο περιστατικό που αντιμετώπισαν σε κάποια πτήση, με κακοκαιρία, κλπ.

Κανείς όμως δεν μπορεί να αρνηθεί το γεγονός ότι το αεροπλάνο είναι ένα από τα ασφαλέστερα μέσα μεταφοράς – ειδικά σε σχέση με το αυτοκίνητο – ενώ τα επίπεδα ασφάλειας που παρέχουν τα σημερινά αεροσκάφη είναι πολύ υψηλά. Στο περιοδικό Travel & Leisure, μίλησαν ειδικοί πιλότοι, θεραπευτές και αεροσυνοδοί, οι οποίοι έδωσαν 13 συμβουλές για το πώς να ξεπεράσετε το φόβο σας ή το άγχος εν πτήσει.

Όπως χαρακτηριστικά τόνισε η Δρ. Rebecca Hoffenberg, κλινική ψυχολόγος: «Όταν οι άνθρωποι θέλοντας να αντιμετωπίσουν τον φόβο της πτήσης, συχνά λένε ότι γνωρίζουν ότι το αεροπλάνο είναι μια ασφαλής μορφή ταξιδιού, αυτό μπορεί να τους βοηθήσει με έναν ορθολογικό, λογικό τρόπο. Όμως, το πρόβλημα είναι ότι το σώμα τους έχει σχηματίσει ένα μοτίβο αντίδρασης, όπου τα αεροσκάφη έχουν συνδεθεί με το άγχος».

Ενώ η κλινική διάγνωση της πετοφοβίας – ο φόβος της πτήσης – είναι αρκετά σπάνια και αφορά μόνο το 2,5% του πληθυσμού, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, το γενικό άγχος για το αεροπλάνο, είναι πολύ πιο συνηθισμένο.

Πολλοί ανησυχούν μήπως βρεθούν σε κλειστό χώρο για πολλή ώρα, άλλοι αντιπαθούν τα ύψη και κάποιοι φοβούνται μήπως ανοίξει κατά λάθος μια πόρτα αεροσκάφους κατά τη διάρκεια της πτήσης. Επιπλέον, ορισμένοι επιβάτες ανησυχούν για μικρόβια και ιούς και άλλοι απλώς ότι μπορεί να αισθάνονται άγχος μέσα σε ένα αεροπλάνο. Ακολουθούν οι 13 συμβουλές.

Ερευνήστε τη ρίζα του φόβου σας

Τις περισσότερες φορές, δεν φοβάστε το να πετάξετε, γι’ αυτό είναι σημαντικό να αναλύσετε το άγχος σας προτού προσπαθήσετε να το ξεπεράσετε. Ο θεραπευτής Jules Jean-Pierre του Grow Therapy λέει ότι οι πιο συνηθισμένοι φόβοι που σχετίζονται με το αεροσκάφος είναι οι φόβοι θανάτου, μικρών χώρων (κλειστοφοβία), δυσκολία κίνησης, μόλυνση από COVID, κ.α. Μόλις καταλάβετε τι προκαλεί το άγχος σας για τις πτήσεις, μπορείτε να εστιάσετε στο να ξεπεράσετε αυτό το συγκεκριμένο θέμα.

Απομυθοποιήστε τις αναταράξεις

Οι αναταράξεις δεν είναι τίποτε άλλο από θορυβώδη ρεύματα ανέμου που κάνουν τα αεροπλάνα να τρέμουν λίγο, σε αντίθεση με την οδήγηση σε ανώμαλο δρόμο ή την ιστιοπλοΐα σε μια ταραγμένη θάλασσα. Όμως στην πραγματικότητα δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας: Τα αεροπλάνα είναι ειδικά σχεδιασμένα για να διαχειρίζονται και να ελαχιστοποιούν τις αναταράξεις.

«Όταν κοιτάζετε έξω από το παράθυρό σας και βλέπετε το φτερό να χτυπά πάνω-κάτω καθώς το αεροπλάνο βιώνει αναταράξεις, μην φοβάστε ότι πρόκειται να διαλυθεί», λέει ο πιλότος Korry Franke.

«Αντίθετα, να είστε ευγνώμονες, γιατί αυτά τα φτερά που λυγίζουν είναι σαν αμορτισέρ που λειτουργούν για να εξομαλύνουν την ανώμαλη διαδρομή σε έναν επαρχιακό χωματόδρομο». Επιπλέον, αυτές τις μέρες, η τεχνολογία χρησιμοποιείται για την πρόβλεψη αναταράξεων, ώστε οι πιλότοι να μπορούν να τις αποφύγουν και να παρέχουν την πιο ομαλή δυνατή διαδρομή.

Μάθετε για τα χαρακτηριστικά ασφαλείας

«Τα αεροπλάνα είναι μυστικές – αν και συνηθισμένες – μηχανές. Κάνουν περίεργους θορύβους και προσφέρουν μοναδικές στιγμές. Είναι περίπλοκα. Και λειτουργούν με έναν τρόπο που λίγο γνωρίζουν και καταλαβαίνουν οι άνθρωποι», λέει ο πιλότος Korry Franke. Ο ίδιος συστήνει σε όλους, να διαβάσουν και να μάθουν πώς τα αεροπλάνα είναι σχεδιασμένα να αντέχουν σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. «Η ετοιμότητα είναι το κλειδί σε κάθε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, επομένως το να γνωρίζετε ότι είστε εξοπλισμένοι για να χειριστείτε διαφορετικά σενάρια μπορεί να σας βοηθήσει να απαλύνετε οποιαδήποτε ανησυχία».

Είναι επίσης χρήσιμο να κάνετε κάποια έρευνα σχετικά με την κυκλοφορία του αέρα στα αεροσκάφη, για να μετριαστεί ο φόβος σας να κολλήσετε COVID ή όποια άλλη μεταδοτική ασθένεια. Φρέσκος αέρας διοχετεύεται συνεχώς στο αεροπλάνο – ο αέρας της καμπίνας ανανεώνεται κάθε τρία λεπτά – και οποιοσδήποτε ανακυκλωμένος αέρας ωθείται μέσω φίλτρων HEPA, που αφαιρούν το 99,9% των ακαθαρσιών, συμπεριλαμβανομένων των βακτηρίων και των ιών.

Μελετήστε ιστορικά αεροπορικών δυστυχημάτων

Μπορεί να ακούγεται οξύμωρο, αλλά το να οπλιστείτε με γνώσεις για προηγούμενα αεροπορικά συμβάντα μπορεί να σας βοηθήσει να νιώσετε πιο άνετα σε μια πτήση. Δοκιμάστε να παρακολουθήσετε μια εκπομπή όπως το Mayday, που εκπαιδεύει τους θεατές για αεροπορικά δυστυχήματα, εξηγεί τι πήγε στραβά, γιατί πήγε στραβά και πώς άλλαξε η βιομηχανία για να αποτρέψει την επανάληψη ενός τέτοιου περιστατικού.

Μπορείτε επίσης να παρακολουθήσετε βίντεο από όλες τις δοκιμές που πρέπει να υποβληθούν τα αεροπλάνα πριν εγκριθούν για πτήση, από τεστ αντοχής που δείχνουν πόσο μπορούν να λυγίσουν τα φτερά μέχρι ακραίες δοκιμές που υπερβαίνουν τα όρια ενός αεροσκάφους. Τα αεροσκάφη είναι πραγματικά σκληρά.

Μιλήστε με τους αεροσυνοδούς σας

Οι αεροσυνοδοί είναι πάντα εκεί για εσάς. «Είμαστε ο καλύτερος συνήγορός σας. Θα συνεχίσουμε να σας προσέχουμε για να δούμε πώς τα πάτε για να βεβαιωθούμε ότι αισθάνεστε καλά κατά τη διάρκεια της πτήσης σας», λέει η Jennifer Jaki Johnson, αεροσυνοδός και ιδρύτρια της ταξιδιωτικής εταιρείας ευεξίας Jetsetter Chic.

«Είμαστε εκπαιδευμένοι να χειριζόμαστε λιποθυμίες, υπεραερισμό και μια λίστα με διάφορα περιστατικά υγείας που μπορεί να συμβούν στο αεροπλάνο».

Είναι επίσης ειδικοί στην ασφάλεια των αερομεταφορών: Οι αεροσυνοδοί υποχρεούνται από τις αεροπορικές εταιρείες να κάνουν δια ζώσης εκπαίδευση μία φορά το χρόνο — και αυτό συμπληρώνεται με τακτική διαδικτυακή εκπαίδευση — για να διασφαλιστεί ότι είναι ενημερωμένοι για τις διαδικασίες έκτακτης ανάγκης. «Η νούμερο ένα προτεραιότητά μας είναι να διασφαλίσουμε την ασφάλεια των επιβατών μας», λέει ο Τζόνσον. «Λοιπόν, να ξέρεις ότι είσαι σε καλά χέρια».

Πάρτε ένα μάθημα πτήσης

«Πιστεύω πραγματικά ότι οι άνθρωποι γενικά δεν φοβούνται να πετάξουν. Φοβούνται αυτό που δεν ξέρουν ή φοβούνται μήπως βρεθούν εκτός ελέγχου», λέει ο πιλότος Franke. Λύστε το μυστήριο κάνοντας ένα μάθημα πτήσης — αν όχι σε πραγματικό αεροπλάνο, τουλάχιστον σε προσομοιωτή. Με αυτόν τον τρόπο, όταν επιβιβαστείτε στην επόμενη πτήση σας ως επιβάτης, θα έχετε μια πολύ πιο διεξοδική κατανόηση του τρόπου λειτουργίας ενός αεροσκάφους.

Επιλέξτε ένα κάθισμα που σας βοηθά

Ένα από τα λίγα πράγματα που οι επιβάτες έχουν τον έλεγχο σε μια πτήση είναι η επιλογή της θέσης και αν αισθάνεστε άβολα στον αέρα, αξίζει να ξοδέψετε λίγα παραπάνω για αυτήν την επιλογή. Αφού προσδιορίσετε τι ακριβώς φοβάστε όταν πρόκειται να πετάξετε, χρησιμοποιήστε την επιλογή του καθίσματος για να σας βοηθήσει να το αποφύγετε. Αν φοβάστε τα ύψη, μείνετε μακριά από τα παράθυρα. Αλλά αν πρέπει να γνωρίζετε πάντα τι συμβαίνει έξω, τότε καθίστε σε ένα κάθισμα στο παράθυρο. Τα καθίσματα στο διάδρομο μπορεί να είναι χρήσιμα για όσους αισθάνονται κλειστοφοβικοί ή ανήσυχοι και πρέπει να μετακινηθούν — η αναβάθμιση σε διακεκριμένη θέση θα μπορούσε επίσης να είναι χρήσιμη.

Οραματιστείτε το ταξίδι πριν φύγετε από το σπίτι

Η μελέτη και η σκέψη της όλης διαδικασίας ενός αεροπορικού ταξιδιού μπορεί να σας βοηθήσει να μειώσετε τον φόβο σας, αλλά και να δημιουργήσετε ένα σχέδιο. «Φτιάξε μια ιστορία στο μυαλό σας με όλα τα βήματα φεύγοντας από το σπίτι σας, ταξιδεύοντας για να πάτε στο αεροδρόμιο, σκεφτείτε τον εαυτό σας να περιμένει την πτήση, να σας υποδέχονται για να επιβιβαστείτε στο αεροσκάφος και πώς θα μπορούσατε πραγματικά να απολαύσετε την πτήση», προτείνει ο Rodney Luster, πρόεδρος του Κέντρου Μελετών και Έρευνας στο Πανεπιστήμιο του Phoenix College of Doctoral Studies. Εάν δεν είστε εξοικειωμένοι με τη διαδικασία, ζητήστε τη βοήθεια ενός φίλου ή μέλους της οικογένειας που ταξιδεύει τακτικά — μπορεί να είναι σε θέση να σας καθοδηγήσει στα βήματα.

Δείτε έναν θεραπευτή

Εάν ο φόβος σας είναι πραγματικά μεγάλος, μάλλον είναι καλύτερο να αναζητήσετε επαγγελματική βοήθεια. «Οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας μπορούν να βοηθήσουν τα άτομα να ξεπεράσουν τον φόβο της πτήσης μέσω της χρήσης γνωσιακής συμπεριφορικής θεραπείας και της πρόληψης έκθεσης και ανταπόκρισης», λέει η Δρ Rachel Kutner, μεταδιδακτορική κλινική ψυχολόγος. Οι γιατροί μπορούν επίσης να συνταγογραφήσουν φάρμακα κατά του άγχους, τα οποία σίγουρα μπορούν να βοηθήσουν τα νευρικά ιπτάμενα.

Βρείτε κάτι που αποσπά την προσοχή σας

Μερικοί άνθρωποι μπορεί να ξεχαστούν με μια καλή ταινία ή podcast, κάτι που θα μπορούσε να τους αποσπάσει από το γεγονός ότι πετούν, αλλά δεν είναι τόσο απλό για όλους. Η ταξιδιωτική blogger Nicole Ratner προτείνει να βρείτε μια ενδιαφέρουσα δραστηριότητα που θα απομακρύνει την προσοχή σας από το άγχος. «Λοιπόν, για παράδειγμα, είμαι αριστερόχειρας, και όταν αρχίσουν οι αναταράξεις, θα βγάλω ένα κομμάτι χαρτί και θα χρησιμοποιήσω το αντίθετό μου χέρι για να γράψω το όνομά μου ξανά και ξανά, για να με αποσπάσει από τον φόβο».

Χρησιμοποιήστε τεχνικές γείωσης ή αναπνοής

«Η γείωση βοηθάει ένα άτομο να ξεφύγει από το μυαλό του και να επικεντρωθεί στο περιβάλλον του. Όταν ένα άτομο γειώνεται, συνειδητοποιεί τις πέντε αισθήσεις του στο περιβάλλον που βρίσκεται», λέει ο ψυχοθεραπευτής James Miller, ο οποίος παρουσιάζει την εκπομπή Lifeology. «Για παράδειγμα, τι ακούω γύρω μου; Αφήστε με να νιώσω τα δάχτυλα των ποδιών μου στα παπούτσια μου, τα χέρια μου στο παντελόνι μου. Τι μυρίζω; Γεύση; Όταν ένα άτομο εστιάζει αποκλειστικά στις αισθήσεις του, βοηθά στη μείωση των ανήσυχων σκέψεων και επανέρχεται στο περιβάλλον». Ο Μίλερ συνιστά επίσης τη χρήση τεχνικών αναπνοής για τη μείωση του άγχους, όπως η αναπνοή μέσα σε κουτί (σακούλα). «Αυτό επιτρέπει σε ένα άτομο να μεγιστοποιήσει την αναπνοή του αντί να επιτρέψει στον φόβο και την ανησυχία να αυξήσει τον καρδιακό του ρυθμό και ενδεχομένως να προκαλέσει κρίση πανικού», λέει.

Κάντε το σε κάθε περίπτωση

Η Θεραπεία Έκθεσης είναι πραγματικά ένας σταθερός τρόπος αντιμετώπισης μιας φοβίας, σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς. «Η έκθεση επιτρέπει σε ένα άτομο να έρθει σε επαφή με το ερέθισμα που φοβάται και να διαψεύσει τις υπερβολικές, παράλογες αντιδράσεις του γύρω από τον φόβο», λέει ο Δρ Κούτνερ. Η αποφυγή, από την άλλη πλευρά, μόνο χειροτερεύει τους φόβους. Έτσι, αν θέλετε πραγματικά να ξεπεράσετε τον φόβο της πτήσης, το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε για τον εαυτό σας είναι να μπείτε σε ένα αεροπλάνο. Ξεκινήστε με μια πολύ σύντομη πτήση και, στη συνέχεια, προχωρήστε σταδιακά σε μεγαλύτερες.

Ταξιδέψτε με έναν έμπιστο σύντροφο

Αν σκοπεύετε να αντιμετωπίσετε τον φόβο σας κατά μέτωπο, λίγη προσωπική υποστήριξη μπορεί να σας βοηθήσει πολύ. «Βασιστείτε σε έναν έμπιστο ταξιδιωτικό σύντροφο που θα έρθει μαζί σας στην πτήση. Να είστε ειλικρινείς σχετικά με τους φόβους σας και να μοιραστείτε αυτά που πιστεύετε ότι μπορεί να σας βοηθήσουν αν αρχίσετε να φοβάστε», λέει η Gina Radice-Vella, επικεφαλής ψυχολόγος και διευθύντρια πρακτικής άσκησης και εκπαίδευσης στο Jersey Shore University Medical Center.