Πλάτανος: Η διάσωση των “ελεύθερων πολιορκημένων” και το τάμα της Αλίκης

Χτισμένος στις ανατολικές πλαγιές του όρους Αλωνάκι στην Ορεινή Ναυπακτία, σε υψόμετρο μόλις 850 μέτρων, ο Πλάτανος “απαντά” με σθένος σε όλους εκείνους που αγνοούν την ύπαρξή του.

Παίρνει την ονομασία του από τον τεράστιο πλάτανο που υπήρχε στο παρελθόν στη θέση Μεγάλη Βρύση, ενώ βρίσκεται κάτω από ένα υπέροχο, πυκνοφυτεμένο από έλατα, κρανιές και κέδρα, δάσος. Πρόκειται για ένα σπουδαίο χωριό με φιλόξενους ανθρώπους, που προσφέρει υπέροχες εικόνες στον επισκέπτη.

Η Αλίκη και οι διασημότητες

Οι κάτοικοί του (200 περίπου σήμερα), στην πλειοψηφία τους ήταν γεωργοί και κτηνοτρόφοι, όμως εξασκούσαν παράλληλα πολλά ακόμα επαγγέλματα. Ωστόσο, τον περασμένο αιώνα, το χωριό κατάφερε να αποκτήσει ένα πολύ υψηλό πνευματικό επίπεδο, με πολλούς από τους κατοίκους του να φέρουν το επάγγελμα του γιατρού, του καθηγητή κ.λ.π. Έτσι λοιπόν στην ευρύτερη περιοχή ο Πλάτανος έγινε γνωστός ως “το χωριό των γραμμάτων”.

Να σημειωθεί πως εδώ γεννήθηκε και ο Τζορτζ Τζέιμς Τσούνης, ο νυν πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Ελλάδα, ενώ από τον Πλάτανο κατάγεται ο μεγάλος δάσκαλος, ηθοποιός και θεατρικός σκηνοθέτης Δημήτρης Ροντήρης. Στον Πλάτανο γεννήθηκε και ο μαιευτήρας – γυναικολόγος Νίκος Παπανικολάου, γιατρός της Αλίκης Βουγιουκλάκη, η οποία είχε επισκεφθεί το χωριό τον Αύγουστο του 1969.

Δείτε το υπέροχο drone βίντεο του Travel Inspiration:

Στην κεντρική πλατεία του δεσπόζει ο Ιερός Ναός του Αγίου Νικολάου, ένας ναός σπάνιας δομικής τέχνης με δύο πυργωτά καμπαναριά, με εντυπωσιακές εικόνες και κειμήλια, χτισμένος από το 1846. Στον ναό αυτό είχε κάνει τάμα η Βουγιουκλάκη για την εγκυμοσύνη της.  Το τάμα ήταν ένα μεγάλο καντήλι που αναρτήθηκε στο εικόνισμα του Αγίου στη είσοδο του ναού με αναφορά στην προσφοράς της. Η επίσκεψη έμεινε ιστορική για τον Πλάτανο, αφού έγινε σε μία εποχή που η πρόσβαση στην ορεινή Ναυπακτία ήταν πολύ δύσκολη.

Σε ένα μικρό καφενείο του χωριού, υπάρχει μάλιστα και ένα ημερολόγιο που έχει μια φωτογραφία της Βουγιουκλάκη του 1957 που διαφήμιζε τη μπύρα Φιξ.

Τα σπίτια του Πλατάνου, πέτρινα στην πλειονότητά τους με κεραμιδένιες στέγες, πυκνοκτισμένα, με χρωματιστά πορτοπαράθυρα, προκαλούν το ενδιαφέρον του επισκέπτη. Πέτρινα επίσης και πεντακάθαρα είναι τα πανέμορφα στενά σοκάκια του, που οδηγούν τους επισκέπτες στα ενδότερα του χωριού για μια πιο ουσιαστική γνωριμία μαζί του. Περπατώντας τα, ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να δει μερικά από τα παλαιότερα κτίσματα όπως τα Ροντηραίικα (1847), του Μαργαρίτη (1850), του Αγγελάκη (1850), μα και το σχολικό κτίριο και τον υγειονομικό σταθμό του χωριού.

Εξορμήσεις και ιστορία

Δροσιστείτε για λίγο στις πέτρινες βρύσες του χωριού και σταθείτε λίγο περισσότερο στις προτομές του Καραϊσκάκη και των υπολοίπων επιφανών Πλατανιωτών, αφουγκραζόμενοι για λίγο την ιστορία, τότε που το Στρατόπεδο του Πλατάνου του ατρόμητου Καραϊσκάκη περιέθαλψε τους διασωθέντες από την Ηρωική Έξοδο του Μεσολογγίου.

Συγκεκριμένα, τη νύχτα της 10-11 Απριλίου 1826 όταν το προπύργιο της επανάστασης, η πόλη των “ελεύθερων πολιορκημένων”, το Μεσολόγγι έπεσε, ο Καραϊσκάκης βρισκόταν ασθενής στον Πλάτανο της Ναυπακτίας. Πάραυτα έστειλε στη “Γέφυρα της Βαρνάκοβας” παρατηρητές να δουν πόσοι και ποιοι σώθηκαν από την ηρωική εκείνη φρουρά του Μεσολογγίου. Παρότι ο Πλάτανος ήταν έρημος και ο ίδιος ασθενής σε στρώμα, σύμφωνα με τις καταγραφές ετοίμασε ψωμί και σφαχτά που μοίρασε πλουσιοπάροχα στα “πειναλέα εκείνα λείψανα του Μεσολογγίου”.

Αν θελήσετε επιπλέον ιστορία, επισκεφτείτε τα μουσεία της Εθνικής Αντίστασης με πλούσιο φωτογραφικό υλικό και συλλογή σχετικών βιβλίων και εγγράφων, αλλά και το Ιστορικό – Λαογραφικό με σημαντική συλλογή ιστορικών και λαογραφικών στοιχείων, που βρίσκονται στην ευρύχωρη κεντρική πλατεία του Πλατάνου, πλάι στις παραδοσιακές ταβέρνες και τα ενοικιαζόμενα οικήματα.

Η Μεγάλη Βρύση με το εξοχικό της, η ανάβαση στο δάσος, η επίσκεψη στα ξωκλήσια (Άγιοι Ταξιάρχες, Άϊ Γιώργης, Άϊ Λιάς, Αγία Παρασκευή) και σ’ άλλα γραφικά σημεία του χωριού είναι κάποιες από τις μεγαλύτερες ή μικρότερες διαδρομές που μπορεί να πραγματοποιήσει ο περιπατητής.

Νότια από τον Πλάτανο βρίσκεται ο συνοικισμός Κάτω Πλάτανος (πρώην Βονόρτα). Πρόκειται για βυζαντινό χωριό και εκείνη την εποχή (1454) ήταν λίγο μεγαλύτερο πληθυσμιακά από τον Πλάτανο. Ενοριακός ναός είναι η Αγία Παρασκευή (1880) και ξωκλήσια ο Άγιος Ανδρέας (1974), οι Παμμέγιστοι Ταξιάρχες (ανακαιν. 1985), το Γενέσιο της Θεο- τόκου (1895). Ερειπωμένοι ναοί είναι ο Άϊ Θανάσης, η Αγία Κυριακή και ο Άγιος Παντελεήμονας.

Μην παραλείψετε να επισκεφτείτε και το κοντινό χωριό του Αγίου Δημητρίου, στα 10 χιλιόμετρα από τον Πλάτανο, όπου θα βρείτε ένα από τα ιστορικότερα χάνια της Ελλάδας, το Χάνι του Λιόλιου (1819). Προτείνεται για το φαγητό του, ειδικά τον χειμώνα.