Το Τορίνο είναι η ιταλική πόλη-outsider που περιμένει να την ανακαλύψεις

To Τορίνο είναι κάπως παρεξηγημένο. Ζει, νεανικό, δυναμικό και με πλούσια κληρονομιά στη σκιά της κλασικής Ρώμης, του μοδάτου Μιλάνου, της γαστρονομικής Μπολόνια και της αριστοκρατικής Βενετίας, προσπαθώντας να αποτινάξει τη ρετσινιά της γκρίζας βιομηχανικής πόλης, καθώς υπήρξε η έδρα της Fiat, από την οποία ήταν εξαρτημένη. Απ’ όταν όμως η αυτοκινητοβιομηχανία άρχισε να παρακμάζει στα ’90s, το Τορίνο προσπάθησε με κάθε τρόπο (και με τους χειμερινούς Ολυμπιακούς του 2006) να επανεφεύρει τον εαυτό του. Δεν είναι η πρώτη πόλη που σου έρχεται στο μυαλό όταν αποφασίζεις να πεταχτείς στην Ιταλία. Eγώ την επέλεξα γιατί μένει εκεί η φίλη μου η Τζίνα, που πήγε πριν από δυο χρόνια για δουλειά και έγινε η καλύτερη ξεναγός μου: γνωρίζει την πόλη καλύτερα κι από τους ντόπιους!

Αν σου αρέσει το περπάτημα, στην πρωτεύουσα της περιφέρειας του Πιεμόντε θα το απολαύσεις στο έπακρο. Φοράς άνετα παπούτσια και ξεκινάς να αλωνίζεις το τεράστιο ιστορικό κέντρο, το οποίο περπατιέται απ’ άκρη σ’ άκρη. Μην τρέξεις να προλάβεις όλα τα αξιοθέατα. Θα περάσεις από υπέροχα σημεία στην πόλη, όπως ιστορικά καφέ, πλατείες και πάρκα, όπου μπορείς να κάνεις στάσεις και να αφουγκραστείς την ιστορία και την καθημερινότητα της πόλης. Γενικά, το Τορίνο είναι easy going, με μεγάλους δρόμους, στοές και μπαρόκ, νεοκλασική και Art Nouveau αρχιτεκτονική, όπου μπορείς να περιπλανηθείς άνετα, να χαθείς και να ξαναβρείς τον δρόμο σου χωρίς άγχος.

Τα must-see αξιοθέατα

Στην καρδιά του ιστορικού κέντρου απλώνεται η Piazza Castello, στην οποία κυριολεκτικά δεσπόζει το εντυπωσιακό Palazzo Reale από τον 16ο αιώνα, μια από τις κατοικίες των μελών του Οίκου της Σαβοΐας, που κατέκτησαν το Τορίνο και το έκαναν πρωτεύουσα του βασιλείου τους. Μέσα στο παλάτι διασώζεται η Ιερά Σινδόνη, ένα από τα πιο σημαντικά χριστιανικά κειμήλια, που θεωρείται ότι είναι το κομμάτι υφάσματος που σκέπαζε τον Ιησού μετά την αποκαθήλωσή του από τον σταυρό.

Το Palazzo Reale έχει γίνει μουσείο με μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις. Εγώ είδα ένα πολύ ενδιαφέρον αφιέρωμα στη δραστήρια Ruth Orkin, μια από τις πρώτες γυναίκες φωτογράφους και φωτορεπόρτερ στα μέσα του 20ού αιώνα. Το μεγάλο της όνειρο ήταν να γίνει κινηματογραφίστρια, αλλά δεν της το επέτρεψαν οι νόρμες της εποχής λόγω του φύλου της.

Δίπλα από το Palazzo Reale βρίσκεται το ανάκτορο Palazzo Madama, Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO όπως και όλα τα παλάτια και τα κάστρα του βασιλικού Οίκου της Σαβοΐας. Σήμερα φιλοξενεί το Μουσείο Αρχαίας Τέχνης του Τορίνο με μια τεράστια συλλογή έργων ζωγραφικής, γλυπτικής και διακοσμητικών τεχνών από τη βυζαντινή περίοδο μέχρι τον 19ο αιώνα.

Το Αιγυπτιακό Μουσείο

Αν δεν έχεις πολλές μέρες στη διάθεσή σου, κάνε οπωσδήποτε μια επίσκεψη στο πιο σημαντικό μουσείο της πόλης, το οποίο παραδόξως δεν αφορά στον ιταλικό πολιτισμό! Tο Αιγυπτιακό Μουσείο του Τορίνου είναι το δεύτερο μεγαλύτερο στον κόσμο μετά του Καΐρου και φιλοξενεί μια από τις σπουδαιότερες συλλογές αρχαίων αιγυπτιακών αρχαιοτήτων με πάνω από τριάντα χιλιάδες αντικείμενα. Με αφορμή τα 200 χρόνια του, μέχρι τον Οκτώβριο θα πραγματοποιηθεί μια αρχιτεκτονική ανανέωση που θα το κάνει πιο εξωστρεφές, χωρίς όμως να διακόψει τη λειτουργία του. Φρόντισε ωστόσο να έχεις κλείσει εισιτήριο online ώστε να μην περιμένεις στη μεγάλη ουρά που συνήθως δημιουργείται έξω από τα ταμεία.

Στους τρεις ορόφους του μουσείου με τον ατμοσφαιρικό φωτισμό εκτίθενται μεγάλης αξίας ευρήματα: από το άγαλμα του Φαραώ Ραμσή του Β΄ και τον περίφημο ναΐσκο από την Ελεσίγια, μέχρι σαρκοφάγοι, μούμιες, μια τεράστια συλλογή παπύρων και αντικείμενα καθημερινής χρήσης που μεταφέρουν τη ζωή και τις συνήθειες των αρχαίων Αιγυπτίων και προκαλούν δέος. Υπολόγισε ότι χρειάζεσαι τουλάχιστον δύο ώρες για να δεις όλο το μουσείο με γρήγορο ρυθμό!

Mole Antonelliana

Δύο φορές επιχείρησα να επισκεφτώ το Εθνικό Μουσείο Κινηματογράφου, αλλά δεν τα κατάφερα. Ηθικό δίδαγμα; Κλείσε εγκαίρως εισιτήριο για να γλιτώσεις το FOMO. Το ψηλότερο κτίριο από τούβλα στην Ευρώπη πήρε το όνομά του από τον αρχιτέκτονα του, Alessandro Antonelli, και αρχικά προοριζόταν να γίνει εβραϊκή συναγωγή. Ακόμα κι αν δεν σε ενδιαφέρει το σινεμά και η τεχνολογία του, αξίζει να επισκεφτείς το εντυπωσιακό κτίριο και να ανέβεις στην κορυφή του με ασανσέρ ή, αν έχεις το κουράγιο, τις 573 σκάλες, για να ατενίσεις ολόκληρη την πόλη.

Museo Nationale dell’Automobile di Torino

Εγκαινιάστηκε το 1933 και είναι ένας φόρος τιμής στην αυτοκινητιστική κληρονομιά της πόλης. Το ταξίδι στον χρόνο ξεκινάει από τα μέσα του 19ου αιώνα με μια πλούσια συλλογή με πάνω από διακόσια σπάνια αυτοκίνητα από ογδόντα μάρκες απ’ όλο τον κόσμο. Ανάμεσα τους τα πρώτα ιταλικά αυτοκίνητα, ένα Bernardi του 1896 και πολλά μοντέλα της Fiat από το 1899.

Pinacoteca Agnelli

Έξω από το κέντρο, στην περιοχή Lingotto, βρίσκεται το πρώην εργοστάσιο της Fiat. Εκεί βρίσκεται από τη δεκαετία του ’90 ένα αρχιτεκτονικό σύμπλεγμα με αίθουσες συναυλιών, θέατρο, εμπορικό κέντρο, ξενοδοχεία και η πινακοθήκη των Agnelli, που σχεδίασε ο Renzo Piano. Η Πινακοθήκη, που θυμίζει διαστημόπλοιο και μοιάζει να αιωρείται, χτίστηκε 34 μέτρα πάνω από την πίστα όπου γίνονταν οι δοκιμές των αυτοκινήτων της Fiat, και υπάρχει ακόμα! Περιλαμβάνει ένα μικρό δείγμα της συλλογής του πανίσχυρου Giovanni Agnelli και της συζύγου του Marella, με αριστουργήματα των Canaletto, Picasso, Renoir και Matisse.

Εκκλησιαστική κατάνυξη σε ρυθμό μπαρόκ και νεοκλασικό

Με κίνδυνο να θεωρηθώ βλάσφημη, σου λέω να παραλείψεις το ψιλοαδιάφορο αρχιτεκτονικά Duomo και να κατευθυνθείς σε άλλες, πολύ πιο ενδιαφέρουσες αρχιτεκτονικά εκκλησίες. Μία από τις αρχαιότερες και σημαντικότερες είναι το Santuario della Consolata, ένα αριστούργημα μπαρόκ αρχιτεκτονικής, που υπάρχει ως κτίσμα από τον 10ο αιώνα και αποτελεί ένα από τα ιδανικά αξιοθέατα για να παρατηρήσεις πώς εξελίχθηκε η αρχιτεκτονική στο Τορίνο στο πέρασμα των αιώνων.

Βρίσκεται στην πλατεία Piazza della Consolata, που είναι διάσημη για το ιστορικό Caffè Al Bicerin.

Η νεοκλασικού ρυθμού Chiesa della Gran Madre di Dio είναι εμπνευσμένη από το Πάνθεον της Ρώμης και σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα της βασιλικής αυλής του Οίκου της Σαβοΐας Ferdinando Bonsignore.

Βρίσκεται στη σικάτη γειτονιά Borgo Po και έχει θέα τον ποταμό Πάδο. Την ημέρα που την επισκέφτηκα, πέτυχα λίγο πιο κάτω ένα μικρό υπαίθριο flea market με σπάνια επώνυμα vintage ρούχα και τσάντες Dior, Chanel και Valentino.

Τέλος, χτισμένη στον Λόφο των Καπουτσίνων, η εκκλησία Santa Maria al Monte dei Cappuccini έχει μία ενδιαφέρουσα μείξη στοιχείων της Αναγέννησης, του μανιερισμού και του μπαρόκ. Αν φτάσεις μέχρι εκεί, θα απολαύσεις εκπληκτική θέα. Ειδικά αν ο ουρανός είναι καθαρός, θα αντικρίσεις τις επιβλητικές Άλπεις, από τις οποίες είναι περιτριγυρισμένη όλη η πόλη.

Οι πιο ζωηρές αγορές και τα παζάρια

Η αγορά Porta Palazzo στην Piazza della Repubblica, στα δεκαπέντε λεπτά περπάτημα από την Piazza Castello, είναι η μεγαλύτερη υπαίθρια αγορά της Ευρώπης και έχει τα πάντα. Ντόπιοι και τουρίστες συρρέουν καθημερινά για να ψωνίσουν κρέατα, ψάρια, φρέσκα φρούτα, λαχανικά, βότανα, τυριά και αλλαντικά από κάθε περιοχή της Ιταλίας, τοπικές σπεσιαλιτέ μέχρι αντικείμενα, είδη σπιτιού και ρούχα.

Πολύ κοντά βρίσκεται και η πολύχρωμη υπαίθρια αγορά Balon, με έπιπλα-αντίκες, δίσκους, κασέτες, ρούχα, αξεσουάρ, μικροαντικείμενα και ό,τι άλλο μπορείς να φανταστείς ανάμεσα σε εναλλακτικά καφέ και τρατορίες. Είναι η χαρά των vintage lovers – και, φυσικά, της αφεντιάς μου! Κάθε δεύτερη Κυριακή του μήνα διοργανώνεται το Gran Balon, η μεγαλύτερη εκδοχή του βασικού παζαριού, με περισσότερους πάγκους και εκθέτες.

Βόλτα και πικνίκ στον Πάδο και στα πάρκα

Όταν κάνει καλό καιρό, Τορινέζοι και τουρίστες στρώνονται για πικνίκ πλάι στον ποταμό Πάδο, που διασχίζει την πόλη. Περπατώντας στις όχθες του θα βρεθείς στο καταπράσινο Parco del Valentino, το δεύτερο μεγαλύτερο της πόλης, όπου υπάρχει ένα πιστό αντίγραφο μεσαιωνικού κάστρου και το εντυπωσιακό Castello del Valentino, μια από τις πολλές κατοικίες του βασιλικού Oίκου της Σαβοΐας. Εκεί στεγάζεται σήμερα το Τμήμα Αρχιτεκτονικής της Σχολής του Τορίνο και δεν γίνεται να μη ζηλέψεις τους μελλοντικούς… Renzo Piano που φοιτούν εκεί.

Στάση για καφέ, παγωτό και μαρτίνι

Το Τορίνο είναι μια πόλη όπου οι γευστικές απολαύσεις δεν σταματούν ποτέ. Είναι η πατρίδα της σοκολάτας gianduja (τα τριγωνικά σοκολατάκια με κρέμα από φουντούκι,είναι το κλασικό δώρο που φέρνεις από το ταξίδι σε φίλους και συγγενείς), του καφέ Lavazza, του βερμούτ, του κόκκινου κρασιού και του aperitivo.

Caffè Al Bicerin

Αδιαφόρησε για τις θερμίδες και απόλαυσε απενεχοποιημένα το ρόφημα bicerin! Γέννημα- θρέμμα τορινέζικο, είναι ένας ιδιαίτερος συνδυασμός καφέ, σοκολάτας και κρέμας, που δημιουργήθηκε σε αυτό το μικρό καφέ του 1763. Διάσημοι θαμώνες του ο Nietzsche, ο Umberto Eco, που το έχει αναφέρει στο μυθιστόρημα «Το κοιμητήριο της Πράγας», η Pina Bausch και ο Agnelli.

Baratti & Milano

Σε μια από τις πιο όμορφες στοές της πόλης, την Galleria Subalpina με τη γυάλινη οροφή και τα ξεχωριστά μαγαζιά, βρίσκεται αυτό το πολυτελέστατο ιστορικό καφέ, που σερβίρει σοκολάτα πρώτης ποιότητας και aperitivo.

Caffè Fiorio

Σε ακόμα ένα ιστορικό καφέ, που άνοιξε το 1780 στην κεντρική Via Po και έγινε στέκι πολλών διανοούμενων, θα απολαύσεις το πιο νόστιμο παγωτό της πόλης, με γεύση gianduja και όχι μόνο.

Caffè Torino

Οι Τορινέζοι τιμούν ευλαβικά την παράδοση του aperitivo. Αν είσαι φαν του βερμούτ, θα μπεις σίγουρα στον πειρασμό να το δοκιμάσεις στην «πατρίδα» του και να αγοράσεις τουλάχιστον μια καλή ετικέτα για το σπίτι. Στα ίδια τραπέζια που έχουν κάτσει ο James Stewart, η Ava Gardner και η Brigitte Bardot, αυτό το μεγαλοπρεπές ιστορικό καφέ του 1903 με τους πολυελαίους και τη μεγάλη περιστρεφόμενη σκάλα στο φόντο, σερβίρει τριάντα διαφορετικά aperitivi και παραδοσιακά ιταλικά πιάτα.

Για τοπική κουζίνα

Με γαλλικές επιρροές, η πιεμοντέζικη κουζίνα είναι αρκετά πιο βαριά από την κλασική ιταλική. Παρακάτω σου προτείνουμε τρία παραδοσιακά εστιατόρια για να απολαύσεις τυπικά πιεμοντέζικα πιάτα με συνοδεία ένα ποτήρι Barolo, μια από τις καλύτερες ποικιλίες κόκκινου κρασιού της Ιταλίας, που καλλιεργείται έξω από το Τορίνο, στην περιοχή Langhe.

Tre Galline

Με ιστορία μισού αιώνα, σερβίρει πιεμοντέζικη «νεοκλασική» κουζίνα, όπως την αποκαλούν οι σεφ του, που προσεγγίζουν τις κλασικές συνταγές με σύγχρονη, δημιουργική ματιά. Δοκίμασε τα φημισμένα πιεμοντέζικα agnolotti, που εδώ τα φτιάχνουν με φρέσκα χειροποίητα ζυμαρικά γεμισμένα με τρία διαφορετικά είδη κρέατος.

Scannabue

Το σήμα κατατεθέν του Scannabue, που λαμβάνει εδώ και χρόνια τη διάκριση Bib Gourmand από τον οδηγό Michelin, είναι το vitello tonnato, δηλαδή λεπτοκομμένες φέτες κρύου μοσχαρίσιου κρέατος καλυμμένες με λευκή σάλτσα που είναι αρωματισμένη με τόνο. Εδώ, συνοδεύσαμε το φαγητό μας με μια ενδιαφέρουσα ποικιλία ντόπιων κρασιών, που μας ζάλισε ευχάριστα – ευτυχώς μέναμε δίπλα!

Madama Piola

Η λέξη «piola» σημαίνει «μικρή παραδοσιακή ταβέρνα» και δεν θα την ακούσεις έξω από την περιφέρεια του Πιεμόντε. Παλιά ήταν ένας συνδυασμός οστερίας και μπαρ, όπου οι ντόπιοι έτρωγαν κάτι απλό, έπιναν ένα ποτήρι κρασί και τραγουδούσαν. Σαν ντόπιος, θα δοκιμάσεις bagna cauda, το κλασικό πιάτο με λαχανικά που τα βουτάς σε σάλτσα φτιαγμένη με μπόλικο σκόρδο, αντζούγιες και κρέμα γάλακτος.

Οι καλύτερες γειτονιές για βόλτα, street food, ποτό και shopping

Αν είσαι εναλλακτικός τύπος, βόλταρε στη μεσαιωνική συνοικία Quadrilatero, που είναι στέκι καλλιτεχνών και φοιτητών, και στο πολυπολιτισμικό San Salvario που είναι γεμάτο από μικρά καφέ, τρατορίες και μπαράκια.

Χτισμένη πάνω σε λόφο και περιτριγυρισμένη από δέντρα, με βίλες που βλέπεις σε ταινίες, η οικιστική La Collina είναι από τις πιο σικάτες και όμορφες γειτονιές της πόλης. Επειδή βρίσκεσαι στην πόλη της Γιουβέντους, αν είσαι οπαδός και τυχερός, μπορεί να πετύχεις κάποιον ποδοσφαιριστή που μένει εκεί.

Το Τορίνο δεν είναι προορισμός για shopping όπως το Μιλάνο, αλλά είναι ένας μικρός παράδεισος για όσους αναζητούν θησαυρούς σε υπαίθριες αγορές και μαγαζάκια που ξεπετάγονται παντού! Φυσικά, στην καρδιά της πόλης, δηλαδή στις κεντρικές Via Roma και Via Po, θα βρεις όλες τις high-end μπουτίκ και high-street αλυσίδες μόδας.