Η Ρωσία εγκαταλείπει άρον-άρον τη Συρία και μεταφέρει οπλισμό στη Λιβύη

Η Ρωσία αποσύρει προηγμένα συστήματα αεράμυνας και άλλα εξελιγμένα όπλα από βάσεις στη Συρία και τα μεταφέρει στη Λιβύη, σύμφωνα με Αμερικανούς και Λίβυους αξιωματούχους, καθώς η Μόσχα προσπαθεί να διατηρήσει στρατιωτική παρουσία στη Μέση Ανατολή μετά την κατάρρευση του καθεστώτος Άσαντ στη Δαμασκό.

Ρωσικά μεταγωγικά αεροπλάνα έχουν μεταφέρει εξοπλισμό αεράμυνας, συμπεριλαμβανομένων ραντάρ για τα συστήματα αναχαίτισης S-400 και S-300, από τη Συρία σε βάσεις στην ανατολική Λιβύη που ελέγχονται από τον Λίβυο πολέμαρχο Χαλίφα Χαφτάρ, ο οποίος υποστηρίζεται από τη Μόσχα, ανέφεραν οι αξιωματούχοι, σύμφωνα με την Wall Street Journal.

Για χρόνια, η Μόσχα διατηρούσε σημαντικές ναυτικές και αεροπορικές βάσεις στη Συρία, σε αντάλλαγμα για την υποστήριξη που παρείχε στον Σύρο δικτάτορα, ο οποίος διέφυγε στη Μόσχα την περασμένη εβδομάδα.

Οι βάσεις στη Συρία αποτελούσαν τον ακρογωνιαίο λίθο της ικανότητας της Μόσχας να προβάλει δύναμη στη Μέση Ανατολή και την Αφρική—λειτουργώντας ως κέντρο για τη μεταφορά στρατευμάτων, μισθοφόρων και όπλων. Η ναυτική βάση στην Ταρτούς ήταν το μοναδικό σημείο ανεφοδιασμού και επισκευής του ρωσικού ναυτικού στη Μεσόγειο.

Τώρα, η Ρωσία φαίνεται να προσανατολίζεται στη χρήση μιας άλλης παλαιάς συμμαχίας στη Λιβύη ως μέσο για να διατηρήσει την επιρροή της στην περιοχή και να στηρίξει την ναυτική της παρουσία εκεί, όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλα μέλη του ΝΑΤΟ έχουν βάσεις και πολεμικά πλοία. Εκπρόσωποι του Κρεμλίνου και του Χαφτάρ δεν ανταποκρίθηκαν σε αιτήματα για σχόλια.

Ο Ρώσος Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών, Μιχαήλ Μπογκντάνοφ, δήλωσε ότι η Μόσχα βρίσκεται σε επαφή με την πολιτική ηγεσία της Hayat Tahrir al-Sham—της ομάδας ανταρτών που ηγήθηκε της επίθεσης για την ανατροπή του Άσαντ—για να συζητήσουν το μέλλον των ρωσικών βάσεων.

Η Ρωσία ήδη διατηρεί παρουσία στη Λιβύη, μεταξύ άλλων μέσω της παραστρατιωτικής ομάδας Wagner, η οποία έχει στενούς δεσμούς με τον Χαφτάρ, του οποίου ο Λιβυκός Εθνικός Στρατός ελέγχει την ανατολική πλευρά της χώρας. Οι μαχητές της Wagner έχουν χρησιμοποιήσει εγκαταστάσεις του Χαφτάρ, συμπεριλαμβανομένης μιας αεροπορικής βάσης, ως κέντρο διέλευσης προς άλλες αφρικανικές χώρες.

Πέρυσι, υψηλόβαθμοι Ρώσοι αξιωματούχοι συναντήθηκαν με τον Χαφτάρ για να συζητήσουν μακροπρόθεσμα δικαιώματα ελλιμενισμού στα λιμάνια της Βεγγάζης ή του Τομπρούκ, και τα δύο λιμάνια βρίσκονται λιγότερο από 400 μίλια από την Ελλάδα και την Ιταλία, σύμφωνα με τη Wall Street Journal.

Η Μόσχα εξετάζει το ενδεχόμενο αναβάθμισης των εγκαταστάσεων στο Τομπρούκ για να φιλοξενήσει ρωσικά πολεμικά πλοία, ανέφερε ένας Αμερικανός αξιωματούχος.

Ο Χαφτάρ, εδώ και χρόνια, ζητά από τη Ρωσία συστήματα αεράμυνας για να ενισχύσει τον έλεγχό του στη διχασμένη χώρα, η οποία σπαράσσεται από βία από την εξέγερση του 2011 που ανέτρεψε τον μακροχρόνιο δικτάτορα Μουαμάρ Καντάφι. Ένοπλες ομάδες και ξένες δυνάμεις διεκδικούν εξουσία έκτοτε, ενώ το 2019 ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος. Η χώρα παραμένει διαιρεμένη μεταξύ παρατάξεων στην ανατολή και τη δύση.

Η ρωσική παρουσία προσφέρει στον Χαφτάρ προστασία από ομάδες που υποστηρίζονται από την Τουρκία και βρίσκονται στη δυτική Λιβύη.

Ωστόσο, ο Χαφτάρ πιθανότατα θα αντιμετωπίσει πιέσεις από τη Δύση για να μην επιτρέψει στη Ρωσία να επεκτείνει την παρουσία της στη Λιβύη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, περιλαμβανομένων προειδοποιήσεων κατά τη διάρκεια επίσκεψης του διευθυντή της CIA Γουίλιαμ Μπερνς πέρυσι, έχουν επανειλημμένα ζητήσει από τον Χαφτάρ να απομακρύνει τις ρωσικές δυνάμεις.

Δεν είναι σαφές αν τα συστήματα όπλων, συμπεριλαμβανομένων των εξαρτημάτων των S-400, θα παραμείνουν στη Λιβύη ή θα επιστρέψουν στη Ρωσία, ανέφερε ένας Αμερικανός αξιωματούχος.

Αεροπορικές και ναυτικές βάσεις στη Λιβύη δεν θα μπορούσαν να αντισταθμίσουν πλήρως αυτά που η Ρωσία κινδυνεύει να χάσει στη Συρία, λένε αναλυτές.

Το να χρησιμοποιεί η Ρωσία τη Λιβύη ως σταθμό ανεφοδιασμού προς την Αφρική θα περιόριζε σημαντικά το βάρος του εξοπλισμού που μπορεί να μεταφέρει η Μόσχα, σύμφωνα με τον πρώην αξιωματικό της ρωσικής πολεμικής αεροπορίας Γκλεμπ Ίρισοφ, ο οποίος έχει υπηρετήσει στη ρωσική βάση Χμέιμιμ στη Συρία.

Προς το παρόν, τα ρωσικά αεροσκάφη φαίνεται να πραγματοποιούν τακτικές στάσεις στη Λιβύη. Ένα μεταγωγικό αεροσκάφος που ανήκει στο ρωσικό Υπουργείο Εκτάκτων Καταστάσεων—το οποίο συμμετέχει σε στρατιωτικές και ανθρωπιστικές αποστολές—σταμάτησε στην ανατολική Λιβύη κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του από τη Ρωσία στο Μάλι, όπου η Ρωσία διατηρεί στρατιωτική παρουσία, στις 16 Δεκεμβρίου. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι μέσα σε μία εβδομάδα, σύμφωνα με την ιστοσελίδα παρακολούθησης πτήσεων AirNav Radar. Δεν είναι σαφές τι μετέφερε το αεροσκάφος.

Ένα άλλο μεταγωγικό αεροσκάφος, ιδιοκτησίας της Rubistar—μιας εταιρείας που οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν ότι έχει μεταφέρει ρωσικό προσωπικό και ελικόπτερα στην Αφρική—πέταξε από το Μινσκ της Λευκορωσίας προς την ανατολική Λιβύη στις 13 Δεκεμβρίου, σύμφωνα με το Flightradar24. Σύμφωνα με Λίβυους αξιωματούχους, μετέφερε υλικοτεχνικό εξοπλισμό όπως οχήματα και τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό. Πιθανόν, επίσης, να μετέφερε πυρομαχικά, σύμφωνα με την οργάνωση πολιτικής πίεσης The Sentry.