Δάχτυλα του νεκρού: Τα “ζόμπι” των δασών και πού θα τα συναντήσεις

Παρότι γενετικά είναι πιο κοντά στα ζώα, οι μύκητες κατατάσσονταν στη χλωρίδα. Οι μύκητες (FUNGI), σύμφωνα µε το πλέον αποδεκτό ταξινοµικό σχήμα, αποτελούν ένα από τα 5 “Βασίλεια” στα οποία κατατάσσονται τα έμβια όντα µε κυτταρική δομή, και είναι το δεύτερο σε πλήθος ειδών άθροισμα (μετά τα έντομα) στον πλανήτη. Τα καταγεγραμμένα είδη αυτή τη στιγμή είναι περίπου 80.000-90.000, αλλά αυτός ο αριθμός θεωρείται ότι δεν αντιπροσωπεύει παρά το 5% περίπου των υπαρχόντων ειδών (κάθε χρόνο ανακαλύπτονται δεκάδες έως εκατοντάδες νέα είδη).

Ανάμεσα στα χιλιάδες είδη μυκήτων, εκείνα που σίγουρα ξεχωρίζουν για την “creepy” μορφή τους είναι τα επονομαζόμενα “Δάχτυλα του νεκρού” (Xylaria polymorpha). Τα εν λόγω μανιτάρια απαντώνται κυρίως στη βόρεια Ευρώπη και στις ΗΠΑ, σε διάφορες “παραλλαγές” της ευρύτερης οικογένειας του γένους Xylaria. Καταγράφηκαν δε, επισήμως, το 1824 από τον περιβαλλοντολόγο Robert Kaye Greville (1794 – 1866).

Ο μυκητολόγος του Πανεπιστημίου της Δυτικής Βιρτζίνια Dr. Matt Kasson, μίλησε στο Popular Science αναφέροντας πως οι εν λόγω μύκητες “μπορεί να δώσουν την εικόνα των δαχτύλων ενός αναδυόμενου νεκρού αλλά στην πραγματικότητα σχετίζονται άμεσα με τα ξύλα”.

“Είναι σαπρότροφοι, που σημαίνει ότι ζουν από νεκρά υλικά. Η σημασία αυτών των οργανισμών είναι πολύ μεγάλη όσον αφορά στη διάσπαση της νεκρικής οργανικής ύλης. Εν προκειμένω το νεκρό υλικό, τυχαίνει να είναι ξύλο”.

Τα “δάχτυλα του νεκρού” συνήθως σχηματίζονται στο κάτω μέρος των σάπιων ή νεκρών δέντρων, όπου διασπούν το νεκρό ξύλο και απελευθερώνουν θρεπτικά συστατικά στο έδαφος, έτσι ώστε να μπορούν να αναπτυχθούν νέα φυτά. Οι μαύροι σχηματισμοί που μοιάζουν με δάχτυλα, είναι στην ουσία οι αναπαραγωγικές δομές των μυκήτων καθώς φέρουν τα σπόρια. Τα σπόρια παράγονται μέσα σε μικροσκοπικές δομές που μοιάζουν με “φιάλη” μέσα σε κάθε “δάχτυλο” και οι μύκητες περνούν αναπαραγωγική και μη αναπαραγωγική “εποχή”.

“Όλος αυτός ο μαύρος ιστός εμπεριέχει μια “φιάλη” που ονομάζεται “περιθήκη”, αναφέρει ο καθηγητής. Τα εν λόγω μανιτάρια μπορούν να απελευθερώσουν αυτά τα σπόρια για αρκετούς μήνες ή και χρόνια. Το εξωτερικό υλικό της εν λόγω “κατασκευής” είναι μάλιστα εξαιρετικά άκαμπτο και ανθεκτικό, σαν ένα πραγματικό δάχτυλο.

Τα xylaria μπορούν επίσης να αναπτύξουν δομές εντός του νεκρού ξύλου, που δεν εμφανίζονται πάνω από το έδαφος. Σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο του Wisconsin-Madison, οι μύκητες αυτοί ευδοκιμούν σε δέντρα όπως η μηλιά, η αχλαδιά, η κερασιά, η αμερικανική φτελιά, στον σφένδαμο Νορβηγίας και σε δαμασκηνιές.

“Πολλοί μύκητες απλώς εκμεταλλεύονται τα ήδη εξασθενημένα και καταπονημένα φυτά. Συνήθως αναπτύσσονται σε δέντρα που βρίσκονται ήδη στο τέλος της ζωής τους αναφέρει ο Dr. Matt Kasson. Ο ίδιος συμπληρώνει πως και να κόψει κάποιος τα “δάχτυλα”, ο μύκητας συνεχίζει να ζει καθώς τα “δάχτυλα αυτά είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου”.

Σε κάθε περίπτωση δεν θεωρούνται βρώσιμα καθώς μπορούν να προκαλέσουν πεπτικές ανωμαλίες σε όποιον δοκιμάσει να τα φάει.

Για την ιστορία, ο μεγαλύτερος σε μέγεθος μύκητας στον πλανήτη είναι ο Armillaria ostoyae που εντοπίζεται στο ανατολικό Όρεγκον και καλύπτει περισσότερα από 3 τετραγωνικά μίλια.