Πειραιάς: Η πόλη – λιμάνι θρύλος από ψηλά

Ο Πειραιάς είναι το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας. Μια πόλη αδικημένη πολύ και από πολλούς. Στον Πειραιά μπορείς να ταξιδέψεις στον χρόνο αλλάζοντας απλά ένα οικοδομικό τετράγωνο καθώς, όσο και αν η πολεοδομική του εξάπλωση και το ατέλειωτο μποτιλιάρισμα που επικρατεί στους δρόμους του έχουν αλλοιώσει την παραδοσιακή του εικόνα, κάθε 200 μέτρα το πολύ κάτι θα έχει ξεμείνει να θυμίζει την μακρά και ιδιαίτερη ιστορία του. Για τον Πειραιά, όλα περιστρέφονται γύρω από 2 άξονες: το λιμάνι του και τον Ολυμπιακό. Ίσως να είναι και η μοναδική πόλη στον κόσμο που ” διαθέτει δύο καρδιές “.

Η ιστορία: Πειραιάς. Μια Πόλη Θρύλος

«Η σχέση των γηγενών Πειραιωτών με την πόλη τους, είναι σχέση καθαρά ερωτική, και στη κυριολεξία περικλείει όλη την έννοια της λέξης έρωτας.Ο Πειραιάς κατοικήθηκε – σύμφωνα με μαρτυρίες, γύρω στα 2.600 π.χ. και μέχρι τις αρχές του 5ου π.χ. αιώνα – όταν ο Θεμιστοκλής τον αξιοποίησε και τον ανέδειξε σε επίνειο της Αθήνας και τούτο γιατί οι Αθηναίοι μέχρι τότε χρησιμοποιούσαν ώς επίνειο το Φάληρο, για δε το εξαγωγικό τους εμπόριο τις Πρασιές – το σημερινό Πόρτο Ράφτη.

Με τα έργα όμως του Θεμιστοκλή και του Περικλή – ο Πειραιάς διαμορφώθηκε σε υποδειγματικό για την εποχή λιμάνι και συγκέντρωσε το εισαγωγικό και το διαμετακομιστικό εμπόριο της Αθηναϊκής δημοκρατίας και έγινε το κέντρο της οικονομικής ζωής όχι μόνο της Αθήνας αλλά ολόκληρης της Ελλάδας.

Η αναπτυξιακή πορεία του Πειραιά ήταν παράλληλη με αυτή της Αθήνας και την ακολούθησε σε όλο τον – χρυσό αιώνα του Περικλέους.

Όμως μετά από τον Πελοποννησιακό πόλεμο, το 431 π.χ., θα δεχθεί τα πρώτα σοβαρά πλήγματα και θα ξεκινήσει μια αργή αλλά σταθερή πορεία προς την οριστική παρακμή που κράτησε 15 περίπου αιώνες.

Το 1318 μ.χ. ο Πειραιάς άλλαξε το αρχαίο του όνομα. Έγινε αρχικά Porto Leone και Porto Draco από τους Φράγκους και το 1456 από του Τούρκους Ασλάν λιμάνι – που σημαίνει λιμάνι του λέοντος, εξ αιτίας του μαρμάρινου αγάλματος που υπήρχε και το οποίο ξήλωσε και μετέφερε το 1688 – κατά την εκστρατεία του – ο Φρατζέσκο Μοροζίνι στον Ναύσταθμο της Βενετίας. Στη θέση που υπήρχε το άγαλμα κτίστηκε το 1869 το γνωστό κτίριο με το πασίγνωστο ρολόι – που στέγασε αρχικά το χρηματιστήριο και από το 1885 εγκαταστάθηκε το δημαρχείο του Πειραιά – ( το 1968 το ρολόι γκρεμίστηκε σε μία νύχτα από την τότε δημοτική αρχή και αφαίρεσε από τον Πειραιά ένα μεγάλο κομμάτι της ιστορίας του).

Σε όλη την διάρκεια της Τουρκοκρατίας, ο Πειραιάς έζησε την απόλυτη εγκατάλειψη και ερήμωση. Στο λιμάνι οι εμπορικές μεταφορές και συναλλαγές ήταν ελάχιστες και εντελώς ασήμαντες.

Αργότερα και στην νεώτερη ιστορία δύο χρονολογίες σημαδεύουν το ξεκίνημα για την αλλαγή από την παρακμή στην ανάπτυξη. Το 1829 και το 1835. Το 1829 φθάνουν στον Πειραιά οι πρώτοι κάτοικοι μεταξύ των οποίων ο Γιαννακός Τζελέπης – γνωστός μέχρι σήμερα αφού το όνομα του έχει μια από τις προβλήτες του Λιμανιού του Πειραιά. Και το 1835 ιδρύεται με βασιλικό διάταγμα ο Δήμος Πειραιά, με πρώτο δήμαρχο τον Υδραίο Κυριάκο Σερφιώτη, που ορκίστηκε στις 23 Δεκεμβρίου 1835 στην μισοερειπωμένη τότε μονή του Αγίου Σπυρίδωνα.