Το λάθος με το έπιπλο που ξέρουμε ως πολυθρόνα αλλά χωρά μόνο έναν
Διαβάζεται σε 2'Η πολυθρόνα είναι ένα από τα έπιπλα που όλοι έχουμε σπίτια μας και αν έχουμε καταλάβει κάτι είναι πως δεν χωράει πολλούς. Μολονότι λέγεται πολυθρόνα. Τι έχει πάει λάθος;
- 24 Απριλίου 2024 08:30
Πολλές από τις ονομασίες των επίπλων που έχουμε στο σπίτι, τις έχουμε «δανειστεί» από άλλες χώρες, με ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα την καριόλα: προέρχεται εκ του ιταλικού carriola που είναι το μεταλλικό καροτσάκι με τη μια ρόδα μπροστά -το ‘χετε δει σε οικοδομές.
Με το «ταξίδι» του όρου στην Ελλάδα, έγινε το μεταλλικό κρεβάτι που ανήκε στην προίκα της νύφης, τότε που αυτή ήταν νομικά απαραίτητη.
Ένα άλλο παράδειγμα μετάφρασης που έχασε κάτι κατά το ταξίδι της είναι αυτό της πολυθρόνας. Που θα έλεγες πως λέγεται έτσι επειδή μπορούν να καθίσουν πολλοί σε αυτήν.
Πρόκειται για παρετυμολογία, δηλαδή γλωσσικός µηχανισµός που είναι «τέκνο» της ετυµολογίας, εφόσον µπορεί να επηρεάζει ανεπιστρεπτί τη µορφοφωνολογική δοµή µιας λεξικής µονάδας.
Βασίζεται σε συμπτωτικές ομοιότητες και όχι επιστημονική ανάλυση.
Ειρήσθω εν παρόδω, η ετυμολογία ο κλάδος της γλωσσολογίας που όπως λέει το όνομα του, έχει ως δουλειά να ερευνά την ιστορία, την αρχική μορφή και την αρχική σημασία των λέξεων (ετυμολογία > ἔτυμον, αληθινή έννοια + λογία, μελέτη της -από την λέξη λόγος).
Το «πολυθρόνα» λοιπόν, προκύπτει από την ιταλική λέξη poltrona που υποδηλώνει το έπιπλο που ξέρετε. Η μεταφορά στην ελληνική έγινε και με μια πρωτοβουλία: αντί να χρησιμοποιήσουμε το γιώτα όπως κάνουμε συνήθως με ό,τι δανειζόμαστε από την αλλοδαπή, προτιμήσαμε το ύψιλον.
Έτσι δημιουργήθηκε η σύγχυση με το πώς κάθεται ένας σε έπιπλο που λέγεται πολύ-θρόνα (εκ του θρόνου).
Για τις διευκρινίσεις, εμπιστευτήκαμε και τον Ιωάννη Τζαβάρα, ιδιοκτήτη του handler #tzavasgr των 2.000.000 likes στο ΤikTok, με ενδιαφέρουσες διευκρινίσεις για τη γλώσσα και την ιστορία.