Ο Γολγοθάς των ασθενών με HIV στην Ελλάδα

Σαράντα χρόνια από τα πρώτα καταγεγραμμένα κρούσματα AIDS, και παρά την πρόοδο στην διαχείριση της νόσου που έχει σημειωθεί τα τελευταία έτη, η λοίμωξη από τον HIV παραμένει ένα σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας. Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία του UNAIDS (Κοινό Πρόγραμμα του ΟΗΕ για τον ιό του AIDS), 38,4 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με HIV στον κόσμο, ενώ μόνο κατά το τελευταίο έτος, παρατηρήθηκαν 1,5 εκατομμύρια και 650.000 νέες μολύνσεις και AIDS-σχετιζόμενοι θάνατοι, αντίστοιχα. Τα παραπάνω μεταφράζονται σε 2.5 νέες μολύνσεις και 1 AIDS-σχετιζόμενο θάνατο ανά λεπτό.

Σύμφωνα με την παρουσίαση του κ. Ηλία Γκούντα, PhD, Value & Patient Access Manager, MSD Greece, Μεταδιδακτορικό Ερευνητή, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Κύπρου, στην Ελλάδα, σύμφωνα με το μητρώο ασθενών του ΕΟΔΥ, ο συνολικός αριθμός των HIV διαγνώσεων (συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων AIDS), έως τις 31/12/2021, ανέρχεται σε 19.265, ενώ κατά το 2021 διαγνώστηκαν και δηλώθηκαν 526 νέα περιστατικά HIV. Οι διαγνώσεις του 2021 αποτελούν τις χαμηλότερες των τελευταίων ετών (2016-2020 οι νέες διαγνώσεις κυμαίνονταν από 618-723/ έτος).

Όπως όμως αναφέρει ο κ. Γκούντας, “Δηλώνει το παραπάνω μια εικόνα υποχώρησης της πανδημίας και ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε τροχιά για τον τερματισμό του AIDS ή απλώς αντανακλά την επίδραση των περιορισμών που επέβαλε η διαχείριση της πανδημίας COVID-19;”

Η έγκαιρη πρόσβαση στην αντιρετροϊκή θεραπεία, σε συνδυασμό και με την χρησιμοποίηση μέτρων πρόληψης της μετάδοσης, είναι δυνατόν να εξαλείψει το AIDS μέχρι το 2030. Η χορήγηση αντιρετροϊκής προσφέρει διττό όφελος, καθώς βελτιώνει την υγεία του ασθενούς αλλά συγχρόνως, μειώνει και την πιθανότητα μετάδοσης της νόσου, αφού η μετάδοση από άτομα με κατεσταλμένο ιικό φορτίο είναι σχεδόν μηδενική.

Μελέτη τη Ιατρικής Σχολής

Σύμφωνα με μελέτη της Ιατρικής Αθηνών, στην Ελλάδα το 2021 εκτιμάται ότι είχε διαγνωστεί το 84,5% των οροθετικών ατόμων, το 96.1% αυτών βρισκόταν σε αντιρετροϊκή αγωγή και το 94.8% αυτών είχε μη ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο. Μελέτη μαθηματικής μοντελοποίησης που παρουσιάστηκε στην 10η Πανελλήνια Συνάντηση «AIDS, Ηπατίτιδες & Αναδυόμενα Νοσήματα» υπολόγισε ότι νέες λοιμώξεις στην Ελλάδα ανέρχονται στις 670/έτος. Εκτιμήθηκε ότι αν η Ελλάδα συνεχίσει την ίδια στρατηγική στη διαχείριση του HIV, οι νέες μολύνσεις δεν αναμένεται να μειωθούν στα επόμενα έτη. Επιπλέον, αναδείχθηκε ότι η μείωση στις διαγνώσεις μάλλον οφείλονται σε υποδιάγνωση λόγω της διαχείριση της πανδημίας COVID-19 παρά σε υποχώρησης της HIV πανδημίας.

Υπολογίστηκε ότι η μη επίτευξη του στόχου της εξάλειψης το 2030 θα έχει ως αποτέλεσμα 3.190 παραπάνω νέες μολύνσεις, σε σχέση με το αν η Ελλάδα πετύχαινε τους στόχους της εξάλειψης. Με δεδομένο το υψηλό προσδόκιμο ζωής των ασθενών με HIV που βρίσκονται σε θεραπεία και ότι η θεραπεία είναι εφόρου ζωής, το κόστος της μη επίτευξη της εξάλειψης υπολογίζεται σε 875 εκατ. ευρώ.

Για κάθε έτος καθυστέρηση της επίτευξης του στόχου της εξάλειψης, εκτιμάται ότι θα μολύνονται 430 περισσότεροι ασθενείς, σε σχέση με το αν η Ελλάδα επιτύγχανε το στόχο της εξάλειψης το 2030.

Ένας από τους κύριους παράγοντες της αδυναμίας της χώρας να βρίσκεται σε τροχιά εξάλειψης είναι τα χαμηλά ποσοστά έγκαιρης διάγνωσης. Ειδικότερα, κατά τις 3-ετίες 2016-2018 και 2019-2021 μόνο το 19,8% και το 34,3% των ασθενών άρχισαν θεραπεία εντός του πρώτου έτους από την μόλυνση. Ο διάμεσος χρόνος από την μόλυνση μέχρι την διάγνωση εκτιμήθηκε στα 5 έτη για τις υποομάδες των ασθενών που έχουν μολυνθεί από ετεροφυλοφιλική σεξουαλική επαφή ή ενέσιμη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών (Οι παραπάνω ομάδες αποτελούν το 35-40% των νέων διαγνώσεων στην χώρα). Εκτός από τα χαμηλά ποσοστά έγκαιρης διάγνωσης, οι ασθενείς που έχουν μολυνθεί από ετεροφυλοφιλική σεξουαλική επαφή ή ενέσιμη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών εκτιμήθηκε ότι έχουν 17.4% και 21.7% κίνδυνο απόσυρσης από την φροντίδα κατά τα δύο πρώτα έτη της θεραπείας, αντίστοιχα.

Για την επιστροφή της Ελλάδας σε πορεία εξάλειψης της νόσου απαιτείται εντατικοποίηση της προσπάθειας για γρηγορότερη διάγνωση και έναρξη αντιρετροϊκής αγωγής. Πιθανές παρεμβάσεις θα μπορούσαν να είναι η διάθεση του self testing από τα ιδιωτικά φαρμακεία, η δημιουργία ικανού αριθμού χώρων επιτηρούμενης χρήσης, ή η ενίσχυση των προγραμμάτων μείωσης της βλάβης με πλήρη κάλυψη των αναγκών συρίγγων και συνέργων ασφαλούς χρήσης.

Τέλος, η πρόσφατη τροπολογία που δίνει πρόσβαση στην προφυλακτική αγωγή PrEP (Pre-Exposure Prophylaxis) αποτελεί ένα θετικό μέτρο στην προσπάθεια ελέγχου της εξάπλωσης του ιού HIV.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις