Ακράτεια ούρων: Στο 12% στις γυναίκες, στο 5% στους άνδρες – Τι συστήνουν οι ειδικοί

Η ακράτεια ούρων, δηλαδή η απώλεια ούρων χωρίς τη θέλησή μας, τόσο σε άνδρες, όσο και σε γυναίκες, είναι εξαιρετικά συχνή, σύμφωνα με τα στατιστικά της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας (ΕΟΕ).

Συγκεκριμένα, η κατάσταση εκδηλώνεται σχεδόν σε μία στις 8 γυναίκες (ποσοστό 12,5%) και σε έναν στους 20 άνδρες (ποσοστό 5%).

Ωστόσο, καθώς πρόκειται για μία ακόμη πάθηση-ταμπού, οι περισσότεροι που αντιμετωπίζουν ακράτεια ούρων, μαθαίνουν να ζουν με το πρόβλημα, το οποίο συχνά καλύπτουν με τη χρήση σερβιέτας ή πάνας ακράτειας, περιορίζοντας τις κοινωνικές και σωματικές τους δραστηριότητες.

«Ως αποτέλεσμα, οι άνθρωποι αυτοί συχνά να καταλήγουν να ζουν σε αποξένωση, με συνοδό κατάθλιψη και αυξημένο στρες», αναφέρουν οι ειδικοί της ΕΟΕ, με αφορμή την Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Ουρολογικών Παθήσεων 2023 (24 – 30 Σεπτεμβρίου 2023), η οποία φέτος είναι αφιερωμένη στην ακράτεια ούρων.

Η ακράτεια ούρων, μπορεί να παρατηρηθεί σε διάφορες καθημερινές καταστάσεις, όπως κατά τον έντονο βήχα, φτάρνισμα ή γέλιο, το σήκωμα βάρους, το τρέξιμο ή το γρήγορο περπάτημα, αλλά και στη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Συχνά όμως εκδηλώνεται ως συνέπεια μιας ξαφνικής, επείγουσας ανάγκης προς ούρηση.

Η αντιμετώπιση της ακράτειας ούρων

Σήμερα υπάρχουν διαθέσιμα αποτελεσματικά φάρμακα και χειρουργικές μέθοδοι, που δίνουν λύση στο πρόβλημα της ακράτειας ούρων.

Μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις αλλαγές στις καθημερινές συνήθειες μπορούν να λύσουν το πρόβλημα.

Επιπλέον, έχουν αναπτυχθεί εξειδικευμένα ιατρεία σε νοσοκομεία της χώρας, στα οποία μπορούν οι ασθενείς να απευθυνθούν, να συζητήσουν και να εξεταστούν για το πρόβλημά τους από ειδικούς Ουρολόγους.

Δυστυχώς, καθώς η ακράτεια παραμένει σε μεγάλο βαθμό θέμα-ταμπού λιγότεροι από τους μισούς πάσχοντες επισκέπτονται κάποιον γιατρό για το πρόβλημα τους.

Μάλιστα, άνδρες και γυναίκες έχουν διαφορετικές αιτίες, άρα και διαφορετικούς τύπους ακράτειας ούρων.

Τύποι ακράτειας ούρων στους άνδρες

Ακράτεια Επιτακτικού τύπου

Οποιαδήποτε αναφερόμενη ακούσια απώλεια ούρων που συνοδεύεται (ή έπεται αμέσως) από επιτακτικότητα, δηλαδή από αιφνίδια επιθυμία για ούρηση που είναι δύσκολο να ανασταλεί.

Στις περιπτώσεις αυτές οι ασθενείς αναφέρουν συχνουρία και νυκτουρία (σύνδρομο υπερδραστήριας κύστης).

Η ακράτεια επιτακτικού τύπου στους άνδρες είναι συνήθως συνέπεια ενός υποκυστικού κωλύματος, όπως π.χ. διόγκωση του προστάτη, αλλά μπορεί να σχετίζεται και με άλλα προβλήματα όπως νευρολογικές παθήσεις.

Ακράτεια κατά την προσπάθεια

Η ακράτεια κατά την προσπάθεια οφείλεται στην ανεπάρκεια του σφιγκτηριακού μηχανισμού, και εκδηλώνεται κατά την αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης όπως με την άσκηση, το βήχα, την πίεση της κοιλιάς, το φτέρνισμα, την αλλαγή θέσης κ.ά.

Η βλάβη του έξω σφιγκτήρα οδηγεί σε αδυναμία επαρκούς σύγκλεισης της ουρήθρας και κυρίως σε μειωμένη αντίσταση κατά την αύξηση της πίεσης, με αποτέλεσμα την απώλεια ούρων. Η απώλεια μπορεί να είναι από μικρού βαθμού ακράτεια (λίγες σταγόνες), έως ολική με αδυναμία συγκράτησης των ούρων.

Συχνά εμφανίζεται μετά από τη ριζική προστατεκτομή για την αντιμετώπιση του καρκίνου του προστάτη, αλλά ευτυχώς Βελτιώνεται σε μεγάλο βαθμό στους 6 – 12 μήνες. Σπανιότερα εμφανίζεται και μετά από διουρηθρική προστατεκτομή.

Ακράτεια από υπερπλήρωση

Η ακράτεια από υπερπλήρωση είναι συνέπεια της αδυναμίας κένωσης της ουροδόχου κύστης. Τα ούρα που παράγονται αποβάλλονται σε μικρές ποσότητες συνεχώς με τρόπο ανάλογο της υπερχείλισης ενός δοχείου.

Πώς αντιμετωπίζεται η ακράτεια ούρων στους άνδρες

Η αντιμετώπιση της ανδρικής ακράτειας ούρων εξαρτάται από το είδος της ακράτειας.

Στις περιπτώσεις μεικτού τύπου, η θεραπεία εστιάζεται αρχικά στο πιο ενοχλητικό είδος ακράτειας.

Συντηρητική αντιμετώπιση

Η απώλεια βάρους, η διακοπή του καπνίσματος, η τακτική άσκηση, η αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας και η φυσιολογική δίαιτα έχουν ευεργετικά αποτελέσματα στη μείωση των επεισοδίων ακράτειας, και φυσικά η περιορισμένη πρόσληψη παραγόντων που ερεθίζουν την ουροδόχο κύστη (καφές, τσάι, ανθρακούχα ποτά κ.ά.).

Οι ασκήσεις ενδυνάμωσης του πυελικού εδάφους βελτιώνουν τόσο την ακράτεια κατά την προσπάθεια αλλά και την ακράτεια επιτακτικού τύπου.

Τα αποτελέσματά της εκγύμνασης των μυών του πυελικού εδάφους είναι καλύτερα όταν γίνεται υπό την επίβλεψη ειδικού φυσιοθεραπευτή.

Φαρμακευτική αντιμετώπιση

Αν τα παραπάνω μέτρα δεν αρκούν για να βελτιωθεί η εγκράτεια, τότε συστήνεται η φαρμακευτική αγωγή που έχει κύριο στόχο την ελαχιστοποίηση των επεισοδίων ακράτειας, και τη βελτίωση των επεισοδίων συχνουρίας και επιτακτικότητας.

Χειρουργική αντιμετώπιση

Αν η φαρμακευτική αγωγή δεν ελέγχει αρκετά τα συμπτώματα, τότε υπάρχουν οι παρακάτω επιλογές. Για την ακράτεια επιτακτικού τύπου η ενδοκυστική έγχυση αλλαντικής τοξίνης τύπου Α αφενός και η νευροτροποποίηση των ιερών νεύρων έχουν αρκετά καλά αποτελέσματα στη βελτίωση της εγκράτειας.

Για την ακράτεια κατά την προσπάθεια, αναλόγως της βαρύτητας των συμπτωμάτων, μπορεί να τοποθετηθεί η διαθυρεοειδική ταινία ακράτειας που προκαλεί μερική απόφραξη της ουρήθρας ή να εμφυτευθεί ο τεχνητός σφιγκτήρας.

Ο τεχνητός σφιγκτήρας είναι μια υδραυλική συσκευή, που αποτελείται από το περιουρηθρικό δακτυλίδι, τη βαλβίδα χειρισμού και το μπαλόνι συλλογής υγρού, που με την ενεργοποίηση του χαλαρώνει το δακτυλίδι που περιβροχίζει την ουρήθρα και ακολουθεί η κένωση της κύστης.

Τύποι ακράτειας ούρων στις γυναίκες

Ακράτεια προσπάθειας

Ακούσια απώλεια ούρων κατά την άσκηση, την πίεση της κοιλιάς, το βήχα ή το φτέρνισμα. Οφείλεται συνήθως σε μειωμένη δυναμική του σφιγκτηριακού μηχανισμού (σφιγκτήρας της ουρήθρας και πυελικό έδαφος) και ανεπαρκή στήριξη της ουρήθρας.

Ακράτεια επιτακτικού τύπου

Ακούσια απώλεια ούρων, η οποία έρχεται αμέσως μετά από έντονο, αιφνίδιο και δυσάρεστο αίσθημα προς ούρηση (επιτακτικότητα). Συνήθως η γυναίκα δεν προλαβαίνει να φτάσει στην τουαλέτα. Μπορεί να συνυπάρχουν συχνουρία και νυκτουρία (νυχτερινή ούρηση), στο λεγόμενο σύνδρομο της υπερδραστήριας ουροδόχου κύστης.

Μικτή ακράτεια

Η ασθενής εμφανίζει ταυτόχρονα και τους δύο παραπάνω τύπους ακράτειας.

Πώς αντιμετωπίζεται η ακράτεια προσπάθειας

Συντηρητική αντιμετώπιση

Απώλεια βάρους, φυσιοθεραπεία μυών του πυελικού εδάφους, διαχείριση της πρόσληψης υγρών και ούρησης.

Χειρουργική αντιμετώπιση

Συζητείστε με τον ουρολόγο σας τις επιλογές αντιμετώπισης της ακράτειας προσπάθειας με χειρουργικές τεχνικές. Σε ήπιες και μέτριες μορφές ακράτειας μπορεί να συζητηθεί η δυνατότητα ενέσεων διογκωτικών παραγόντων στην ουρήθρα και σε πολύ βαριές καταστάσεις η τοποθέτηση τεχνητού σφιγκτήρα.

Η χειρουργική θεραπεία εκλογής παραμένει η τοποθέτηση της λεγόμενης κολπικής ταινίας ακράτειας.

Ρωτήστε για τις επιπλοκές και τα οφέλη κάθε παρέμβασης και συναποφασίστε με τον γιατρό σας.

Πώς αντιμετωπίζεται η επιτακτική ακράτεια

Συντηρητική θεραπεία

Αποφυγή υπερκατανάλωσης υγρών και διουρητικών ουσιών με ανάλογη ρύθμιση των προσλαμβανομένων υγρών. Επίσης, φυσιοθεραπεία μυών του πυελικού εδάφους.

Φαρμακευτική θεραπεία

Η επιτακτική ακράτεια μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με φαρμακευτική αγωγή. Συζητείστε με το γιατρό σας τα οφέλη και τις παρενέργειες των φαρμάκων που ενδείκνυνται για την περίπτωσή σας.

Χειρουργική θεραπεία

Πρόκειται για ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν τις ενέσεις αλλαντικής τοξίνης τύπου Α ́ στην ουροδόχο κύστη, αλλά και την νευροτροποποίηση των ιερών νεύρων (αυτών που ελέγχουν την ουροδόχο κύστη) στο νωτιαίο μυελό.

Ρωτήστε τον ουρολόγο σας για τα οφέλη και τις επιπλοκές αυτών των επεμβάσεων και συναποφασίστε για την τελική σας επιλογή.