Αλλεργίες της άνοιξης: Πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν με τη διατροφή και όχι με φάρμακα

Μπορεί η άνοιξη να είναι για πολλούς η πιο όμορφη εποχή του χρόνου, όμως για κάποιους άλλους, όμως, σημαίνει μεγάλη ταλαιπωρία.

Κι αυτό διότι με την πρώτη άνοδο της θερμοκρασίας, ξεκινά και η ανθοφορία των φυτών, κάτι που σημαίνει ότι απελευθερώνουν γύρη, η οποία ακόμη και με ένα μικρό αεράκι, μπορεί να μπει στα μάτια ή τη μύτη και να προκαλέσει σοβαρό ερεθισμό.

Αυτό συμβαίνει μόνο στους ανθρώπους που έχουν αλλεργία, καθώς το ανοσοποιητικό τους σύστημα προσπαθεί να απομακρύνει τη γύρη, διότι την αναγνωρίζει λανθασμένα ως απειλή.

Ως εκ τούτου, εκδηλώνονται συμπτώματα όμως φτέρνισμα, μπούκωμα ή καταρροή από τη μύτη, φαγούρα, κοκκίνισμα και τσούξιμο στα μάτια (επιπεφυκίτιδα).

Δεν πρόκειται απλώς για καταστάσεις της στιγμής, καθώς το μπούκωμα μπορεί να οδηγήσει πολλές φορές σε δύσπνοια και εύκολη κόπωση, η οποία πρέπει να διερευνηθεί διότι και το άσθμα μπορεί να εμφανιστεί με παρόμοιο τρόπο.

Επιπλέον, το μπούκωμα της μύτης συχνά προκαλεί ιγμορίτιδα, λόγω του εγκλωβισμού μικροβίων μέσα στα ιγμόρεια με όλες τις γνωστές συνέπειες, δηλαδή σοβαρούς πονοκεφάλους, βήχα, βλέννες στη μύτη.

Εν τω μεταξύ, η κλιματική αλλαγή έχει ως συνέπεια να ταλαιπωρούμαστε όλο και πιο πολύ κάθε χρόνο -με τις εκτιμήσεις να θέλουν την παραγωγή της γύρης να αναμένεται να αυξηθεί κατά 200% έως το τέλος του αιώνα.

Πώς αντιμετωπίζονται οι αλλεργίες της άνοιξης

Για τις αλλεργίες της άνοιξης δεν υπάρχει θεραπεία. Τα άτομα που είναι αλλεργικά, συνήθως χρησιμοποιούν, ειδικά τη συγκεκριμένη εποχή, σπρέι για τη μύτη ή χάπια (αντιισταμινικά), τα οποία στις περισσότερες περιπτώσεις προκαλούν έντονη υπνηλία. Ωστόσο, ανακουφίζουν παροδικά από τα συμπτώματα.

Και μπορεί να μην υπάρχει μέχρι σήμερα θεραπεία, όμως ολοένα και περισσότερες επιστημονικές μελέτες, δείχνουν ότι ενδέχεται να υπάρχει εναλλακτική οδός για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της αλλεργίας, η οποία ίσως να μπορεί να επιτευχθεί μέσω της αλλαγής στη διατροφή.

Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο στην επιστημονική επιθεώρηση Nature Microbiology, οι ειδικοί συνέκριναν τα μικρόβια της μύτης (ρινικό μικροβίωμα) 55 ενηλίκων που είχαν σοβαρό πρόβλημα με τις αλλεργίες της άνοιξης, με αυτά 205 ατόμων που δεν είχαν κανένα αλλεργικό σύμπτωμα.

Αυτό που διαπίστωσαν, ήταν ότι όσοι είχαν αλλεργίες, είχαν πολύ λιγότερα βακτήρια στη μύτη τους, ενώ παράλληλα είχαν ένα συγκεκριμένο τύπο βακτηρίου 17 φορές περισσότερο.

Πρόκειται για το βακτήριο Streptococcus salivarius, το οποίο είναι ικανό να προκαλέσει τη φλεγμονή που προκαλεί τις έντονες ενοχλήσεις στα άτομα με αλλεργία.

«Είναι γνωστό ότι και το μικροβίωμα του εντέρου έχει διαφορετική σύσταση της αποικίας σε άτομα που έχουν τροφικές αλλεργίες. Τώρα, έχουμε παρόμοια ευρήματα που συνδέουν τις αλλεργίες του αναπνευστικού με το μικροβίωμα της μύτης», εξηγεί ο Adam Fox, καθηγητής Παιδιατρικής Αλλεργιολογίας στο νοσοκομείο Guy’s και St Thomas του Λονδίνου.

Μπορούμε όμως να επιτύχουμε μείωση της έντασης των αλλεργιών, με αλλαγές στη διατροφή μας;

Αλλαγές στη διατροφή και αλλεργίες της άνοιξης

Αν και οι αλλεργίες έχουν γενετικό υπόβαθρο, αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η διατροφή, μπορούν πράγματι να είναι ευεργετικές.

«Τα γονίδια μας δεν έχουν αλλάξει τα τελευταία 20 χρόνια, όμως οι αλλεργίες έχουν αυξηθεί στον πληθυσμό. Τι άλλαξε; Η διατροφή μας», λέει η Shilpa Ravella, αναπληρώτρια καθηγήτρια Γαστρεντερολογίας στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου της Κολούμπια.

Οι αλλεργίες, συμπεριλαμβανομένων και αυτών της άνοιξης, είναι κατά βάση φλεγμονώδεις καταστάσεις.

Αυτό σημαίνει ότι κάποια τρόφιμα, όπως αυτά που περιέχουν ζάχαρη ή τα επεξεργασμένα, μπορεί να επιδεινώσουν το κυτταρικό οίδημα.

Τα αντιφλεγμονώδη και αντιισταμινικά τρόφιμα

Μία αντιφλεγμονώδης διατροφή μπορεί να βοηθήσει τόσο στην πρόληψη, όσο και στην ανακούφιση των συμπτωμάτων από τα αλλεργιογόνα της άνοιξης, εκτιμά η δρ Ravella.

Τα τρόφιμα που βοηθούν στη μείωση της φλεγμονής είναι φρέσκα φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης χωρίς ζάχαρη, ψάρια, ελαιόλαδο και γενικότερα όλη η βάση της μεσογειακής διατροφής.

Τα κρεμμύδια, ειδικά τα κόκκινα, δεν είναι απλώς αντιφλεγμονώδη, αλλά περιέχουν και υψηλές ποσότητες κερσετίνης (πολυφαινόλη) η οποία δρα ως αντιισταμινικό. Τα μήλα, επίσης, αποτελούν εξαιρετικά αντιφλεγμονώδη φρούτα.

Εν τω μεταξύ και τρόφιμα πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, όπως είναι τα καρύδια, ο λιναρόσπορος και τα λιπαρά ψάρια (σκουμπρί, σαρδέλες, σολομός), έχουν ευεργετική δράση κατά της φλεγμονής.

Τα τρόφιμα αυτά έχουν τις ίδιες ιδιότητες είτε καταναλωθούν ωμά, είτε μαγειρεμένα.

Για παράδειγμα, αν σιγοβράσουμε τη ντομάτα, τότε αυξάνεται κατά πολύ η περιεκτικότητά της σε λυκοπένιο, το οποίο είναι αντιοξειδωτικό και μειώνει τις αλλεργικές αντιδράσεις.

Η βιταμίνη C δρα, επίσης, ως φυσικό αντιισταμινικό, το οποίο υπάρχει σε τρόφιμα όπως τα εσπεριδοειδή, το μπρόκολο, οι πιπεριές, το λάχανο και η ρόκα.

Ωστόσο, αν τα μαγειρέψουμε, καταστρέφεται η συγκεκριμένη βιταμίνη και αν αποτελεί στόχο μας, θα πρέπει να τα καταναλώνουμε ωμά.

Μία άλλη σημαντική κατηγορία τροφίμων που βοηθούν στην αντιμετώπιση της αλλεργίας της άνοιξης, είναι αυτά που έχουν υποστεί ζύμωση.

Στην κατηγορία αυτή βρίσκονται το ζωντανό γιαούρτι (με βακτήρια), το κεφίρ, το ξινόγαλο και το τουρσί.

«Δεν είναι ποτέ πολύ νωρίς για να ξεκινήσετε μια διατροφή ειδική στην καταπολέμηση των αλλεργιών της άνοιξης. Κι αυτό διότι τα βακτήρια χρειάζονται χρόνο για να ανταποκριθούν και το ανοσοποιητικό σύστημα να ηρεμίσει. Είναι σαν να ξεκινάμε από νωρίς δίαιτα για να χάσουμε κιλά ενόψει του καλοκαιριού και της παραλίας», εξηγεί ο Simon Gaisford, καθηγητής Φαρμακολογίας στο UCL.

Πάντως, σύμφωνα με τον ίδιο, η επιστήμη των προβιοτικών και της αλλαγής σύστασης του μικροβιώματος βρίσκεται ακόμη στα σπάργανα, αλλά φαίνεται να είναι πολλά υποσχόμενη σε πολλούς τομείς, μεταξύ των οποίων και οι αλλεργίες της άνοιξης.

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις