Αντικαπνιστικός νόμος: Γίνεται πράξη, μετά από 10 χρόνια και 11 νομοθετήματα

Επικεντρωμένη στην επίτευξη του στόχου που έχει θέσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας για μείωση της χρήσης καπνικών προϊόντων κατά 30% έως το 2025 είναι επιτέλους η χώρα με τον πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη να παρουσιάζει το Εθνικό Σχέδιο Δράσης κατά του Καπνίσματος.

Χρειάστηκαν, 11 νομοθετήματα, προεδρικά διατάγματα και υπουργικές αποφάσεις μέσα σε 10 χρόνια, με μηδενικά αποτελέσματα για να περάσουμε σε μια νέα εποχή. Αυτός είναι ο θλιβερός απολογισμός της απαγόρευσης καπνίσματος σε κλειστούς χώρους, που υποτίθεται ότι θεσμοθετήθηκε το 2009, όμως ποτέ δεν εφαρμόστηκε. Να υπενθυμίσου δε ότι η επίσημη πολιτική παρέμβαση για την απαγόρευση του καπνίσματος ξεκίνησε το 2002, αν και ενάμιση αιώνα νωρίτερα είχε περάσει στη χώρα η επίσημη κατάργηση «καπνοσυρίγγων και σιγάρων εις δημόσια καταστήματα» από τη βασίλισσα Αμαλία.

Έλλειψη πολιτικής βούλησης, αδράνεια, μη συνειδητοποίηση των επικίνδυνων επιπτώσεων; Ίσως όλα αυτά μαζί να αποτέλεσαν τη μη εφαρμογή της αντικαπνιστικής νομοθεσίας και την μείωση του παθητικού καπνίσματος που είναι και κύριος στόχος. Η σημερινή Κυβέρνηση επιδιώκει να πετύχει αυτή τη φορά τη μείωση των καπνιστών, μια επιτυχία που σε πρώτο επίπεδο δείχνει να βασίζεται στα υψηλά πρόστιμα. Ο Πρωθυπουργός και ο Υπουργός Υγείας επεσήμαναν πως η επιτυχία του εγχειρήματος θα βασιστεί στην προσπάθεια αλλαγής κουλτούρας.

Εξάλλου θεωρείται ότι το κλίμα σήμερα είναι καλύτερο σε σχέση με άλλες περιόδους. Ήδη το ποσοστό των καπνιστών (συνολικά μαζί με προϊόντα ατμού) είναι της τάξης του 27,5%, γεγονός το οποίο σημαίνει πως οι καπνιστές έχουν μειωθεί. Επίσης το 84% των πολιτών θεωρεί πολιτισμική υποβάθμιση τη μη εφαρμογή των αντικαπνιστικών νόμων. Χωρίς αυτό να σημαίνει πως καπνιστές και μη δεν εξακολουθούν να μην ανέχονται το κάπνισμα σε κλειστούς χώρους. Όμως η νέα προσπάθεια ξεκινά από μια καλύτερη βάση.

«Η εφαρμογή της αντικαπνιστικής νομοθεσίας είναι κίνηση εκσυγχρονισμού εξευγενισμού, αλλά και άσκηση αλληλοσεβασμού», σημείωσε ο Πρωθυπουργός. «Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία του τύπου “αυτά δεν γίνονται στην Ελλάδα”»

«Στόχος μας είναι το Εθνικό Σχέδιο να εφαρμοστεί με όρους που είναι αποδεκτοί από όλους, καπνιστές και μη», σημείωσε ο Β. Κικίλιας, ο οποίος αναφέρθηκε και στην τηλεφωνική γραμμή 1142, στην οποία «από σήμερα οι πολίτες μπορούν να ενημερωθούν τι ισχύει, που μπορούν να λάβουν βοήθεια για τη διακοπή ή ακόμη και να κάνουν καταγγελίες για παράβαση της νομοθεσίας».

«Θα είμαστε αυστηροί στην εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου», ξεκαθάρισε ο κ. Κικίλιας, απευθύνοντας ανοικτή πρόσκληση για τη δημιουργία ευρύτερης κοινωνικής συμμαχίας.

Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης κατά του Καπνίσματος, το οποίο ακόμη δεν έχει ολοκληρωμένη μορφή, αναπτύσσεται σε 4 άξονες:

Άξονας 1ος: Προαγωγή Υγείας και Πρόληψη για να αποτραπεί η έναρξη του καπνίσματος ειδικά σε νέους από 15 ετών και άνω. Αφορά σε ολοκληρωμένες παρεμβάσεις Προαγωγής Υγείας και Πρόληψης με στόχο τη διαμόρφωση και την καθιέρωση της αντικαπνιστικής κουλτούρας. Εστιάζει σε μέτρα πρόληψης κατά του καπνίσματος με τεκμηριωμένη αποτελεσματικότητα, ορισμένα από τα οποία αφορούν σε εκστρατεία ενημέρωσης με στόχο τους γονείς και τις εγκύους, επιμόρφωση των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων, για σύγχρονες και τεκμηριωμένες στρατηγικές πρόληψης του καπνίσματος, δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού για τους κινδύνους του καπνίσματος και ένταξή του στα εκπαιδευτικά προγράμματα του Δημοτικού και του Γυμνασίου, ανάδειξη της φυσικής δραστηριότητας και κατ’ επέκταση του αθλητισμού, ως σύγχρονου τρόπου ζωής και πολιτική επιβραβεύσεων και διακρίσεων καινοτόμων αντικαπνιστικών δράσεων στην κοινότητα.

Άξονας 2ος: Προστασία των μη-καπνιστών από το παθητικό κάπνισμα, με στόχο τον περιορισμό των επιπτώσεων στον γενικό πληθυσμό και ιδιαίτερα στα παιδιά καθώς και στην καθιέρωση κουλτούρας σεβασμού προς τους μη-καπνιστές. Οι δράσεις του άξονα αυτού αφορούν κυρίως στη βελτίωση του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου, την πλήρη εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου, σύστημα υποστήριξης δικαιωμάτων μη-καπνιστών και δημιουργία μητρώου εθελοντικών οργανώσεων.

Άξονας 3ος: Υποστήριξη στη διακοπή καπνίσματος. Οι δράσεις του άξονα αυτού αφορούν στην υποστήριξη της διακοπής καπνίσματος, με στόχο την μείωση του αριθμού των καπνιστών. Οι δράσεις αυτές ουσιαστικά προσφέρουν ένα δίκτυ προστασίας για τους καπνιστές, που επιθυμούν να διακόψουν το κάπνισμα και περιλαμβάνουν δημιουργία Χάρτη Ιατρείων Διακοπής Καπνίσματος, πιστοποίηση αυτών, καθώς και δημιουργία πλατφόρμας και γραμμής επικοινωνίας για την υποστήριξη διακοπής του καπνίσματος.

Άξονας 4ος: Έλεγχος και ρύθμιση θεμάτων που αφορούν νέα προϊόντα καπνού. Οι δράσεις του άξονα αυτού αφορούν στην ανάπτυξη ενός νέου ρυθμιστικού και κανονιστικού πλαισίου ελέγχου και παρακολούθησης των νέων προϊόντων καπνού.

Οι διατάξεις του Ν. 4633/2019, που ψηφίσθηκε από το Κοινοβούλιο στις 16/10/2019 απαλείφουν τις εξαιρέσεις και τα «παραθυράκια», απλοποιούν τους κανόνες και διευκολύνουν τον αποτελεσματικό έλεγχο των παραβάσεων.

Πού δεν επιτρέπεται το Κάπνισμα:

Δεν επιτρέπεται το κάπνισμα (τσιγάρο, πούρο, πίπα, άτμισμα, θερμαινόμενα, ναργιλές κλπ) σε κλειστό δημόσιο ή ιδιωτικό χώρο, στον οποίο παρέχεται εργασία.

Δεν επιτρέπεται το κάπνισμα (τσιγάρο, πούρο, πίπα, άτμισμα, θερμαινόμενα, ναργιλές κλπ) στο εσωτερικό ΟΛΩΝ των Καταστημάτων Υγειονομικού Ενδιαφέροντος. Επιτρέπεται μόνο στους εξωτερικούς χώρους. Ως εξωτερικοί χώροι θεωρούνται όσοι είναι περιμετρικά ανοικτοί σε δύο πλευρές τουλάχιστον και δεν είναι στεγασμένοι.

Δεν επιτρέπεται το κάπνισμα (τσιγάρο, πούρο, πίπα, άτμισμα, θερμαινόμενα, ναργιλές κλπ) σε ΟΛΑ τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς.

Δεν επιτρέπεται το κάπνισμα (τσιγάρο, πούρο, πίπα, άτμισμα, θερμαινόμενα, ναργιλές κλπ) στα ΙΧ και ΔΧ οχήματα, που επιβαίνουν ανήλικοι κάτω των 12 ετών.

Δεν επιτρέπεται το κάπνισμα (τσιγάρο, πούρο, πίπα, άτμισμα, θερμαινόμενα, ναργιλές κλπ) σε Νυκτερινά Κέντρα, Κέντρα Διασκέδασης, Καζίνο, Καταστήματα Τυχερών Παιγνίων.

Τέλος, δεν επιτρέπεται το κάπνισμα σε παιδικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς, ιδρύματα Α’ βάθμιας, Β’ βάθμιας και Γ’ βάθμιας εκπαίδευσης, σε κλειστούς και υπαίθριους χώρους άθλησης και διασκέδασης ανηλίκων, αθλοπαιδιών, παιδότοπους, παιδικές χαρές, θεματικά πάρκα κλπ , καθώς και σε οποιοδήποτε άλλο ανοικτό χώρο όταν υπάρχουν ανήλικοι.

Υπενθυμίζεται ότι η μη εφαρμογή της νομοθεσίας επισύρει σημαντικά πρόστιμα.