Δεν κινδυνεύουν μόνο στη Θεσσαλία από τέτανο

Οι πληγέντες από την κακοκαιρία Daniel εξακολουθούν να είναι σε απελπισία, δυο εβδομάδες μετά τις καταστροφικές πλημμύρες που διέλυσαν ό,τι γνώριζαν αυτοί οι άνθρωποι ως ‘κανονικότητα’.

Όπως προσπαθούν να καθαρίσουν, εκτίθενται σε παθογόνα που μπορούν και να απειλήσουν τη ζωή τους, δεδομένου ότι εξακολουθούν να υπάρχουν λιμνάζοντα ύδατα και να μην έχουν συγκεντρωθεί τα νεκρά ζώα.

Μια συνέπεια είναι τα περισσότερα από 180 κρούσματα γαστρεντερίτιδας.

Μια άλλη, η ανάγκη για αντιτετανικό εμβόλιο.

Άλλο είναι το αντιτετανικό εμβόλιο και άλλο ο αντιτετανικός ορός

Ξέρατε αλήθεια, πως κάθε 10ετια πρέπει να εμβολιαζόμαστε για τον τέτανο, εκτός και αν κάνουμε χειρονακτικές εργασίες και γενικότερα, είμαστε συνέχεια εκτεθειμένοι στο περιβάλλον που πρέπει να κάνουμε την αναμνηστική δόση κάθε 5ετια;

Δεν εννοούμε τον αντιτετανικό ορό στον οποίον καταφεύγουμε, όταν τραυματίζουμε το δέρμα μας με κάτι που έχει σκουριά ή μπορεί να ‘κουβαλάει’ πολλά μικρόβια (πχ τα νύχια μιας αδέσποτης γάτας). Ο ορός δίνει αντισώματα ενάντια στην τοξίνη του τετάνου και μας παρέχει χρόνο προφύλαξης έως ένα μήνα.

Σύμφωνα με τις συστάσεις  του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, οφείλουμε να κάνουμε τουλάχιστον 6 δόσεις εμβολίου που περιέχει τοξοειδές τετάνου για δια βίου προστασία.

Οι πρώτες 3 δόσεις πρέπει να ξεκινούν στην ηλικία των 6 εβδομάδων και να ολοκληρώνονται μέχρι την ηλικία των 6 μηνών, με τουλάχιστον 4 εβδομάδες μεταξύ των δόσεων.

Άλλες 3 δόσεις (αναμνηστικές) συνιστώνται σε ηλικία 12-23 μηνών, 4-7 ετών και 9-15 ετών για δια βίου προστασία.

Στην ιδανική περίπτωση, οι ενισχυτικές δόσεις χορηγούνται με διαφορά τουλάχιστον 4 ετών.

Αλλιώς είναι χρήσιμο να κάνουμε μια αναμνηστική δόση κάθε δεκαετία.

Τι είναι ο τέτανος

Πρόκειται για βαριά λοιμώδη ασθένεια που προκαλεί μυϊκούς σπασμούς. Οι μύες είναι υπεύθυνοι για την αναπνοή και οι σπασμοί γίνονται επικίνδυνοι για τη ζωή μας, όταν φτάσουν στους αναπνευστικούς μυς.

Δεν μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο.

Πώς προκαλείται ο τέτανος;

Οφείλεται στο παθογόνο που λέγεται κλωστηρίδιο του τετάνου. Δεν ζει στον αέρα/οξυγόνο. Σχηματίζει σπόρους που βρίσκονται παντού στο περιβάλλον, ιδιαίτερα στο χώμα, τη στάχτη, τα εντερικά κόπρανα των ζώων και των ανθρώπων και στις επιφάνειες, όπως και σε σκουριασμένα εργαλεία -πχ καρφιά, βελόνες, συρματοπλέγματα κ.λπ.

Είναι επίσης, πολύ ανθεκτικό στη θερμότητα και στα περισσότερα αντισηπτικά. Έτσι, μπορούν να επιβιώσουν για χρόνια. τα σπόρια μπορούν να επιβιώσουν για χρόνια.

Υπό τις κατάλληλες συνθήκες γίνονται κλωστηρίδια του τετάνου.

Εάν περάσουν στον ανθρώπινο οργανισμό, μέσω τραύματος στο δέρμα, προκαλείται ο τέτανος.

Εάν το τραύμα είναι βαθύ (έχουν καταστραφεί ιστοί, υπάρχουν ξένα σώματα -πχ χώμα ή καρφί- και δεν υπάρχει οξυγόνο) το μικρόβιο αρχίζει να πολλαπλασιάζεται.

Παράλληλα, παράγει ισχυρή βιολογική τοξίνη (τετανοσπασμίνη) που είναι ο αιτιολογικός παράγοντας του τετάνου και προσβάλλει τα νεύρα.

Ο χρόνος που μεσολαβεί από τη μόλυνση μέχρι την εκδήλωση της αρρώστιας, λέγεται χρόνος επώασης και διαρκεί 2 με 14 ημέρες.

Ποιοι απειλούνται περισσότερο από τέτανο

Όλοι μπορεί να ασθενήσουμε, εν τούτοις ο τέτανος εμφανίζεται ιδιαίτερα συχνά και σοβαρά σε νεογέννητα μωρά και έγκυες γυναίκες που δεν έχουν εμβολιαστεί επαρκώς με εμβόλια που περιέχουν τοξοειδές τετάνου.

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, η ασθένεια παραμένει ένα σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας σε πολλά μέρη του κόσμου, αλλά ιδιαίτερα σε χώρες ή περιοχές με χαμηλό εισόδημα, όπου η κάλυψη εμβολιασμού είναι χαμηλή και οι ακάθαρτες πρακτικές τοκετού είναι κοινές.

Το 2018 πέθαναν από νεογνικό τέτανο περίπου 25.000 νεογνά. Αριθμός μειωμένος κατά 97% από εκείνον του 1988 (787.000). Εμφανίζεται όταν χρησιμοποιούμε μη αποστειρωμένα εργαλεία για την κοπή του ομφάλιου λώρου ή μολυσμένο υλικό για την κάλυψη του ομφάλιου κολοβώματος.

Παράγοντες κινδύνου αποτελούν επίσης, παραδόσεις που πραγματοποιούνται από άτομα με ακάθαρτα χέρια ή σε μολυσμένη επιφάνεια.

Υπάρχει αυξημένος κίνδυνος τετάνου σε έφηβους και ενήλικες άνδρες που υποβάλλονται σε περιτομή, λόγω της φθίνουσας ανοσίας και της περιορισμένης δυνατότητας για λήψη ‘αναμνηστικών’ δόσεων σε πολλές χώρες.

Τα συμπτώματα του τετάνου

Οι συσπάσεις και οι σπασμοί των μυών είναι το κύριο χαρακτηριστικό σημείο της αρρώστιας. Ειδικά αν δυσκολευόμαστε να ανοίξουμε το στόμα μας (η ασθένεια είναι γνωστή και ως lockjaw) ή να ελέγξουμε τους μυς του προσώπου.

Ο ασθενής εμφανίζει παράλληλα, πυρετό και αυξημένη εφίδρωση.

Ο αυξημένος μυικός τόνος και οι σπασμοί προκαλούνται από οπτικά ή ακουστικά ερεθίσματα. Οι κράμπες αρχίζουν συνήθως από το πρόσωπο και εξαπλώνονται στους μυς του λαιμού και της πλάτης.

Οι σπασμοί εμφανίζονται ως κρίσεις. Είναι γενικευμένοι και εάν επεκταθούν στους αναπνευστικούς μυς, μπορεί να προκαλέσουν θάνατο. Αυτό συμβαίνει αν παραλύσει το διάφραγμα και η γλωττίδα.

Ενώ γίνονται όλα αυτά, ο ασθενής έχει ακέραιες τις διανοητικές του λειτουργίες.

Η θεραπεία είναι δύσκολη

Άπαξ και προσβληθούμε με τέτανο, η θεραπεία είναι πολύ δύσκολη. Απαιτείται υποστηρικτική αγωγή, για τη διατήρηση της λειτουργίας του καρδιοαναπνευστικού συστήματος. Ένα ποσοστό από 30 έως 50% των ασθενών, πεθαίνουν.

Για αυτό και είναι σημαντική η πρόληψη

Δηλαδή, το αντιτετανικό εμβόλιο.

Σύμφωνα με τις οδηγίες  του Υπουργείου Υγείας, όλοι πρέπει να εμβολιαζόμαστε έναντι του τετάνου, από την ηλικία των 2 μηνών.

Μετά την ολοκλήρωση του προγραμματισμένου δοσολογικού σχήματος, συνιστάται επαναληπτική δόση κάθε 10 χρόνια, σε συνδυασμό με το αντιδιφθεριτιδικό εμβόλιο (Td). Η διφθερίτιδα προσβάλλει τον φάρυγγα και τις αμυγδαλές και προκαλεί μεγάλα προβλήματα στην αναπνοή.

Εάν κάποιος έχει ανοσία, το μικρόβιο περιορίζεται στο άμεσο περιβάλλον των ιστών, από τους οποίους κάνει την είσοδο του στον οργανισμό. Έτσι, το ποσοστό θνησιμότητας μειώνεται κατακόρυφα.